"Εργαζόμενος", με μια ώρα δουλιά την εβδομάδα ...!

Με ποιά τρικ "μειώνουν" την ανεργία οι στατιστικές υπηρεσίες

Βρυξελλών- Αθήνας

Πριν κάμποσα χρόνια έτυχε η γυναίκα μου να συμπεριληφθεί στο δείγμα της ΕΛΣΤΑΤ για την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού. Άνεργη τότε η γυναίκα μου (και σήμερα το ίδιο), εγώ παράλληλα με το μεροκάματο είχα και ‘’μπλοκάκι’’ για καμιά συνεργασία με περιοδικά, άρα λογιζόμουν και ολίγον… επιχειρηματίας.

Στην ερώτηση του ερευνητή για την εργασιακή της κατάσταση, απάντησε ότι είναι άνεργη. Όμως, με ιδιαίτερη επιμονή, μόλις αντελήφθη ότι έχει σύζυγο.. επιχειρηματία, άρχισε να τη ρωτά μήπως την τελευταία εβδομάδα έτυχε να ασχοληθεί με την ‘’οικογενειακή επιχείρηση’’, δηλαδή αν έχει πάει στην τράπεζα να εξαργυρώσει καμιά δική μου επιταγή, αν πήρε καμιά συνέντευξη εξ ονόματός μου, αν πληκτρολόγησε κανένα ρεπορτάζ δικό μου και άλλα τέτοια!

Τα επανειλημμένα ΟΧΙ της συζύγου μου, τον ανάγκασαν τελικά να την εγγράψει στη στήλη των ανέργων. Γιατί όλα αυτά; Η εξήγηση δεν είναι δύσκολη. Στις επεξηγηματικές σημειώσεις που επισυνάπτονται στην Έρευνα Εργατικού Δυναμικού, τονίζονται τα εξής:

Απασχολούμενοι είναι ‘’τα άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω, τα οποία την εβδομάδα αναφοράς είτε εργάστηκαν έστω και μια ώρα με σκοπό την αμοιβή ή το κέρδος, είτε εργάστηκαν στην οικογενειακή επιχείρηση, είτε δεν εργάστηκαν αλλά είχαν μια εργασία ή επιχείρηση από την οποία απουσίαζαν προσωρινά’’.

Σαφές, σαφέστατο! Αν η γυναίκα μου δήλωνε ότι κάτι έκανε για την… οικογενειακή επιχείρηση, αυτομάτως θα έπαυε να είναι άνεργη και θα ‘’βοηθούσε’’ την ΕΛΣΤΑΤ να… τσακίσει το τέρας της ανεργίας! Στα χαρτιά, βεβαίως…

Για την ιστορία μονάχα να αναφέρουμε ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2016 καταμετρήθηκαν στη χώρα μας 1.112.100 άνεργοι και 272.700 υποαπασχολούμενοι, δηλαδή άτομα που δούλεψαν τόσο λίγο ώστε να ομοιάζουν περισσότερο με τους ανέργους, σύμφωνα με τον ορισμό της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat. Κι όμως, αυτοί που ‘’ομοιάζουν περισσότερο με τους ανέργους’’, στις στατιστικές της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat εμφανίζονται ως απασχολούμενοι!…

Ξεκαθαρίσαμε, λοιπόν, τι σημαίνει για τις επίσημες στατιστικές ‘’άνεργος’’ και τι ‘’απασχολούμενος’’. Όμως, με αφορμή ένα δημοσίευμα, πριν περίπου τρεις εβδομάδες, της γερμανικής εταιρείας Allianz, που διαπίστωνε ότι‘’μόνο το 20% των Ελλήνων ανήκουν πλέον στη μεσαία τάξη, ενώ όταν καθιερώθηκε το ευρώ ανήκε σε αυτή σχεδόν ο μισός πληθυσμός’’, θα επιχειρήσω σήμερα να ‘’ξεσκαλίσω’’ λίγο περισσότερα τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την ανεργία, για να αποδείξω ότι τα ‘’λουκέτα’’ των επιχειρήσεων είναι μία εκ των κυριότερων αιτιών του.. ταξικού υποβιβασμού πολλών χιλιάδων Ελλήνων, επιχειρηματιών ως χθες, χρεοκοπημένων οικονομικά ανθρώπων σήμερα, που όχι μόνο έχασαν επιχειρήσεις και εισοδήματα αλλά ακόμη και κάθε περιουσιακό στοιχείο.

Η φτωχοποίηση της μεσαίας τάξης οφείλεται, βεβαίως, στην απαξίωση των περιουσιακών στοιχείων, στο ‘’ροκάνισμα’’ των καταθέσεων για αποπληρωμή φόρων, δανείων και κάθε είδους τελών, εισφορών αλληλεγγύης κλπ. Τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, απλώς δείχνουν το ρόλο των ‘’λουκέτων’’ στον μαζικό υποβιβασμό των Ελλήνων από τη μεσαία τάξη στην τάξη των νεοπτώχων, όχι μόνο των μισθωτών αλλά και των επιχειρηματιών.

Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το β’ τρίμηνο του 2016 είχαν χαθεί 934.700 θέσεις απασχόλησης σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2008. Η μείωση αυτή αντιστοιχεί στο 20,2% του συνόλου των θέσεων απασχόλησης του 2008. Από αυτές:

• 588.400 είναι οι χαμένες θέσεις μισθωτής απασχόλησης. Αντιστοιχούν στο 63% του συνόλου των χαμένων θέσεων απασχόλησης και στο 19,4% των θέσεων μισθωτής απασχόλησης.
• 109.700 είναι οι χαμένες θέσεις των μικρών εργοδοτών, δηλαδή των αυτοαπασχολούμενων επιχειρηματιών με μισθωτούς στην επιχείρησή τους. Αντιστοιχούν στο 28,9% των θέσεων απασχόλησης της κατηγορίας.
• 110.100 είναι οι χαμένες θέσεις των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό στην επιχείρηση. Αντιστοιχούν στο 11,5% των θέσεων απασχόλησης της κατηγορίας.
• 126.400 είναι οι χαμένες θέσεις βοηθών σε οικογενειακή επιχείρηση. Αποτελούν το 46,6% των θέσεων απασχόλησης της κατηγορίας.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι το 2016 σε σύγκριση με το 2008 οι θέσεις μη μισθωτής απασχόλησης, δηλαδή οι αυτοαπασχολούμενοι και τα εργαζόμενα στην επιχείρησή τους μέλη των οικογενειών τους μειώθηκαν κατά 342.200 άτομα. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 37% του συνόλου των χαμένων θέσεων απασχόλησης.

Η εικόνα που παρουσιάζουν οι κυριότεροι κλάδοι της οικονομίας, μετά από 8 χρόνια ύφεσης, είναι η εξής:

Μεταποίηση. Οι θέσεις απασχόλησης από 542.200 το β’ τρίμηνο του 2008, μειώθηκαν σε 350.100 το αντίστοιχο τρίμηνο του 2016. 195.100 θέσεις ή το 35,8% του συνόλου. Οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό μειώθηκαν κατά 51,5%, οι σκέτοι αυτοαπασχολούμενοι κατά 30,4%, οι μισθωτοί κατά 33,5% και οι βοηθοί κατά 52,5%.

Κατασκευές. Ο κλάδος κυριολεκτικά αποδεκατίστηκε. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 402.100 σε 154.700. Χάθηκαν 247.400 θέσεις, το 61,5% του συνόλου. Οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό μειώθηκαν κατά 77,4%, οι σκέτοι αυτοαπασχολούμενοι κατά 18,5%, οι μισθωτοί κατά 67,5% και οι βοηθοί κατά 80,3%.

Χονδρικό και λιανικό εμπόριο. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 845.100 σε 650.300. Χάθηκαν 194.800 θέσεις, το 23,1% του συνόλου. Οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό μειώθηκαν κατά 30,9%, οι σκέτοι αυτοαπασχολούμενοι κατά 27%, οι μισθωτοί κατά 14,3% και οι βοηθοί κατά 56,1%.

Δημόσια διοίκηση και άμυνα-υποχρεωτική κοινωνική ασφάλεια. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 384.100 σε 332.600. Χάθηκαν 51.500 θέσεις απασχόλησης, το 13,4% του συνόλου, όλες θέσεις μισθωτής εργασίας.

Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας και κοινωνικής μέριμνας. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 234.600 σε 218.400. Χάθηκαν 16.200 θέσεις, το 6,9% του συνόλου.

Εκπαίδευση. Οι θέσεις απασχόλησης μειώθηκαν από 326.600 σε 302.400. Χάθηκαν 25.200 θέσεις, το 7,7% του συνόλου.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η ανεργία είχε φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο το 2013. Έκτοτε, η αύξηση της μερικής απασχόλησης, τα επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης, τα πεντάμηνα ή οκτάμηνα ‘’κοινωνικής απασχόλησης’’, μείωσαν τεχνητά την ανεργία, χωρίς ουσιαστικά να προσθέσουν νέες θέσεις απασχόλησης.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το 2008 είχαν καταγραφεί 95.200 υποαπασχολούμενοι, ο αριθμός τους αυξήθηκε σε 210.600 το 2013 και 272.700 το 2016.

Το 2013, λοιπόν, οι χαμένες θέσεις απασχόλησης σε σχέση με το 2008 είχαν ξεπεράσει τις 1.100.000. Αυτές κατανέμονται ως εξής: 145.500 αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό, 62.200 σκέτοι αυτοαπασχολούμενοι, 797.400 μισθωτοί, 97.200 βοηθοί σε οικογενειακές επιχειρήσεις.

Θανάσης Ηλιοδρομίτης