Σιισμος, το ανωτατο σταδιο του καπιταλισμου με κινεζικα χαρακτηριστικα

Τη βδομάδα που μας πέρασε έγινε το 19 συνέδριο του ΚΚ Κίνας το οποίο θα γραφτεί στην ιστορία με μεγάλα γράμματα. Γιατί;
Γιατί είναι η πρώτη φορά μετά τον Μάο που το όνομα εν ενεργεία προέδρου και γενικού γραμματέα μπαίνει στο καταστατικό του Κόμματος. Ο Σι Τζινπίνγκ διαδέχτηκε τον Χου Ζιντάο το 2012 στο 18ο συνέδριο (γίνεται κάθε 5 χρόνια). Αναλυτές που παρακολουθούν την κινέζικη πολιτική λεν ότι ο Σι Τζινπίνγκ έχει συγκεντρώσει μεγάλη εξουσία στα χέρια του στο σημείο να θεωρείται εξίσου ισχυρός με τον Μάο.

Την περασμένη Τρίτη το ΚΚ Κίνας ψήφισε τροποποίηση του καταστατικού που λέει πάνω-κάτω τα εξής (πάρτε βαθιά ανάσα): Το ΚΚ Κίνας καθοδηγείται από την ιδεολογία του Μαρξισμού-Λενινισμού, Σκέψη Μάο Τσετούνγκ, Θεωρία του Ντενγκ Χσιαοπίνγκ, θεωρία των Τριών Παραγόντων, Επιστημονική Αντίληψη για την Ανάπτυξη και… (ταρατατζούμ, ταρατατζούμ) Σκέψη του Σι Τζινπίγνκ περί Σοσιαλισμού με κινέζικα χαρακτηριστικά για μια Νέα Εποχή. (Θυελλώδικα χειροκροτήματα – ουρανομήκεις επευφημίες). Το να πετυχαίνεις όντας ηγέτης του ΚΚΚ να μπαίνει το όνομά σου στο καταστατικό σημαίνει ότι κάνεις ό,τι γουστάρεις στο μεγαλύτερο κόμμα στον κόσμο (όχι μόνο κομμουνιστικό, γενικά) που έχει … 89 εκατομμύρια μέλη, όσο η Γερμανία και η Αυστρία μαζί δηλαδή, στην πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο, 1,4 δις (τα μέλη του ΚΚΚ είναι μόνον το 6,8% του γενικού πληθυσμού). Οι πιο εμβριθείς αναλύσεις λεν ότι, όταν το καταστατικό έχει όχι μόνο την υπογραφή σου αλλά και τη συμβολή σου στην κοσμοθεωρία, τότε όταν εκφράζεις διαφωνίες μ’ αυτό, όχι μόνο εκφράζεις διαφωνίες με την ηγεσία αλλά και με την ίδια την κοσμοθεωρία.

Στην κινεζική πολιτιστική, πολιτική και κυρίως, κομματική κουλτούρα το να λες “Σκέψη” του τάδε-τσινγκ είναι πολύ ανώτερο απ’ το να λες “θεωρία” του δείνα-τσούνγκ. Επιπλέον, η συμβολή του Ντενγκ Χσιάοπινγκ υιοθετήθηκε απ’ το κόμμα μετά θάνατον το 97 και οι συνεισφορές των δύο επόμενων ηγετών, Ζιανγκ Ζεμίν και Χου Ζιντάο που επίσης υιοθετήθηκαν στο καταστατικό δεν φέρουν το όνομά τους.

Απ’ αυτά λοιπόν καταλαβαίνουμε ότι ο Σι Τζινπίνγκ εκτός από μεγάλος ντερβέναγας περνάει και καλά στο πάνθεον των μεγάλων θεωρητικών του Μαρξισμού. Δεν αποκλείεται να δούμε τις περίφημες αφίσες με τα προφίλ των μεγάλων ηγετών το ένα δίπλα στο άλλο, Μάρξ – Ένγκελς – Λένιν – Στάλιν – Μάο – Σι. Μπορούμε δηλαδή να μιλάμε για Σιτζιπινγκισμό, ή μάλλον καλύτερα για Σιισμό. Το μόνο που απομένει είναι να κυκλοφορήσει κι αυτός κάνα κόκκινο βιβλίο vol.2 με πιασάρικα αποφθέγματα. Πλάκα-πλάκα, άμα υπήρχε τουίτερ την εποχή του Μάο θα το είχε ξεσκίσει, χώρια που θα ‘χε κανα δισεκατομμύριο φόλοουερς.

Τι είναι πάνω-κάτω λοιπόν η Σκέψη Σι Τζινπίνγκ περί Σοσιαλισμού με κινέζικα χαρακτηριστικά για μια Νέα Εποχή; Η πολιτική απόφαση του συνεδρίου αναφέρει συγκεκριμένα 14 σημεία τα οποία είναι:
Να εξασφαλίσουμε την κομματική καθοδήγηση σε όλη τη δουλειά, να αφοσιωθούμε σε μια λαο-κεντρική προσέγγιση, να συνεχίσουμε τις βαθιές μεταρρυθμίσεις με περιεχόμενο, να υιοθετήσουμε ένα νέο όραμα για την ανάπτυξη, να αντιληφθούμε ότι ο λαός κάνει κουμάντο στη χώρα, να διασφαλίσουμε ότι κάθε διοικητική-κυβερνητική πράξη βασίζεται στο Νόμο, να κρατήσουμε τις βασικές αξίες του σοσιαλισμού, να διασφαλίσουμε και να βελτιώσουμε το βιοτικό επίπεδο μέσω της ανάπτυξης, να διασφαλίσουμε την αρμονία ανάμεσα στον άνθρωπο και τη φύση, να επιδιώξουμε μια ολιστική προσέγγιση για την εθνική ασφάλεια, να κρατήσουμε την απόλυτη κομματική εξουσία πάνω στις λαϊκές δυνάμεις, να κρατήσουμε την αρχή “ένα κράτος, δύο συστήματα”, να προωθήσουμε την εθνική επανένωση, να προωθήσουμε την οικοδόμηση μιας κοινότητας με κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα, να διοικήσουμε με πληρότητα κι αυστηρότητα το Κόμμα. Ό,τι καταλάβατε, καταλάβατε.

Στην πολιτική απόφαση βλέπουμε επίσης τα παρακάτω ζουμερά: το συνέδριο βάζει εκ νέου στόχο να εξασφαλίσει την νίκη του πάνω στον στόχο  για την λελογισμένα ευημερούσα κοινωνία – την οποία ούτε λίγο ούτε πολύ θεωρεί ότι την πέτυχε τα τελευταία χρόνια – και να βάλει ρότα για την οικοδόμηση μιας Σύγχρονης σοσιαλιστικής Κίνας.
Θεωρεί ότι ο σοσιαλισμός με κινέζικα χαρακτηριστικά μπήκε σε μια νέα εποχή, σε μια νέα φάση όπου η βασική αντίθεση στην κινέζικη κοινωνία είναι ανάμεσα στην ανισομερή και ανεπαρκή ανάπτυξη και στις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες του λαού για καλύτερη ζωή. Βασικές ή “κύριες” αντιθέσεις δώσμου και την ψυχή μου πάρε.
Το συνέδριο ενέκρινε τον “στόχο της εκατονταετηρίδας” όπως τον ονόμασε, ένα αναπτυξιακό πλάνο με ορίζοντα το 2050 (οπότε θα έχουν ήδη συμπληρωθεί το 2049 τα 100 χρόνια απ’την κινεζική επανάσταση) το οποίο θα χωριστεί σε δυο στάδια: το πρώτο στάδιο θα είναι απ’το 2020 ως το 2035 όπου, όπως λέει η απόφαση, “θα δουλέψουμε σκληρά για 15 χρόνια χτίζοντας πάνω στα θεμέλια που δημιουργήθηκαν στην λελογισμένα ευημερούσα κοινωνία, για να δούμε να πραγματοποιείται κατα βάση ο σοσιαλιστικός εκσυγχρονισμός. Στο δεύτερο στάδιο, απ’ το 2035 μέχρι τα μέσα του αιώνα, θα δουλέψουμε σκληρά άλλα 15 χρόνια χτίζοντας πάνω στον εκσυγχρονισμό που θα έχει ήδη επιτευχθεί,  και θα φτιάξουμε μια μεγάλη σύγχρονη σοσιαλιστική Κίνα που θα είναι ευημερούσα, ισχυρή, δημοκρατική, πολιτιστικά προηγμένη, αρμονική και όμορφη”. Μακροπρόθεσμοι στόχοι όσο να πεις. Εμείς πάντως μέχρι τότε, αν δεν γίνει τίποτε άλλο συνταρακτικό ακόμα μνημόνια θα πλερώνουμε.

Ντάξ, το ότι το συνέδριο ενέκρινε την εισήγηση του Σι περιττό να το πούμε, εισήγηση που κράτησε 3,5 ώρες ώσπου να τη διαβάσει όλη ο πρόεδρος, στέγνωσε ο στόμας του. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Σινχουά έχει φτιάξει infographics με τον απολογισμό απ’ το προηγούμενο συνέδριο και τα βασικά σημεία της συμβολής του Σι στην κοσμοθεωρία που είπαμε πιο πάνω. Εκείνο που τραβάει την προσοχή είναι ότι, τονίζεται ακόμα μια φορά ότι η οικοδόμηση του σοσιαλισμού έχει ακόμα πολλά ψωμιά να φάει, πολύ δρόμο να διανύσει. Πόσα χρόνια θα χρειαστεί δηλαδή, δυο αιώνες, τρεις αιώνες, κανένας δεν ξέρει. Θα μου πεις τι βιάζεσαι και σ’ έχει φάει η “επαναστατική” ανυπομονησία; Εδώ η ΕΣΣΔ επι Χρουστσόφ είχε σφυρίξει τη λήξη της οικοδόμησης και ξεκίνησε το … παλλαϊκό κράτος.

