Η συγχρονη φτωχεια και η δικαιωση του Κ. Μαρξ

Δεν υπάρχει πλέον καμία στατιστική- όσο και αν γίνεται προσπάθεια συχνά μέσω των αριθμών είτε να αποκρύψουν οι αιτίες, είτε να «στρογγυλευτούν» καταστάσεις- που να μην μας δείξει ανάγλυφα ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα με πλούσιες πλουτοπαραγωγικές δυνατότητες, μ’ ένα λαό όμως που διαρκώς φτωχαίνει.

Μία φτώχεια όχι μόνο σχετική με τον παραγόμενο πλούτο και τους λίγους που τον καρπώνονται βλέποντας τις περιουσίες του ν’ αυξάνονται αλλά και απόλυτα σε σχέση με το πώς ζούσαν πριν λίγα χρόνια, σε σχέση με τα στοιχειώδη για να μπορέσει ουσιαστικά να επιζήσει ένας άνθρωπος…

Μία φτώχεια που δεν είναι «φυσική συνέπεια» αλλά συνέπεια του κοινωνικού συστήματος- του καπιταλιστικού- αποτέλεσμα της βαθειάς του κρίσης αλλά και των ίδιων των νόμων και αξεπέραστων αντιθέσεών του.

Πρόσφατα είναι τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) σχετικά με το «εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών» (έτους 2016), που αφορά στα εισοδήματα των νοικοκυριών για το έτος 2015.

Να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι δεν συμφωνούμε σε πολλά από τα μεθοδολογικά εργαλεία που χρησιμοποιεί, όμως δεν μπορεί να αποκρύψει την σκληρή και διαρκώς επιδεινούμενη πραγματικότητα.

Να σημειώσουμε ακόμη ότι σύμφωνα με την ΕΛΣΑΤ το «κατώφλι» της επίσημης φτώχειας ορίζεται μόλις στα 4.500 ευρώ το χρόνο (375 ευρώ το μήνα) ανά άτομο και στα 9.450 ευρώ για 4μελή νοικοκυριά με 2 παιδιά ηλικίας κάτω από 14 ετών. Να ορισμένα από τα στοιχεία της μελέτης!

-Ο πληθυσμός της χώρας που βρίσκεται σε «κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού» φτάνει στο 35,6% ή 3.789.300 άτομα.(ΠΙΝΑΚΑΣ)

-Το 53,2% των νοικοκυριών που χαρακτηρίζονται φτωχά δηλώνει ότι στερείται βασικών ειδών διατροφής.

-Το 28,7% του συνολικού πληθυσμού κατοικεί σε σπίτι με στενότητα χώρου (42,2% για τον φτωχό πληθυσμό).

– Το 29,2% του συνολικού πληθυσμού δηλώνει οικονομική αδυναμία να έχει ικανοποιητική θέρμανση το χειμώνα (51,65% για τα φτωχά νοικοκυριά).

–Το 62,3% των φτωχών νοικοκυριών δηλώνει δυσκολία στην έγκαιρη αποπληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως ηλεκτρικού ρεύματος, νερού, φυσικού αερίου κ.ά.

– Το 54,1% των νοικοκυριών που έχει πάρει καταναλωτικό δάνειο δυσκολεύεται «πάρα πολύ» στην αποπληρωμή του κ.ά.

Και μπορεί τα παραπάνω στοιχεία να δείχνουν την «σύγχρονη ισχυρή Ελλάδα» (για να θυμηθούμε κάποιες δηλώσεις παλιότερων εποχών…), επιβεβαιώνουν περίτρανα όμως τα όσα π.χ έγραψε ο Κ. ΜΑΡΞ στο αξεπέραστο «ΚΕΦΑΛΑΙΟ» που κάποιοι βιάστηκαν να χαρακτηρίσουν ως «ξεπερασμένο» τόσο για τις αιτίες όσο και για τον τρόπο οριστικού ξεπεράσματος της.

