ΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟ 19ο συνέδριο του ΚΚΕ (3)

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟ 18ο ΣΤΟ 19ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ

20. Το ΚΚΕ έδρασε στο διάστημα αυτό στις συγκεκριμένες κοινωνικο-οικονομικές και πολιτικές εσωτερικές και διεθνείς συνθήκες που διαμορφώθηκαν και αναφέρονται στις προηγούμενες θέσεις.

Το ΚΚΕ και ο ρόλος του στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος και της Λαϊκής Συμμαχίας

21. Η εργατική τάξη, δηλαδή η τάξη που θα πραγματοποιήσει τη σοσιαλιστική επανάσταση, και οι σύμμαχοί της, τα λαϊκά στρώματα, δηλαδή οι μισοπρολετάριοι και τα φτωχά - με τα σύγχρονα δεδομένα - μεσαία στρώματα, βρέθηκαν σε μια πρωτοφανή οπισθοχώρηση στο βιοτικό επίπεδο, στα εργατικά, κοινωνικά δικαιώματα, λόγω της στρατηγικής του κεφαλαίου και της αντεπαναστατικής ανατροπής που συντελέστηκε στις δεκαετίες 1980 - 1990.

Μετά τη μεταπολίτευση και κυρίως στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980, το ελληνικό καπιταλιστικό κράτος ακολούθησε επιλεκτική κλαδική και τομεακή πολιτική υψηλότερων παροχών που δημιούργησε μεγάλη ομπρέλα προφύλαξης της κυρίαρχης πολιτικής. Εγινε στυλοβάτης των πιο αντιδραστικών και αντεργατικών επιλογών του κεφαλαίου στην Ελλάδα, όπως η στήριξη της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, η ένταξη στην ΕΕ - ΟΝΕ, διαμόρφωσε την εργατική αριστοκρατία. Για κάποια χρόνια ο ελληνικός καπιταλισμός επωφελήθηκε από τις μεγάλες καταστροφές στα Βαλκάνια, σε χώρες του Εύξεινου Πόντου, λόγω της καπιταλιστικοποίησής τους. Επωφελήθηκε και με την άμεση εξαγωγή κεφαλαίων και με την εισαγωγή πολύ φτηνού εργατικού δυναμικού, κυρίως ως εργατών γης, αλλά και στις κατασκευές, στα νοσοκομεία ως βοηθητικό προσωπικό, σε υπηρεσίες, στη μεταποίηση, μέσω εργολαβικών εταιρειών.

Η εκδήλωση παρατεταμένης απόλυτης εξαθλίωσης επήλθε, αφού είχε προηγηθεί στην Ελλάδα, όπως και σε άλλα καπιταλιστικά κράτη, μια παρατεταμένη περίοδος εξαγοράς και ενσωμάτωσης, που είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακά εξελισσόμενη υποχώρηση και αποδιοργάνωση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, την απομαζικοποίησή του, το χρόνιο συμβιβασμό με τον εκφυλισμό στις ανώτερες δομές του και την ανοχή των συνδικαλισμένων απέναντι στις εργοδοτικές κυβερνητικές -φιλοευρωενωσιακές ηγεσίες τους.

22. Το αγροτικό συνδικαλιστικό και συνεταιριστικό κίνημα υποτάχθηκαν και εκφυλίστηκαν στις επιλογές της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), σε επιδοτήσεις εξαγοράς των αγροτοπαραγωγών που ουσιαστικά οδηγούσαν στην εγκατάλειψη της αγροτικής παραγωγής, στην αντικατάσταση ζωτικών καλλιεργειών από δευτερεύουσες και συμπληρωματικές, στη χρησιμοποίηση των συνεταιριστικών ενώσεων για συγκέντρωση κεφαλαίου. Οι αρνητικές συνέπειες εκδηλώθηκαν ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, με αποτέλεσμα ν' απαξιωθούν οι ηγεσίες του αγροτικού κινήματος (ΓΕΣΑΣΕ, ΣΥΔΑΣΕ), να εκδηλωθούν αγροτικοί αγώνες με άλλα κέντρα οργάνωσης. Προωθείται η Πανελλήνια Ενωση Νέων Αγροτών (ΠΕΝΑ), ξεχωρίζοντας τους αγρότες ηλικιακά, καλλιεργώντας την επιχειρηματικότητα και ανταγωνιστικότητα στον αγροτικό τομέα, δηλαδή την ΚΑΠ της ΕΕ.

Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση στο κίνημα των αυτοαπασχολούμενων. Στα τριτοβάθμια όργανα των ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ και στο μεγαλύτερο τμήμα των Ομοσπονδιών κυριαρχούν συνδικαλιστικές δυνάμεις που εκφράζουν τα συμφέροντα ενός τμήματος των μεσαίων στρωμάτων που διεκδικούν ρόλο δορυφόρου στα μονοπώλια. Χρησιμοποιούν τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) ως μηχανισμό φθοράς συνειδήσεων και εξαγοράς, υποβαθμίζοντας συστηματικά το ρόλο των σωματείων. Σε ορισμένα συνδικαλιστικά όργανα, ιδιαίτερα στα Επιμελητήρια, κυριαρχούν εκπρόσωποι των μονοπωλίων, διαμορφώνουν θέσεις που έρχονται σε αντίθεση με τα άμεσα και μακροπρόθεσμα συμφέροντα των φτωχών αυτοαπασχολούμενων.

23. Με εξαίρεση το τμήμα του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος που συσπειρώθηκε στο ΠΑΜΕ, των αυτοαπασχολούμενων στην ΠΑΣΕΒΕ και του αγροτικού στην ΠΑΣΥ, με τις σκληρές προσπάθειες του ΚΚΕ, οι εργατικές και λαϊκές μάζες βρέθηκαν σημαντικά απροετοίμαστες απέναντι στη νέα επίθεση του κεφαλαίου, στις ήδη μεγάλες υλικές απώλειες. Εγιναν εύκολη λεία στη νέα περίοδο του ρεφορμισμού οπορτουνισμού, σε συνθήκες παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, στις πρακτικές όπως: Στην κολακεία του αυθόρμητου σε αντιπαράθεση με τον οργανωμένο εργατικό συνδικαλισμό και την απεργιακή μορφή πάλης, στο συντεχνιασμό, αλλά και την αστική, μικροαστική και εκκλησιαστική φιλανθρωπία. Εμειναν ανοικτές οι πόρτες σε προβοκάτσιες και σε κάθε μορφή τρομοκρατίας, εργοδοτικής - κρατικής - παρακρατικής.

Το εργατικό κίνημα δεν ήταν προετοιμασμένο να αντεπιτεθεί στις νέες συνθήκες, ανάλογα με το μέγεθος της επίθεσης που δέχτηκε. Παρ' όλ' αυτά, υπό την πίεση της απότομης επιδείνωσης των όρων διαβίωσης, τις αγωνιστικές πρωτοβουλίες και τη δράση του ταξικά προσανατολισμένου τμήματός του, έγιναν ορισμένοι ελιγμοί από τις συμβιβασμένες ηγεσίες, οι οποίες συμπαρασύρθηκαν σε αλλεπάλληλες απεργιακές κινητοποιήσεις, αν και δεν τις στήριζαν ουσιαστικά. Μια απότομη άνοδος εκφράστηκε με τις μαζικές απεργιακές συγκεντρώσεις στις 5 Μάη του 2010, στις 19 Οκτώβρη του 2011, στο συλλαλητήριο στις 12 Φλεβάρη του 2012, ως διαμαρτυρίες στη σύναψη των μνημονίων μεταξύ κυβέρνησης - ΕΕ και ΔΝΤ.

Πραγματοποιήθηκαν ορισμένες παρατεταμένες απεργίες με πιο χαρακτηριστική τη σχεδόν 9μηνη απεργία στην «Ελληνική Χαλυβουργία» και την πανελλαδική και διεθνούς διάστασης ηθική και υλική αλληλεγγύη προς τους απεργούς.

Το συνδικαλιστικό εργατικό κίνημα δεν έχει ουσιαστικά ανασυγκροτηθεί με βάση τον κλάδο, τον επιχειρηματικό όμιλο και την οργάνωση στον τόπο δουλειάς, δεν έχει μαζικοποιηθεί, μαχητικοποιηθεί με όπλο τη μαζική και περιφρουρημένη απεργία ενάντια στον καπιταλιστή, αλλά και ενάντια στο κράτος των καπιταλιστών.

24. Στο διάστημα αυτό, με την αποφασιστική συμβολή του ΚΚΕ, ιδιαίτερα με άξονα την απόφαση της Πανελλαδικής Κομματικής Συνδιάσκεψης για τη δουλειά στην εργατική τάξη και την κομματική οικοδόμηση (Μάρτης 2010) μπήκαν ορισμένες βάσεις που συνιστούν παρακαταθήκη για την οργάνωση εργατικών και λαϊκών δυνάμεων και τον προσανατολισμό της πάλης τους ενάντια στις μεγάλες καπιταλιστικές επιχειρήσεις, στα μονοπώλια, στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις τους, στα κόμματα και τις κυβερνήσεις τους. Εχει καταξιωθεί σε σημαντικό μέρος των εργαζομένων ο εργατικός συνδικαλιστικός πόλος του ΠΑΜΕ, οι αντιμονοπωλιακές συσπειρώσεις της ΠΑΣΥ και της ΠΑΣΕΒΕ, οι ριζοσπαστικοί πόλοι του ΜΑΣ και της ΟΓΕ στο ριζοσπαστικό φοιτητικό και γυναικείο κίνημα αντίστοιχα. Παρακαταθήκη αποτελεί ο συντονισμός της δράσης τους με το κοινό πλαίσιο πάλης που διαμόρφωσε και προώθησε το ΚΚΕ με τα στελέχη του μέσα σε αυτές τις οργανώσεις. Οι αγωνιστικές πρωτοβουλίες του ΠΑΜΕ, η συνολική του δράση, οι μάχες στους τόπους δουλειάς και στους κλάδους συνέβαλαν στη διαμόρφωση μιας αγωνιστικής πρωτοπορίας, η οποία μπορεί να συμβάλει στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος. Χρειάζεται, επίσης, να αναπτυχθεί η κοινωνική συμμαχία σε επίπεδο κλάδου, η οποία βρίσκεται ακόμα σε αρχική φάση.

Το εργατικό λαϊκό κίνημα στην Ελλάδα αναδείχτηκε και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως μαχητική δύναμη, παρά το γεγονός ότι στα κεντρικά συνδικαλιστικά όργανα κυριαρχούν συμβιβασμένες, ρεφορμιστικές δυνάμεις, που λειτούργησαν προδοτικά για μακρύ χρονικό διάστημα.

Σημαντική ήταν η συμβολή του ΚΚΕ στο να προβάλλει ως στοιχείο ενδυνάμωσης και εμπειρίας του κινήματος το σύνθημα της απειθαρχίας και ανυπακοής στην απαγόρευση απεργιακών κινητοποιήσεων, στην κρατική και εργοδοτική τρομοκρατία, στην υπόθεση των έκτακτων φόρων, χαρατσιών, στην άμεση δραστική παρέμβαση για την επανασύνδεση του ρεύματος σε λαϊκές οικογένειες, για την κατάργηση των νέων χαρατσιών στην Υγεία, τη δαπάνη περίθαλψης. Η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα μαθαίνουν μέσα από τέτοιες εμπειρίες να μη φοβούνται το νόμο ή την ποινή, τις θυσίες που συνεπάγεται ο ταξικός αγώνας, η λαϊκή πάλη, να παίρνουν στα δικά τους χέρια το δίκιο τους. Τέτοιες πρωτοβουλίες πρέπει να πολλαπλασιαστούν, καθώς διαπαιδαγωγούν, δίνουν πείρα σε συγκρούσεις που στο μέλλον θα δυναμώσουν, θα γίνουν πιο απαιτητικές. Το σύνθημα της απειθαρχίας και ανυπακοής ως στοιχείο αντεπίθεσης πρέπει να ριζώσει πριν απ' όλα στους τόπους δουλειάς, στα εργοστάσια, στους κλάδους, ώστε να συσπειρώσει και να διαπαιδαγωγήσει αγωνιστικά ευρύτερες λαϊκές μάζες. Η μαζική αντεπίθεση να στηριχτεί και στην ατομική ευθύνη στην υπόθεση του ξεσηκωμού, της λαϊκής παρέμβασης, της συγκέντρωσης, συσπείρωσης και συνεργασίας στον πολιτικό κοινωνικό αγώνα.

