Υπενθυμίσεις με αφορμή την 28η Οκτωβρίου 1940

Κάθε χρόνο, η αστική τάξη και τα κόμματα του πολιτικού της συστήματος αξιοποιούν την επέτειο της 28ης του Οκτώβρη, στο πλαίσιο της ιδεολογικής επίθεσης που θέλει να αναπαράγει τους δεσμούς ενσωμάτωσης της πλειοψηφίας του εργαζόμενου λαού στο σύστημα. Καθόλου τυχαία, τονίζουν τη λεγόμενη «εθνική ενότητα» ως προϋπόθεση της ευημερίας και της προκοπής του λαού, ας συντρίβουν την ίδια στιγμή ακόμα και στοιχειώδη δικαιώματά του.
Οι αστικές δυνάμεις στην Ελλάδα ακολουθούν την «πεπατημένη» όλων των αστικών τάξεων. Κρύβουν το γεγονός ότι ο πόλεμος είναι η συνέχιση της ίδιας πολιτικής που ακολουθήθηκε σε καιρό ειρήνης, αλλά που στον πόλεμο ακολουθείται με τα όπλα. Από τη στιγμή που η πολιτική των κυβερνήσεων συντείνει και υπερασπίζει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, είναι φυσικό επακόλουθο και ο πόλεμος, στον οποίο θα πάρει μέρος η αστική τάξη, είτε αμυνόμενη είτε επιτιθέμενη, να είναι πόλεμος ληστρικός, εκμεταλλευτικός, άρα και ξένος με τα συμφέροντα της εργατικής τάξης.
Καμιά εθνική ενότητα δεν υπήρξε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Υπήρξαν ασφαλώς αυταπάτες στις λαϊκές μάζες, όχι όμως και πραγματική εθνική ενότητα, γιατί αυτή είναι ανύπαρκτη σε μια ταξική κοινωνία. Στο τέλος του ιταλοελληνικού πολέμου φάνηκε δραματικά ποια ήταν η πραγματικότητα.
Ο λαός δεν γεύτηκε τους καρπούς της νίκης του. Αντίθετα, ο εγχώριος και ξένος ταξικός εχθρός επεδίωξε να συντρίψει ολοκληρωτικά το λαϊκό κίνημα. Το αστικό κράτος και οι κυβερνήσεις του, φιλελεύθεροι και βασιλικοί, κάθε είδους κοινωνικά κατακάθια, συνεργάτες των Γερμανών και μαυραγορίτες όλοι μαζί ξεκίνησαν μια έξαλλη εκστρατεία διώξεων, δολοφονιών, βασανισμών, υπό την υψηλή εποπτεία της βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής για να εξασφαλιστεί η εδραίωση της αστικής εξουσίας. Η συγκρότηση αστικής εξουσίας που δεν υπήρχε στην απελευθέρωση και η ανασυγκρότηση της καπιταλιστικής οικονομίας ήταν η πρώτη προτεραιότητά τους.
Ο πόλεμος δεν ήρθε μόνος του, σαν φυσική καταστροφή
Στο πλαίσιο ενός σύντομου αφιερώματος, με αφορμή την 28η του Οκτώβρη, ασφαλώς και δεν είναι δυνατόν να δοθούν όλες οι εξελίξεις εκείνης της περιόδου. Είναι όμως απαραίτητες για την προσέγγιση εκείνης της εποχής ορισμένες αναφορές σε ό,τι προηγήθηκε:
Ακριβώς 20 χρόνια μετά τη λήξη του Α΄Παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού Πολέμου, ξέσπασε ο πιο αιματηρός στην ανθρώπινη Ιστορία, ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος. Οπως και ο πρώτος, ήταν και αυτός ιμπεριαλιστικός.
Αιτία της έκρηξής του υπήρξαν οι οξυμένες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις για το ξαναμοίρασμα των σφαιρών επιρροής, των αγορών και των πηγών πρώτων υλών. Τα δύο ιμπεριαλιστικά μπλοκ συγκροτήθηκαν τελικά με βασικές δυνάμεις, από τη μια, τις Γερμανία - Ιταλία - Ιαπωνία και από την άλλη τις ΗΠΑ - Γαλλία - Μ. Βρετανία. Τις ανακατατάξεις, οι οποίες είχαν συντελεστεί στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων, στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, επιτάχυνε και τροφοδότησε η μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση του καπιταλισμού 1929 - 1933, αλλά και η νέα που εκδηλώθηκε το 1938.
Στο μεταξύ, είχε συντελεστεί μια κοσμοϊστορική αλλαγή με παγκόσμια επίδραση, η νικηφόρα Οχτωβριανή σοσιαλιστική Επανάσταση και υπήρχε το βασικό δημιούργημά της, η Σοβιετική Ενωση, στην οποία είχε καταργηθεί η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η Οχτωβριανή Επανάσταση και η πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης ήταν η έμπρακτη έκφραση ότι η εποχή του περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό είχε αρχίσει, ανεξάρτητα από πιθανά ιστορικά πισωγυρίσματα. Ταυτόχρονα, είχε αναπτυχθεί το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, συγκροτημένο και διαρθρωμένο από το 1919 στις γραμμές της Κομμουνιστικής Διεθνούς.
Το 6ο Συνέδριο της ΚΔ (17 Ιούλη - 1 Σεπτέμβρη 1928) είχε εγκρίνει το Πρόγραμμα και τις θέσεις για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τη στάση που έπρεπε να έχουν τα ΚΚ και η εργατική τάξη απέναντι σε αυτόν, ορίζοντας: «Η αιτία του πολέμου, σαν ιστορικού φαινομένου, δεν βρίσκεται στα "φυσικά κακά ένστικτα" των ανθρώπων και ούτε στην "κακή" πολιτική των κυβερνήσεων, αλλά στο ότι η κοινωνία είναι χωρισμένη σε τάξεις, σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Ο καπιταλισμός - να η αιτία των πολέμων της νεότερης ιστορίας».
Το 6ο Συνέδριο κάλεσε τους κομμουνιστές, στην περίπτωση που θα ξεσπάσει ιμπεριαλιστικός πόλεμος, να καθοδηγούνται από το πρόγραμμα που εφάρμοσε το κόμμα των Μπολσεβίκων στα χρόνια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Βασικό σημείο αυτού του προγράμματος ήταν η μετατροπή του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο πόλεμο του προλεταριάτου κατά της αστικής τάξης.
Στο Πρόγραμμα της ΚΔ, ο φασισμός, μεταξύ άλλων, οριζόταν ως εξής: «Υπό συγκεκριμένες ειδικές ιστορικές συνθήκες, η πορεία της αστικής, ιμπεριαλιστικής, αντιδραστικής επίθεσης παίρνει τη μορφή του φασισμού. (...) Το φασιστικό σύστημα είναι το σύστημα της άμεσης δικτατορίας, υπό τον ιδεολογικό μανδύα της "εθνικής ιδέας" και της εκπροσώπησης των "επαγγελμάτων" (στην πραγματικότητα εκπροσωπούνται οι διάφορες ομάδες της κυρίαρχης τάξης) ... Στις περιόδους της οξείας κρίσης για την αστική τάξη, ο φασισμός καταφεύγει στην αντικαπιταλιστική φρασεολογία, αλλά μετά την εγκατάστασή του στο πηδάλιο του Κράτους, παραμερίζει την αντικαπιταλιστική φλυαρία και αποκαλύπτεται ως τρομοκρατία και δικτατορία του μεγάλου κεφαλαίου».
Ενας τιτάνιος αγώνας
Από την αρχή της επίθεσης των Ιταλών στη χώρα μας, το ΚΚΕ προσπάθησε με σημαντική συμβολή του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδη και τα τρία γράμματα που έγραψε εκείνη την περίοδο να διαμορφώσει γραμμή που να εξασφαλίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Κόμματος, στον εθνικο-απελευθερωτικό αγώνα. Κάτι που εκφράστηκε αργότερα με τη συγκρότηση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ.
Ομως η σταδιοποίηση της στρατηγικής του Κόμματος, όπως αυτή είχε αποτυπωθεί στην 6η Ολομέλεια της ΚΕ το 1934 και στη συνέχεια με το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ, απομάκρυνε από το οπτικό πεδίο της εργατικής τάξης το άμεσο και αντικειμενικά αναγκαίο, που το ωρίμαζαν περισσότερο οι πολεμικές συνθήκες: Την πάλη για την εργατική εξουσία.
Υστερα από την κατάκτηση της Ελλάδας και το χωρισμό της σε τρεις ζώνες κατοχής (γερμανική - ιταλική - βουλγαρική), ακολούθησαν μεγάλα και συγκλονιστικά γεγονότα. Η στάση της αστικής τάξης και μαζί των κατακερματισμένων και σε βαθιά κρίση πολιτικών της δυνάμεων είναι λίγο - πολύ γνωστή. Ενα τμήμα της, οι φυγάδες πολιτικοί και στρατιωτικοί παράγοντες, διαμόρφωσε κυβερνητικό - κρατικό κέντρο στο εξωτερικό (στην Αίγυπτο) και ο βασιλιάς εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο. Ενα άλλο τμήμα της (οι δοσίλογοι) συνεργάστηκε με τους κατακτητές. Ενα τρίτο λούφαξε στην Αθήνα, ενώ έπαιρνε και μέρος στην υπονόμευση του λαϊκού αγώνα. Και τέλος, ένα τέταρτο οργάνωσε ορισμένη δράση κατά των κατακτητών σε συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες της Βρετανίας, ενώ παράλληλα είχε διαύλους συνεργασίας και με τους Γερμανούς, για να χτυπήσει το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Στόχος όλων ήταν η διατήρηση της αστικής εξουσίας μετά τον πόλεμο.
Από την πλευρά του, το ΚΚΕ ανέλαβε να σηκώσει το τιμητικό βάρος του αγώνα ενάντια στο φασισμό. Με τις ελάχιστες δυνάμεις του και πληγωμένο από το μένος της τεταρτοαυγουστιανής δικτατορίας εναντίον του, αποδύθηκε σ' έναν τιτάνιο αγώνα, στον οποίο έδωσε το αίμα του και την ψυχή του. Η μεγάλη πλειοψηφία της εργατικής τάξης, της αγροτιάς και άλλων λαϊκών στρωμάτων, της νεολαίας και των γυναικών, συσπειρώθηκαν στο ΕΑΜ και στην ΕΠΟΝ, αλλά και δεκάδες χιλιάδες στο ένοπλο τμήμα του, τον ΕΛΑΣ. Χιλιάδες εκτελέστηκαν ή έπεσαν πολεμώντας.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, εμπνευστής, καθοδηγητής και αιμοδότης της ΕΑΜικής Αντίστασης, ενάντια στη βάρβαρη τριπλή κατοχή, κέρδισε το σεβασμό και την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας του λαού. Το ένοπλο τμήμα του ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, έδωσε 600 μάχες με τα φασιστικά στρατεύματα και απελευθέρωσε τα 2/3 της Ελλάδας. Η προσφορά του ΚΚΕ παραμένει απαράγραπτη, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν έλυσε το πρόβλημα της πάλης για την εργατική εξουσία κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα, ή έστω το 1944, όταν διαμορφώθηκε επαναστατική κατάσταση.
Μελετώντας την Ιστορία
Το ΚΚΕ μελετώντας την Ιστορία του επαναστατικού κινήματος, στην Απόφαση του 18ου Συνεδρίου του υπογράμμισε σχετικά με το Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο:
«Ο πόλεμος διαμόρφωσε συνθήκες μεγάλης όξυνσης των ταξικών αντιθέσεων στο εσωτερικό πολλών χωρών, όμως η αντιφασιστική πάλη οδήγησε στην ανατροπή της αστικής εξουσίας, με την καθοριστική υποστήριξη των λαϊκών κινημάτων από τον Κόκκινο Στρατό, μόνο στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Στην καπιταλιστική Δύση τα ΚΚ δεν διαμόρφωσαν στρατηγική μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου ή του απελευθερωτικού αγώνα σε πάλη για την κατάκτηση της εξουσίας. Η στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος δεν αξιοποίησε το γεγονός ότι η αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας περιεχόταν στον αντιφασιστικό - απελευθερωτικό χαρακτήρα του ένοπλου αγώνα για μια σειρά χώρες, ώστε να θέσει στην ημερήσια διάταξη το πρόβλημα της εξουσίας, αφού ο σοσιαλισμός και η κομμουνιστική προοπτική αποτελούν τη μόνη εναλλακτική λύση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα».
Καθήκοντα μπροστά στον πόλεμο
Το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ έχει εκτιμήσει ότι στις μέρες μας δεν πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ενός γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου, στον οποίο θα εμπλακεί και η Ελλάδα. Αυτή η εκτίμηση προκύπτει από την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, που ήδη εκφράζονται με πολέμους σε μια σειρά χώρες της ευρύτερης περιοχής μας και αφορούν τον έλεγχο στην παραγωγή και διέλευση των ενεργειακών πόρων, γενικότερα τη διανομή των αγορών και τον ανταγωνισμό για την παγκόσμια κυριαρχία.
Το Πρόγραμμα που ψήφισε το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ, εκτιμώντας τον σύγχρονο κόσμο και τη θέση της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και τεκμηριώνοντας και πάλι την αναγκαιότητα και την επικαιρότητα του σοσιαλισμού, αλλά και προσδιορίζοντας τα καθήκοντα του ΚΚΕ για τη σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα, συμπεριέλαβε και τα εξής σχετικά με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο:
«Σε περίπτωση ιμπεριαλιστικής πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας, είτε σε αμυντικό είτε σε επιθετικό πόλεμο, το Κόμμα πρέπει να ηγηθεί της αυτοτελούς οργάνωσης της εργατικής - λαϊκής πάλης με όλες τις μορφές, ώστε να οδηγήσει σε ολοκληρωτική ήττα της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης ως εισβολέα, έμπρακτα να συνδεθεί με την κατάκτηση της εξουσίας. Με την πρωτοβουλία και την καθοδήγηση του Κόμματος να συγκροτηθεί εργατικό - λαϊκό μέτωπο με όλες τις μορφές δράσης, με σύνθημα: Ο λαός θα δώσει την ελευθερία και τη διέξοδο από το καπιταλιστικό σύστημα που, όσο κυριαρχεί, φέρνει τον πόλεμο και την "ειρήνη" με το πιστόλι στον κρόταφο».

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις