Τι γυρεύουν οι (7) αλεπούδες στο παζάρι;

Στις 9 Σεπτέμβρη, ο Αλ. Τσίπρας ετοιμάζεται να υποδεχτεί στην Αθήνα τον Ισπανό πρωθυπουργό, Μ. Ραχόι, τον Πορτογάλο ομόλογό του, Α. Κόστα, τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Φρ. Ολάντ, τον πρωθυπουργό της Ιταλίας, Μ. Ρέντσι, τον πρωθυπουργό της Μάλτας, Τζ. Μούσκατ, και τον Πρόεδρο της Κύπρου, Ν. Αναστασιάδη. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, ο Μ. Ραχόι θα αποδεχτεί την πρόσκληση καθώς οι αρχικές του αντιρρήσεις κάμφθηκαν, έπειτα από ...την προσαρμογή της ατζέντας που έκανε το Μαξίμου, ώστε να μην εκπέμπει διάθεση σύγκρουσης με το Βερολίνο.

Οπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, η ατζέντα θα συμβαδίζει με τη θεματολογία της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ που θα γίνει στις 16 Σεπτέμβρη, στην Μπρατισλάβα, και θα ασχοληθεί με το Brexit, το Προσφυγικό, την ανάπτυξη κ.λπ.

Πριν από την ...προσαρμογή, πάντως, κυβερνητικοί κύκλοι επισήμαιναν σε όλους τους τόνους ότι η σύνοδος θα εστιάσει στο στόχο για «περισσότερη ανάπτυξη αντί για λιτότητα» και στην ανάγκη για ένα «νέο προσανατολισμό της Ευρώπης σε θέματα κοινωνικής πολιτικής»...

Συμμαχία ποιων και για ποιον;

Παρά το χαμήλωμα του πήχη, η σύνοδος των 7 του ευρωπαϊκού Νότου, με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού της Ελλάδας, ξαναφέρνει στην επιφάνεια τη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ περί μιας συμμαχίας του Νότου που θα τα βάλει με τον πλούσιο ευρωπαϊκό Βορρά, διεκδικώντας όσα του ανήκουν... Μαζί και την αυταπάτη που καλλιεργούσαν ότι αυτό θα αλλάξει τάχα την πολιτική που εφαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση, θα χαλαρώσει η λιτότητα, θα γίνει η λυκοσυμμαχία πιο «κοινωνική», που σημαίνει και έτοιμη να πάρει φιλολαϊκά μέτρα. Η Ενωση του κεφαλαίου θα πάρει φιλολαϊκά μέτρα! Αν είναι δυνατόν...

Σε μια επιφανειακή ανάγνωση της πρωτοβουλίας, πολλοί βεβαίως έσπευσαν να μιλήσουν για προσπάθεια της κυβέρνησης να ενισχύσει το ευρωπαϊκό της προφίλ. Κάποιοι άλλοι μίλησαν για προσπάθεια να εκμεταλλευτεί κάθε δυνατότητα αλλαγής της ατζέντας σε θετική προπαγανδιστικά κατεύθυνση, ενόψει της επόμενης «αξιολόγησης», προβάλλοντας στο λαό θεματολογία αποπροσανατολισμού, καλλιέργειας αυταπατών μπροστά σε ένα καυτό φθινόπωρο, όπου παλιά και νέα μέτρα θα κάνουν «καμίνι» τη ζωή του. Εντούτοις, τα κίνητρα του Μεγάρου Μαξίμου είναι μάλλον βαθύτερα.

Συναντώνται δε με τα κίνητρα των κυβερνήσεων των άλλων καπιταλιστικών κρατών του ευρωπαϊκού Νότου που δεν μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες δυναμικής καπιταλιστικής ανάπτυξης, ευρισκόμενες οι οικονομίες τους είτε σε ύφεση είτε σε στασιμότητα, γιατί δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν με κρατικό χρήμα δημόσιες και ιδιωτικές καπιταλιστικές επενδύσεις. Τους εμποδίζουν τα μεγάλα ελλείμματα και τα μεγάλα κρατικά χρέη, σε συνδυασμό με την ανάγκη συμμόρφωσης με τους δείκτες του Συμφώνου Σταθερότητας, δηλαδή τα όρια 3% στα ελλείμματα και 60% του ΑΕΠ στο κρατικό χρέος. Θυμίζουμε ότι πρόσφατα η Κομισιόν ασχολήθηκε για το ίδιο ζήτημα με Πορτογαλία και Ισπανία. Ετσι, βλέπουν τις ανάγκες των αστικών τους τάξεων να μην ευοδώνονται λόγω αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής.

