Εργαλείο διαχείρισης της φτώχειας με πολλές στοχεύσεις

Τι κρύβεται πίσω από τις διακηρύξεις της κυβέρνησης για γενικευμένη εφαρμογή του προγράμματος από φέτος;
Η πολιτική στήριξης των κερδών του κεφαλαίου 
είναι αυτή που αναπαράγει και 
οξύνει τη φτώχεια
Εντός του Γενάρη αναμένεται η γενικευμένη εφαρμογή του λεγόμενου «Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης» (ΚΕΑ) σε όλους τους δήμους της χώρας, το οποίο αποτελεί ένα ακόμα εργαλείο για τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας, που διευρύνθηκε στις συνθήκες της καπιταλιστικής κρίσης, αλλά και στο πλαίσιο της αντιλαϊκής πολιτικής για το ξεπέρασμά της υπέρ του κεφαλαίου.
Τις μέρες αυτές, με δηλώσεις, συνεντεύξεις και στοιχεία που διοχετεύουν στον Τύπο, τα κυβερνητικά στελέχη και ιδιαίτερα το υπουργείο Εργασίας επιδίδονται σε μια γενναία διαφήμιση του ΚΕΑ, ως του πιο αντιπροσωπευτικού τάχα δείγματος της «κοινωνικής πολιτικής» της κυβέρνησης και της φροντίδας της για τους πιο αδύναμους.
Σημειώνουμε ότι προγράμματα με το ίδιο ή παρόμοια ονόματα, εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη - μέλη της λυκοσυμμαχίας, με διάφορες παραλλαγές. Συνοπτικά, με βάση κριτήρια που βρίσκονται στον αντίποδα των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, ορίζεται ένα κατώτατο επίπεδο διαβίωσης, στα στατιστικά όρια της φτώχειας και υλοποιούνται προγράμματα παροχών σε χρήμα ή και σε είδος, με στόχο οι δικαιούχοι τους να επιβιώνουν σ' αυτό ακριβώς το όριο.
Γι' αυτό άλλωστε το ΚΕΑ δεν είναι επινόηση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, αλλά συνέχεια του «Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος» που θέσπισε η προηγούμενη συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ.
Οχημα για νέες περικοπές σε επιδόματα
Ο σχεδιασμός για την εφαρμογή του ΚΕΑ προβλέπει ότι θα είναι «δημοσιονομικά ουδέτερο», δηλαδή δεν θα δοθούν νέα κονδύλια για τη χρηματοδότησή του. Στην πραγματικότητα, όσο προχωρά η εφαρμογή του, το ΚΕΑ θα λειτουργεί - είτε στο όνομα των «επικαλύψεων» με άλλα επιδόματα, είτε στο όνομα του «εξορθολογισμού» και της «καλύτερης στοχοθέτησης» του συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας - ως όχημα για το παραπέρα πετσόκομμα όσων κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων έχουν απομείνει.
Συγκεκριμένα, η «συμπληρωματική μνημονιακή συμφωνία» προβλέπει τα εξής:
«Μέχρι το Σεπτέμβρη του 2016, η κυβέρνηση δεσμεύεται να ολοκληρώσει με τη βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας την Εκθεση για την Αναθεώρηση της Κοινωνικής Πρόνοιας, στοχεύοντας στην αναμόρφωση των παροχών και την ετήσια εξοικονόμηση του 0,5% του ΑΕΠ (σ.σ. με βάση το ΑΕΠ του 2015, το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε πάνω από 900 εκατ. ευρώ), συμπεριλαμβανομένων των παροχών σε χρήμα και σε είδος, φορολογικών ελαφρύνσεων, Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλων κοινωνικών παροχών (...)
Η αναθεώρηση θα χρησιμεύσει ως βάση για τον εξορθολογισμό ενός επανασχεδιασμένου και στοχοθετημένου συστήματος Κοινωνικής Πρόνοιας, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης του δημοσιονομικά ουδέτερου ΚΕΑ. Το κόστος εφαρμογής του ΚΕΑ, που εκτιμάται στο 0,5% του ΑΕΠ ετησίως, θα καλυφθεί μέσα από μόνιμες εξοικονομήσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προσδιορίζονται στην Εκθεση Αναθεώρησης της Κοινωνικής Πρόνοιας σε αντιστοιχία με τα ευρήματα της Παγκόσμιας Τράπεζας».
Η παραπάνω κατεύθυνση αναμένεται να υλοποιηθεί από το 2018, καθώς για το 2017 το ΚΕΑ χρηματοδοτήθηκε από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας, Θεανώ Φωτίου, σε ενημέρωση που έκανε για το θέμα αυτό στα τέλη Νοέμβρη 2016, ανέφερε ότι οι προτάσεις προς τους «θεσμούς» για τις «μεταρρυθμίσεις» στις προνοιακές παροχές θα γίνουν το διάστημα Σεπτέμβρη - Νοέμβρη 2017...
