Αλλοίωση της μνήμης

Η επέτειος, πριν πέντε μέρες, της απελευθέρωσης της πρωτεύουσας  από τους γερμανούς γιορτάστηκε με την καθιερωμένη τελετή στην ακρόπολη, ενώ ο πρωθυπουργός στο μήνυμά του για την επέτειο ξεχωρίζει τη φετινή, γιατί «σήμερα η 12^η Οκτωβρίου γιορτάζεται ανοιχτά» επειδή δεν «φοβόμαστε να μιλήσουμε για το παρελθόν». Κι είναι αλήθεια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προσπαθήσει να αντλήσει κύρος και  αξιοπιστία από το  παρελθόν, ένα παρελθόν ανακατασκευασμένο στα μέτρα του.

Και σ’  αυτό το παρελθόν αναφέρεται και το δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών, της 9^ης Οκτωβρίου, «Το φάντασμα της Ιστορίας, Πρώτη φορά Αριστερά» που μας θυμίζει ότι «Για πρώτη φορά υπουργούς της Αριστεράς η Ελλάδα γνώρισε ως γνωστόν το φθινόπωρο του 1944, με τα πέντε χαρτοφυλάκια του ΕΑΜ και του ΚΚΕ στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας που σχηματίστηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1944», επιλέγοντας βέβαια να αναφερθεί σε φαινόμενα «σύμφυτα με την άσκηση εξουσίας, όπως η ευνοιοκρατία, ο νεποτισμός ή το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ κομμουνιστικής ηγεσίας και βάσης» με μαρτυρίες από απομνημονεύματα για «συγγενείς και προστατευόμενες», για «συσσίτιο δυο ταχυτήτων» για «διευθυντικά διλήμματα» που αποδεικνύουν την ανικανότητα των «παλαίμαχων επαναστατών» να διαχειριστούν προβλήματα παραγωγής, όπως η διαχείριση ενός εργοστασίου. Και βέβαια σ’ όλο το άρθρο η κατανόηση για όλα αυτά τα προβλήματα συμπεριφοράς που προέκυπταν  εκφράζεται επανειλημμένως, όπως και ο θαυμασμός για τους αγωνιστές της αριστεράς. Είναι που κατά τη διαδικασία της υποδόριας επιβολής μιας νέας εκδοχής του παρελθόντος παραφθείρονται γεγονότα και παραστάσεις μεγεθύνοντας ό,τι μπορεί να τα αμαυρώνει και συνάμα ανασυντίθενται παροχετευόμενα όμως προς τις προοπτικές της κυρίαρχης τάξης.  Παραφθορά από τη μια μεριά υπαγωγή από την άλλη σε προοπτικές και σχέδια που μεταμφιέζονται σε φιλολαϊκά.  Το ανασυντιθέμενο  παρελθόν  δεν είναι τίποτε παραπάνω από σωρεία παραστάσεων που επιδέχονται ηθικού τύπου κρίσεις. Εξαφανίζονται και διαλύονται οι συγκεκριμένες τάξεις και στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, η πάλη τους και η ιστορικότητά τους. Τη θέση της  ταξικής κοινωνικής συνείδησης αντικαθιστά μια απλοϊκή παράσταση του κόσμου, μια αξιολογική διχοτόμηση καλού/κακού, όπου ενώ μεγαλοφώνως ταυτίζεται το καλό με την Αριστερά την ίδια στιγμή υπονομεύεται αυτή η ταύτιση.

Και τι άλλο από υπονόμευση είναι και  όταν  ο Α. Τσίπρας στον εναρκτήριο λόγο του στο 2^ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ μιλά  για την  "Αριστερά που δεν διστάζει να αναλάβει το ιστορικό καθήκον, να σηκώσει στους ώμους της την ευθύνη για την έξοδο από την κρίση με την κοινωνία όρθια», για την αριστερά που πάντα «ο τόπος την καλούσε στα δύσκολα», θέλοντας, ασκώντας την πολιτική της κυρίαρχης τάξης,  να ενσωματώσει την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στη μακρά αγωνιστική παράδοση του επαναστατικού κινήματος της αριστεράς –που είναι όμως το ΚΚΕ που οργανώνει  και καθοδηγεί. Είναι γι’ αυτό που πρέπει να προσεταιριστεί τις  ιστορικές μνήμες του λαϊκού κινήματος που έχουν συνδυαστεί  με τους αγώνες της αριστεράς όλη τη μεταπολεμική περίοδο και τροφοδότησαν μια πολιτική ριζοσπαστικότητα, ώστε  τώρα, στον καιρό της κρίσης, να μην υπάρξει η δυνατότητα να πάρει πιο καθαρά χρώματα και να προοιωνίζεται βαθιούς ιδεολογικούς μετασχηματισμούς που να δικαιώνουν το ΚΚΕ και τις επιλογές του.

Και είναι κι  αυτό το κεντρικό σύνθημα στο 2^ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, «Με την Αριστερά μπροστά για την Ελλάδα που μας αξίζει. Κοινωνική Δικαιοσύνη -Δημοκρατία -Δίκαιη Ανάπτυξη», που δεν εκφράζει παρά την αγωνιώδη  προσπάθεια του κόμματος να συνεχίσει να πείθει, αλλοιώνοντας το νόημα που αναδύεται από τη σχέση ανάμεσα στο σύνθημα-κείμενο και στα εξωκειμενικά συμφραζόμενα. Σαν να μην μεσολάβησε η κρίση από την εποχή που   γινόταν ολοένα και πιο αποδεκτό στο κοινωνικό φαντασιακό ότι οι οικονομικές συνθήκες όφειλαν  φυσιολογικά να τείνουν προς μια ορισμένη ισότητα, κατά τα πρότυπα της σοσιαλδημοκρατίας. Μόνο που η κρίση του καπιταλισμού  έδωσε την ώθηση σ’ έναν ακόμα πιο σκληρό ανταγωνισμό που έμελλε να σαρώσει τα όνειρα της ενσωμάτωσης του συνόλου του πληθυσμού σε μια γενικευμένη μεσαία τάξη με ομαλά αυξανόμενη αγοραστική δύναμη. Και τώρα όλο και ευρύτερα  κοινωνικά στρώματα κατρακυλούν στην αβεβαιότητα, την ανεργία και τη φτώχεια.

Κι όλα αυτά τα μεγάλα λόγια των «αριστερών» κυβερνώντων, η καπηλεία αγώνων του παρελθόντος αποσκοπούν να δώσουν την εντύπωση ότι εξακολουθούν να διαθέτουν την ικανότητα να αντιστέκονται, όπως έδειχναν όταν ήταν στην αντιπολίτευση. Και δεν πρόκειται βέβαια για ιδεολογική διάβρωση ενός κόμματος του οποίου οι μόνες σχέσεις με ό,τι θεωρούσαμε αριστερά είναι της τάξης ενός ονοματικού προσδιορισμού, αλλά για αποκάλυψη του πραγματικού ρόλου του.

Κι έτσι και με  την αρωγή του ΣΥΡΙΖΑ να σκεφτόμαστε το παρόν μας μέσα στον ιστορικό χρόνο  με τη λογική του  ομοιώματος, ενός κατασκευασμένου ομοιώματος, με τη μετατροπή των παλαιών πραγματικοτήτων σε ένα σύνολο εικόνων που καλλιεργούν ψευδαισθήσεις, με ρητορικά τεχνάσματα πάνω σε στερεότυπα, καταλύοντας κάθε αίσθηση μέλλοντος και συλλογικού οράματος, κι εγκαταλείποντας κάθε σκέψη μελλοντικής αλλαγής  της κοινωνίας. Όσο  εναργέστερη θα γίνεται η συνειδητοποίηση ότι τα αστικά κόμματα που εκφράζουν την κυρίαρχη τάξη είναι υπόλογα για την οικονομική  εξαθλίωση και όσο θα συνοδεύεται αυτό από τη συνειδητοποίηση των οξυμένων προβλημάτων και αναγκών μας,  τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος όλα αυτά  να δημιουργήσουν  ένα εκρηκτικό απόθεμα που ο ΣΥΡΙΖΑ ευτελίζοντας τους παρελθοντικούς αγώνες κι απαξιώνοντας κοινωνικά οράματα κάνει ό,τι μπορεί για να μη βρει το δρόμο να εκφραστεί. Κι είναι γι’  αυτό που πολλές φορές ο κυρίαρχος λόγος ταυτίζει ΣΥΡΙΖΑ και κομμουνισμό, για  ν’ απαξιωθεί συλλήβδην το κομμουνιστικό όραμα, ώστε μαζί η απογοήτευση, ο φόβος η ανασφάλεια, η απαξίωση των αγώνων και η έλλειψη εμπιστοσύνης στο κοινωνικό όραμα  μετασχηματισμού της κοινωνίας να εμποδίζουν να βρει το λαϊκό κίνημα  δρόμους πολιτικούς, και να βιώνεται περισσότερο  σαν απωθημένο  παρά σαν εκλογικευμένη πολιτική και ιδεολογική συνείδηση.

Dies brumalis