Πώς τεκμηριώνεται η τάση αλλαγής συσχετισμού ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα;

Στις Θέσεις της ΚΕ για το 20ό Συνέδριο του ΚΚΕ (Θ.1) σημειώνεται ως μια από τις σημαντικότερες διεθνείς οικονομικές εξελίξεις «η ισχυροποίηση της Κίνας σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη, με κριτήριο τα μερίδιά τους στο Παγκόσμιο Ακαθάριστο Προϊόν. Ως απόρροια αυτού του γεγονότος, οξύνεται ο ανταγωνισμός της Κίνας με τις ΗΠΑ, οι οποίες διατηρούν ακόμα την πρώτη θέση, παρά την τάση μείωσης του μεριδίου τους».

Σε σχέση με τα επίπεδα πριν την εκδήλωση της κρίσης (2008), το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξήθηκε μόνο 10%, ενώ της Κίνας εμφανίζει ουσιαστική αύξηση κατά 76%. Το μερίδιο των ΗΠΑ στο παγκόσμιο ΑΕΠ μειώθηκε από 31,1% το 2000 σε 22,4% το 2014, ενώ την ίδια περίοδο το μερίδιο της Κίνας αυξήθηκε από 3,6% σε 13,4%.

Την τελευταία 10ετία, οι ΗΠΑ είδαν επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου τους με την Κίνα, αύξηση των εισαγωγών απ' την Κίνα και μείωση των εξαγωγών προς την Κίνα. Η τάση αυτή συνδυάστηκε με μια μετακίνηση ενός τμήματος της παραγωγής απ' τις ΗΠΑ προς την Κίνα και μια ραγδαία αύξηση των επενδύσεων στην Κίνα, οφειλόμενη στη συσσώρευση.

Συγχρόνως, οι ΗΠΑ είδαν να αυξάνει σημαντικά το κρατικό χρέος τους και την Κίνα να περνά στην πρώτη θέση των πιστωτών των ΗΠΑ, με τις τελευταίες να οφείλουν πάνω από 1 τρισ. δολάρια στην Κίνα.

Οι ΗΠΑ, βεβαίως, συνεχίζουν να αποτελούν την ισχυρότερη οικονομικά και πολύ περισσότερο στρατιωτικο-πολιτικά δύναμη του πλανήτη, όμως βλέπουν απειλητικά την οικονομική άνοδο της Κίνας και την πολιτικοστρατιωτική ισχύ της Ρωσίας, με την οποία η Κίνα έχει στενές σχέσεις.

Οι προαναφερθείσες οικονομικές εξελίξεις προβληματίζουν σημαντικά την άρχουσα τάξη στις ΗΠΑ, ειδικά εκείνο το κομμάτι που βλέπει να επιδεινώνονται έντονα οι όροι ανταγωνιστικότητάς του σε σχέση με την Κίνα. Αυτό το κομμάτι πιέζει για μια αλλαγή πολιτικής των ΗΠΑ, α) προς τον οικονομικό προστατευτισμό ώστε να ενισχυθεί η κερδοφορία του μέσα απ' την οικονομική πίεση στα φθηνά εισαγόμενα εμπορεύματα, β) στο να αντιμετωπίσει η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ την Κίνα ως νούμερο 1 αντίπαλο. Σε αυτό το πλαίσιο προβάλλεται και μια πολιτική αντίστοιχη απέναντι στη Ρωσία, που θα δυσκολεύει τη σταθεροποίηση της συμμαχίας Κίνας - Ρωσίας. Αυτή την πολιτική (επιθετική απέναντι στην Κίνα και προσπάθειας συμβιβασμού με τη Ρωσία) διακηρύσσει πως θα εφαρμόσει ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ.