Μεροκάματο του τρόμου στα "κάτεργα" της αυτοκινητοβιομηχανίας

Από την πρόσφατη κινητοποίηση
εργατών έξω από εργοστάσιο
της Nissan στο Μισισίπι

Σαν σύγχρονα κάτεργα λειτουργούν σήμερα αρκετά από τα εργοστάσια παραγωγής ή συναρμολόγησης μονοπωλίων της βιομηχανίας αυτοκινήτων στις ΗΠΑ καθώς δεν εξασφαλίζουν στους εργάτες αξιοπρεπή εργασία και ζωή αλλά πενιχρές αμοιβές και επισφαλείς συνθήκες εργασίας, που προκαλούν ακρωτηριασμούς, σοβαρές ασθένειες, ακόμη και θάνατο... Αυτό παρά τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια κερδών που αποκομίζουν τα συγκεκριμένα μονοπώλια από το μόχθο πολλών εκατοντάδων χιλιάδων ντόπιων ή μεταναστών εργατών που απασχολούν και στις 50 πολιτείες!

Στην πραγματικότητα, λοιπόν, σήμερα η βιομηχανία αυτοκινήτων στις ΗΠΑ, που παραδοσιακά αποτελούσε το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα την «ατμομηχανή» της βιομηχανικής παραγωγής στη χώρα, έχει μεταμορφωθεί σε έναν παραγωγικό τομέα που όσο περνούν τα χρόνια εξασφαλίζει ολοένα και λιγότερο σταθερή και καλοπληρωμένη εργασία, χωρίς ασφάλιση και δικαιώματα. Αυτό οφείλεται σε ένα συνδυασμό παραγόντων και αλλαγών που αφορούν, μεταξύ πολλών άλλων:

• Στις κόντρες των μονοπωλίων και τον ανταγωνισμό αμερικανικών, ευρωπαϊκών και ασιατικών μονοπωλίων του κλάδου με φόντο και τις περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες (όπως η «Συμφωνία Εμπορίου Βόρειας Αμερικής», NAFTA του 1994) ή και διεθνείς.
• Στις τεχνολογικές αλλαγές που συνεπάγεται η άνοδος της αυτοματοποίησης στον τομέα βιομηχανικής παραγωγής και η συνακόλουθη σταδιακή αντικατάσταση έμπειρων και ειδικευμένων εργατών όχι μόνο από ρομπότ υψηλής τεχνολογίας αλλά και από συμβασιούχους, προσωρινούς ανειδίκευτους εργάτες ή προσωπικό με ανεπαρκή προσόντα και εμπειρία.
• Στη συνεχή αποδυνάμωση των εργατικών και εργασιακών δικαιωμάτων εξαιτίας του υπονομευτικού ρόλου που παίζουν εργοδοτικά συνδικάτα, αλλά και εξαιτίας των μεγάλων εμποδίων που προβάλλει το αστικό κράτος για να περιορίσει ή και να απαγορεύσει τη συνδικαλιστική δράση των εργατών, Αμερικανών και μεταναστών.
• Στη θέσπιση και στην αύξηση της διάδοσης του ρόλου των δουλεμπορικών «γραφείων ευρέσεως προσωρινής εργασίας» (λεγόμενα «temp agencies») που σήμερα, μετά από περίπου επτά δεκαετίες, έχουν εξελιχθεί σε αληθινή μάστιγα για τους εργάτες στις ΗΠΑ συνιστώντας κλάδο οικονομίας με ετήσιο κύκλο κερδών 43 δισ. δολάρια. Τα δουλεμπορικά πλέον έχουν αναδειχθεί σε σχεδόν αποκλειστικό πάροχο εργασίας στις βιομηχανίες αυτοκινήτου και αντικαθιστούν ολοένα και περισσότερο μισθωτούς εργάτες με συμβασιούχους που πληρώνονται με πολύ χαμηλότερες αμοιβές (με το ζόρι 8,50 δολάρια την ώρα, ενίοτε μεικτά...), δεν έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και συνταξιοδοτική ασφάλιση, απαγορεύεται να ενταχθούν σε σωματεία ή να αναπτύξουν συνδικαλιστική δράση, απολύονται δίχως αποζημιώσεις και τροφοδοτούν τον φαύλο κύκλο εκμετάλλευσης με την προσμονή μελλοντικής «καλύτερης θέσης» δουλειάς...

Τα προβλήματα των σημερινών εργατών που απασχολούνται στον κλάδο της παραγωγής και συναρμολόγησης αυτοκινήτων φαίνεται να διογκώνονται περισσότερο σε νέα εργοστάσια που έχουν φτιάξει τα τελευταία χρόνια κυρίως ασιατικές αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως οι Nissan, Kia, Huyndai, Honda ή εταιρείες που προμηθεύουν στις προηγούμενες ανταλλακτικά και μέρη αυτοκινήτου, όπως η κορεατική «Ajin». Τα ασιατικά μονοπώλια φτιάχνουν πλέον τα περισσότερα εργοστάσια όχι στις μεσοδυτικές ΗΠΑ (που παραδοσιακά είχαν συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον της παραγωγής αυτοκινήτου) αλλά τις νότιες πολιτείες (Aλαμπάμα, Τζόρτζια, Μισισίπι), όπου το εργατικό δυναμικό (και λόγω μεγαλύτερων φυλετικών ανισοτήτων) αμείβεται χαμηλότερα.

Το πρόβλημα αναδείχθηκε και το Σάββατο 4 Μάρτη, όταν πάνω από 5.000 εργάτες πραγματοποίησαν μεγάλη κινητοποίηση έξω από εργοστάσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας Nissan στο Κάντον του Μισισίπι για να διαμαρτυρηθούν για τα χαμηλά ωρομίσθια, τις επισφαλείς συνθήκες εργασίας και την τρομοκρατία που ασκεί η διοίκηση του εργοστασίου στους εργάτες ώστε να αποτρέψει τη συνδικαλιστική δράση και την ένταξή τους ακόμη και σε (φιλικά προς τα μονοπώλια) συνδικάτα, όπως το συνδικάτο εργαζομένων στις αυτοκινητοβιομηχανίες, UAW, που ήδη από το 2007 είχε συμφωνήσει σε σημαντική μείωση των εργατικών αμοιβών με αφορμή την καπιταλιστική κρίση που κορυφώθηκε ένα χρόνο αργότερα...

Η σύντομη ζωή μίας 20χρονης εργάτριας

Ο εφιάλτης των εργατών σε αυτά τα σύγχρονα κάτεργα, που λειτουργούν υπό το οξύμωρο σχήμα των εργασιακών συνθηκών τύπου Μεσαίωνα, ενώ διαθέτουν αυτοματοποιημένα στάδια παραγωγής με την τελευταία εξέλιξη της τεχνολογίας, ήρθε πρόσφατα στην επιφάνεια χάρη στον αγώνα που δίνει η μητέρα της 20χρονης εργάτριας Ρεγκίνα Ελσι όταν συνθλίφτηκε από ρομπότ σε εργοστάσιο της «Ajin» στην Αλαμπάμα, τον περασμένο Ιούνη. Η νεαρή εργάτρια έχασε τη ζωή της, μέσα σε δευτερόλεπτα, όταν πήγε να δει για ποιο λόγο σταμάτησε η λειτουργία ενός ρομποτικού συστήματος, το οποίο ξαφνικά ξανατέθηκε σε λειτουργία λιώνοντάς την... Ομως, πριν από το αποτρόπαιο τέλος, η ζωή της είχε για μήνες τραβήξει μία μαρτυρική ανηφόρα εξαντλητικής εργασίας για 8,50 δολάρια την ώρα.

Οπως καταγράφηκε σε εκτενές ρεπορτάζ των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» πριν από λίγες μέρες, η 20χρονη Ρ. Ελσι, για μήνες, δούλευε 12ωρες βάρδιες, επτά μέρες τη βδομάδα, ως συμβασιούχος των δουλεμπορικών «Alliance Total Solutions» και «Joynus Staffing», σε μία προσπάθεια να αποταμιεύσει τα λεφτά που χρειαζόταν για να παντρευτεί και να ανοίξει το δικό της σπιτικό. Η μητέρα της, μιλώντας σε δημοσιογράφους, εξομολογήθηκε πως το κορίτσι το τελευταίο διάστημα, έως ότου έχασε τη ζωή της, στις 18 του περασμένου Ιούνη, ένιωθε εξαντλημένη και αδύναμη αφού είχε καταλήξει να ζει για να δουλεύει σαν σκλάβος. Το εργατικό δυστύχημα καταγράφηκε στα επίσημα στοιχεία ως μία ακόμη απώλεια της ζωής ανειδίκευτου εργάτη, από τις εκατοντάδες ανάλογες περιπτώσεις που συμβαίνουν κάθε χρόνο, και προκάλεσε τις έρευνες από την ομοσπονδιακή Αρχή Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας (OSHA), και τις απειλές προστίμων ύψους 2.500.000 δολαρίων στη βιομηχανία «Ajin» και στα δουλεμπορικά «Alliance T.S.» και «Joynus Staffing».

