Παναγιά μου, enter!

Παναγιά μου, cocial media! Με τόση Παναγιά στη συσκευασία προσφοράς των κυριακάτικων εφημερίδων και των πρόχειρων αφιερωμάτων στις ιστοσελίδες (όπου τα τελευταία χρόνια έχει υποχωρήσει κάπως ο τορπιλισμός της Ελλης) αναρωτιέται κανείς, ειδικά μετά τις περσινές θερινές εκλογές, αν υπάρχει εδώ και δεκαετίες συναίσθηση ότι ο Δεκαπενταύγουστος αφορά την κοίμηση της Θεοτόκου... Τέτοια πανηγυρική ή καλύτερα πανηγυριτζίδικη διάσταση σε κηδεία δεν έχει δώσει άλλο εκκλησίασμα - ποίμνιο - ένθρησκος λαός, όπου Γης.

Η Παναγιά μεσούντος του θέρους, μάλλον των διακοπών γιατί ο Αύγουστος είναι ο τελευταίος καλοκαιρινός μήνας, μεταξύ καρπουζόφλουδας, selfies από τη Μύκονο και αγχωτικών προφητειών για το τι συμφορές θα μας ανακοινωθούν στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης το Σεπτέμβρη, κάνει θαύματα στο ίντερνετ, περισσότερα απ' όσα θα μπορούσε κανείς, ακόμη κι ο φανατικότερος των πιστών, να περιμένει από την πιο αθώα μεσίτρα του Θεού μας, ημών των τυχόν ορθοδόξων. Δεινή σκοπεύτρια εκτός κι από υπέρμαχος στρατηγός, κράτησε σταθερό το χέρι της Αννούλας των μεταλλίων, πολλαπλασίασε τις αφίξεις τουριστών αλλά όχι τα λεφτά, έφερε δεκάδες χολιγουντιανά αστέρια για προσκύνημα σε μπαρ και σκάφη και αμερικανάκια να ξεφαντώνουν με το ροκ του Ρέμου, θαύμα!

Πιο κακοποιημένη γυναίκα - σύμβολο από τη μορφή της Παναγιάς στο σύγχρονο κόσμο δεν υπάρχει στον παράδεισο της εμπορευματοποιημένης γιγάντιας αγοράς εικόνων, ειδώλων, ειδωλίων, κλισέ αλλά και εδωλίων, στο παζάρι των εντυπώσεων. Μπορεί ίσως η τουριστική εκδοχή της πιο κατανυκτικής κηδείας, καθόλου τυχαία που ο λαός τη λέει Πάσχα του καλοκαιριού, μπορεί να συγκριθεί μόνο με την εμπορευματοποιημένη τυποποίηση των Χριστουγέννων που εξαντλεί το φθηνό εργατικό δυναμικό στις φάμπρικες της Απω Ανατολής.

Εχουν σημασία τέτοιου είδους παρατηρήσεις και ερμηνείες καλοκαιριάτικα; Τεράστια, αν αναλογιστεί κανείς πόσα παλάτια υποσχέσεων χτίζονται κυριολεκτικά πάνω στην άμμο της εκμετάλλευσης των βαθύτερων συμβολισμών πολιτισμικών κι αναπόφευκτα και θρησκευτικών αναφορών προτύπων. Το Δεκαπενταύγουστο κηδεύεται η μάνα που είδε το παιδί της να ξεπνοά βασανισμένο, ό,τι χειρότερο και πιο «αφύσικο» φυλάει η ζωή σε γονιό. Κι όμως ο ξορκισμός της οδύνης που συνεπάγεται η ...κοίμηση της Θεοτόκου, δεν οδηγεί ούτε κατ' ιδέα στην ταύτιση της τραγικής εικόνας της Παναγιάς με την μαντηλοφορεμένη μάνα - πρόσφυγα που βλέπει το παιδί της να πνίγεται περιτυλιγμένο το σάβανο ενός φθηνιάρικου σωσιβίου σε χρώμα σημαδούρας. Δεν γεμίζει Παναγιές η θάλασσα τώρα που πολλαπλασιάζονται ξανά οι ροές των προσφύγων και δεν φουρφούρισε στην καρδιά των χριστιανών ούτε μία απ' τις χίλιες λέξεις που δήθεν συνοδεύουν τη μία εικόνα του μητρικού πόνου. Λες και χιλιάδες προσκυνητές της Σουμελά, της Τήνου, της Εκατονταπυλιανής βγάζουνε το μαγιό, πάνε στο παρακαλετό για ένα θαύμα κι έτσι μένει ακήδευτο το τραύμα των έργων των ανθρώπων που δεν μπορούν να πιουν σε χάπι ή σφηνάκι τη μάνα του άλλου.

Ομως το εμπόριο της πίστης παραμένει ανθηρό κι αποτελεσματικό. Οπότε γίνεται που γίνεται σταθερά εύκολο νταβαντούρι, σκληρό ή γραφικό, από το ισλαμικό κράτος ως τα φανατικά κοτσιδάκια, τις ματσέτες των Σιχ και τις εμποροπανηγύρεις παραμονές θρησκευτικών εορτών, σου λένε και τα αναρχοτσόγλανα που δεν τραβάν την προσοχή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσο πιστεύουν ότι τους αναλογεί, κι αμολάνε δυο μολότοφ στη μονή, ένα γκράφιτι εις τον περίβολον παρεκκλησίου και ου γαρ οίδασι τι ποιούσι οι δεξιοί των αριστερών... Ετσι το φετινό Δεκαπενταύγουστο πάλι θα μπερδευτεί το ακήδευτος με το ακηδεμόνευτος. Και να το βάλει το χέρι της η Παναγιά, χρυσό μετάλλιο δεν πρόκειται να πάρουμε όλοι μας. Κι ας στριμωχτήκαμε στο βάθρο με το κορίτσι που δεν έφταιξε σε τίποτα να μην μπορεί να χαρεί χωρίς την αναγωγή της σε παναγιά του πιστολιού των απανταχού ακάπνων αγωνιστών των τηλεκοντρόλ και των πληκτρολογίων. Παναγιά μου, enter! (σημ. όπου enter = βάλε το χεράκι σου)

Λιάνα ΚΑΝΕΛΛΗ