Ο ρόλος της Παγκόσμιας Τράπεζας
Ακόμα αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η Εκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την περικοπή των προνοιακών επιδομάτων αναφέρει πως εκκρεμεί μια νέα έκθεση που «θα αξιολογήσει το σύστημα παροχών αναπηρίας». Δίνοντας μια πρώτη γεύση αυτής της έκθεσης, η Παγκόσμια Τράπεζα σημειώνει πως απαιτείται μια συνολική μεταρρύθμιση του συστήματος πιστοποίησης της αναπηρίας,«που θα διασφαλίζει ότι τα επιδόματα θα στοχεύουν στους πραγματικά ανάπηρους».
Επισημαίνει ακόμα πως το πρόβλημα με το σύστημα πιστοποίησης της αναπηρίας στην Ελλάδα «είναι ότι η προσέγγιση που εφαρμόζεται για την αξιολόγηση της αναπηρίας και τον προσδιορισμό των παροχών βασίζεται στα ιατρικά δεδομένα. Αντί για μια πιστοποίηση αναπηρίας που στοχεύει στον καθορισμό των ικανοτήτων του ατόμου, των εμποδίων που αντιμετωπίζει και του τύπου της υποστήριξης που χρειάζεται, στην Ελλάδα η χορήγηση επιδομάτων, υπηρεσιών και προστασίας βασίζεται ολοκληρωτικά σε ιατρικά κριτήρια και καθορίζεται από ιατρικές επιτροπές»!
Τα «τσεκούρια» που ήδη πέφτουν στα επιδόματα και τις συντάξεις αναπηρίας από τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας, όπως και το αντίστοιχο πετσόκομμα στα προνοιακά και κοινωνικά επιδόματα (με κατάργησή τους, μείωση των δικαιούχων, μείωση του συνολικού κονδυλίου κ.ο.κ.), προδιαγράφουν τις νέες επώδυνες ανατροπές που ετοιμάζει η κυβέρνηση για τα τέλη του 2017.
Επιχείρηση συμβιβασμού με την εξαθλίωση
Για να μπορεί ένα άτομο ή οικογένεια να ενταχθεί στο ΚΕΑ, θα πρέπει να έχει εξαιρετικά χαμηλό εισόδημα, κάτω από το όριο εισοδήματος που ορίζει ο νόμος. Η διαφορά που προκύπτει αφού αφαιρεθεί από το όριο εισοδήματος το εισόδημα του ατόμου ή της οικογένειας, είναι αυτή που θα δοθεί τελικά ως ΚΕΑ.
Συγκεκριμένα, το όριο εισοδήματος για ένα άτομο είναι 2.400 ευρώ το χρόνο. Εάν π.χ. το ετήσιο εισόδημά του είναι 2.000 ευρώ, τότε θα πάρει άλλα 400 ευρώ το χρόνο μέσω ΚΕΑ. Αντίστοιχα, για ένα ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά, το ετήσιο όριο εισοδήματος είναι 4.800 ευρώ. Με άλλα λόγια, η... «κοινωνική αλληλεγγύη» της κυβέρνησης (όπως και των προκατόχων της) και της ΕΕ θεωρεί ότι ένα άτομο μπορεί να ζήσει με 6,75 ευρώ τη μέρα και μια τετραμελής οικογένεια με 13,15 ευρώ τη μέρα για όλα της τα έξοδα!
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πέρα από το κριτήριο του εισοδήματος, μπαίνουν και περιουσιακά κριτήρια: Για να ενταχθεί ένα άτομο στο ΚΕΑ, θα πρέπει να έχει ακίνητη περιουσία μέχρι 90.000 ευρώ, ενώ η αντικειμενική δαπάνη για οχήματα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 6.000 ευρώ. Αντίστοιχα, για την τετραμελή οικογένεια η ακίνητη περιουσία δεν πρέπει να ξεπερνά τις 135.000 και η αντικειμενική δαπάνη για οχήματα τις 6.000 ευρώ.
Πρακτικά, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ απαιτεί από χιλιάδες οικογένειες (η ίδια μιλά για περίπου 800.000 δικαιούχους του ΚΕΑ) να συμβιβαστούν με την εξαθλίωση. Είναι προφανές ότι στόχος των κυβερνήσεων του κεφαλαίου και της ΕΕ είναι να μοιράσουν ψίχουλα για τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας (με «εξοικονόμηση» από τη συνολική κλιμάκωση της επίθεσης ενάντια στους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα), προκειμένου να αμβλύνουν αντιδράσεις και να διασφαλίσουν την αναγκαία για το κεφάλαιο «κοινωνική συνοχή».
Τα ψίχουλα που θα δώσει η κυβέρνηση σε όσους ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, θα τα πάρει απ' όσους θεωρούνται λιγότερο φτωχοί, ανακυκλώνοντας μ' αυτόν τον τρόπο την ανέχεια και ορίζοντας έτσι μία «γραμμή φτώχειας», πάνω από την οποία κανείς δε θα δικαιούται καμιά προνοιακή στήριξη. Χαρακτηριστική είναι η επιμονή των «μνημονιακών» κειμένων ότι οι ψευτοπαροχές που θα απομείνουν να δίνει το κράτος, θα πρέπει να πηγαίνουν σε όσους τις έχουν «περισσότερο ανάγκη».

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις