Στην πρώτη γραμμή για το "ξέπλυμα" της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας

Ενα «ποιοτικό βήμα» μπροστά στην προσπάθεια αναστήλωσης της ευρωενωσιακής σοσιαλδημοκρατίας σηματοδότησε το 5ο Συνέδριο του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ), που έγινε στο Βερολίνο στις 16-18 Δεκέμβρη, με σύνθημα «Χτίζοντας συμμαχίες για μια Ευρώπη της αλληλεγγύης». Οι «συμμαχίες» που συζητήθηκαν, αφορούν τα ανοίγματα στην υπόλοιπη φθαρμένη και «ξεφωνημένη» από τα αντιλαϊκά μέτρα ευρωενωσιακή σοσιαλδημοκρατία. Και τα περί «Ευρώπης της αλληλεγγύης» αφορούν όχι βέβαια τα συμφέροντα των λαών, που με κανένα τρόπο αστικής διαχείρισης δεν μπορούν να εκφραστούν στο εσωτερικό των καπιταλιστικών διακρατικών ενώσεων όπως η ΕΕ, αλλά τις ανησυχίες των τμημάτων της αστικής τάξης και των καπιταλιστικών κρατών που αυτές οι πολιτικές δυνάμεις εκφράζουν, για το «απαραίτητο μείγμα» για την καπιταλιστική ανάκαμψη. Ολα αυτά στο φόντο των πολύ μεγάλων αντιθέσεων και στο εσωτερικό της ΕΕ, που τροφοδοτούν οι αργοί ρυθμοί της καπιταλιστικής ανάκαμψης και ο καβγάς κρατών και κέντρων για το ποιος θα πληρώσει το «μάρμαρο» για την αναγκαία απαξίωση του κεφαλαίου.

Σε ρόλο πρωταγωνιστικό...

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως και οι δυνάμεις που τον στηρίζουν, φιλοδοξεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιχείρηση αναστήλωσης της σοσιαλδημοκρατίας, έχοντας, ως σοσιαλδημοκρατική δύναμη «νέας κοπής» αλλά και με «αριστερές» καταβολές, αλλά και ως πολιτική δύναμη που βρίσκεται στο τιμόνι της κυβερνητικής διαχείρισης, τα «εχέγγυα» για να μεσολαβήσει στο προξενιό.

Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι τον τελευταίο τουλάχιστον χρόνο έχουν προηγηθεί ουκ ολίγες συμμετοχές του Αλ. Τσίπρα σε συνάξεις σοσιαλδημοκρατών ηγετών (μάλιστα με πρωτοβουλία του διοργανώθηκε μία στην Αθήνα), σε συνόδους του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, ενώ και στο Ευρωκοινοβούλιο πρωτοστάτησε σε πρωτοβουλία συγκρότησης νέας ομάδας όπου συστεγάζονται ευρωβουλευτές της σοσιαλδημοκρατίας, των Πρασίνων και της «αριστεράς». Εξάλλου, δυο μέρες πριν ο Αλ. Τσίπρας βρεθεί στο συνέδριο του ΚΕΑ, είχε βρεθεί και στη σύνοδο της ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλδημοκρατών πριν τη Συνάντηση Κορυφής της ΕΕ.

Ούτε, βέβαια, είναι τυχαίο ότι με τις τοποθετήσεις τους, ο πρωθυπουργός, όπως και τα υπόλοιπα στελέχη που εκπροσώπησαν τον ΣΥΡΙΖΑ στο συνέδριο του ΚΕΑ, έδωσαν τον τόνο ώστε αυτό να γίνει η κολυμβήθρα του Σιλωάμ για το ξέπλυμα των «αμαρτιών» της ευρωενωσιακής σοσιαλδημοκρατίας και ο φορέας που θα δρομολογήσει τη συνεργασία μαζί της, στο όνομα της αντιμετώπισης δήθεν της ακροδεξιάς.

Διεκδικώντας την πρωτοβουλία των κινήσεων για τη διαμόρφωση εναλλακτικών για το κεφάλαιο, που τις βάφτισε με θράσος «αντισυστημικές», ο πρωθυπουργός είπε ότι «είμαστε εμείς η Ευρωπαϊκή Αριστερά, αυτοί που πρέπει να αναλάβουμε την πολιτική πρωτοβουλία για μία προοδευτική εναλλακτική στον εθνικισμό και την ακροδεξιά. Να οικοδομήσουμε πλατιές πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες, ώστε να παρουσιάσουμε στους πολίτες μας αξιόπιστη αντισυστημική εναλλακτική λύση και έτσι να εμποδίσουμε την ακροδεξιά σε όλη την Ευρώπη», προσθέτοντας το γνωστό «ποίημα» ότι «η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία πρέπει να αρθεί στο ύψος των ιστορικών ευθυνών της και να βάλει τέλος στη νεοφιλελεύθερη συναίνεση».