Όπως και να χει το πράμα, μπορεί να είναι δύσκολο να οικοδομείς σοσιαλισμό, ίσως όμως είναι δυσκολότερο να οικοδομείς καπιταλισμό (με κινέζικα χαρακτηριστικά) και ταυτόχρονα να κρατάς ψηλά τα λάβαρα του σοσιαλισμού. Άμα είσαι μάγκας όπως ο Ντενγκ, ηγείσαι της βελούδινης αντεπανάστασης με κινέζικα χαρακτηριστικά, κρατάς την εξουσία και πουλάς τρέλλα. Έτσι κι ο σύντροφος Σι τώρα πουλάει μπόλικη ιδεολογική τρέλλα, αλλά αν τα δούμε όλ’ αυτά με κινέζικα χαρακτηριστικά, θα καταλάβουμε ότι η παράδοση που δημιούργησε το ΚΚ Κίνας και ο Μάο είναι ολόκληρο το κινέζικο πολιτικό σύμπαν εδώ και 66 χρόνια. Ενάμισι δις κόσμο με τόση ιστορία, παραδόσεις κλπ για να τον κάνεις ζάφτι πλέπει να πουλάς τλέλλα με κινέζικα χαλακτηλιστικά (καμμία πρόθεσις υποτίμησης της κινεζικής γλώσσας και παράδοσης, πλάκα σπάμε όπως συνήθως).

Πολλά έχουν ακουστεί από δω κι από κεί για το σύστημα που υπάρχει στην Κίνα. Σοσιαλισμός κανονικός; Σοσιαλισμός με παρατεταμένη ΝΕΠ; Σοσιαλιστική οικονομία της αγοράς; Καπιταλισμός καθαρός; Κρατικός καπιταλισμός; Καπιταλισμός στο ιμπεριαλιστικό στάδιο; Οι αστοί οικονομολόγοι λεν “υβριδικό” σύστημα, το οποίο γενικά ταιριάζει με το ιδεολόγημα του ΚΚΚ “ένα κράτος, δύο συστήματα”, σοσιαλισμό εδώ, καπιταλισμός εκεί στις ειδικές ζώνες. Τελωσπάντων, όταν έχεις μια χώρα με πιστοποιημένους καμμιά δεκαριά δισεκατομμυριούχους στη λίστα Forbes, μερικές δεκάδες πολυεθνικές με γραφεία κι εργοστάσια παντού στον κόσμο, άμεσες ξένες επενδύσεις παντού κλπ, την Cosco να αγοράζει τα λιμάνια της Ελλάδας, ό,τι λάβαρα και να κυματίζουν στα κρατικά κτίρια, δεν το λες και σοσιαλισμό  αυτό το πράμα. Κάποιος το είχε πει “καπιταλισμός με κινέζικα χαρακτηριστικά” και ταιριάζει απόλυτα.

Πιο σύνθετο ερώτημα όμως είναι το εξής: Ποια τάξη έχει την εξουσία στη χώρα; Οι προλετάριοι; Οι αστοί; Οι μικροαστοί; Όλοι μαζί παρέα τη μοιράζονται; Ξέρουμε ότι μεγάλοι επιχειρηματίες είναι και μέλη του ΚΚΚ, εκείνο που δεν ξέρουμε, είναι πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει στην ιεραρχία ένας μεγαλοεπιχειρηματίας, ή πόσα νήματα μπορεί να κινήσει. Υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση στην ιστοσελίδα του Bloomberg για την αναρρίχηση στην εξουσία της Κίνας και λέει περίπου ότι, μεγαλύτερο κουμάντο κάνουν όσοι είναι έμμισθα κομματικά ή κρατικά στελέχη, π.χ όσοι έκαναν διοικητές-δήμαρχοι στη Σαγκάη έχουν εξασφαλισμένη θεσούλα στο πολίτμπιρο, παρά οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στο κόμμα. Άρα η κομματική/κρατική γραφειοκρατία είναι πανίσχυρη και η αστική τάξη που έχει εκπροσώπους μες στο κόμμα δεν έχει τόση κομματική ισχύ. Κι όπως ξέρουμε η γραφειοκρατία δεν είναι τάξη, είναι κοινωνικό στρώμα που δημιουργείται από την αντίθεση παραγωγικής – διοικητικής εργασίας (Περικλής Παυλίδης – μην παραλείψετε να πάρετε το καινούριο του βιβλίο “Ιστορία και Κομμουνισμός” εκδόσεις ΚΨΜ) κι είναι γενικά αναπόφευκτη στο παρόν επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων. Θα μου πεις ποτέ δεν είναι αργά για καμμία τάξη που εκπροσωπείται στο κόμμα να πάρει το πάνω χέρι.

Στις εργασίες του συνεδρίου λέει συμμετείχαν 2300 σύνεδροι απ’ τους οποίους εκλέγεται η Κεντρική Επιτροπή που είναι καμμιά 200αριά μέλη. Απ’ την ΚΕ  που συνεδριάζει τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο εκλέγεται το Πολιτικό Γραφείο, το Πολίτμπιρο που έχει καμμιά 20αριά μέλη και συνεδριάζει κάθε μήνα. Ο πρόεδρος επιπλέον επιλέγει μόνος του τη λεγόμενη Διαρκή Επιτροπή, 7 μέλη του Πολίτμπιρο που είναι η αφρόκρεμα της ηγεσίας και συνεδριάζει κάθε βδομάδα. Οι αναλυτές λεν ότι, είθισται ο πρόεδρος να επιλέγει για την ΔΕ ένα-δυο μέλη που προορίζει να τον διαδεχτούν, όπως είχε γίνει με τον Ζιανγκ Ζεμίν που είχε βάλει το 2007 στην ΔΕ τους Σι Τζινπίνγκ και τον Λι Κετσιάνγκ, σημερινό πρωθυπουργό δεύτερο ισχυρότερο άντρα στην Κίνα.
Επίσης υπάρχει η παράδοση που ξεκίνησε ο Ντενγκ που λέει ότι ο πρόεδρος κάθεται για δυο θητείες και ατύπως, θα πρέπει να αποσύρεται από αξιώματα ευθύνης όταν ξεπερνά τα 68 χρόνια.
Σ’ αυτό το συνέδριο λοιπόν ο Σι Τζινπίνγκ δεν έβαλε πρόσωπα που θα ‘ναι ξεκάθαρα οι αντικαταστάτες του, αυτουνού και του Λι Κετσιάνγκ, ένας που είχε για δεξί χέρι κατά της διαφθοράς αποσύρθηκε λόγω ηλικίας και στην καινούρια ΔΕ υπάρχουν 5 καινούρια μέλη. Αυτό σημαίνει με άλλα λόγια ότι πολύ πιθανόν, ο Σι να φέρει τα πράματα έτσι ώστε να μπορεί να κάτσει στην προεδρική καρέκλα και για τρίτη θητεία ενώ ατύπως, οι τρεις προηγούμενοι ηγέτες κάτσαν μόνο για δυο.

Ό,τι και να σημαίνουν όλ’ αυτά το σίγουρο είναι ότι η Κίνα εξελίσσεται σε υπερδύναμη αργά αλλά σταθερά, τόσο από άποψη κυριαρχίας στην παγκόσμια οικονομία όσο και με τη συνεχή ανάπτυξη του στρατού της και της τεχνολογίας, της κατάκτησης του διαστήματος. Διπλωματικά το παίζει διαλλακτική, θέλει να τα ‘χει καλά με όλους, αποφεύγει τις εντάσεις και τις αντιπαραθέσεις, προσπαθεί να εξαπλωθεί και να επηρεάσει τον κόσμο πολιτισμικά, πράμα που το καταφέρνει σε κάποιο βαθμό κυρίως στην Ανατολή. Για να φτάσουν τις ΗΠΑ θέλουν δρόμο ακόμα κυρίως στο πεδίο της στρατιωτικής ισχύος, οι αμερικανοί δεν παίζονται σ’ αυτό αλλά και στο πολιτιστικό πεδίο, η δυτική γενικά, αμερικάνικη ειδικά κουλτούρα είναι πανίσχυρη όχι μόνο στη δύση.
Υγεία να χουμε λοιπόν μέχρι το 2050 που θα τελειώσει και η δεύτερη φάση του αναπτυξιακού πλάνου του Σι Τζινπίνγκ, να δούμε σε τι κόσμο θα ζούμε τότε κι αν θα πληρώνουμε ακόμα μνημόνια. Βάζω από τώρα στόχο, για να ‘χω κίνητρο να ζήσω, θα γράψω άρθρο στην Κατιούσα του 2050. Υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
ΥΓ: Πουθενά δεν είδα, ούτε στο Σινχουά, ούτε στη Λαϊκή Ημερησία άρθρο, αφιέρωμα, νύξη έστω για τα 100 χρόνια απ’ την Οκτωβριανή. Και μετά λες ότι η θεωρία σου βασίζεται στον μαρξισμό-λενινισμό…

Άλεξ Δελάρζ