Κρίσιμο ζήτημα η μαζικοποίηση και η λειτουργία των συνδικάτων

Σε ζήτημα καθοριστικό για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος αναδεικνύεται η μαζικοποίηση των συνδικάτων, όπως και η προσαρμογή της λειτουργίας τους στην απόκρουση της αντεργατικής επίθεσης. Ζήτημα, που συνδέεται με την ίδια την προετοιμασία της εργατικής τάξης για σκληρές αναμετρήσεις με την πλουτοκρατία και τους υπηρέτες της, συνδέεται με τη συσπείρωση εργατικών μαζών στη γραμμή της ρήξης και της ανατροπής.

Στην πρόσφατη συνεδρίαση της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής του ΠΑΜΕ αναδείχτηκε η επιτακτικότητα αυτής της δουλειάς αλλά και βασικές πλευρές πάνω στις οποίες πρέπει να αναπτυχθεί δράση, σε πρώτη φάση μέχρι την Πρωτομαγιά του 2013, φυσικά με ενδιάμεσους σταθμούς. Σ' αυτή την κατεύθυνση μπορεί να αξιοποιηθεί και το σχέδιο για την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που έχει καταθέσει το ΠΑΜΕ.

Ασφαλώς, το πεδίο πάνω στο οποίο θα αναπτυχθεί αυτή η δράση είναι η οργάνωση της πάλης για να παρεμποδιστούν τα αντεργατικά μέτρα (ενάντια στη νέα άγρια φοροεπιδρομή, την κατάργηση των ΣΣΕ, το γκρέμισμα της Ασφάλισης, την εγκατάλειψη των δημόσιων νοσοκομείων κτλ.), η ένταση της αντιπαράθεσης για το περιεχόμενο και την κατεύθυνση που πρέπει να έχουν οι εργατικοί - λαϊκοί αγώνες σε περίοδο όξυνσης της καπιταλιστικής κρίσης, προκειμένου να προστατευθεί η εργατική - λαϊκή οικογένεια από την εξαθλίωση.

Να πειστεί ο εργάτης για την ανάγκη να οργανωθεί

Το βασικό θέμα είναι το εξής: Πώς θα πειστεί ο εργάτης και η εργάτρια για την ανάγκη να οργανωθεί, για την ευθύνη αλλά και τη δύναμη που έχει ο ίδιος, ατομικά αλλά και ως τάξη, στην παρεμπόδιση της εφαρμογής των αντιλαϊκών μέτρων.

Χρειάζονται συνδικάτα που θα φανερώνουν αυτήν την ανάγκη μέσα από τη δράση. Καθημερινά, σχεδιασμένα, αταλάντευτα, θα οργανώνουν και θα ενώνουν τους εργάτες απέναντι στο μεγάλο κεφάλαιο. Θα παρεμβαίνουν όχι μόνο όταν θα εκδηλώνεται πλέον η επίθεση σε ένα εργοστάσιο, αλλά και θα προετοιμάζουν τους εργαζόμενους με βάση τις συνολικές οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις. Θα αποτελούν το αποκούμπι κάθε εργάτη, όχι μόνο στην περίπτωση της απόλυσης και της μείωσης του μισθού, αλλά αναπτύσσοντας ολόπλευρη δράση για όλα τα ζητήματα που ταλανίζουν την οικογένειά του.

Θα ξεμπροστιάζουν και θα έχουν αρραγές μέτωπο με την εξαγορά, τη λογική του «μικρότερου κακού», τη διχόνοια, όλες τις μεθοδεύσεις στις οποίες καταφεύγει η εργοδοσία για να ανακόψει την ανάπτυξη ταξικών αγώνων. Θα εμπνέουν και θα παραδειγματίζουν τους εργαζόμενους μέσα από τη στάση των ίδιων των στελεχών του, ξεχωρίζοντας πρωτοπόρα στοιχεία, δυναμώνοντας τη δημοκρατική λειτουργία και τις συλλογικές διαδικασίες, συμβάλλοντας στην ενεργητική συμμετοχή των ίδιων των εργατών στην πάλη.

Θα αναδεικνύουν ότι δεν μπορούν να υπάρξουν αγώνες με αποτέλεσμα χωρίς θυσίες και σκληρή σύγκρουση με τα μονοπώλια, πως αυτοί οι αγώνες θα δυναμώνουν όσο δυναμώνει το ταξικό μέτωπο των εργατών αλλά και η οικοδόμηση της κοινωνικής συμμαχίας όλων των λαϊκών στρωμάτων απέναντι στα μονοπώλια. Θα φωτίζουν ταυτόχρονα μέσα στη «φωτιά» του αγώνα, ότι η δύσκολη επιλογή της ταξικής οργάνωσης και πάλης ενάντια στα μονοπώλια, είναι η μόνη τιμημένη επιλογή για κάθε εργάτη, ο μόνος δρόμος μέσα από τον οποίο μπορεί να καταθέσει τους κόπους (ακόμα και το αίμα του) για τα δικά του παιδιά και τη δική του τάξη, απορρίπτοντας τις θυσίες εκείνες που το μόνο που κάνουν είναι να γεμίζουν τα θησαυροφυλάκια των πολυεθνικών ομίλων και να εγκλωβίζουν τη δική του οικογένεια ακόμα πιο βαθιά στην εξαθλίωση, τα βάσανα, τις στερήσεις.

Σχέδιο κατά κλάδο και περιοχή

Χρειάζεται να καταρτιστεί σχέδιο, να εξειδικευτεί κατά κλάδο, αλλά και περιοχή. Ξεχωρίζουν πλευρές που θα επιδράσουν σημαντικά στη μαζικοποίηση των συνδικάτων, όπως, η καλή γνώση:

• Της κατάστασης σε κάθε κλάδο, του βαθμού συγκέντρωσης, των ομίλων που κυριαρχούν και των διεργασιών που εντείνονται στο πλαίσιο της κρίσης (εξαγορές, συγχωνεύσεις κτλ.), κάτι που μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη εικόνα και προετοιμασία για τους χειρισμούς της εργοδοσίας, την παρακολούθηση της τακτικής της, π.χ. το ότι μεγάλοι τόποι δουλειάς μετατρέπονται κυριολεκτικά σε «γκέτο» (βλ. μεγάλες μονάδες Μετάλλου στη Βοιωτία όπου θεωρείται επιτυχία να μοιραστεί μόνο και μόνο μια ανακοίνωση ενός συνδικάτου). Η καλή γνώση του κλάδου από επιχειρηματικής πλευράς μπορεί να βοηθήσει στο συντονισμό των εργαζομένων, τη σφυρηλάτηση της ταξικής ενότητας ενάντια στα μονοπώλια του κλάδου. Στην καλύτερη καταγραφή και ανάδειξη των συνεπειών που έχει (όχι μόνο για τους εργαζόμενους του χώρου αλλά γενικά για τα λαϊκά συμφέροντα) ο έλεγχος π.χ. των Τροφίμων, της Ενέργειας, των Τηλεπικοινωνιών, της Υγείας, από μια χούφτα μονοπώλια. Χρειάζεται να ιεραρχείται η παρέμβαση σε μεγάλες και πολυεθνικές εταιρείες.
• Της εργατικής σύνθεσης και των ιδιαιτεροτήτων κάθε κλάδου. Για παράδειγμα το τι ποσοστό νέων, γυναικών, μεταναστών, απασχολούνται σε αυτόν συνδέεται με τον καλύτερο προγραμματισμό της παρέμβασης ενός συνδικάτου. Η καλή γνώση του βαθμού οργάνωσης των εργαζομένων, των συνθηκών μέσα στις οποίες σχεδιάζεται η συνδικαλιστική δράση, η στάση της εργοδοσίας, με τι ιδεολογήματα προσπαθεί να καλλιεργεί αυταπάτες, συντεχνιασμό, εφησυχασμό, ηττοπάθεια.
• Του συσχετισμού δύναμης, της δράσης και των θέσεων των άλλων δυνάμεων. Των διεργασιών που συντελούνται, ειδικά το τελευταίο διάστημα, στο πλαίσιο και της αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού (βλ. αποχωρήσεις από ΠΑΣΟΚ), της συντονισμένης παρέμβασης που γίνεται για να στραφούν οι εργάτες «στις πλατείες», σε «μορφές δράσης» ακίνδυνες για τους αντιπάλους των εργατών. Ειδική σημασία έχει η έγκαιρη αντιμετώπιση «αντιμνημονιακών» και «ανεξάρτητων» συνδυασμών που πυκνώνουν με την (ανοιχτή ή όχι) παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο στην παραπλάνηση των εργαζομένων, στον εγκλωβισμό τους στη λογική της διαχείρισης, στη μετατροπή του εργατικού κινήματος σε χειροκροτητή αστικών κυβερνήσεων. Είναι ανάγκη να αποκαλύπτονται η διαλυτική για το κίνημα παρέμβαση αυτών των δυνάμεων, στοιχειοθετημένα, πλατιά, έγκαιρα. Να βαθαίνει η κουβέντα για το τι κίνημα χρειαζόμαστε σήμερα, τι συνδικάτα. Πόσο καταστροφικές ήταν και είναι για τους εργάτες οι λογικές του «κοινωνικού εταιρισμού», της «υγιούς επιχειρηματικότητας».

Ολόπλευρη παρέμβαση για τα εργατικά προβλήματα

Βασική πλευρά στην ισχυροποίηση των συνδικάτων είναι η διεύρυνση της δράσης τους με όλα τα ζητήματα που απασχολούν σήμερα τον εργάτη. Ετσι ώστε ολόπλευρα να αναδεικνύεται πώς και γιατί χειροτερεύει η ζωή του, πώς αυτή η επιδείνωση είναι συνέπεια της ίδιας της κυριαρχίας των μονοπωλίων, να απαντιούνται λογικές του τύπου «γιατί να απεργήσω, αφού ο εργοδότης δεν μας έκανε μειώσεις εμάς, δεν έχω πρόβλημα».

Η επίθεση στο εργατικό εισόδημα δε γίνεται μόνο με τις μειώσεις των μισθών, την κυριαρχία των ατομικών συμβάσεων, τις απολύσεις, αλλά και με την άγρια φορολογία της λαϊκής οικογένειας, το πετρέλαιο θέρμανσης, τα χαράτσια, τις αυξήσεις της ΔΕΗ στο ρεύμα, την εμπορευματοποίηση Υγείας - Πρόνοιας - Παιδείας. Δεν μπορεί ένα συνδικάτο να μην παρεμβαίνει για τέτοια ζητήματα, που κυριολεκτικά «καίνε» κάθε εργατικό σπίτι και κυριαρχούν στα «πηγαδάκια» στο διάλειμμα ή το σχόλασμα από τη δουλειά. Ισα ίσα. Αυτή η παρέμβαση μπορεί να αναδείξει τον ενιαίο και τον ταξικό χαρακτήρα της επίθεσης που αντιμετωπίζουν όλοι οι εργαζόμενοι, γιατί η απάντησή τους δεν μπορεί παρά να είναι ενιαία και ταξική.

Επιπλέον, γερά συνδικάτα σημαίνει συνδικάτα ζωντανά, με μέλη ενεργά που έχουν ρόλο και ευθύνη για τη δράση και την ενίσχυσή τους. Σημαίνει μέτρα για την ενίσχυση της δημοκρατικής λειτουργίας τους, μέτωπο ενάντια στην τακτική της «ανάθεσης αγώνων» σε κάποιες ηγεσίες. Σημαίνει ενίσχυση των συλλογικών διαδικασιών, των συνελεύσεων και συσκέψεων στους τόπους δουλειάς αλλά και τις γειτονιές, όπου ίσως ένας εργάτης βρεθεί ή εκφραστεί πιο εύκολα. Καλή προετοιμασία της συζήτησης, με βασικό ζητούμενο όχι γενικά την περιγραφή των προβλημάτων αλλά την όξυνση της αντιπαράθεσης γύρω από τις αιτίες και άρα και τη διέξοδο από αυτά, το αν π.χ. μπορεί να αντιμετωπιστεί η κρίση προς όφελος και των εργατών και των επιχειρήσεων.

Πάνω σ' αυτή τη βάση, αποκτά ξεχωριστή αξία πώς επιταχύνονται τα βήματά μας στη σύνδεση της γραμμής ενάντια στα μονοπώλια, με τα προβλήματα που εκδηλώνονται. Πώς βελτιώνεται η παρέμβαση για να αναδεικνύεται ότι η ένταση της αντεργατικής επίθεσης είναι νομοτέλεια στο πλαίσιο της ανάπτυξης με άξονα το κέρδος των μονοπωλίων. Πώς αναδεικνύεται και εκλαϊκεύεται ο άλλος δρόμος ανάπτυξης που απαιτείται για να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες, σε ρήξη με τα μονοπώλια. Τα ίδια τα θέματα της εξόδου από την κρίση, το γιατί είναι ασυμβίβαστη η στήριξη των λαϊκών και μαζί των μονοπωλιακών συμφερόντων, μπορούν να αποτελέσουν πεδία συσπείρωσης και χειραφέτησης εργατικών μαζών, πεδία ώθησης της ταξικής πάλης, καταρχήν μέσα από τη μαζικοποίηση και τη λειτουργία των συνδικάτων με στόχο να γίνουν εργαλεία ταξικής υπεράσπισης των εργατών απέναντι στην επιθετικότητα των μονοπωλίων.

Α.