Η γαλλική αστική τάξη π.χ. δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρεί μια κάποια διαφοροποίηση στο πλαίσιο της ΕΕ. Πριν από μερικά χρόνια, ο τότε Πρόεδρος, Ν. Σαρκοζί, είχε προσπαθήσει να δώσει σάρκα και οστά στην Ευρωμεσογειακή Ενωση, θέτοντας το στόχο αυτό ως ένα από τα σημαντικά πολιτικά στοιχήματα της εξωτερικής του πολιτικής. Είχε υποδείξει τις χώρες που βρέχονται απ' τη Μεσόγειο, με τη Γαλλία προφανώς σε ρόλο «πρώτου βιολιού». Μέσα απ' αυτήν την Ενωση το γαλλικό κεφάλαιο θα εξασφάλιζε διόδους διείσδυσης σε μια πλούσια περιοχή, θα αποκτούσε σημαντικό λόγο στις εξελίξεις στην κρίσιμη, γεωστρατηγικά, περιοχή της Μέσης Ανατολής, ενώ θα επανέκαμπτε σε πρώην γαλλικές αποικίες της βόρειας Αφρικής, αναβαθμίζοντας τελικά τη θέση του εντός της ΕΕ.

Τα σχέδια αυτά είχαν προσκρούσει στην αντίρρηση της Γερμανίας, με την Α. Μέρκελ να ξεκαθαρίζει στον Ν. Σαρκοζί, κατά τη διάρκεια συνάντησής τους, ότι δεν επρόκειτο να δεχτεί μια ένωση που θα λειτουργεί «ανταγωνιστικά» απέναντι στην ΕΕ και προφανώς απέναντι και στα συμφέροντα του γερμανικού κεφαλαίου. Απέναντι στο ξεκάθαρο αυτό μήνυμα, η Γαλλική Προεδρία σήμανε υποχώρηση. Ο Ν. Σαρκοζί έκτοτε μιλούσε για μια Ενωση όπου θα συμμετέχουν όλοι οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι χώρες της Μεσογείου.

Τι επιδιώκεται; Το κίνητρο των προσπαθειών, παλιών και νέων, αυτό που φέρνει γύρω απ' το ίδιο τραπέζι τον Ολάντ, τον Ραχόι, τον Ρέντσι και τον Τσίπρα, μεταξύ των άλλων, δεν είναι παρά η κοινή τους αγωνία να εξασφαλίσουν τα συμφέροντα των αστικών τάξεων των κρατών τους, προσπαθώντας να συντονιστούν για την απόσπαση ρυθμίσεων που αφορούν στο χρέος, να διεκδικήσουν από κοινού χαλάρωση του δημοσιονομικού «κορσέ», που επίσης εμποδίζει την πιο αποφασιστική στήριξη της ανάκαμψης της καπιταλιστικής κερδοφορίας στις χώρες τους. Σε αντιπαράθεση με τις θέσεις της Γερμανίας και άλλων κρατών της ΕΕ.

Δεν είναι τυχαίο ότι αφενός μίλησαν για ...προσαρμογή της ατζέντας ώστε να συμμετάσχει και ο Ραχόι, αλλά πρόβαλαν ως αντικείμενο συζήτησής τους οι 7 ηγέτες του Νότου τη θεματολογία της επόμενης Συνόδου Κορυφής. Κάποια πρώτα μηνύματα απ' το Βερολίνο, μέσω Τύπου, περί ανησυχιών της γερμανικής κυβέρνησης, που είναι προφανές ότι δεν της αρέσουν τέτοιου είδους συνάξεις, πόσο μάλλον όταν αποσκοπούν στην αμφισβήτηση κανόνων και αποφάσεων, απολύτως σύμφωνων με τα συμφέροντα της γερμανικής αστικής τάξης, πρέπει να «έχουν βάλει το χεράκι τους».

Βεβαίως, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, στο πλαίσιο της ανισομετρίας που υπάρχει μέσα στην ΕΕ, οι «χώρες του Νότου» δεν σημαίνει ότι δεν έχουν και πολύ μεγάλες διαφορές σε μια σειρά από ζητήματα, εκτός από αυτά που τις ενώνουν. Διαφορές που κατά καιρούς έχουν υποβάλει διαφορετική στάση σε μια σειρά από θέματα και που σήμερα προσπαθούν να βάλουν στην άκρη, είναι ωστόσο παρούσες και ενδέχεται να μην επιτρέψουν στις προσπάθειες συντονισμού να καρποφορήσουν.

Ενα το κρατούμενο, λοιπόν, ότι όλα αυτά αφορούν σε λυκοφιλίες για τα συμφέροντα του κεφαλαίου και μόνο.

Οι λαοί στην "πρέσα"

Ο διακηρυγμένος τους στόχος για «τερματισμό της λιτότητας», σκοπίμως ασαφής ώστε να αφήνει θετική αίσθηση στους λαούς, δεν αφορά παρά στην απαίτηση να τους δοθεί η δυνατότητα να ρίξουν περισσότερο χρήμα για την ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας.

Ηταν στο πλαίσιο αυτό χαρακτηριστική στα μέσα της βδομάδας η ανάρτηση του Αλ. Τσίπρα στον προσωπικό του λογαριασμό σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, με αφορμή τη συμπλήρωση 63 χρόνων απ' τη συμφωνία του Λονδίνου για τη ρύθμιση του χρέους της Γερμανίας: «Σαν σήμερα, στις 8 Αυγούστου του 1953, ολοκληρώνεται η σχεδόν 6μηνη διαπραγμάτευση ανάμεσα στη Γερμανία και τους πιστωτές της, με την υπογραφή της "Συμφωνίας του Λονδίνου". Η καταχρεωμένη και κατεστραμμένη από τον πόλεμο Γερμανία απολαμβάνει τη μέγιστη κίνηση αλληλεγγύης στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία με τη διαγραφή του 60% του χρέους της, αποπληρωμή σε 30 χρόνια και ρήτρα εμπορικού πλεονάσματος. Η Συμφωνία υλοποιείται και με την υπογραφή της Ελλάδας. Ο ΣΥΡΙΖΑ από την εποχή που βρισκόταν στην αντιπολίτευση αλλά και σήμερα ως κυβέρνηση θέτει επί τάπητος το ζήτημα του ελληνικού χρέους έχοντας πλέον κερδίσει σημαντικό έδαφος με συγκεκριμένα αποτελέσματα που αποτυπώνονται στην απόφαση του Eurogroup της 24ης Μαΐου. Η Ευρώπη οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, να στρέψει το βλέμμα της στο μέλλον, συνυπογράφοντας ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που θα διασφαλίζει την ευημερία των λαών της».

Ο πρωθυπουργός ξανασερβίρει «ληγμένες» αυταπάτες για το ρόλο της ΕΕ και το περιεχόμενο της «αλληλεγγύης» ανάμεσα σε καπιταλιστικά κράτη. Οι ανιστόρητες αναφορές του - καθώς η περίπτωση που επικαλείται συντελέστηκε σε ένα διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο - δεν μπορούν να κρύψουν ότι η όποια διευθέτηση του χρέους θα πληρωθεί διπλά και τρίδιπλα απ' το λαό, που όχι μόνο θα καλείται εσαεί να αποπληρώνει χρέη που δεν δημιούργησε αλλά, επιπλέον, θα υφίσταται τα μνημόνια που συνοδεύουν τέτοιου είδους διευθετήσεις.

Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση επιχειρεί και μέσα απ' αυτήν την υπόθεση να στρατεύσει το λαό πίσω από στοχεύσεις που είναι του κεφαλαίου, καθώς η ρύθμιση του χρέους κρίνεται αναγκαία προκειμένου να στηριχθεί πιο αποφασιστικά η ανάκαμψη της κερδοφορίας του απ' την εξοικονόμηση που θα προκύψει. Ταυτόχρονα, καλλιεργεί και αυταπάτες για τη δυνατότητα να στραφεί σε φιλολαϊκή κατεύθυνση μια φύσει και θέσει αντιλαϊκή λυκοσυμμαχία, όπως η ΕΕ, ή ότι κολιγιές σαν αυτές που επιδιώκει μπορούν να σηματοδοτήσουν απαλλαγή του λαού από τα βάρη της κρίσης και της ανάκαμψης, σταμάτημα της αντιλαϊκής επίθεσης.

Ο λαός δεν πρέπει να αφαιρεθεί απ' το γεγονός ότι οι ομοτράπεζοι του Αλ. Τσίπρα στις χώρες τους εφάρμοσαν με πυγμή σκληρές αντιλαϊκές πολιτικές, που εξανέμισαν το λαϊκό εισόδημα και τσάκισαν δικαιώματα. Γνωστά «τα έργα και οι ημέρες» του Ραχόι στην Ισπανία, περισσότερο αυτά του Ολάντ και του Ρέντσι, σε κράτη μάλιστα δίχως μνημόνια, με πανταχού παρόν ωστόσο το υπερ-μνημόνιο της στρατηγικής της ΕΕ και του κεφαλαίου. Με την πολιτική τους απέναντι στους λαούς επιβεβαίωσαν πλήρως ότι η εξουσία του κεφαλαίου και η ανάκαμψη της κερδοφορίας του είναι ασύμβατα με οποιαδήποτε σκέψη για μέτρα έστω ανακούφισης των λαών. Απεναντίας, ζητάνε διαρκώς νέο «αίμα» στην «αρένα».

Ο στόχος, λοιπόν, της «Συμμαχίας του Νότου», που θα βγάλει δήθεν την Ευρώπη από την κρίση και τη λιτότητα, μπορεί να ικανοποιεί τις πιο φιλόδοξες προσδοκίες τμημάτων του κεφαλαίου αυτών των κρατών, είναι όμως ένας επιζήμιος μύθος για τους εργαζόμενους, αν φυσικά τον πάρουν στα σοβαρά κι επενδύσουν πάνω του ελπίδες.

Β. Ν.