Οι Λαϊκές Επιτροπές στη γειτονιά αποτελούν ένα φύτρο, ένα πρόπλασα της Λαϊκής Συμμαχίας και γι' αυτό πρέπει να αποκτήσουν καθαρό χαρακτήρα συγκρότησης ως δύναμη με προσανατολισμό αντίστασης και σύγκρουσης με κάθε κυβερνητικό και άλλο φορέα της αστικής εξουσίας. Οι Λαϊκές Επιτροπές εκφράζουν την κοινή δράση, τη συμπαράταξη κοινωνικών δυνάμεων, δηλαδή είναι η ειδική έκφραση της Κοινωνικής Συμμαχίας στη γειτονιά. Η δημιουργία και ανάπτυξή τους ανταποκρίνεται στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα όπου τα εργοστάσια, οι επιχειρήσεις, οι βιομηχανικές ζώνες βρίσκονται σε απόσταση από τα σπίτια των εργατών, των υπαλλήλων. Αλλες μορφές της Λαϊκής Συμμαχίας μπορούν να αναπτυχθούν επίσης στους κλάδους ή διακλαδικά, περιφερειακά. Η εξέλιξη αυτή θα εμπλουτίσει την πείρα και γενικότερα το οπλοστάσιο της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.

Οσον αφορά το χαρακτήρα των Λαϊκών Επιτροπών, καθοριστικής σημασίας είναι:

• Η κοινωνικοταξική συμμετοχή και δραστηριοποίηση ευρύτερων λαϊκών δυνάμεων σε αυτές.
• Η συγκρότηση της Λαϊκής Επιτροπής από σωματεία και άλλες οργανώσεις που ανήκουν σε ΠΑΜΕ - ΠΑΣΕΒΕ - ΠΑΣΥ - ΜΑΣ - ΟΓΕ και εκφράζονται σε τοπικό επίπεδο.
• Η παρέμβαση παντού όπου δρουν λαϊκές δυνάμεις, για την ανάδειξη σωστών αιτημάτων.
• Η ευθύνη της κάθε συνιστώσας της συμμαχίας για το χώρο της, ταυτόχρονα με το συντονισμό ανάμεσά τους.
• Η σύνδεση με τοπικούς φορείς και ομάδες εργαζομένων.

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ στις Λαϊκές Επιτροπές είναι υπεύθυνες για την εξέλιξη αυτής της νέας μορφής οργάνωσης και, ταυτόχρονα, για τη διατήρηση της αυτοτελούς ιδεολογικής - πολιτικής - οργανωτικής παρουσίας και δράσης του Κόμματος.

25. Παγίδα στον προσανατολισμό οργάνωσης των εργατικών και λαϊκών μαζών, σε συνθήκες παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, πολύ περισσότερο ορισμένης πολιτικής αποσταθεροποίησης, είναι η δράση διάφορων αστικών «πατριωτικών», μικροαστικών εθνικιστικών, φασιστικών αλλά και οπορτουνιστικών πολιτικών ρευμάτων και μορφών αστικών θεσμών.

Σε τέτοιες συνθήκες μαζί με την ανάπτυξη της κινητικότητας των λαϊκών δυνάμεων εντείνονται και τα φαινόμενα αποπροσανατολισμού αυτής της κινητικότητας προς διάφορες κατευθύνσεις: Εθελοντισμού που υποκαθιστά τη διεκδίκηση από το κράτος, αναρχικών επιθέσεων και συγκρούσεων με δυνάμεις καταστολής, εθνικοσοσιαλιστικής - ρατσιστικής - φασιστικής δράσης κ.λπ.

Προωθήθηκε, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες με τη συμβολή δυνάμεων του οπορτουνισμού, η ανάπτυξη δραστηριοτήτων και «κινημάτων» διαχείρισης των οξυμένων λαϊκών προβλημάτων, του λεγόμενου «κινήματος χωρίς μεσάζοντες» κ.ά. Εδώ περιλαμβάνεται μια μεγάλη γκάμα δραστηριοτήτων που συνδέεται και με τη δράση κρατικών θεσμών, των δήμων, της Εκκλησίας, των ΜΚΟ κ.ά. φορέων. Η δράση τους οδηγεί στη διαμόρφωση μηχανισμών ενσωμάτωσης και αδρανοποίησης των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, συμφιλίωσής τους με τη φτώχεια, στην αντίληψη ότι πρέπει να στρατευτούν στη διαχείριση της φτώχειας και των συνεπειών της κρίσης, να παραιτηθούν από την αντίσταση, την ανυπακοή, την αντεπίθεση, την ταξική αλληλεγγύη.

Για την εξουδετέρωση των παραπάνω αποπροσανατολιστικών παρεμβάσεων στις εργατικές και λαϊκές μάζες, ιδιαίτερα των πιο άπειρων και εξαθλιωμένων, των νέων ανέργων, των μεταναστών, των μαθητών, απαιτείται σταθερός προσανατολισμός σε μαζικές μορφές οργάνωσης της εργατικής τάξης.

Το λεγόμενο «κίνημα των αγανακτισμένων» και των «πλατειών» στηρίχτηκε, ενθαρρύνθηκε - αν δε σχεδιάστηκε κιόλας - από μηχανισμούς της αστικής τάξης, με στόχο τη χειραγώγηση, την πρόληψη ριζοσπαστικοποίησης, με καναλιζάρισμα τμημάτων της εργατικής αριστοκρατίας και μικροαστικών στρωμάτων. Στο «κίνημα» αυτό προσελκύστηκε και ένα μέρος εργατών, ανέργων. Στις γραμμές του συνασπίστηκε ο δεξιός και αριστερός οπορτουνισμός, κυριάρχησαν αντιδραστικά συνθήματα, συνθήματα της μικροαστικής δημοκρατίας, με στόχο το χτύπημα του κινήματος με ταξικό προσανατολισμό. Συσπειρώθηκαν για ένα διάστημα, ιδιαίτερα στην αρχή, λαϊκές μάζες που δεν έχουν αποκτήσει την απαιτούμενη πολιτική πείρα, υποστηρίζουν μια άλλη επιλογή διαχείρισης που τάχα θα ανακόψει τον κατήφορο, θα δώσει λύση στα προβλήματά τους. Αυτή η γραμμή συσπείρωσης ετερόκλητων μαζών εκφράστηκε και στη συνέχεια στο κριτήριο της ψήφου στις εκλογικές αναμετρήσεις του Μάη και του Ιούνη του 2012.

Προκύπτει το γνωστό ζήτημα, ποιες δυνάμεις είναι επικεφαλής και επηρεάζουν την κίνηση των μαζών. Η εργατική τάξη και η συμμαχία της σε αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση ή οι μικροαστικές δυνάμεις που καλλιεργούν αυταπάτες για δυνατότητα φιλολαϊκής λύσης χωρίς ρήξη με τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής;

Εδώ βρίσκεται η σημασία της πάλης για την αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων και οι προϋποθέσεις για την άνοδο της ταξικής πάλης.

Η δράση του Κόμματος, τα προβλήματα των μεταναστών

26. Το ΚΚΕ έπαιξε ενεργό ρόλο στην αποκάλυψη των αιτιών της μετανάστευσης και της προσφυγιάς. Εδειξε τον πραγματικό ένοχο, τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, τη μεγάλη φτώχεια και ανεργία που επέφερε η αντεπανάσταση, τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης που συνεπάγεται την ανισομετρία, τον ανταγωνισμό για το ξαναμοίρασμα των αγορών. Εκανε ιδιαίτερη προσπάθεια να ξεσκεπάσει τον κίνδυνο για την εργατική ενότητα, για την πορεία ενίσχυσης του λαϊκού κινήματος εξαιτίας του ρατσισμού και του εθνικισμού. Συνέβαλε, όσο ήταν δυνατό σε δύσκολες συνθήκες, στο να διαμορφωθούν όροι ενιαίας ταξικής δράσης και ενότητας ανάμεσα σε Ελληνες και μετανάστες εργάτες και εργάτριες. Επεξεργάστηκε ένα σύνολο αιτημάτων που αντιμετωπίζουν - όσο είναι δυνατό στις δοσμένες συνθήκες και όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα - τα πιο οξυμένα προβλήματα των μεταναστών. Αντιπάλεψε ταυτόχρονα τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου, που τα επιχειρήματά του στοχεύουν στο να κρυφτεί η βασική αντίθεση κεφαλαίου εργασίας. Ο προλεταριακός διεθνισμός, ως κομμουνιστική αρχή, αφορά και το μεταναστευτικό, επομένως το ΚΚΕ θα συνεχίσει τη δράση του για την ενότητα Ελλήνων εργαζομένων και μεταναστών, για την πύκνωση των γραμμών του εργατικού κινήματος με μετανάστες, μετανάστριες. Η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος θα κριθεί και από την ένταξη των μεταναστών στα σωματεία, στην ταξική πάλη. Σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης οι εργάτες και εργάτριες μετανάστες πρέπει να συστρατευτούν με τους Ελληνες εργάτες - εργάτριες. Το ζήτημα αυτό κρίνεται σε όλη την πορεία της πάλης, των αγώνων.

Η ιδεολογικοπολιτική διαπάλη

27. Το Κόμμα μαχητικά αντεπιτέθηκε και ανέπτυξε συστηματική δράση σε μια σειρά από ιδεολογικοπολιτικά ζητήματα που τέθηκαν στη διαπάλη μέσα στο κίνημα, στο γενικότερο πολιτικό αγώνα, σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, ανεξάρτητα από τις απώλειες στη διπλή εκλογική αναμέτρηση.

Σημαντικός ήταν ο ρόλος του ΚΚΕ στην αποκάλυψη του χαρακτήρα της κρίσης, των μνημονίων, της συμφωνίας για το «κούρεμα» του χρέους, της σημασίας που έχει η δυσκολία του αστικού πολιτικού συστήματος και γενικότερα του καπιταλισμού να διαχειριστεί την κρίση, στην πρόβλεψη των εξελίξεων στην ΕΕ. Επίσης, στην ανάδειξη των δύο δρόμων ανάπτυξης, στο ζήτημα των διάφορων συνταγών αστικής διαχείρισης της κρίσης και της φιλεργατικής φιλολαϊκής διεξόδου από την κρίση, στην ανάδειξη της αναγκαιότητας αποδέσμευσης από την ΕΕ, της μονομερούς διαγραφής του χρέους, της εργατικής λαϊκής εξουσίας και του βασικού της περιεχομένου. Στην ανάδειξη της αξίας της διεθνούς ταξικής αλληλεγγύης απέναντι στα θύματα της μετανάστευσης, οικονομικούς μετανάστες και πολιτικούς πρόσφυγες.

Με διάφορες μορφές και τρόπους σε όλες τις εξελίξεις της περιόδου 2009-2012 η ιδεολογική διαπάλη, εκεί που έφτανε η φωνή του Κόμματος, κινήθηκε γύρω από το ερώτημα: Διαχείριση της κρίσης ή διέξοδος υπέρ του λαού; Με άλλα λόγια: Μεταρρύθμιση ή επανάσταση;

Η βελτίωση της παρέμβασης του Κόμματος που σημειώθηκε την περίοδο 2009-2012 προσέκρουε στις ιδεολογικοπολιτικές συνέπες, που απορρέουν από σχετικά μακροχρόνιους παράγοντες όσο και της περιόδου της κρίσης, δηλαδή τις πολύμορφες συνέπειες από τις ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων και από την αναπόφευκτη αρνητική αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων.

28. Βασικά σημεία της ιδεολογικοπολιτικής πάλης:

Α) Αναδείχτηκαν τα όρια του συνδικαλιστικού αγώνα στη σημερινή φάση της καπιταλιστικής ανάπτυξης και ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης. Οταν ένας τόπος δουλειάς, ένας κλάδος βγαίνει μπροστά μαχητικά χωρίς να συναντά την απαιτούμενη ανάλογη στήριξη, δυσκολεύεται και ο ίδιος στο χειρισμό της εξέλιξης του αγώνα, καθώς η εργοδοσία δείχνει τη γνωστή ταξική αδιαλλαξία. Αποδείχτηκε ότι ειδικά σε συνθήκες καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και ιδιαίτερα σε κλάδους που πλήττονται, ακόμα και ένας επιμέρους αγώνας είναι δύσκολο να έχει επιτυχία εάν δε διαμορφώνονται προϋποθέσεις σύγκρουσης στο επίπεδο του επιχειρηματικού ομίλου, του κλάδου, συνολικής σύγκρουσης με το κεφάλαιο για ριζική ανατροπή στο επίπεδο της πολιτικής εξουσίας.

Β) Αναπτύχτηκε μελετημένη επίθεση στο ΚΚΕ ως βασική πλευρά της αναδιάταξης του αστικού πολιτικού συστήματος, με τη χρησιμοποίηση κλασικών και νέων μέσων, όπως είναι η αξιοποίηση του διαδικτύου.

Ο στόχος της επίθεσης είναι η απομόνωση και περιθωριοποίηση του ΚΚΕ, ως και η μετατροπή του σε εξωκοινοβουλευτική πολιτική δύναμη, προς όφελος των ρεφορμιστικών, οπορτουνιστικών δυνάμεων που επιδιώκουν τη συμμετοχή σε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης. Ταυτόχρονα, επιχειρείται να ασκηθεί ιδεολογική πίεση, ώστε το Κόμμα να ενσωματωθεί μέσα στο αστικό πολιτικό σύστημα ως στοιχείο της αναμόρφωσής του και ως δύναμη στήριξης της αλλαγής του μείγματος διαχείρισης.

Η επίθεση στο ΚΚΕ αλλά και στις δυνάμεις του ταξικά προσανατολισμένου συνδικαλιστικού κινήματος, η οποία σχεδιάστηκε συστηματικά από το 2007, όταν το ΚΚΕ, κατέγραφε άνοδο της πολιτικής του επιρροής που εκφράστηκε στο αποτέλεσμα των εκλογών της ίδιας χρονιάς, πήρε τα εξής χαρακτηριστικά το προηγούμενο διάστημα:

• Το χυδαίο αντικομμουνισμό, τη συκοφαντική αντισοσιαλιστική προπαγάνδα που συνιστά επίσημη ιδεολογία και της ΕΕ.
• Την προσπάθεια εμφάνισης του ΚΚΕ σαν κόμμα «συστημικό», δεσμευμένο και υποταγμένο στο σύστημα. Η συκοφαντία αυτή γίνεται σε συνδυασμό με τη διάδοση της αντίληψης «όλοι το ίδιο είναι».
• Το αστικό πολιτικό σύστημα είχε βάλει σε εφαρμογή μελετημένο σχέδιο χτυπήματος του ηθικού κύρους του Κόμματος, με επίκεντρο τα οικονομικά του. Η προβοκάτσια με την εταιρεία «Γερμανός», η άρνηση του Κόμματος να δημοσιοποιήσει τα ονόματα των ενισχυτών του, οι απολύσεις σε «Τυποεκδοτική» και «902» αξιοποιήθηκαν, προκειμένου να «τσουβαλιαστεί» στη συνείδηση των εργαζομένων με τα αστικά κόμματα, στη λογική του «όλοι το ίδιο είναι».
• Την επίθεση «φιλίας», με σκοπό να συρθεί το ΚΚΕ σε «αντιμνημονιακή» γραμμή,στηνυποστήριξητηςαλλαγήςμείγματοςαστικήςπολιτικήςδιαχείρισης.
• Την ενδυνάμωση αντικομμουνιστικών αστικών πολιτικών δυνάμεων που μπορούν να αποτελέσουν μαχητικό πσαράγοντα χτυπήματος του εργατικού κινήματος.

Γ) Ενισχύονται αντιδραστικές τάσεις στη λαϊκή συνείδηση από αυτές τις πολιτικές δυνάμεις και τους φορείς που προέβαλλαν μια σειρά αντιλήψεις, όπως π.χ. δυνάμωναν το ρατσισμό και την ξενοφοβία, στοχοποιούσαν τμήματα του πολιτικού προσωπικού, «τους κλέφτες πολιτικούς», ώστε να κρύβεται η ουσία του πολιτικού προβλήματος και ο ταξικός χαρακτήρας του αστικού κράτους και των κομμάτων που το στηρίζουν. Ταυτόχρονα, εξωράιζαν άλλα τμήματα του αστικού κράτους (Στρατό, Δικαιοσύνη) σε αντιπαράθεση με το πολιτικό σύστημα κ.ά.

Δ) Προβάλλεται μια εναλλακτική εκδοχή της ρεφορμιστικής γραμμής από δυνάμεις του οπορτουνισμού που επιδιώκουν τη σύναψη πολιτικής συμφωνίας με βάση το λεγόμενο «μεταβατικό πολιτικό πρόγραμμα πάλης».

Στόχοι όπως η ρήξη με την ΕΕ, όταν προβάλλονται αποσυνδεδεμένοι από την πάλη για την εξουσία, χάνουν τον ταξικό τους χαρακτήρα, μπορούν ειδικά στις σημερινές συνθήκες που η ΕΕ βιώνει κλονισμό της συνοχής της να ενσωματωθούν σε αστικές επιδιώξεις. Ο στόχος της εξόδου από την Ευρωζώνη ή και από την ΕΕ έχει ταξικό χαρακτήρα από την πλευρά μερίδας της αστικής τάξης που θέτει ζήτημα αναπροσανατολισμού των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών της χώρας.

Η γενική αντιμνημονιακή γραμμή οδηγεί ουσιαστικά το εργατικό κίνημα κάτω από τη σημαία τμήματος της αστικής τάξης, υπηρετεί τα δικά της συμφέροντα.

Ε) Οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες και η προσμονή φιλολαϊκής διεξόδου από μια αστική διακυβέρνηση παραμένουν κυρίαρχες στη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, ισχυρές ακόμα και σ' ένα μέρος των ψηφοφόρων του Κόμματος.

Η αστική εξουσία αποτελείται από θεσμούς, μηχανισμούς φανερούς και κρυφούς, που λειτουργούν ανεξάρτητα από το ποιο αστικό κόμμα βρίσκεται στην κυβέρνηση ή το πώς διαμορφώνεται η κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Εάν υπάρχει έστω και μια πιθανότητα να εκφραστούν κοινοβουλευτικά τέτοιες εργατικές - λαϊκές διαθέσεις είναι σίγουρο ότι η αστική εξουσία δε θα ταλαντευτεί καθόλου στο να ακυρώσει με κάθε τρόπο αυτό το ενδεχόμενο.

Με τη συστηματική και ολόπλευρη δράση του το ΚΚΕ πρέπει να συμβάλλει ώστε η ψήφος στο ΚΚΕ από τμήματα των εργατών και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων να εκφράζει όχι μόνο τη διάθεση να στηριχτεί η πολιτική δύναμη που με συνέπεια παλεύει για τα λαϊκά προβλήματα, αλλά να εκφράζει ταξική επιλογή, με στόχο το αδυνάτισμα του αστικού πολιτικού συστήματος, της αστικής διακυβέρνησης, ώστε κάθε ρωγμή να ενισχύει την κατεύθυνση της ανατροπής της αστικής εξουσίας και της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας.

ΣΤ) Αναπαράγεται η συνθηματολογία περί απώλειας της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας και κατοχής από τη Γερμανία. Πρόκειται για αποπροσανατολιστικό αστικό επιχείρημα, που επιδιώκει να συσκοτίσει το ουσιαστικό ζήτημα ότι η υποδεέστερη θέση μιας χώρας σε μια ιμπεριαλιστική συμμαχία καπιταλιστικών κρατών (από την οποία απορρέουν ανισότιμες σχέσεις μεταξύ τους) δεν αναιρεί τα κοινά στρατηγικά συμφέροντά τους, πάνω στα οποία διαμορφώνεται η συμμαχία. Εχει αποδειχτεί ιστορικά ότι καπιταλιστικά κράτη στηρίχτηκαν ακόμα και με άμεση στρατιωτική και πολιτική εμπλοκή στο εσωτερικό τους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν εσωτερικές κρίσεις, το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας.

Ο χαρακτήρας του σύγχρονου πατριωτισμού ταυτίζεται με την ανατροπή της αστικής εξουσίας, της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, την έξοδο από κάθε καπιταλιστικό διακρατικό συνασπισμό και ιμπεριαλιστική συμμαχία.

Ζ) Ενισχύονται αμφιβολίες, λόγω των συνεπειών από την ενσωμάτωση της Ελλάδας στην ΕΕ, του αρνητικού διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων, για το αν είναι δυνατή μια θετική «φιλολαϊκή εξέλιξη» μόνο σε ένα κράτος - μέλος της ΕΕ και διαδίδεται η θέση ότι το πεδίο της ταξικής πάλης έχει μετατοπιστεί από το εθνικό στο περιφερειακό, διακρατικό επίπεδο.

Η θέση αυτή προβάλλεται συστηματικά από τις δυνάμεις του οπορτουνισμού, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, που, στο όνομα της περιφερειακής ή διεθνούς πάλης, δικαιολογούν πολιτική ανοχής περιφερειακών ιμπεριαλιστικών ενώσεων, π.χ. της ΕΕ. Οι απόψεις αυτές υποτιμούν τη σχετική αυτοτέλεια της όξυνσης των κοινωνικών αντιθέσεων σε εθνικό επίπεδο. Η πάλη πρέπει πρώτα απ' όλα να δίνεται σε εθνικό επίπεδο ενάντια στην αστική τάξη και την εξουσία της. Οπως γράφεται στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο «το προλεταριάτο κάθε χώρας πρέπει να ξεμπερδεύει πριν απ' όλα με τη δική του αστική τάξη». Η ανισόμετρη οικονομική ανάπτυξη είναι απόλυτος νόμος του καπιταλισμού. Από εδώ βγαίνει ότι είναι δυνατή η νίκη του σοσιαλισμού στην αρχή σε λίγες ή σε μία μονάχα χώρα, χωριστά παρμένη.

Η ιστορική πείρα έχει αναδείξει ότι η όξυνση της ταξικής πάλης σε ένα κράτος συνδέεται και με αντίστοιχες διεργασίες που συντελούνται σε άλλα κράτη, τουλάχιστον σε περιφερειακό επίπεδο.

Η πορεία της εκλογικής δύναμης του Κόμματος

29. Στις ευρωεκλογές (Ιούνης 2009), όπως και στις περιφερειακές εκλογές (Οκτώβρης 2010), το Κόμμα πήρε μεγαλύτερα ποσοστά. Στις ευρωεκλογές το υψηλότερο ποσοστό του Κόμματος, σε σχέση με τις εθνικές εκλογές του ίδιου χρόνου, δε συνοδεύτηκε και με αύξηση ψήφων, καθώς η αποχή (που πήρε «αντιδικομματικό» χαρακτήρα) επηρέασε και ένα μέρος των ψηφοφόρων μας, αυτών που αν ψήφιζαν, θα ψήφιζαν ΚΚΕ. Το ίδιο φάνηκε και στις περιφερειακές. Ηταν σωστή η επιλογή του Κόμματος να εμφανιστεί με ενιαίο ψηφοδέλτιο και θέσεις πανελλαδικά στις τοπικές και τις περιφερειακές εκλογές, όπως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια όταν υπήρχαν οι νομαρχίες, πράγμα που αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση των ελιγμών των άλλων κομμάτων και τις στενές αντιλήψεις περί τοπικότητας. Η δυναμική που εμφάνισε το Κόμμα στις περιφέρειες δεν εκφράστηκε στις εκλογές για τους δήμους, με εξαίρεση τη βελτίωση των ποσοστών σε ορισμένους μεγάλους δήμους που οι τοπικές εκλογές παίρνουν γενικότερο πολιτικό χαρακτήρα. Στο ζήτημα αυτό έχουμε ευθύνες, γιατί δε συνδυάζουμε το γενικό πολιτικό αγώνα, τις κοινωνικές διεκδικήσεις, την ιδεολογική αντιπαράθεση με το ρόλο της Τοπικής Διοίκησης και των εκλεγμένων κι έτσι μένουν σχετικά στο απυρόβλητο. Υποτιμούμε το γεγονός ότι η Τοπική Διοίκηση δένει χιλιάδες οικογένειες με πολλά νήματα μέσω έργων, θέσεων εργασίας, αλλά και πολλαπλών δραστηριοτήτων που κάνει μέσω πολιτισμού ή ιατρείων κ.λπ. Τώρα, μάλιστα λόγω κρίσης έχουν δικτυωθεί πολύ πιο βαθιά με τέτοιου τύπου δραστηριότητες. Η φθορά των αστικών κομμάτων δεν επεκτείνεται στα τοπικά τους στελέχη που στηρίζουν τη γενική πολιτική γραμμή του συστήματος και βάζουν πλάτες για την ανοχή τους. Παίζει ρόλο, επίσης, το προσωποκεντρικό σύστημα, αλλά και το γεγονός ότι τα ψηφοδέλτια απαρτίζονται πολλές φορές από υποψήφιους που ανήκουν σε πολλά κόμματα. Οι τοπικές εκλογές χρησιμοποιούνται ως δοκιμαστήριο για νέα πολιτικά σχήματα, νέα πρόσωπα, «ακομμάτιστα», για σχήματα - αναχώματα, που ειδικά στις τελευταίες εκλογές ξεπήδησαν σαν μανιτάρια.