Μάλιστα, στην κατεύθυνση αυτή, προτάθηκε απ' την αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ η καθιέρωση «ενός μόνιμου ετήσιου φόρουμ για όλες τις προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης, που θα μπορεί να εξερευνά πιθανούς πολιτικούς τομείς σύγκλισης και μορφές πολιτικού συντονισμού».

"Μπαμπούλες", "διαχωριστικές γραμμές"...

Επιχειρηματολογώντας ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι το ΚΕΑ έχει υποχρέωση να συνεχίσει να οικοδομεί τη συμμαχία με τη σοσιαλδημοκρατία στην ΕΕ, «επειδή χρειάζεται να βρισκόμαστε σε μόνιμο διάλογο και να εξαντλούμε όλες τις μορφές συνεργασίας με τις αντι-νεοφιλελεύθερες, προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις. Πρέπει να συνεργαζόμαστε για να αποτρέψουμε την απειλή και την άνοδο της ακραίας και λαϊκιστικής δεξιάς»!

Η επίκληση του «μπαμπούλα» της άκρα δεξιάς, μετεξέλιξη ουσιαστικά της παλιότερης φρασεολογίας περί νεοφιλελευθερισμού, έχει πολλές στοχεύσεις, πέρα από την προφανή προσπάθεια ξεπλύματος της σοσιαλδημοκρατίας στο όνομα της «συστράτευσης» και του «μη χείρον βέλτιστον», αλλά και της ΕΕ, την οποία η επιχειρηματολογία αυτή εμφανίζει ως... θύμα «αρνητικών συσχετισμών» και «επιζήμιων επιλογών», κρύβοντας έτσι τον πραγματικό της χαρακτήρα, ως ένωσης για τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

Η επιχειρηματολογία αυτή «πατάει» και πάνω στις πολύ μεγάλες αντιπαραθέσεις που αναπτύσσονται στο εσωτερικό της ΕΕ γύρω από μια σειρά ζητήματα, με επίκεντρο το ποιος θα πάρει το «μουτζούρη» της ελάφρυνσης των μεγάλων κρατικών χρεών, ώστε να ξαναπάρει μπρος η καπιταλιστική κερδοφορία, αντιπαράθεση που δίνει σ' αυτή τη φάση πόντους στο αστικό ρεύμα του «ευρωσκεπτικισμού», της «εθνικής αναδίπλωσης» και του «προστατευτισμού» των εθνικών καπιταλιστικών οικονομιών. Διεργασίες που βρίσκουν την έκφρασή τους και σε πολιτικό επίπεδο, με την άνοδο αντίστοιχων πολιτικών δυνάμεων, απέναντι στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ και τα υπόλοιπα κόμματα του ΚΕΑ προσφέρουν την εναλλακτική για το κεφάλαιο εκδοχή, της συμπόρευσής τους με τη σοσιαλδημοκρατία.

Φυσικά, πέρα από τις διαφορές αυτών των πολιτικών δυνάμεων και των όσων εκφράζουν, η επιχειρηματολογία αυτή προσπαθεί να διαμορφώσει και ψεύτικες διαχωριστικές γραμμές, ώστε να κρύβεται η στρατηγική σύμπλευση όλων των αστικών πολιτικών δυνάμεων στα ζητούμενα της «σταθεροποίησης» της καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά και του αστικού πολιτικού συστήματος, και της απρόσκοπτης διαμόρφωσης «εναλλακτικών» για την αστική διακυβέρνηση. Αλλωστε, το πόσο «χάος» χωρίζει τις πολιτικές αυτές δυνάμεις, το δείχνουν και οι κινήσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στις σχέσεις της με το ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής, οι κοινές επισκέψεις στα νησιά του Αιγαίου, τα πανηγύρια της «Αυγής», οι δηλώσεις βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ περί «εκδημοκρατισμού» και «ομαλής ένταξής» της στο αστικό πολιτικό σύστημα κ.ο.κ.

...και πραγματικές στοχεύσεις

Αλλωστε, το γεγονός ότι τα νταραβέρια με την ευρωενωσιακή σοσιαλδημοκρατία, τη δύναμη που διεκπεραίωσε το μεγαλύτερο όγκο των αντιλαϊκών καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στην ΕΕ, και οι προσπάθειες αναστήλωσης της «μόστρας» της στα μάτια των λαών, δεν έχουν στον πυρήνα τους παρά την έγνοια για διαμόρφωση προτάσεων για την ανάκαμψη της κερδοφορίας του κεφαλαίου και φορείς ικανούς να τις «τρέξουν» στην πράξη, επιβεβαίωσαν και οι τοποθετήσεις των υπόλοιπων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ στο συνέδριο του ΚΕΑ. Με τον μεν Π. Ρήγα να δηλώνει ότι «οι εμμονικές πολιτικές της λιτότητας και της σκληρής δημοσιονομικής πειθαρχίας (...) μπορούν και πρέπει να ανατραπούν. Οχι μόνοι μας, αλλά σε συνεργασία με κάθε προοδευτική, αντι-νεοφιλελεύθερη δύναμη και φωνή στην Ευρώπη. Με δυνάμεις των σοσιαλδημοκρατών και των πράσινων, αλλά και με συνδικάτα, κοινωνικούς φορείς, διανοούμενους, συλλογικότητες και οργανώσεις που ανησυχούν εξίσου για την κατρακύλα της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς (...) όλα εκείνα που με βεβαιότητα θα οδηγήσουν στη διάλυσή της...».