Παράδειγμα1ο: Στην καπιταλιστική κοινωνία, και ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης , η αύξηση και συγκέντρωση πλούτου στα χέρια των καπιταλιστών, προκαλεί χειροτέρευση της κατάστασης των εργαζομένων οι οποίοι δημιουργούν αυτόν τον πλούτο, σημαίνει ταυτόχρονα αύξηση της εξαθλίωσής τους: «..Και το αποτέλεσμα είναι στο μέτρο που συσσωρεύεται το κεφάλαιο να χειροτερεύει υποχρεωτικά η κατάσταση του εργάτη, αδιάφορο αν είναι καλή ή κακή n πληρωμή του… η συσσώρευση πλούτου στον ένα πόλο είναι ταυτόχρονα συσσώρευση αθλιότητας, βασάνου εργασίας, σκλαβιάς, αμάθειας, αποκτήνωσης και ηθικής κατάπτωσης στον αντίπολο, δηλ. στηνπλευρά της τάξης που παράγει με τη μορφή κεφαλαίου το δικό της προϊόν» (Κ. Μαρξ: “Το Κεφάλαιο”, τόμος 1ος, σελ. 668-669).

Παράδειγμα 2ο: (Αφορά την αντίδραση της άρχουσας τάξης και των πολιτικών – ιδεολογικών της εκπροσώπων)  «Μόλις οι εργάτες ανακαλύψουν το μυστικό του πως συμβαίνει ώστε, όσο περισσότερο εργάζονται, όσο περισσότερο ξένο πλούτο παράγουν και όσο περισσότερο αυξάνει η παραγωγική δύναμη της εργασίας τους, τόσο πιο επισφαλής να γίνεται γι’ αυτούς ακόμα και η λειτουργία τους σαν μέσο αξιοποίησης του κεφαλαίου, μόλις ανακαλύψουν πως ο βαθμός εντατικότητας του συναγωνισμού μεταξύ τους εξαρτιέται ολότελα από την πίεση του σχετικού υπερπληθυσμού, επομένως, μόλις επιχειρήσουν με τα εργατικά σωματεία κλπ. να οργανώσουν μια σχεδιασμένη συνεργασία εργαζομένων και ανέργων για να σπάσουν ή να εξασθενήσουν τις καταστρεπτικές για την τάξη τους συνέπειες αυτού του φυσικού νόμου της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής, – βάζουν τις φωνές το κεφάλαιο και ο συκοφάντης οικονομολόγος του για καταπάτηση του «αιώνιου» και σαν να λέμε ‘ιερού’ νόμου της ζήτησης και της προσφοράς. Γιατί κάθε αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργαζόμενους και τους άνεργους διαταράζει το «καθαρό» παιχνίδι αυτού του νόμου» (Κ. Μαρξ: “Το Κεφάλαιο”, τόμος 1ος, σελ. 663- Εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ)).

Παράδειγμα 3ο (Αφορά τη σχέση καθημερινής πάλης με την ανάγκη επαναστατικής ρήξης): «Αποτυχαίνουν ολοκληρωτικά στο σκοπό τους όταν περιορίζονται σ’ ένα μικροπόλεμο ενάντια στα αποτελέσματα του σημερινού συστήματος, αντί να προσπαθούν ταυτόχρονα να το αλλάξουν, αντί να χρησιμοποιούν τις οργανωμένες δυνάμεις τους σαν ένα μοχλό για την τελική απελευθέρωση της εργατικής τάξης, δηλαδή για την οριστική κατάργηση του συστήματος της μισθωτής εργασίας». (Κ. Μαρξ: “Μισθός, τιμή και κέρδος”, σελ. 81). Πολύ απλά: Τα φαινόμενα της φτώχειας, της εξαθλίωσης και της ανεργίας ως σύμφυτα στον καπιταλισμό φαινόμενα θα εξαλειφθούν οριστικά μαζί με την εξαφάνισή του. Ως προβλήματα της καπιταλιστικής κοινωνίας μπορούν να λυθούν μόνο στο σοσιαλισμό όπως έδειξε η ιστορική πείρα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού

Αλέκος Χατζηκώστας