Ο σκοπός της καπιταλιστικής ανάκαμψης αγιάζει τα εκβιαστικά ψευτοδιλήμματα

Κλιμακώνονται μέρα με τη μέρα οι εκβιασμοί και τα ψευτοδιλήμματα κυβέρνησης και αστικών κομμάτων στο λαό προκειμένου να αποδεχτεί τα νέα αντιλαϊκά μέτρα που «ψήνονται» στο πλαίσιο της δεύτερης «αξιολόγησης» - πρόσθετα σε όσα έχουν προηγηθεί - κι ακόμα περισσότερο για να συναινέσει στο στόχο για τον οποίο αυτά παίρνονται, την ανάκαμψη της καπιταλιστικής κερδοφορίας.

Εκβιασμοί που διαδέχονται τις κάλπικες προσδοκίες για το περιεχόμενο της καπιταλιστικής ανάκαμψης, σαν το μαστίγιο και το καρότο, προκειμένου να επιτευχθεί η χειραγώγηση του λαού στα άμεσα προτάγματα του κεφαλαίου και η ενσωμάτωσή του στα μακροπρόθεσμα.

Καπιταλιστική ανάκαμψη ή καταστροφή;

«Σε ένα ενδεχόμενο αποτυχίας των διαπραγματεύσεων και της δεύτερης αξιολόγησης, που ενδεχομένως να οδηγούσε και σε εκλογές, όπως διακαώς ζητά η ΝΔ, θα αποτελούσε την τέλεια καταστροφή για την οικονομία. Θα χάναμε οριστικά το τρένο της ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά και της εξόδου της οικονομίας στις αγορές, της έγκαιρης εξόδου, δηλαδή, πριν από τη λήξη του προγράμματος», υποστήριξε πρόσφατα ο πρωθυπουργός, με τον πρόεδρο της ΝΔ να σπεύδει να επιτείνει τον εκβιασμό λέγοντας: «Το διακύβευμα υπερβαίνει τον καθένα από εμάς ατομικά. Το ζητούμενο είναι να μη μας υπερβεί και όλους συλλογικά. Γιατί αυτό θα οδηγούσε, με μαθηματική ακρίβεια, στην καταστροφή...».

Η πραγματικότητα είναι ότι οι καπιταλιστές όντως ανησυχούν για την καπιταλιστική οικονομία που «αγκομαχά», αλλά και μια σειρά από «αβεβαιότητες» που έχουν μπροστά τους, από τις εξελίξεις στην ΕΕ όπου φουντώνουν οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί και πάνω σε αυτό το έδαφος οι φυγόκεντρες τάσεις και ο αστικός «ευρωσκεπτικισμός», έως τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή που τροφοδοτούν οι σφοδροί ανταγωνισμοί ΗΠΑ - ΕΕ με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, όπως η Ρωσία, και ισχυρές περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία. Η σχετική φιλολογία, που αποτυπώνεται και με τη ρευστότητα στο αστικό πολιτικό σύστημα, ενώ συντηρείται και με την εκλογολογία, δεν απηχεί παρά ανησυχίες και προβληματισμούς του κεφαλαίου και του πολιτικού προσωπικού για την εξέλιξη της προσπάθειας εξόδου απ' την κρίση και ανάκαμψης κερδών με αναβάθμιση και του ρόλου του στην ευρύτερη περιοχή.

Η προσπάθεια αυτή, όμως, είναι ναρκοθετημένο πεδίο για το λαό και τα συμφέροντά του. Τα μέτρα δεν παίρνονται για την ελάφρυνση του χρέους, αλλά και τα δύο αυτά μαζί για να ανακάμψουν τα κέρδη του κεφαλαίου. Στο πλαίσιο αυτό η μόνη «βεβαιότητα» για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα είναι η ένταση της εκμετάλλευσης τα επόμενα χρόνια. Αυτό δείχνουν και μια σειρά από μέτρα που αφορούν το «ξεκαθάρισμα του τοπίου» (π.χ. «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια), που διευκολύνουν τη συγκέντρωση και τη συγκεντροποίηση. Μαζί με το «ξήλωμα» κάθε εργατικού και συνδικαλιστικού δικαιώματος, τα μέτρα για τη βελτίωση της «ανταγωνιστικότητας» του κεφαλαίου και φυσικά μαζί με όλα τα προηγούμενα αντιλαϊκά μέτρα που η κυβέρνηση στο όνομα του ότι «βάζει τάξη» τα μονιμοποιεί, σηματοδοτούν το ότι η καπιταλιστική ανάκαμψη θα βασιστεί έτσι ή αλλιώς πάνω στην ακόμα πιο άγρια εκμετάλλευση των εργαζομένων.

Αξιοποίηση του "μομέντουμ" ή "χαμένη ευκαιρία";

Δεμένο με το παραπάνω, η κυβέρνηση προσπαθεί να παρουσιάσει τους «κινδύνους» και αντίστροφα. Ως «ευκαιρία», δηλαδή, που δεν πρέπει να χαθεί. Οπως χαρακτηριστικά έλεγε τις προάλλες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δ. Τζανακόπουλος, «υπάρχει ένα πολύ καλό κλίμα σε ολόκληρη την Ευρώπη (...) Επιπροσθέτως, υπάρχει προχωρημένη μία συζήτηση για τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα (...) Αυτά όλα συγκροτούν το momentum, το οποίο αυτήν τη στιγμή δεν πρέπει να χαθεί, με την έννοια ότι μια παράταση στη χρονική διάρκεια των συνομιλιών θα δημιουργούσε εμπλοκές προς όλες τις πλευρές σε μια περίοδο η οποία, ούτως ή άλλως, είναι ασταθής, όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο». Και πρόσθετε ότι η γρήγορη ολοκλήρωση της «αξιολόγησης» και ο υπόλοιπος «οδικός χάρτης» της κυβέρνησης (ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης κ.ο.κ.) γίνονται ώστε «να μπορέσει τελικά ο ελληνικός λαός ύστερα απ' όλες αυτές τις θυσίες να γυρίσει σελίδα και να αξιοποιήσει τα οφέλη της ανάκαμψης».

Τι λένε στο λαό; Να κρατήσει την «ανάσα του», να κάνει «υπομονή» και να δεχτεί τα αντιλαϊκά μέτρα και μετά, όταν έρθει η καπιταλιστική ανάκαμψη... το συζητάμε, τάχα για τη δίκαιη ανακατανομή των οφελών. Πρόκειται για ψέμα ολκής. Η καπιταλιστική ανάκαμψη όχι μόνο θα βασιστεί πάνω στην ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και στα αποκαΐδια των εργατικών και λαϊκών δικαιωμάτων, αλλά επιπλέον η αντιλαϊκή αυτή επίθεση - όπως δείχνει και η συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη για τα «μεσοπρόθεσμα» και «μακροπρόθεσμα» μέτρα - θα έχει ορίζοντα... 30ετίας! Αλλωστε, όπως έδειξαν και οι δηλώσεις του Ευ. Τσακαλώτου μέσα στη βδομάδα, η όποια ελάφρυνση του χρέους μετά το 2018 που θα πηγαίνει χέρι χέρι με τα πληρωμένα «με αίμα» πλεονάσματα, μικρότερα ή μεγαλύτερα, θα πηγαίνει στο κεφάλαιο με νέες επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές και σε καμιά περίπτωση δεν θα μεταφραστεί σε ανακούφιση του λαού. Το ίδιο δείχνει και ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2017, έτος που κατά την κυβέρνηση θα αρχίσει ο καλπασμός προς την ανάπτυξη, ο οποίος είναι ένας προϋπολογισμός «σφαγείο» για τις λαϊκές ανάγκες.

Με την κυβέρνηση και τους συμμάχους της ή με τους δανειστές και τους υποστηρικτές τους;

Πρόκειται για το χιλιοπαιγμένο παραμύθι του «καλού», του «κακού» και του «άσχημου», που βγαίνει σε διάφορες εκδοχές και σχήματα. Σε μια από τις πιο πρόσφατες βερσιόν, που η κυβέρνηση προκλητικά σηκώνει, σε ό,τι αφορά τα Εργασιακά, το ψευτοδίλημμα μπαίνει ως εξής: Με το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» που υπερασπίζονται η κυβέρνηση και οι «προοδευτικές δυνάμεις» στην ΕΕ ή με τις «παράλογες απαιτήσεις» του ΔΝΤ, που στηρίζει και η ΝΔ; Ελεγε π.χ. το Μέγαρο Μαξίμου την Παρασκευή: «Εργατικά δικαιώματα, συνδικαλιστικές ελευθερίες, ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις, είναι άγνωστες λέξεις για τον πρόεδρο της ΝΔ. Γι' αυτό καταγγέλλει σήμερα την κυβέρνηση που διαπραγματεύεται για την αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων». Πρόκειται για απάτη ολκής. Το «ευρωπαϊκό κεκτημένο», για το οποίο «σκίζεται» η κυβέρνηση, είναι το κεκτημένο της άγριας εκμετάλλευσης, της ανεργίας που σπάει κόκαλα σε όλη την ΕΕ, των «mini jobs» και των συμβολαίων «μηδενικών ωρών», της ζωής - λάστιχο και της «ευελφάλειας» για τα κέρδη των καπιταλιστών. Το «ευρωπαϊκό κεκτημένο» δεν είναι όπλο για την υπεράσπιση των εργατικών δικαιωμάτων αλλά όπλο για την κατάργησή τους, όπως δείχνουν το αίσχος των υπο-κατώτατων μισθών, η παραπέρα απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, το χτύπημα των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, η διατήρηση και επέκταση της εργασιακής ζούγκλας, κάτι που αποτυπώνεται και στο πόρισμα της επιτροπής «εμπειρογνωμόνων» με το οποίο ως βάση η κυβέρνηση διαπραγματεύεται. Αλλά το ίδιο δείχνουν και μια σειρά από προαπαιτούμενα που περνάνε αυτές τις μέρες. Από την απελευθέρωση της δράσης των δουλεμπορικών γραφείων που πέρασε μόλις την περασμένη βδομάδα η κυβέρνηση, επειδή δεν μπορούν να μπαίνουν «αδικαιολόγητοι περιορισμοί στο πλαίσιο της άσκησης της δραστηριότητάς τους» που πλήττουν «την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων», έως και την κατάργηση κάθε ελέγχου ασφαλείας στις επιχειρήσεις, στο όνομα του να έρθουν επενδύσεις. Στην πραγματικότητα, και εδώ, όλες οι πλευρές βρίσκονται στην ίδια μεριά του τραπεζιού, απέναντι στα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα.

Με βάση τα συμφωνημένα ή με νέα μέτρα;

Την προηγούμενη βδομάδα η κυβέρνηση επιχείρησε να απομακρύνει τη συζήτηση από το σκέλος της διαπραγμάτευσης που αφορά τα προαπαιτούμενα της «αξιολόγησης» και να πετάξει την μπάλα στην κερκίδα της παράλληλης διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην ΕΕ και το ΔΝΤ για τη διευθέτηση του χρέους και τα μέτρα που τη συνοδεύουν, τουλάχιστον τη διετία 2019 - 2020. Μιλώντας γι' αυτό το σκέλος της διαπραγμάτευσης, η κυβέρνηση «σκίζει τα ρούχα» της ότι δε θα δεχτεί νέα μέτρα, ενώ την ίδια ώρα «κάνει γαργάρα» τη συμφωνία της με το κουαρτέτο για όλα τα αντιλαϊκά - αντεργατικά μέτρα της δεύτερης «αξιολόγησης», προκειμένου να ολοκληρωθεί έγκαιρα. Τι προσπαθεί να πετύχει η κυβέρνηση; Αν τελικά τα μέτρα για μετά το 2018 αποφασιστούν τώρα, θα εμφανιστεί ότι η ίδια δεν έχει καμιά ευθύνη και ότι κόντραρε μέχρι τέλους τις αποφάσεις ΕΕ - ΔΝΤ. Αν πάλι τα μέτρα δεν συγκεκριμενοποιηθούν και παραπεμφθούν για αργότερα, θα κομπάζει ότι πέτυχε νίκη και απέτρεψε νέες ανατροπές. Την ίδια ώρα, βέβαια, θα ψηφίζει στη Βουλή τα αντεργατικά προαπαιτούμενα ως «αυτονόητα» και θα τα παρουσιάζει ως τέτοια στο λαό. Οσο για τα μέτρα που αφορούν την περίοδο μετά το 2018, ελάχιστη σημασία έχει αν θα καθοριστούν τώρα ή αργότερα, αν θα ειπωθούν συγκεκριμένα ή θα ενταχθούν στη λογική κάποιου «κόφτη», στην περίπτωση που δεν πιάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι. Οπως και να έχει, η κυβέρνηση έχει στρώσει το έδαφος για τις επόμενες ανατροπές, όπως έκανε, για παράδειγμα, με την προσωπική διαφορά στις ήδη αποδιδόμενες συντάξεις, που είναι η πρώτη που θα εξαϋλωθεί όταν τεθεί ξανά ζήτημα αναμόρφωσης του Ασφαλιστικού...

Β.