Και τον Γ. Μπουρνού να προσθέτει ότι «χρειαζόμαστε συμμαχίες βασισμένες σε κεντρικούς πολιτικούς στόχους: Τον τερματισμό της επιβολής προγραμμάτων λιτότητας και δημοσιονομικών στραγγαλισμών (...) Το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ) είναι ένα πολύτιμο πολιτικό εργαλείο για ένα τέτοιο, ευρωπαϊκό εναλλακτικό σχέδιο. Αλλά χρειάζεται να το διευρύνουμε και να το καταστήσουμε ελκυστικό εταίρο...».

Είναι, δηλαδή, οι ανάγκες του κεφαλαίου για έξοδο απ' την κρίση, στο φόντο της αβεβαιότητας, που προκαλούν στη συνοχή της ΕΕ οι οξυμένοι ανταγωνισμοί που πυροδοτεί η διασφάλιση των συμφερόντων κάθε αστικής τάξης χωριστά, είναι οι ανάγκες για ανάκαμψη της κερδοφορίας του με ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς του, για «σοβάντισμα» της ξεφτισμένης «μόστρας» της ΕΕ και χειραγώγηση των λαών, που υπαγορεύουν στο πολιτικό του προσωπικό τις κινήσεις στη «σκακιέρα», που αναδιατάσσουν δυνάμεις και πυροδοτούν διεργασίες και «αναζητήσεις» στο αστικό πολιτικό σύστημα.

Είναι η προσπάθεια των αστικών τάξεων σε ορισμένα κράτη - μέλη της ΕΕ, αλλά και τμημάτων του κεφαλαίου σε άλλα, να πετύχουν μια «χαλάρωση» στη δημοσιονομική πολιτική της λυκοσυμμαχίας, προκειμένου να μπορέσουν να εξασφαλίσουν ακόμα μεγαλύτερη κρατική στήριξη των επενδύσεών τους.

Αυτό φάνηκε καθαρά κατά τη σύναξη των Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών ηγετών, που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο στο Παρίσι, όπου ο Αλ. Τσίπρας προσήλθε με προτάσεις όπως: αύξηση του «πακέτου Γιούνκερ», ώστε περισσότερο «ζεστό» χρήμα να εισρεύσει στους επιχειρηματικούς ομίλους, να δοθεί προτεραιότητα μεταφοράς πόρων από το κέντρο της Ευρώπης στην περιφέρεια, πόροι για τη στήριξη της καπιταλιστικής κερδοφορίας στις συγκεκριμένες περιοχές, να μην υπολογίζονται στα ελλείμματα πόροι που διατίθενται για την αντιμετώπιση της κρίσης και για την ανεργία, δηλαδή χαλάρωση του σφιχτού δημοσιονομικού «κορσέ» της ΕΕ ώστε το αστικό κράτος να έχει μεγαλύτερο περιθώριο στήριξης του κεφαλαίου.

Κανένας στην παγίδα

Οι εντεινόμενοι ανταγωνισμοί, με τα ίδια τα επιτελεία της ΕΕ και του ΔΝΤ να καταγράφουν τις αυξανόμενες αβεβαιότητες ως προς τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και φυσικά σ' αυτή της Ευρωζώνης, είναι σίγουρο ότι θα τροφοδοτούν για πολύ ακόμα και τις αβεβαιότητες και την αστάθεια στο αστικό πολιτικό σύστημα κάθε κράτους - μέλους της ΕΕ και συνολικά της ΕΕ, κάνοντας ταυτόχρονα και αμφίβολα τα εγχειρήματα όπως είναι η αναστήλωση της σοσιαλδημοκρατίας.

Το κρίσιμο, ωστόσο, για τους λαούς, και τον ελληνικό, πάνω στο έτσι κι αλλιώς εχθρικό για τα συμφέροντά του έδαφος, παραμένει η αχρήστευση των παγίδων που του στήνουν, για τον εγκλωβισμό και την εξουδετέρωση της δυσαρέσκειας και της δίκαιης αγανάκτησής του. Το ζητούμενο απ' τη σκοπιά των δικών του συμφερόντων είναι η πάλη για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών του, στόχος που υπηρετείται μόνο με την οργάνωση, τη συμμετοχή στην ανασύνταξη του κινήματος και την οικοδόμηση της κοινωνικής συμμαχίας, σε σύγκρουση με το κεφάλαιο, τις ενώσεις του και όλες τις πολιτικές δυνάμεις που το υπηρετούν.

Β.