Στο ρεπορτάζ των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» καταγράφεται μάλιστα η παρατήρηση του πρώην υφυπουργού Εργασίας δρ. Ντέιβιντ Μάικλς, που μετέβη, όπως ομολόγησε, το 2015 επί τούτου στην Κορέα και συναντήθηκε με διευθυντικά στελέχη των αυτοκινητοβιομηχανιών «Χιουντάι» και «Κία» για να τους επιστήσει την προσοχή στην ανάγκη επιβολής μέτρων εργασιακής ασφάλειας ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των ρομποτικών συστημάτων και ιδίως τη διακοπή λειτουργίας τους στη διάρκεια εργασιών συντήρησης ή επισκευής... Ο Μάικλς, που από καιρό παρακολουθούσε τα κρούσματα εργοδοτικής αυθαιρεσίας και καταπίεσης εργατών, είχε διαπιστώσει πως τίθενται σε αχρείαστους κινδύνους η ασφάλεια και η ζωή βιομηχανικών εργατών και πως θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί οι ακρωτηριασμοί ή οι θάνατοί τους εάν λαμβάνονταν βασικά μέτρα ασφάλειας...

Χρυσές δουλειές εκατοντάδων δισεκατομμυρίων

Τα κάτεργα βεβαίως λειτουργούν δημιουργώντας, με την υπεραξία της εργατικής δύναμης, για τα μονοπώλια τεράστια κέρδη σε βάρος της υγείας και της ζωής των εργατών.

Αμερικανικά, ευρωπαϊκά και ασιατικά μονοπώλια της αυτοκινητοβιομηχανίας που έχουν μονάδες παραγωγής και συναρμολόγησης στις ΗΠΑ βλέπουν τα τελευταία χρόνια, μετά την καπιταλιστική κρίση του 2008, τις πωλήσεις στην αμερικανική αγορά και τα κέρδη τους να αυξάνονται σταθερά. Το 2016 πουλήθηκαν 17,46 εκατομμύρια αυτοκίνητα, ελαφρά φορτηγά και βανάκια καταγράφοντας ρεκόρ όλων των εποχών, αύξηση της τάξης του 4% σε σχέση με το 2015. Το 2016 ήταν η έβδομη συναπτή χρονιά σταθερής αύξησης στις πωλήσεις αυτοκινήτων στις ΗΠΑ, όπου ο μέσος όρος ηλικίας ενός οχήματος είναι τα 11,5 χρόνια και η μέση τιμή πώλησης ανέρχεται σε 35.300 δολάρια. Ετησίως υπολογίζεται πως τα μονοπώλια αυτοκινητοβιομηχανίας δίνουν στην οικονομία των ΗΠΑ 953 δισ. δολάρια δημιουργώντας πάνω από 7.200.000 θέσεις εργασίας (δηλαδή, 1 στις 25 θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ σχετίζεται με τον κλάδο αυτοκινήτου). Αυτό, σύμφωνα τουλάχιστον με τα επίσημα στοιχεία της ομάδας των αυτοκινητοβιομηχανιών Auto Alliance, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα του 77% των βιομηχανιών αυτού του τομέα (εταιρείες όπως οι BMW, Fiat Chrysler, Ford, General Motors, Jaguar Land Rover, Mazda, Mercendes Benz, Mitsubishi, Toyota, Volvo, Volkswagen κ.ά).

Παρ' όλα αυτά, τα μονοπώλια αυξάνουν τις πιέσεις για ακόμη περισσότερο ξεζούμισμα των εργατών καθώς έχουν την αμέριστη στήριξη όλων των κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένης και της νέας κυβέρνησης του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που έχει υποσχεθεί να επαναφέρει στις ΗΠΑ «χιλιάδες καλές θέσεις εργασίας» με πετσοκομμένα, βεβαίως, δικαιώματα, μισθούς, και περιορισμό ή και πλήρη απαγόρευση της συνδικαλιστικής δράσης.

Μπροστά σε όλα αυτά λύσεις μπορούν να βρεθούν μόνο με ταξικά συνδικάτα και με κλιμάκωση του αγώνα της εργατικής τάξης σε όλους τους χώρους δουλειάς. Οχι με αιτήματα που αφορούν μόνο την ασφαλή και αξιοπρεπή εργασία ή τους καλούς μισθούς και τα επιδόματα, αλλά και τη ζωή που αξίζει στους παραγωγούς του πλούτου, αλλά αυτό προϋποθέτει σύγκρουση με την εξουσία του κεφαλαίου.

Δ. ΟΡΦ