Ζουμε στην εποχη των Πανουσηδων

Είναι γνωστή η φράση με την οποία περιγράφεται το ηθικό σκάνδαλο του αθεϊσμού στους Αδελφούς Καραμαζόφ του Ντοστογιέφσκι: "Μα αν δεν υπάρχει Θεός, τότε όλα επιτρέπονται!" Αυτή η φράση μπορεί να χρησιμεύσει ως το κλειδί για την μικροαστική αντίληψη για το ΚΚΕ που επικράτησε και εδραιώθηκε στην ελληνική κοινωνία από τα μέσα του 1980 και μετά, και μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: "Μα, αν το ΚΚΕ είναι συστημικό, τότε όλα επιτρέπονται!"
Η εξέλιξη των πραγμάτων από τη σκοπιά της ψυχικής ιστορίας έχει ως εξής: αρχικά, υπάρχει ο ένοπλος αγώνας, ο μοναδικός στην ιστορία της χώρας μετά την εθνική επανάσταση, και ο μοναδικός στον οποίο πρωταγωνιστεί ένα πολιτικό κόμμα. Αυτό είναι το τραύμα προς μικροαστική διαχείριση, το σκάνδαλο που ο μικροαστός προσπαθεί να εκλογικεύσει.
Μετά, υπάρχει η ήττα του ένοπλου αγώνα. Ο μικροαστός έχει αρχικά δυο επιλογές: επιλέγει την νικήτρια πλευρά και θριαμβολογεί εκδικητικά (και εκμεταλλεύεται πρακτικά) την ήττα, ή καλλιεργεί μια συνειδησιακά βολική "συμπάθεια" για τον ηττημένο, εφόσον βέβαια έχει βεβαιωθεί ότι είναι ηττημένος και άοπλος. Αυτή η φάση διαρκεί ως από το 1949 ως το 1981.
Το 1981, δίνεται η ευκαιρία για άφεση αμαρτιών: οι ενοχές των "νικητών" εξαργυρώνονται και ο ηττημένος τιμάται συμβολικά, αφού βέβαια έχει αποκρυφθεί από την συζήτηση το πραγματικό επίδικο και ο αγώνας έχει αναδρομικά πλήρως ταυτιστεί είτε με την "αντίσταση κατά του κατακτητή" (μέχρι τον εμφύλιο) είτε με τις "τραγωδίες του πολύπαθου ελληνισμού" (στην περίπτωση του εμφυλίου).
Καθώς η συμβολική αποκατάσταση ξεφορτώνεται το άχθος της ενοχής, αρχίζει, λόγω της παντοιότροπης διάβρωσης της εργατικής τάξης και της ραγδαίας μικροαστικοποίησης, η φάση του "έλα μωρέ τώρα", όπου, αρκούντως δαφνοστεφανωμένος, ο ένοπλος αγώνας και μαζί και ο κομματικός του φορέας, περνούν στη θέση του ευκατοφρόνητου μπανάλ.
Είναι η εποχή των Πανούσηδων. Οι Πανούσηδες ανθούν στην περίοδο όπου η "κόκκινη απειλή", έχει, μέσω της διαμεσολάβησης της πολιτικής και κατόπιν συμβολικής νομιμοποίησης, μεταμορφωθεί σε αξιογέλαστη μπαναλιτέ. Ανθούν στην περίοδο όχι της άμεσης καταστολής, ούτε του ρεβανσισμού, ούτε του εξορκισμού δια του εξευμενισμού του φαντάσματος, αλλά σ' αυτή του δεύτερου εξορκισμού, δια της γελοιοποίησης.
Από αυτή την περίοδο έλκει την καταγωγή του ένα σημαντικό και σήμερα κομμάτι του ελληνικού αντικομμουνισμού, το οποίο όμως έχει υπό τις πιέσεις της κρίσης συντηχθεί πλήρως με τον original, φασιστογενή αντικομμουνισμό της περιόδου 1944-1981.Ο εξορκισμός δια της γελοιοποίησης ήταν εξαιρετικά επικερδής υλικά και ψυχικά-συμβολικά για τους φορείς του: έξαφνα, ήταν εφικτό να είσαι πιο αριστερός από το ΚΚΕ και να μην κινδυνεύει η ζωή σου. Και όχι μόνο να μην κινδυνεύει, αλλά να ανταμείβεται από την αναπτυσσόμενη show biz της χώρας. Ήταν γλυκό να βγάζεις λεφτά, να κερδίζεις φήμη και να περνιέσαι για αριστερότερος των κομμουνιστών, πιο ριζοσπάστης από αυτούς, λιγότερο κομφορμιστής από αυτούς. Γλυκό και εύκολο. Όλο και πιο εύκολο. Αφού το ΚΚΕ είναι συστημικό, τότε όλοι όσοι το αφήσαμε πίσω ή δεν το ακουμπήσαμε ποτέ είμαστε "αριστεροί" και "εναλλακτικοί" και μπορούμε ταυτόχρονα να είμαστε δημοφιλείς, πλούσιοι και επιτυχημένοι. Αφού το ΚΚΕ είναι συστημικό, τότε όλα επιτρέπονται!
Ύστερα, ήρθε η στιγμή που δεν περίμενε κανείς. Και ξάφνου ανατράπηκαν τα δεδομένα, μπήκαν τα πράγματα σε μιαν άλλη προοπτική, και τώρα φαίνονται, αυτοί που θεοποίησε η μάταιη γενιά μου, μικροί, τόσο μικροί που δεν σου πάει να τους πεις με τ' όνομά τους, αυτούς που έζησαν μια ζωή πίσω απ' το μαξιλαρένιο κάστρο ενός υποκοριστικού, αυτά τα κάπως βολικά αμέριμνα "παιδιά της παρέας."
Ε, Τζιμάκο;
Καλό ξέπλυμα ξεφτιλισμένε.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις