Υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα στην απεργία με "ομπρέλα" τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας

Συνεχίζεται στο πλαίσιο της ΔΟΕ η συζήτηση για την ερμηνεία της Σύμβασης Νο 87, που αφορά στις συνδικαλιστικές ελευθερίες

Ενα από τα κεντρικά ζητήματα που επιχειρούν να ρυθμίσουν κράτος και εργοδότες με τη μεταρρύθμιση στα Εργασιακά και συγκεκριμένα με την αναμόρφωση του συνδικαλιστικού νόμου, είναι αυτό της απεργίας.

Η αμφισβήτηση του απεργιακού δικαιώματος δεν προέκυψε τώρα. Η συλλογική απόφαση των εργαζομένων να σταματήσουν την παραγωγή, ως το πιο ισχυρό τους όπλο για να πιέσουν την εργοδοσία να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους, αντιμετωπιζόταν πάντα με λύσσα και από πολλές πλευρές: Είτε με την τρομοκρατία της εργοδοσίας και των μηχανισμών της είτε με τη συνδρομή των δυνάμεων καταστολής του κράτους είτε με την επιστράτευση και με την κήρυξη της πλειοψηφίας των απεργιακών κινητοποιήσεων ως «παράνομων» και «καταχρηστικών» από τα αστικά δικαστήρια.

Πάνω σ' αυτό το έδαφος έρχεται να «πατήσει» η σημερινή επίθεση του κεφαλαίου στα συνδικαλιστικά δικαιώματα, για να πάει ένα βήμα πιο πέρα. Είναι αποκαλυπτικό το γεγονός ότι το υπουργείο Εργασίας, στο υπόμνημα που κατέθεσε προς την «Επιτροπή των ειδικών» για τα Εργασιακά, υπερασπίζεται το σημερινό καθεστώς ευθείας υπονόμευσης και αμφισβήτησης της απεργίας.

Συγκεκριμένα, ισχυρίζεται ότι «στην πράξη οι εργοδότες προτιμούν να ασκήσουν προσφυγή κατά της νομιμότητας της απεργίας ενώπιον των δικαστηρίων» αντί να κάνουν ανταπεργία, καθώς «η έκδοση της απόφασης εντός της ημέρας επιλύει την εκκρεμότητα»! Παραδέχεται, δηλαδή, ότι τα δικαστήρια βγάζουν ταχύτατα παράνομες ή/και καταχρηστικές εννιά στις δέκα απεργίες, αποτιμώντας θετικά τη συμβολή του αστικού κράτους και της Δικαιοσύνης στην επίθεση ενάντια στις συνδικαλιστικές ελευθερίες και στο δικαίωμα στην απεργία.

Ισχυρά διεθνή ερείσματα της εργοδοσίας

Ωστόσο, η επίθεση στο απεργιακό δικαίωμα από την πλευρά της εργοδοσίας φαίνεται πως έχει ισχυρά στηρίγματα και στο επίπεδο των διεθνών Οργανισμών, όπως η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), τον οποίο η κυβέρνηση παρουσιάζει ως σύμμαχο τάχα των εργαζομένων στη διαπραγμάτευση που ξεκινάει για τα Εργασιακά. Διαπραγμάτευση που δεν έχει βέβαια καμιά σχέση με τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα.

Η ΔΟΕ έχει έδρα τη Γενεύη και ιδρύθηκε το 1919, με διακηρυγμένο στόχο να θέσει διεθνείς κανόνες σχετικά με την εργασία. Από το 1946 αποτελεί εξειδικευμένο οργανισμό του ΟΗΕ. Σήμερα - και κάτω από το βάρος των αρνητικών διεθνών συσχετισμών - αποτελεί έναν οργανισμό βαθιά γραφειοκρατικό, όπου βασιλεύουν και αποθεώνονται ο λεγόμενος «κοινωνικός διάλογος» και ο τριμερής κοινωνικός εταιρισμός: Οι κυβερνήσεις, η Διεθνής Ενωση των Εργοδοτών και η Διεθνής Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία (γνωστός συνεργάτης του κεφαλαίου ανά τον κόσμο), η οποία κυριαρχεί στη «Διεθνή Ομάδα των Εργαζομένων» της ΔΟΕ.

Ας πιάσουμε το νήμα από την αρχή: Η ΔΟΕ έχει ψηφίσει μια σειρά από διεθνείς Συμβάσεις, οι οποίες στη συνέχεια επικυρώνονται από κάθε κράτος χωριστά. Μια από τις «θεμελιώδεις» Συμβάσεις είναι η Νο 87 «Περί συνδικαλιστικής ελευθερίας και προστασίας του συνδικαλιστικού δικαιώματος», που υιοθετήθηκε το 1948, κάτω από την πίεση της Παγκόσμιας Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας και ως αποτέλεσμα των θετικότερων διεθνών συσχετισμών που είχαν δημιουργηθεί μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, με την ύπαρξη της ΕΣΣΔ και των άλλων σοσιαλιστικών κρατών.

Αυτή τη Σύμβαση, στην οποία ανάμεσα σε άλλα αναγνωρίζεται και το δικαίωμα στην απεργία, εργοδότες, αστικές κυβερνήσεις και εργοδοτικός - κυβερνητικός συνδικαλισμός θέλουν να αχρηστεύσουν, προκειμένου να έχουν τα χέρια τους λυμένα στην προσπάθεια που κάνουν για να περιορίσουν τα όρια της συνδικαλιστικής δράσης. Η προσπάθειά τους αυτή έχει πολλά επεισόδια και ξετυλίγεται με μεγαλύτερη ένταση από το 2012 και μετά.

Συγκεκριμένα, στην ετήσια σύσκεψη της ΔOΕ τον Ιούνη του 2012, η ομάδα των εργοδοτών, υπό την ηγεσία της Διεθνούς Ενωσης Εργοδοτών, στην οποία ανήκει και ο ΣΕΒ, αποχώρησε και σαμποτάρισε τη συζήτηση που διεξαγόταν τότε στην «Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για την Εφαρμογή των Κανονισμών», αρνούμενη να συζητήσει την παραβίαση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων ανά τον κόσμο. Οι εργοδότες ισχυρίστηκαν τότε ότι η «Σύμβαση Νο 87» δεν περιλαμβάνει το δικαίωμα στην απεργία και ότι γίνεται «λάθος» και «μονομερής» ερμηνεία της από την Επιτροπή όλα αυτά τα χρόνια.

Μετά από αυτό το μεθοδευμένο επεισόδιο, η επίσημη έκθεση της ΔΟΕ ανέφερε ότι σε επόμενες συνεδριάσεις για την παραβίαση των συνδικαλιστικών ελευθεριών σε διάφορες χώρες, μπήκε ως «αστερίσκος» η εξής φράση: «Η επιτροπή δεν ασχολήθηκε, σε αυτήν την περίπτωση, με το δικαίωμα της απεργίας, αφού οι εργοδότες δε συμφωνούν ότι υπάρχει το δικαίωμα στην απεργία στη Σύμβαση Νο 87». Με τον τρόπο αυτό, η ΔΟΕ νομιμοποίησε την αμφισβήτηση της συγκεκριμένης Σύμβασης από τους εργοδότες, σε ό,τι αφορά την απεργία και μ' αυτόν τον τρόπο έδωσε αέρα στα πανιά τους.

Το Δεκέμβρη του 2013 οι εργοδότες επανήλθαν στην ετήσια σύσκεψη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, για να ισχυριστούν ότι «δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά ούτε μία πρόβλεψη στο δικαίωμα στην απεργία και τη συλλογική δράση στη Σύμβαση 87» και ότι η αναγνώριση αυτού του δικαιώματος στο πλαίσιο της συγκεκριμένης Σύμβασης, σημαίνει ότι «οι κυβερνήσεις δεν είχαν νομική βεβαιότητα ως προς το τι συμφωνούσαν με την επικύρωσή της»!

Οι εργατοπατέρες βάζουν πλάτη

Το 2014, το θέμα συζητήθηκε ξανά στη σύσκεψη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΟΕ, σε συνεδρίαση που έγινε στις 13 - 28 Μάρτη. Εκεί συμφωνήθηκε ότι η επιτροπή εμπειρογνωμόνων μπορεί «να συνεισφέρει με απόψεις και να κάνει συστάσεις». Με τον τρόπο αυτό, η ΔΟΕ συνέχισε να κάνει αβάντες στους εργοδότες, που ροκανίζουν σιγά σιγά το δικαίωμα στην απεργία και την προστασία του από διεθνείς συμβάσεις. Η ρύθμιση του όλου ζητήματος παραπέμφθηκε σε επόμενες συνεδριάσεις των οργάνων της ΔΟΕ.

Εχει ενδιαφέρον, όμως, να δούμε πώς στάθηκαν απέναντι στην επίθεση των εργοδοτών τα διάφορα στελέχη της ΔΟΕ και οι εργατοπατέρες, που εκπροσωπούνται μεταξύ άλλων στον Οργανισμό. Στην έκθεσή του, ο γενικός διευθυντής της ΔΟΕ, Γκάι Ράιντερ - πρώην γραμματέας της Διεθνούς Συνδικαλιστικής Συνομοσπονδίας (ΔΣΣ) - ασχολήθηκε με το πώς θα μπορούσε να «λυθεί» το καταστατικό ζήτημα που προκύπτει, αφού οι εργοδότες ερμηνεύουν «διαφορετικά» τη Σύμβαση Νο 87.

Σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Λουκ Κόρτεμπικ, εκπρόσωπος της ΔΣΣ και της «ομάδας των εργαζομένων», ο οποίος δήλωσε ότι «σε γενικές γραμμές, έχουν γίνει σημαντικά βήματα σε αυτή τη συνάντηση για το μέλλον του ίδιου της ΔΟΕ, διότι θα ήταν πιο επιζήμιο για τον Οργανισμό να μη λειτουργούν οι μηχανισμοί επιτήρησης και να μην πρυτανεύει συμφωνία για το θέμα αυτό».

Για κερασάκι στην τούρτα, οι εργατοπατέρες της ITUC, στο πλαίσιο της ΔΟΕ, πρότειναν να παραπεμφθεί και να απαντηθεί από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το ερώτημα αν θα πρέπει να υπάρχει το δικαίωμα στην απεργία και ποιοι «περιορισμοί» θα πρέπει να ισχύουν! Αυτό σημαίνει ότι η ITUC θέλει να παραπέμψει ένα θεμελιώδες εργατικό δικαίωμα, που έχει κατακτηθεί με αιματηρούς αγώνες, σε ένα συμβουλευτικό, δικαστικό όργανο, το οποίο δεν είναι και δεν μπορεί να είναι ουδέτερο.

Την κίνηση αυτή της ITUC υποδέχτηκε με μεγάλη ικανοποίηση και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Σε συνεδρίαση που έγινε στις αρχές Φλεβάρη του 2015 στο Ευρωκοινοβούλιο, σχετικά με «τη συζήτηση που διεξάγεται στο πλαίσιο του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας για το δικαίωμα στην απεργία», η επίτροπος Απασχόλησης, Μ. Τάισεν, ενίσχυσε την εργοδοτική επίθεση, δηλώνοντας ότι η ΕΕ αναμένει τα αποτελέσματα της ανεπίσημης τριμερούς συνάντησης του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και τη σχετική γνωμάτευση από το Διεθνές Δικαστήριο «αν το απεργιακό δικαίωμα είναι νομικά κατοχυρωμένο».

Η «ανεπίσημη» αυτή συνεδρίαση έγινε τελικά στη Γενεύη στις αρχές του περασμένου χρόνου. Εκτοτε, το θέμα επανέρχεται με διάφορες αφορμές, με κυρίαρχη την άποψη ότι η παραπομπή της ερμηνείας της «Σύμβασης No 87» στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης θα δώσει τελικά τη λύση στο πρόβλημα... Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι οι εξελίξεις που έχουν δρομολογηθεί, με ευθύνη της εργοδοσίας, του εργοδοτικού - κυβερνητικού συνδικαλισμού και των αστικών κυβερνήσεων ανά τον κόσμο, απαιτούν επαγρύπνηση και εγρήγορση από την εργατική τάξη στην Ελλάδα και παντού.

Π.