Στις εθνικές εκλογές του Οκτώβρη του 2009 εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα των αντιφάσεων που προκαλεί στην εργατική, λαϊκή συνείδηση η οικονομική καπιταλιστική κρίση σε συνθήκες που παρέμενε η αναντιστοιχία του εργατικού κινήματος με τις απαιτήσεις που γεννά η ολομέτωπη επίθεση της αστικής τάξης. Ταυτόχρονα, ενισχύεται η κυρίαρχη ιδεολογία και προπαγάνδα ότι το πολιτικό πρόβλημα είναι η διαχείριση και ο τρόπος άσκησης της διακυβέρνησης.

Το συνολικό άθροισμα των ψήφων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, σε συνδυασμό με τη μειωμένη εκλογική δύναμη που καταγράφηκε στο ΚΚΕ (σε σύγκριση με εκείνη των εθνικών εκλογών του 2007), τη μεγάλη αποχή από την κάλπη δυσαρεστημένων λαϊκών στρωμάτων, συνιστούσε αρνητικό αποτέλεσμα για το λαϊκό κίνημα.

Οι δύο εκλογικές αναμετρήσεις του 2012, εκτός από τις σύνθετες αντικειμενικές και ως ένα βαθμό πρωτόγνωρες συνθήκες, ανέδειξαν και τις μακροχρόνιες αδυναμίες και καθυστερήσεις στη δουλειά του Κόμματος και πριν απ' όλα της ΚΕ, για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την ενίσχυση της κοινωνικής συμμαχίας, την κομματική οικοδόμηση σε συνθήκες κρίσης και γενικότερων δυσκολιών στην οργάνωση των μαζών, ώστε να εξαντλούνται όλες οι δυνατότητες που απορρέουν από τις αντικειμενικές εξελίξεις.

Ανεξάρτητα από τους αντικειμενικούς παράγοντες που καθόρισαν την εκλογική μείωση, σημειώθηκαν κατά την προεκλογική περίοδο και αδυναμίες, ελλείψεις υποκειμενικού χαρακτήρα. Η ΚΕ δε συγκέντρωσε την προσοχή της στο γεγονός ότι για πρώτη φορά, σε σχέση με όλες τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, μπροστά στο δοκιμαζόμενο λαό έμπαινε ζήτημα να επιλέξει ανάμεσα σε μια κυβέρνηση στη βάση της ΝΔ ή του ΠΑΣΟΚ, από τη μια, ή μια κυβέρνηση της λεγόμενης «αριστερής συνεργασίας».

Η ΚΕ έπρεπε να καθορίσει το πλαίσιο της πρώτης εκλογικής μάχης στο ίδιο πνεύμα που το επεξεργάστηκε αμέσως μετά τις εκλογές της 6ης Μάη, να σημάνει συναγερμό στην πρώτη προεκλογική περίοδο για τον κίνδυνο απωλειών του Κόμματος, τη συστηματική προσπάθεια να προωθηθεί σχεδιασμένα η αποδυνάμωση του Κόμματος από τις δυνάμεις του συστήματος. Δε σημαίνει, βεβαίως, ότι αν στην πρώτη προεκλογική περίοδο είχε χαραχτεί εύστοχη εκλογική τακτική θα ήταν δυνατό να ανατραπεί το ρεφορμιστικό ρεύμα υπέρ κυβέρνησης διαχείρισης της κρίσης, η ανάπτυξη του οποίου έχει αντικειμενική βάση, πατάει σε ανάγκες της αστικής εξουσίας. Ομως, είναι πιθανό οι διαρροές να ήταν σχετικά πιο περιορισμένες και κυρίως να αποτρεπόταν ένα πνεύμα απογοήτευσης, ιδιαίτερα στο χώρο των οπαδών και φίλων του Κόμματος, που δικαίως προκάλεσε το εκλογικό αποτέλεσμα.

Η άρνηση συμμετοχής του Κόμματος σε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης της κρίσης αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη για το εργατικό και λαϊκό κίνημα.

Η πορεία της κομματικής οικοδόμησης

30. Μετά την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Μάρτη του 2010, για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και τη Διευρυμένη Ολομέλεια της ΚΕ για την κομματική οικοδόμηση τον Ιούλη του 2010, καταβλήθηκαν σημαντικές προσπάθειες στον τομέα της αναδιάταξης δυνάμεων και της νέας διάρθρωσης του Κόμματος, που δεν αποτελούν ένα στενό οργανωτικό μέτρο, αλλά μέτρο προσανατολισμού δράσης με βάση το χαρακτήρα και τη στρατηγική του Κόμματος. Η αναδιάταξη, ως μορφή και περιεχόμενο δράσης, αποτελεί μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την κομματική οικοδόμηση στους τόπους δουλειάς, στους κλάδους, την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την προώθηση της Κοινωνικής Συμμαχίας.

Η αναδιάταξη έφερε ακόμα πιο καθαρά στην επιφάνεια τις δυσκολίες προσανατολισμού των Οργανώσεων στην εργατική δουλειά και στην Κοινωνική Συμμαχία. Παραμένουν ισχυρές επιβιώσεις και λαθεμένες αντιλήψεις που καλλιεργήθηκαν τη μακρόχρονη περίοδο όπου ο κύριος όγκος τω κομματικών δυνάμεων είχε προσανατολισμό δράσης με εδαφικά κριτήρια και όχι συνδυασμένα κοινωνικοταξικά. Ανάμεσα στα άλλα, επικράτησε η αντίληψη ότι η δράση του Κόμματος για την εκλογική ενίσχυσή του, για τη διεύρυνση του κύκλου επιρροής διευκολύνεται με κριτήριο τον τόπο κατοικίας, κάτω και από τις δυσκολίες που αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια στην προσέγγιση των εργατοϋπαλλήλων στο χώρο εργασίας. Δυσκολίες που απορρέουν και από τις συνέπειες της κρίσης (κλείσιμο εργοστασίων, μετακίνηση εργοστασίων μακριά από τον τόπο κατοικίας, ο φόβος της απόλυσης, η εργοδοτική και κρατική τρομοκρατία κ.λπ.), οι οποίες όμως απαιτούν ακόμα πιο στοχοπροσηλωμένη δουλειά, χωρίς πνεύμα υποχώρησης και συμβιβασμού στο όνομα των υπαρκτών αντικειμενικών εμποδίων.

31.Η κομματική οικοδόμηση απαιτεί ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης στις πλατιές εργατικές μάζες, κυρίως εκείνες που υποφέρουν περισσότερο από την καπιταλιστική κρίση, σχέδιο δράσης που αντιμετωπίζει -όσο εξαρτάται από τον υποκειμενικό παράγοντα -τους ανασχετικούς παράγοντες για τη στρατολογία, αλλά και εξαντλεί μέχρι κεραίας τις δυνατότητες που περικλείει η δυναμική δράση του Κόμματος και η στρατηγική του. Τα όπλα που διαθέτει σήμερα το Κόμμα είναι:

• Τα ιδεολογικά όπλα, οι επεξεργασίες, τα έντυπα του Κόμματος που αποτελούν στήριγμα και εφόδιο για πολύμορφη σταθερή και μόνιμη, σχεδιασμένη δουλειά, για τη γενίκευση της πείρας και τη μετάδοσή της σε όσο γίνεται ευρύτερες εργατικές μάζες. Αυτά τα όπλα, στο βαθμό που αξιοποιούνται απ' όλες τις κομματικές δυνάμεις, μπορούν να αντιμετωπίσουν λαθεμένες αντιλήψεις και ιδεολογικοπολιτικές πλευρές που θέτει ο αντίπαλος και εμποδίζουν τη δράση. Διαμορφώνουν κατάλληλο κλίμα και «κίνητρο». Χρειάζεται ακόμα πιο ειδικά σχεδιασμένη δουλειά που απευθύνεται στις νέες ηλικίες, στις γυναίκες εργατικής προέλευσης.
• Η πολιτική, πολιτιστική δραστηριότητα που καλλιεργεί την ταξική συνείδηση, τη μαχητικότητα και προσφορά, την ανιδιοτέλεια και ετοιμότητα θυσίας, συμβάλλει στην άνοδο της πολιτικής και πολιτιστικής μόρφωσης και καλλιέργειας που αποτελεί σημαντικό μέτωπο κατά της αστικής ιδεολογίας σε όλες τις εκδοχές της, κατά του οπορτουνισμού.
• Η πολύπλευρη προετοιμασία και διαπαιδαγώγηση των εργατών μέσα απ' όλες τις μορφές πάλης και τη συνειδητοποίησή τους για την επικαιρότητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού. Οι δεσμοί επικοινωνίας και σχέσης αναπτύσσονται με τους εργάτες και τις εργάτριες στο έδαφος της ταξικής πάλης, στη συσπείρωση για τα οξυμένα προβλήματα. Ωστόσο, αυτή η σχέση δεν επαρκεί για την εθελοντική απόκτηση της τιμημένης ιδιότητας του μέλους του ΚΚΕ, χωρίς να υπάρξει ένας βαθμός προετοιμασίας και γνώσης για τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματος και τη στρατηγική για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό.
• Η συστηματική διείσδυση στις εργατικές λαϊκές μάζες, με όρους διαφώτισης και κινήματος, έτσι ώστε να αποδώσει σε βάθος χρόνου.

Στοιχεία ενός τέτοιου σχεδιασμού αποτελούν:

• Η δράση γύρω από οξυμένα προβλήματα παντού και η συγκρότηση οργάνων πάλης. Συστηματική δράση για τα προβλήματα της ανεργίας σε συνδυασμό με την κινητοποίηση των ίδιων των ανέργων και των οικογενειών τους.
• Η εξειδικευμένη δουλειά κατά κλάδο, χώρο, κατηγορία εργαζομένων και κατά ηλικία και φύλο.
• Η καλή μελέτη και γνώση του χώρου.
• Η απόκτηση στην επαφή μας με τους εργαζομένους ευρύτερης οπτικής των προβλημάτων τους.
• Η επιστράτευση όλων των δυνάμεων.
• Η ενασχόληση με τα σύμμαχα στρώματα, η οργάνωσή τους.
• Ιδιαίτερες πλευρές αποτελούν:
• Η αφομοίωση των νέων στρατολογιών που εξ αντικειμένου δεν έχουν αποκτήσει την απαιτούμενη πολιτική πείρα, η επαγρύπνηση και ο αυστηρός έλεγχος για περιπτώσεις που θέλουν να επανενταχθούν.
• Η υπεύθυνη δουλειά με τις συνδέσεις.

Η κοινωνική σύνθεση του Κόμματος ως στοιχείο της πορείας της κομματικής οικοδόμησης

32. Δεν έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος στην κοινωνική εργατική σύνθεση του Κόμματος και των καθοδηγητικών οργάνων, κρίσιμο ζήτημα για τη διαφύλαξη του χαρακτήρα του ΚΚΕ, επομένως είναι άμεσο ζήτημα η ριζική αλλαγή και βελτίωση της κατάστασης. Δεν πρέπει να αγνοηθούν οι αντικειμενικές εξελίξεις στη διάρθρωση της οικονομίας και της απασχόλησης, οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης, των απολύσεων, η κυριαρχία της εργοδοτικής τρομοκρατίας, το καθεστώς προσλήψεων και οι εργασιακές σχέσεις σε τομείς απασχόλησης. Το ζήτημα όμως δεν αφορά και μόνο αντικειμενικούς παράγοντες. Αντανακλώνται και οι αδυναμίες και ελλείψεις του Κόμματος στη διαμόρφωση ουσιαστικών ιδεολογικοπολιτικών δεσμών με την εργατική τάξη και το κίνημά της, στη δουλειά με τη νεολαία, στην ταξική διαπαιδαγώγησή τους.

Δεν ήταν αντίστοιχη με τις απαιτήσεις η καθοδηγητική ικανότητα της ΚΕ και η συνολική καθοδηγητική δουλειά των οργάνων και των στελεχών, με ιδιαίτερα στοιχεία αδυναμίας τα παρακάτω:

Τη φροντίδα και βοήθεια στα νέα ιδιαίτερα εργατικά στελέχη, ώστε να ξεπερνούν την περιορισμένη πείρα, να μην αναπαράγουν τον πρακτικισμό, την αποστέωση της οργανωτικής δουλειάς από το ιδεολογικοπολιτικό περιεχόμενό της, αλλά να συμβάλλουν στον καλό σχεδιασμό της κλιμάκωσης. Η ίδια αδυναμία και καθυστέρηση αφορά την ανάδειξη και νέων, ανδρών και γυναικών, που εργάζονται και σπουδάζουν, φοιτούν στις διάφορες σχολές επαγγελματικής κατάρτισης.

Την αποφασιστική βελτίωση καθοδήγησης, ώστε τα όργανα να λειτουργούν και να καθοδηγούν με ευθύνη όλη τη δουλειά στο χώρο τους, να συμμετέχουν δραστήρια τα στελέχη και τα μέλη του Κόμματος και της ΚΝΕ στα σωματεία τους. Αυτό σημαίνει να έχουν ευρύτερη γνώση του χώρου τους, των εξελίξεων λόγου χάρη κατά κλάδο, κατά ευρύτερη περιοχή, για να έχουν τη δυνατότητα να εξειδικεύουν τις κατευθύνσεις, να δίνουν ουσιαστική βοήθεια στην ΚΟΒ και τις κομματικές ομάδες, ώστε αυτές να αναπτύσσουν δημιουργική πρωτοβουλία. Να προσαρμόζονται οι ΚΟΒ και οι κομματικές ομάδες στις κλαδικές, τοπικές ανάγκες και ταυτόχρονα να στηρίζουν συντονισμένα τις κεντρικές δραστηριότητες του Κόμματος. Να γίνεται πιο συγκεκριμένο το περιεχόμενό της ΚΟΒ ανάλογα με το χώρο ευθύνης της και τα καθήκοντα του κάθε μέλους του Κόμματος.

Παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν, μέσα από πολύμορφες εσωκομματικές δραστηριότητες, συζητήσεις ντοκουμέντων, αγωνιστικές επετειακές εκδηλώσεις, δεν υπήρξε επαρκής και ουσιαστική στοχοπροσήλωση στην τήρηση των αρχών συγκρότησης και λειτουργίας του Κόμματος και η αντιμετώπιση των σχετικών ζητημάτων με διαπαιδαγωγητικό, πειστικό και αποφασιστικό τρόπο. Η ανοχή εξαιτίας υποτίμησης, φιλικότητας ή οποιοδήποτε πνεύμα υποκειμενισμού είναι φαινόμενα που υπονομεύουν, ανεξάρτητα από προθέσεις, τη συλλογικότητα, αποτελεσματικότητα και μαχητικότητα. Ειδικά στις σημερινές συνθήκες η αντιμετώπισή τους είναι όρος για την κομματική οικοδόμηση, την ανάπτυξη των γραμμών του Κόμματος, την ετοιμότητα και ικανότητά του, την επαναστατική του φυσιογνωμία.

33. Επειδή η κοινωνική σύνθεση των οργάνων και των Οργανώσεων εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιητική, καθώς δεν είχαμε ουσιαστική αλλαγή και βελτίωση, παραμένουν ως στόχοι:

• Η αύξηση του ποσοστού των βιομηχανικών εργατών και του αριθμού των ΚΟΒ σε μεγάλες επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας.
• Η ενίσχυση στο Κόμμα του ποσοστού της εργατικής τάξης.
• Η αύξηση στρατολογίας φτωχών αυτοαπασχολούμενων, αγροτών.
• Η αύξηση στις ηλικίες από 18-40 ετών. Η κατεύθυνση πρέπει να κατανοείται, να σχεδιάζεται και να μετατρέπεται σε συστηματική πρακτική δουλειά στη βάση των εξελίξεων που σημειώνονται τα τελευταία είκοσι χρόνια και ιδιαίτερα στις συνθήκες της κρίσης. Σύμφωνα με αυτές μεγαλώνει αλματωδώς ο αριθμός των ανέργων, ελαστικά απασχολούμενων, ο αριθμός εκείνων που ζουν την εργασιακή περιπλάνηση κ.λπ.
• Η αύξηση στρατολογίας των γυναικών για την ενίσχυση του ποσοστού τους στις Οργανώσεις και επίσης στα όργανα.

Για τα όργανα και τα στελέχη

34. Απαιτείται να ελέγχεται συνεχώς από την ΚΕ και όλα τα καθοδηγητικά όργανα το κατά πόσο ολοκληρώθηκε και σταθεροποιήθηκε η φάση της αναδιάταξης των Κομματικών Οργανώσεων, ώστε να ανταποκρίνονται στα κύρια καθήκοντα που είναι η οργάνωση της ταξικής πάλης, η κομματική οικοδόμηση στις επιχειρήσεις, στους κλάδους, η προώθηση της λαϊκής συμμαχίας από τα κάτω, ώστε να ενισχύεται αυτή και από τα πάνω. Να αντιμετωπίζεται η μονομέρεια, όπου επιβιώνει και αναπαράγεται, στον προσανατολισμό των κλαδικών και εδαφικών Οργανώσεων, αλλά και η δυσκολία σχεδιασμένης εξειδίκευσης στελεχών σε τομείς δουλειάς που απαιτούν ιδιαίτερες γνώσεις και σωστό προσανατολισμό για την αντιμετώπιση του ιδιαίτερου τομέα από τη σκοπιά του στρατηγικού μας σκοπού.

Μελετημένα αλλά και χωρίς δισταγμούς να αποφασίζεται από τα όργανα νέα διάταξη στελεχών και μελών με βάση και τις εξελίξεις κατά κλάδο και περιοχή. Ο σχεδιασμός ανάδειξης και ανάπτυξης στελεχών, η μελετημένη αξιοποίησή τους πρέπει να νικήσει ένα αρνητικό φαινόμενο που υπάρχει, αυτό της πολυχρέωσης στελεχών, που δυσκολεύει την ποιότητα της δουλειάς, θέτει εμπόδια στον κύριο και βασικό προσανατολισμό στη δουλειά στην εργατική τάξη, στις φτωχές λαϊκές μάζες.

Ενα μέρος στελεχών δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της πάλης, στους νέους όρους που εμφανίστηκαν, ύστερα από τη δυσμενή αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων, τις συνέπειες της κρίσης, με αποτέλεσμα να σταματήσει η ανάπτυξή τους, να εμφανίσουν στοιχεία υποχώρησης. Το πρόβλημα αυτό είναι και συνάρτηση της συλλογικής και ατομικής βοήθειας που δέχονται, όμως αφορά και την ατομική ευθύνη των στελεχών να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες, να μην πέφτουν στη ρουτίνα, να βελτιώνονται συνεχώς, ανάλογα βεβαίως και με τις προσωπικές τους ικανότητες.

Απαιτείται αξιοποίηση των γενικών επεξεργασιών του Κόμματος, των Τμημάτων της ΚΕ. Ταυτόχρονα, πρέπει οι Οργανώσεις Περιοχών να είναι σε θέση να βοηθούν στην εξειδίκευση των γενικών μελετών και να οργανώνουν στο χώρο τους την όσο γίνεται με επιστημονικούς όρους εξέταση των προβλημάτων που έχουν ιδιαιτερότητα. Να κάνουν τουλάχιστον προσπάθεια μιας πρώτης μελέτης, ώστε να δίνουν υλικό για τις γενικότερες επεξεργασίες του Κόμματος.

35. Τα καθοδηγητικά όργανα, αρχής γενομένης με το συλλογικό και προσωπικό παράδειγμα των μελών της ΚΕ, οφείλουν να εξασφαλίζουν το κατάλληλο κλίμα, ώστε να καλλιεργείται η μαχητικότητα στην αντιμετώπιση των δυσκολιών, η μαχητικότητα που απαιτεί όχι γενικά συνθήματα ενθουσιασμού αλλά καλή επεξεργασία των κατευθύνσεων και γενικότερα των αποφάσεων. Η προετοιμασία τους για απότομη αλλαγή στις εξελίξεις, η βοήθεια ώστε να μην υποκύπτουν στη λογική του αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων. Να εξαντλείται ο προβληματισμός για τη βελτίωση της δράσης του υποκειμενικού παράγοντα, να αξιοποιείται κάθε δυνατότητα που υπάρχει ακόμα και η πιο υπόγεια.

Στόχος είναι η ανάδειξη πολλών στελεχών από την εργατική τάξη, με εργατική λαϊκή καταγωγή, με βοήθεια ώστε να αποκτήσουν πολύπλευρες ικανότητες και καλή εξειδίκευση στους τομείς που μπορούν, καλό ιδεολογικοπολιτικό επίπεδο, ικανότητα σε ζητήματα καθοδήγησης, προσανατολισμού στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, στην ανάπτυξη της Λαϊκής Συμμαχίας. Ταυτόχρονα, απαιτείται η αξιοποίηση επιστημόνων και καλλιτεχνών μελών του Κόμματος, ώστε να θέτουν την επιστημονική τους δουλειά, την καλλιτεχνική τους δημιουργία στην υπηρεσία της εργατικής τάξης. Το καθήκον αυτό εξαρτάται και από την έγκαιρη προετοιμασία δυνάμεων της ΚΝΕ, τον εντοπισμό τους, το σχεδιασμό της εξέλιξής τους.

Ειδική βοήθεια χρειάζονται τα στελέχη που έχουν ως ευθύνη την καθοδήγηση των ΚΟΒ, ΟΒ.

Τα στελέχη πρέπει να κατακτήσουν ικανότητα γενίκευσης της πείρας με συνεχή εξαγωγή συμπερασμάτων από τα όργανα και να εξασφαλίζουν τη μετάδοση της συλλογικής πείρας.

Σοβαρό ζήτημα είναι η εξάλειψη του πρακτικισμού που εμφανίζεται κυρίως στη μαζική και οργανωτική δουλειά, ενώ η ιδεολογική δουλειά κινδυνεύει από τη ρουτίνα και την τυποποίηση.

Ο καταμερισμός δουλειάς των στελεχών στην καθοδήγηση Οργανώσεων, στον ιδεολογικό τομέα, στις γραμμές και τα όργανα του μαζικού κινήματος δεν πρέπει να οδηγεί σε μονομέρεια πείρας και προσανατολισμού. Ολα τα στελέχη οφείλουν να έχουν και άμεση προσωπική πείρα στην προπαγάνδα και διαφώτιση, στην επικοινωνία με εργαζόμενους, στους αγώνες μέσα από τις γραμμές των σωματείων και των άλλων μαζικών οργανώσεων, ώστε να μπορούν με ζωντανό και συγκεκριμένο τρόπο να επεξεργάζονται και να εξειδικεύουν τα καθήκοντα των ΚΟΒ στο κίνημα, στην ιδεολογικοπολιτική διαπάλη.

36. Πρέπει, επίσης, να ανέβει η ικανότητα των μελών του Κόμματος να αντιμετωπίζουν κάθε προσπάθεια υπονόμευσης της ενότητας του Κόμματος, άμβλυνσης σε ζητήματα κομματικής τάξης, χαλαρότητας, οργανωτικής πλαδαρότητας και φιλελευθερισμού. Πλευρά του σοβαρού αυτού ζητήματος είναι η διαμόρφωση κλίματος, ώστε το κάθε μέλος του Κόμματος και της ΚΝΕ να εκφράζει τεκμηριωμένα τις απόψεις του, η απόφαση να είναι προϊόν όσο γίνεται περισσότερων προτάσεων και σκέψης, να δίνονται επιχειρηματολογημένες απαντήσεις σε απόψεις που είναι λαθεμένες ή εκφράζουν ιδεολογική σύγχυση. Σοβαρή, επίσης, πλευρά είναι να αξιοποιείται η πλούσια, παλιά και πρόσφατη, ιστορική πείρα του Κόμματος και του διεθνούς εργατικού, κομμουνιστικού κινήματος στην πάλη με κάθε μορφής οπορτουνισμό.

37. Το θέμα του περίγυρου της ΚΟΒ και της ΟΒ δεν μπορεί να αφήνεται στο αυθόρμητο και στην τύχη ή να αξιοποιούνται οπαδοί, φίλοι, συνεργαζόμενοι μόνο την περίοδο των αρχαιρεσιών και των εθνικών, τοπικών εκλογών. Συνήθως εννοείται ως περίγυρος το σύνολο των γνωστών μας ψηφοφόρων (που είναι πολύ λιγότεροι από αυτούς που ψήφισαν κατά καιρούς ΚΚΕ), φίλων και οπαδών για πολλά χρόνια. Η αντίληψή μας για τον περίγυρο πρέπει να διευρυνθεί με όλους όσους ερχόμαστε σε επικοινωνία στους τόπους δουλειάς και στους αγώνες, με όσους η κάθε ΚΟΒ συγκεκριμένα καταγράφει, προσανατολίζοντας τη δράση της πριν απ' όλα στο εργοστάσια, στο σούπερ μάρκετ, σε όλα τα μαγαζιά, άσχετα αν μας ψηφίζουν ή όχι. Δύναμη για τη δουλειά μας μπορεί να γίνουν δραστήριοι αγωνιστές, φίλοι, οπαδοί και ψηφοφόροι και ορισμένοι μάλιστα σε μια πορεία να αποκτήσουν και τον τίτλο του μέλους του Κόμματος.

Χωρίς να βάζουμε εμπόδια στην επικοινωνία με ευρύτερα εργατικά λαϊκά στρώματα, υπάρχει ανάγκη να αποκρυσταλλώνεται γύρω από το Κόμμα σχεδιασμένα ο περίγυρος, με κριτήριο την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την κομματική οικοδόμηση. Γιατί μέσα από έναν τέτοιο περίγυρο θα βγει νέο αίμα για το Κόμμα, νέο δυναμικό για την πρωτοπορία του κινήματος σε συνθήκες κρίσης, ανανέωση από νεότερες ηλικίες εργατών, εργατριών, εργαζομένων. Το ζήτημα της διεύρυνσης και ανανέωσης του περίγυρου, της αξιοποίησής του δίπλα στο Κόμμα, είναι μόνιμο καθήκον. Σήμερα αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα, καθώς οι εξελίξεις στην καπιταλιστική οικονομία, στη διάρθρωση της απασχόλησης επιβάλλουν και σχεδιασμένη δουλειά πριν απ' όλα στην εργατική τάξη, στις νέες ηλικίες, σε στρώματα που φτωχοποιούνται, ούτως ώστε ο περίγυρος να έχει όσο το δυνατόν καλύτερη αντιστοίχιση προς το χαρακτήρα του Κόμματος και τη στρατηγική του, την πολιτική συμμαχιών του.

Οφείλουμε να αποβάλουμε συνήθειες και ξεπερασμένες, λαθεμένες πρακτικές να δουλεύουμε με τους φίλους και οπαδούς σε ζητήματα της τρέχουσας μόνο πολιτικής επικαιρότητας ή να τους αντιμετωπίζουμε μόνο ως ψηφοφόρους. Είναι υποχρέωση όλες οι ΚΟΒ να έχουν ως στόχο τη συστηματική ιδεολογικοπολιτική δουλειά και την ενημέρωση των φίλων και οπαδών, να μελετούν τις γνώμες τους, να τους θωρακίζουν από τη δουλειά των αντιπάλων που επιδιώκουν να τους αξιοποιούν για άσκηση πίεσης στο Κόμμα.

Η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας

38. Η ΚΝΕ ως επαναστατική κομμουνιστική νεολαία του ΚΚΕ στάθηκε δίπλα στο Κόμμα σε όλη την τετράχρονη δραστηριότητα στους αγώνες, στη γενικότερη πολιτική δράση, στις αναμετρήσεις, κατέβαλε σοβαρή προσπάθεια να εξειδικεύσει τη στρατηγική του Κόμματος σε χώρους όπου συγκεντρώνεται η νεολαία ως εργατική και σπουδάζουσα.Συμμετείχε ενεργά, με την ευθύνη και τη βοήθεια του Κόμματος, στη συζήτηση των αποφάσεων και ντοκουμέντων του, συνέβαλε στον εμπλουτισμό της πολιτικής και μαζικής δράσης του. Σήμερα έχει αναδειχθεί μια γενιά στελεχών της ΚΝΕ που η ωρίμανσή της βοηθά στο στόχο να δοκιμαστεί σε πιο σύνθετα καθήκοντα περνώντας στο Κόμμα. Είναι γενιά αγωνιστικά διαπαιδαγωγημένη, καθώς έχει σχετικά βελτιώσει την πολιτική της μόρφωση και την πείρα από μεγάλες αναμετρήσεις. Ηδη ένας σημαντικός αριθμός κομματικών μελών που αναδείχθηκαν στα όργανα της ΚΝΕ έχει περάσει στο Κόμμα και έχει ανανεώσει και βελτιώσει την ηλικιακή σύνθεση των οργάνων. Η ανάδειξη νέων στελεχών από την ΚΝΕ στο Κόμμα και στις γραμμές του κινήματος είναι μια διαδικασία μόνιμη, διαρκής και πρέπει να αποκτήσει εντατικότερους ρυθμούς μέσα και από μια διαδικασία ανάδειξης και ανάπτυξης στελεχών στην ίδια τη νεολαιίστικη κομμουνιστική οργάνωση.

39. Από το 18ο Συνέδριο και μετά, έγινε ακόμα πιο σοβαρή δουλειά από την πλευρά της ΚΕ και των Επιτροπών Πόλεων και Περιοχών στην ιδεολογικοπολιτική καθοδήγηση των οργάνων της ΚΝΕ, ενώ πιο κοντά από κάθε άλλη φορά βρίσκεται η συνεργασία ΚΟΒ - ΟΒ. Ωστόσο, όσο και αν είναι σημαντική η ιδεολογικοπολιτική βοήθεια, αυτή δε φτάνει, καθώς πρέπει να ολοκληρώνεται με τη βοήθεια για την εξειδίκευση της στρατηγικής του Κόμματος όχι μόνο σε θέματα αιτημάτων, πλαισίων δράσης, αλλά και στην εξειδίκευση των μορφών και τρόπων οργάνωσης και συσπείρωσης της νεολαίας, στην τακτική ανάπτυξης των αγώνων.

40. ΗΚομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας είναι η οργάνωση της νεολαίας του ΚΚΕ. Συγκροτείται στο πλευρό του Κόμματος με διακριτή οργανωτική δομή. Καθοδηγείται ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά από το ΚΣ έως την ΟΒ από τα αντίστοιχα όργανα του Κόμματος, καθώς η νεολαία από τη φύση της δεν μπορεί να έχει δική της στρατηγική, δικό της πρόγραμμα κατάκτησης εξουσίας. Η σχέση ανάμεσα στο χαρακτήρα της ΚΝΕ ως νεολαίας του ΚΚΕ και στην οργανωτική της αυτοτέλεια πρέπει να υλοποιείται σωστά, ώστε να μην προκύπτουν αντιφάσεις.

Δεν πρέπει να θεωρείται ότι η ΚΝΕ έχει την αποκλειστική ευθύνη να δρα στη νεολαία και τα κινήματά της, απλά και μόνο κάτω από την ιδεολογικοπολιτική καθοδήγηση του Κόμματος. Το ίδιο το Κόμμα, από το χαρακτήρα του, το Πρόγραμμα και τη στρατηγική του έχει άμεση ευθύνη να απευθύνεται και να αναπτύσσει τους δεσμούς του με τη νεολαία. Ταυτόχρονα, βοηθά και στηρίζει την ΚΝΕ να εξειδικεύει τη στρατηγική και τις αποφάσεις του στις νεότερες ηλικίες. Το καθήκον αυτό σήμερα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, καθώς αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος, της Κοινωνικής Συμμαχίας, της ανανέωσης των γραμμών και στελεχών του Κόμματος με νέο αίμα από την εργατική τάξη, τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Η βοήθεια του Κόμματος στην ΚΝΕ περιλαμβάνει και την ΚΝίτικη οικοδόμηση, την κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση, την προετοιμασία στρατολογίας ΚΝιτών στο Κόμμα, στην προσέλκυση στο εργατικό κίνημα και τους συμμάχους του νεότερων ηλικιών και την ενίσχυση της Λαϊκής Συμμαχίας.

41. Οι εξελίξεις στις συνθήκες δουλειάς της νεολαίας, συνολικά στη ζωή της, έχουν επιφέρει τέτοιες και τόσες αλλαγές που αυξάνουν την ευθύνη του Κόμματος να αναπτύσσει ιδεολογικοπολιτικούς και οργανωτικούς δεσμούς με τις νεότερες και μικρές ηλικίες. Ηλικίες ακόμα και πάνω των 30 χρόνων διατηρούν ορισμένα χαρακτηριστικά και τρόπο ζωής που συνήθως αφορά μικρότερες ή ακόμα και πολύ μικρότερες ηλικίες, καθώς δυσκολεύονται να βρουν δουλειά, να αποκτήσουν δική τους οικογένεια, με αποτέλεσμα να συντηρούνται από τους γονείς τους.

Εχουν ανέβει τα ηλικιακά όρια των νέων ζευγαριών που αποκτούν υποχρεώσεις και ευθύνες για δουλειά, ανατροφή και διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Ενα σημαντικό μέρος νέων, που είναι άνεργοι, δεν έχουν βρει καθόλου δουλειά ή απολύθηκαν ύστερα από ολιγόμηνη δουλειά πότε σε έναν κλάδο πότε σε άλλον ή με μορφές μπλοκάκι κ.λπ., με αποτέλεσμα να μην έχουν αποκτήσει δεσμούς με ένα συγκεκριμένο κλάδο και να μη συνειδητοποιούν την ανάγκη συνδικαλιστικής οργάνωσης, άρα να μην υπάρχουν άμεσοι δίαυλοι επικοινωνίας με τη δουλειά του Κόμματος στην εργατική τάξη και το κίνημά της. Είναι ως ένα βαθμό πιο εύκολη η επικοινωνία στον τόπο κατοικίας που εκεί βρίσκεται και το σχολείο, στον τόπο ψυχαγωγίας, άθλησης στο βαθμό που έχουν τέτοιες δυνατότητες να προσεγγίσουν.

Από τα ίδια τα πράγματα, το Κόμμα και η ΚΝΕ απευθύνονται στον ίδιο κοινωνικό χώρο και από ηλικιακή νεανική πλευρά, όσον αφορά την εργατική τάξη, τους ανέργους, τους αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Η συνεργασία, ο σχεδιασμός, ο συντονισμός πρέπει να είναι απόλυτα ταυτισμένα ανάμεσα στα όργανα και τις Οργανώσεις της ΚΝΕ, ώστε να μπολιάζονται αμφίδρομα. Η κομματική οικοδόμηση σε νέους σε ηλικία εργάτες είναι επίσης κοινός στόχος με εκείνον της ΚΝΕ να στρατολογεί με συγκεκριμένα ταξικά κριτήρια.

Περισσότερες ιδιαιτερότητες έχει η δράση στα σχολεία, στην επαγγελματική κατάρτιση, σε όλο το δίκτυο των σχολών μαθητείας, που το σύστημα, οι επιχειρηματίες και αυτοαπασχολούμενοι «στήνουν» σαν μανιτάρια, αφού πρόκειται για την ακόμα πιο φτηνή και χειραγωγήσιμη εργατική δύναμη, με ακόμα λιγότερα οικονομικά και θεσμικά δικαιώματα. Ανάλογη ιδιαιτερότητα έχει και η δράση στα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Στους χώρους αυτούς, από τη σύνθεσή τους, η ΚΝΕ απευθύνεται σε περισσότερες δυνάμεις, αφού είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός των νέων που φοιτούν, σε σχέση με το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, διαθέτει κατά συνέπεια μεγαλύτερο αριθμό οργανωμένων δυνάμεων, από ό,τι το Κόμμα. Και στους χώρους αυτούς η ευθύνη του Κόμματος παραμένει ακέραιη, ενώ χρειάζεται πολύ πιο επιτελικός συντονισμός και συνεργασία, ώστε από κοινού οι Κομματικές και ΚΝίτικες Οργανώσεις να δρουν και να εξειδικεύουν τις κατευθύνσεις κ.λπ.

Επομένως, απαιτούνται ορισμένες αλλαγές που βελτιώνουν και κάνουν ουσιαστική τη συνεργασία των οργάνων του Κόμματος και της ΚΝΕ, ώστε να δουλεύουν από κοινού στο εργατικό κίνημα και στους συμμάχους τους, να δουλεύουν από κοινού στους χώρους της μόρφωσης και μαθητείας.

Προτείνεται να μελετηθεί καλύτερα το ζήτημα αυτό σε Πανελλαδική Κομματική Συνδιάσκεψη και αφού προηγηθεί σχετική συζήτηση στα όργανα της ΚΝΕ.

42. Σήμερα στην ΚΝΕ, παρά την πρόοδο που έγινε στην επεξεργασία των κριτηρίων στρατολογίας και δοκιμασίας πριν ενταχτούν στο Κόμμα, εμφανίζονται προβλήματα όπως οι καθυστερημένοι σχετικά ρυθμοί στρατολογίας σε σχέση με τις ανάγκες ιδιαίτερα στους χώρους δουλειάς που απασχολούν μικρότερες ηλικίες, αλλά και στα σχολεία, στις τεχνικές σχολές, στη μαθητεία, στα ΤΕΙ, στα Πανεπιστήμια. Εξακολουθούν να υπάρχουν υστερήσεις στην αφομοίωση των νέων μελών ή και προχειρότητα στη στρατολογία. Αυτά τα προβλήματα αποτελούν πηγές αιμορραγίας δυνάμεων κάτω και από την πίεση των οξυμένων δυσκολιών που συναντούν οι πολύ νέοι άνθρωποι.

Πρόκειται για γενιές που βιώνουν μεγάλες απώλειες και υστερήσεις σε σχέση με τις ανάγκες τους, αισθάνονται μεν απέχθεια προς το αστικό πολιτικό σύστημα με τη μια ή την άλλη μορφή, αλλά ταυτόχρονα επηρεάζονται από το κλίμα της αντεπανάστασης.

Ανεξάρτητα από τις προσαρμογές που χρειάζονται, είναι ευθύνη της ΚΕ και των καθοδηγητικών οργάνων του Κόμματος να αντιμετωπίσουν επείγοντα ζητήματα όπως:

Τη διάταξη στελεχών του Κόμματος στα καθοδηγητικά κομματικά όργανα που έχουν αποκτήσει ικανότητα ή μπορούν να αποκτήσουν ιδιαίτερη ικανότητα για τη βοήθεια των οργάνων και των στελεχών της ΚΝΕ, τον προσανατολισμό των ΟΒ. Η φροντίδα και ο σχεδιασμός στην ανάδειξη καθοδηγητών κατάλληλων για τις διάφορες Οργανώσεις του Κόμματος που δουλεύουν σε νεότερες ηλικίες, που να έχουν τα απαραίτητα ειδικά γνωρίσματα γνώσης των προβλημάτων και των αναγκών της νεολαίας, των τάσεων και προσανατολισμών τους.

Καταμερισμό ευθύνης σε μέλη του Κόμματος που μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην εξειδίκευση της δουλειάς του Κόμματος και της ΚΝΕ στις μικρές και νέες ηλικίες, ανάλογα με το χώρο, τις ανάγκες τους.

Την αποφασιστική βελτίωση της συνεργασίας και βοήθειας των οργάνων του Κόμματος και κυρίως των ΚΟΒ απέναντι στα όργανα και στα μέλη της ΚΝΕ, ώστε να προετοιμάζουν και να στηρίζουν τα μέλη της ΚΝΕ ως αυριανά μέλη του Κόμματος, αφού περάσουν το ιδιαίτερο στάδιο προετοιμασίας και δοκιμασίας μέσα στις Οργανώσεις της ΚΝΕ.

Τη σταθεροποίηση της Γενικής Συνέλευσης της ΟΒ, την εξασφάλιση του κλίματος και της βοήθειας, ώστε να αναπτύσσεται η συμβολή των μελών στην επεξεργασία και εφαρμογή των αποφάσεων, στη μελέτη της πείρας δράσης στις νέες ηλικίες, ο προσανατολισμός δράσης στους χώρους νεολαίας, η συσπείρωση στην πάλη και στον ιδεολογικοπολιτικό αγώνα. Η αντιμετώπιση προβλημάτων μειωμένης επαγρύπνησης και περιφρούρησης.

Το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα - Η δράση του Κόμματος

43. Το Κόμμα συνέχισε τις προσπάθειές του να αντιμετωπιστούν τα κρίσιμα και μεγάλα προβλήματα που κληροδότησε η νίκη της αντεπανάστασης, με πιο βασικό στοιχείο την πάλη με τον οπορτουνισμό. Τα αποτελέσματα είναι μικρά, ζήτημα όμως που δεν οφείλεται στο ΚΚΕ, όσο στη γενικότερη κατάσταση πολλών Κομμουνιστικών Κομμάτων σε όλες τις ηπείρους και μάλιστα κομμάτων στις ισχυρές καπιταλιστικές χώρες.

Οι ταξικές αναμετρήσεις στην Ελλάδα, η σύγκρουση με την καπιταλιστική εργοδοσία με την πρωτοπόρα δράση του ΚΚΕ, έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη προβληματισμού σε πολλά Κομμουνιστικά Κόμματα με επίκεντρο το κεντρικό ζήτημα, ποια πρέπει να είναι η πολιτική γραμμή δράσης των κομμουνιστών σε συνθήκες κρίσης. Ο προβληματισμός και ο αντίλογος ανάμεσα σε διαφορετικές απόψεις δείχνουν τη σημαντική συμβολή του ΚΚΕ μαζί με άλλα ΚΚ να τεκμηριωθεί η ανάγκη συγκέντρωσης δυνάμεων για την ανατροπή της αστικής εξουσίας, την πάλη για το σοσιαλισμό.

Χάρη στην πρωτοβουλία του Κόμματός μας, αλλά κι άλλων ΚΚ, πραγματοποιούνται κάθε χρόνο οι Διεθνείς Συναντήσεις των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, στις οποίες διεξάγεται ιδεολογική διαπάλη με τον οπορτουνισμό, ρεφορμισμό, διάφορα ρεύματα. Επίσης, πραγματοποιούνται περιφερειακές και θεματικές Συναντήσεις ΚΚ, εκδίδονται κοινές ανακοινώσεις για επίκαιρα ζητήματα. Λειτουργεί ένας διαδικτυακός τόπος των ΚΚ (www.solidnet.org) με ενσωματωμένο σύστημα γρήγορης αμοιβαίας πληροφόρησής τους. Εκδίδεται το «Ενημερωτικό Δελτίο» με τα υλικά των Συναντήσεων των ΚΚ.

Ωστόσο, αυτά τα βήματα συντονισμού δεν μπορούν να αλλάξουν το κύριο: Το κομμουνιστικό κίνημα εξακολουθεί να παραμένει οργανωτικά και ιδεολογικά κατακερματισμένο. Βιώνει μια κατάσταση πολύχρονης ιδεολογικοπολιτικής κρίσης που συνυπάρχει με τη διαβρωτική δουλειά του ισχυρού οπορτουνιστικού ρεύματος και τις αδυναμίες των ΚΚ που παλεύουν στηριζόμενα στο έδαφος του μαρξισμού λενινισμού. Στις συνθήκες της κρίσης, των νέων απαιτήσεων για το κομμουνιστικό κίνημα, εμφανίζονται και σημάδια νέας υποχώρησης από ταξική αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων.

44. Υπάρχουν ΚΚ, τα οποία σε δύσκολες συνθήκες διατηρούν σε γενικές γραμμές σωστό προσανατολισμό, έχουν μέτωπο στην αστική ιδεολογία και τον οπορτουνισμό, προσπαθούν να δουλέψουν στο εργατικό κίνημα, αντιμετωπίζοντας σοβαρές αδυναμίες.

Οι εξελίξεις στην Κούβα ασκούν επίδραση στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Το ΚΚΕ εκφράζει σταθερά την αλληλεγγύη του στο Κομμουνιστικό Κόμμα και το λαό της Κούβας, παλεύει για την κατάργηση του πολύχρονου αποκλεισμού που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ και της αντικουβανικής «κοινής θέσης» της ΕΕ, απαιτεί την απελευθέρωση των 5 φυλακισμένων Κουβανών πατριωτών και την επιστροφή στην πατρίδα τους.

Το Κόμμα μας υπερασπίζεται τις κατακτήσεις της κουβανικής επανάστασης, που απέδειξε τα πλεονεκτήματα του σοσιαλισμού, επιτυγχάνοντας στις δύσκολες συνθήκες της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας την επίλυση βασικών προβλημάτων που παραμένουν άλυτα και βασανίζουν την εργατική τάξη, πλατιά λαϊκά στρώματα στις άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής.

Το ΚΚΕ, στα πλαίσια του προλεταριακού διεθνισμού, αναπτύσσει δημιουργικό διάλογο με το ΚΚ Κούβας για τις κοινωνικοοικονομικές αλλαγές που προωθούνται τα τελευταία χρόνια, εκφράζει τον προβληματισμό του για την εφαρμογή μέτρων που ενισχύουν την παρουσία του κεφαλαίου και αδυνατίζουν τη σοσιαλιστική ιδιοκτησία, τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής.

Στις χώρες που υποστηρίζουν ότι οικοδομούν το σοσιαλισμό, το ΚΚΕ εξετάζει τις εξελίξεις με κριτήριο τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, την εργατική εξουσία, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και τον κεντρικό σχεδιασμό, τον εργατικό, κοινωνικό έλεγχο. Από την σκοπιά αυτή, το ΚΚΕ εκφράζει την ανησυχία του για την ενίσχυση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στο Βιετνάμ και την αντίθεσή του με το λεγόμενο «σοσιαλισμό της αγοράς».

Στη σημερινή Κίνα, το ΚΚΚ καθοδηγεί τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, αναπτύσσει σχέσεις με τη «σοσιαλιστική Διεθνή». Η πορεία και γενικότερα οι θέσεις περί της «μεικτής οικονομίας» που παλιότερα υποστήριζε η σοσιαλδημοκρατία, του «σοσιαλισμού της αγοράς» ασκούν αρνητική επίδραση στο κομμουνιστικό κίνημα, αξιοποιούνται πολύπλευρα σε βάρος του.

Ορισμένα ΚΚ που έχουν απομακρυνθεί από το μαρξισμό -λενινισμό παρουσιάζουν την Κίνα ως «μοντέλο σοσιαλιστικής ανάπτυξης».

45. Το ΚΚΕ, χωρίς να παραιτηθεί από τις υπάρχουσες μορφές συνεργασίας και συντονισμού των ΚΚ, είναι προσανατολισμένο στην προσπάθεια συγκρότησης ενός Κομμουνιστικού Πόλου ανάμεσα σε Κομμουνιστικά Κόμματα που υπερασπίζονται το μαρξισμό - λενινισμό, την ύπαρξη σοσιαλιστικής οικοδόμησης και την προσφορά, αλλά και αναγνωρίζουν τα θεμελιακά λάθη της που οδήγησαν στην ανατροπή της, την αναγκαιότητα της πάλης για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.

Στην κατεύθυνση αυτή, ιδρύθηκε -ξεκινώντας από την πρώτη συζήτηση στην Αθήνα στα τέλη του 2007 και στην Κωνσταντινούπολη το 2009 - πάνω σε ένα πλαίσιο κοινών αρχών το περιοδικό «Διεθνής Κομμουνιστική Επιθεώρηση» (ΔΚΕ), στην οποία συμμετέχουν σήμερα έντεκα θεωρητικά και πολιτικά περιοδικά Κομμουνιστικών Κομμάτων. Σκοπός της ΔΚΕ είναι να συζητούνται ιδεολογικά και θεωρητικά ζητήματα και να συμβάλλει στην υπόθεση της διαμόρφωσης ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής των ΚΚ, να βγει το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα από την κατάσταση της ιδεολογικο-πολιτικής και οργανωτικής κρίσης.

Το ΚΚΕ θεωρεί υποχρέωση και καθήκον την ανάπτυξη της ιδεολογικής και πολιτικής διαπάλης και σε διεθνές επίπεδο με τις οπορτουνιστικές δυνάμεις (ΚΕΑ - Αριστερά «Δίκτυα»), τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, των τροτσκιστών, που ασκούν ιδεολογική και πολιτική επίδραση στο διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα.

46. Ορισμένα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την αντιπαράθεση μέσα στο Κομμουνιστικό Κίνημα είναι:

• Ο χαρακτήρας της επανάστασης, η λογική των σταδίων. Η συμμετοχή των ΚΚ σε αστικές κυβερνήσεις στο έδαφος της καπιταλιστικής κοινωνίας. Το διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα και ο οπορτουνισμός.
• Η απομάκρυνση από τη λενινιστική αντίληψη για τον ιμπεριαλισμό.
• Η στάση απέναντι σε ιμπεριαλιστικές ενώσεις και διακρατικούς οργανισμούς, η στάση απέναντι σε Ρωσία - Κίνα κ.ά.
• Η στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία και την κεντροαριστερά. Η στάση απέναντι στη δυνατότητα αξιοποίησης όλων των μορφών πάλης για να αντιμετωπιστεί νικηφόρα η βία των καπιταλιστών, η ιμπεριαλιστική επέμβαση.
• Οι κοινοβουλευτικές αυταπάτες, αλλά και η παραίτηση από τη χρησιμοποίηση της μάχης των εκλογών.
• Η στάση απέναντι στην καπιταλιστική κρίση.
• Το περιβαλλοντικό ζήτημα, αποσπασμένο από το ζήτημα του χαρακτήρα της ιδιοκτησίας και της εξουσίας.
• Η έλλειψη επαναστατικής γραμμής στο εργατικό κίνημα.
• Η λαθεμένη αντίληψη ότι ξεπεράστηκε η πάλη σε εθνικό επίπεδο.
• Η στάση απέναντι στο σοσιαλισμό που γνωρίσαμε.
• Η λαθεμένη αντίληψη περί «μοντέλων» του σοσιαλισμού και ο «σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»
• Ο προλεταριακός διεθνισμός.

Διεθνιστική Αλληλεγγύη

47. Το ΚΚΕ στην προηγούμενη περίοδο ανέπτυξε σημαντικές πρωτοβουλίες, για να εκφράσει την αλληλεγγύη του με τους μεγάλους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες, που διεξάγονται σε πολλές χώρες ενάντια στις επιδιώξεις, τη στρατηγική του κεφαλαίου, ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, τις επεμβάσεις, για την υπεράσπιση των εργασιακών, δημοκρατικών δικαιωμάτων, ενάντια στον αντικομμουνισμό, τις απαγορεύσεις και διώξεις κατά ΚΚ και αγωνιστών, κατά των διώξεων με σύνθημα την απαράδεκτη ταύτιση του κομμουνισμού με το φασισμό.

Το ΚΚΕ εκφράζει την αλληλεγγύη του στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα της Βενεζουέλας ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και απειλές.

Στηρίζει την πάλη του παλαιστινιακού λαού ενάντια στην ισραηλινή κατοχή, για την επίλυση του παλαιστινιακού προβλήματος. Για ανεξάρτητο βιώσιμο, κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος, στα σύνορα του 1967 με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Το ΚΚΕ στηρίζει την πάλη του κυπριακού λαού, για Κύπρο ενιαία, ανεξάρτητη, σε μια ομοσπονδιακή, διζωνική, δικοινοτική λύση, με μία και μόνη κυριαρχία και διεθνή προσωπικότητα, χωρίς ξένες βάσεις και στρατεύματα, κοινή πατρίδα των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες.

Γενικό συμπέρασμα από τον απολογισμό δράσης του Κόμματος

48. Ως γενικό συμπέρασμα βγαίνει ότι, παρά την όποια προσπάθεια και πρόοδο σημειώθηκε στα ιδιαίτερα καθήκοντα που χάραξε το 18ο Συνέδριο, (ανασύνταξη και επικέντρωση στη δουλειά στην εργατική τάξη και το κίνημά της, ενίσχυση της δράσης της Λαϊκής Συμμαχίας, όξυνση της ιδεολογικής διαπάλης, διαμόρφωση κοινού πλαισίου πάλης της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, επεξεργασία του β΄ τόμου του Δοκιμίου της Ιστορίας του Κόμματος, συστηματική ιδεολογικοπολιτική δουλειά για την κατανόηση και διάδοση των θέσεων του Κόμματος για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση) το ΚΚΕ παραμένει πίσω από τις αυξανόμενες και σύνθετες απαιτήσεις που προκύπτουν από το συσχετισμό δυνάμεων, τις απαιτήσεις και τους κινδύνους - δυνατότητες που περικλείει η φάση της κρίσης.

Το βασικό καθοδηγητικό πρόβλημα είναι ότι δε συγκεντρώσαμε έγκαιρα, κυρίως τα προηγούμενα 10 χρόνια, πριν δηλαδή το 18ο Συνέδριο, όλες τις δυνάμεις που διαθέταμε στο κύριο μέτωπο πάλης, από το οποίο εξαρτάται και η γενικότερη πρόοδος, δηλαδή στους τόπους δουλειάς και κλάδους. Εκεί, δηλαδή, που κρίνεται πριν απ' όλα η πρόοδος της ταξικής πάλης, η ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης και της μαχητικότητας, η κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση, το πνεύμα προσφοράς και αυτοθυσίας. Βάρυναν, βέβαια, οι αντικειμενικές δυσκολίες, τα νέα προβλήματα που εμφανίστηκαν λόγω των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων και στη συνέχεια της κρίσης, ωστόσο υπάρχει ζήτημα υποκειμενικό ότι δεν αντιπαλεύτηκαν οι δισταγμοί, οι λαθεμένες αντιλήψεις μη κατανόησης της σημασίας αναδιάταξης των δυνάμεων.

Η πρώτη ευθύνη ανήκει στην ΚΕ από τη θέση και το ρόλο της ως ανώτερου καθοδηγητικού οργάνου του Κόμματος ενδιάμεσα των Συνεδρίων.

Ενα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι η επιβεβαίωση της ορθότητας της στρατηγικής του Κόμματος διαμόρφωσε ένα πνεύμα εφησυχασμού από τα πάνω προς τα κάτω και δε συνοδεύτηκε στον απαιτούμενο βαθμό με την κατάκτηση της απαιτούμενης υψηλής καθοδηγητικής ικανότητας του Κόμματος να παίξει το ρόλο της πρωτοπορίας και συσπείρωσης εργατικών λαϊκών μαζών, σε συνθήκες δύσκολες και σύνθετες. Για την αφομοίωση των σοβαρών συλλογικών ντοκουμέντων και επεξεργασιών του Κόμματος, με κορυφαία τα Συμπεράσματα από την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και το Δοκίμιο της Ιστορίας του ΚΚΕ, Β΄ τόμος (1949 - 1968) απαιτούνταν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, πέραν αυτού ανάμεσα στο 18ο και το 19ο Συνέδριο. Πρόκειται για διαδικασία που απαιτεί χρόνο, για να μελετηθούν και να αφομοιωθούν τέτοιου τύπου ντοκουμέντα.

Δεν κατακτήθηκε η απαιτούμενη καθοδηγητική ικανότητα, που αντιμετωπίζει και τους δύο υπαρκτούς κινδύνους: Είτε, στο όνομα της σωστής στρατηγικής, να υποτιμούνται πλευρές της δημιουργικής προσαρμογής και εξειδίκευσης (και να μεταφέρονται οι γενικές θέσεις με συνθήματα), είτε στο όνομα της εξειδίκευσης, να καλλιεργείται η αποσπασματικότητα και επιλεκτικότητα στην υλοποίηση των σύνθετων πολύπλευρων καθηκόντων, να γίνεται διάχυση δραστηριοτήτων, υπόκλιση στο αυθόρμητο, στο εφικτό, στο όνομα των αντικειμενικών παραγόντων που προκύπτουν από τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων. Στο όνομα της γενίκευσης των εκτιμήσεων και της πείρας να χάνονται επιμέρους, αλλά σημαντικές, πλευρές και προβλήματα στην οργάνωση, συσπείρωση, ταξική διαπαιδαγώγηση μαζών, παίρνοντας υπόψη τη δράση του πολυπλόκαμου αντιπάλου.

Ενώ με την αναδιάταξη των δυνάμεων και με τα βήματα στην Κοινωνική Συμμαχία βελτιώθηκε ο προσανατολισμός δράσης του Κόμματος, δε μεταφράστηκε σε ενιαίο σχέδιο δράσης μελετημένο και ελεγχόμενο από την ΚΕ έως την ΚΟΒ. Το ενιαίο σχέδιο δράσης δεν πρέπει να κατανοείται βέβαια ως μια απόφαση της ΚΕ που περικλείει όλες τις λεπτομέρειες του σχεδιασμού ενιαία και απαράλλαχτα για κάθε ΚΟΒ ή για όλες τις ΚΟΒ. Το ενιαίο σχέδιο πρέπει να συμβάλλει στην ανάπτυξη της ικανότητας εξειδίκευσης κατά χώρο, της ικανότητας πρωτοβουλίας, μέσα από τη γενίκευση της πείρας των ΚΟΒ, να εμπλουτίζεται και να βελτιώνεται ο γενικός προγραμματισμός της ΚΕ.

49. Ειδικότερο πρόβλημα είναι -ως ζήτημα καθοδήγησης- η ελλιπής συστηματική δουλειά για την ωρίμανση στελεχών που απαιτεί η φάση που διανύουμε, ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις, να μην αναπαράγουν πείρα και τρόπο δουλειάς που δεν αντιστοιχεί στη στρατηγική του Κόμματος ή περιέχει πείρα και τρόπο δουλειάς που έχει ξεπεραστεί. Μέσα από την καθοδηγητική δουλειά αναπαράγεται ακόμα ένας μηχανιστικός τρόπος προώθησης της στρατηγικής. Δεν έχει επιτευχθεί στον απαιτούμενο βαθμό και όσο εξαρτάται από τις προσπάθειες του υποκειμενικού παράγοντα, να δρα το Κόμμα σε ευρύτερες εργατικές λαϊκές μάζες που είναι παγιδευμένες ιδεολογικά στις αστικές και οπορτουνιστικές απόψεις, οι οποίες λόγω του συσχετισμού δυνάμεων τείνουν να πέσουν στη μικροαστική ανυπομονησία ή στη μοιρολατρική παθητικότητα που είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, της ενσωμάτωσης.

Δεν έχει κατακτηθεί, και είναι πρόβλημα καθοδήγησης, η δυνατότητα να δρα το Κόμμα μέσα σε συνθήκες όπου και αυθόρμητα μπαίνουν λαϊκές μάζες και ο αντίπαλος έχει τη δυνατότητα να τις ενσωματώνει με τα τεράστια μέσα που διαθέτει. Δεν έχει κατακτηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό η ικανότητα να παρεμβαίνει μαχητικά και πειστικά και εκεί που αναπτύσσονται δραστηριότητες δυνάμεων που επιδιώκουν τον αποπροσανατολισμό του κινήματος, την απομόνωση του ΚΚΕ. Υπάρχει και το αντίθετο πρόβλημα, να χάνεται ο πρωτοπόρος κομμουνιστικός ρόλος σε συνθήκες που μπαίνουν στη δράση, για πρώτη φορά, τμήματα της εργατικής τάξης και μικροαστικών στρωμάτων που έχασαν απότομα κατακτήσεις και στρέφονται σε αγώνες μόνο και μόνο για να διασώσουν τα στενά κλαδικά και τοπικά κεκτημένα και αυτά που δόθηκαν με σκοπό την εξαγορά και την ενσωμάτωση.

50. Παρά τις αδυναμίες, ελλείψεις και καθυστερήσεις που εμφάνισε το Κόμμα, και χωρίς ίχνος υποτίμησής τους, η συνολική δράση του προσφέρει θετική πείρα και είναι δυνατόν, με προϋπόθεση ότι εξάγονται αντικειμενικά και διδακτικά συμπεράσματα χωρίς μηδενισμό και οπωσδήποτε με πνεύμα αυτοκριτικής, να αποτελέσει παράγοντα που οδηγεί στην ανάκαμψη του Κόμματος, στην ενδυνάμωσή του, στην κατάκτηση ικανότητας και αντοχής μπροστά στις μάχες που έρχονται, ώστε να εμποδιστούν εξελίξεις που συνιστούν πισωγύρισμα με τραγικές συνέπειες για το λαό, να αξιοποιηθούν οι όποιες δυνατότητες υπάρχουν ή εμφανιστούν για να ανοίξει ο δρόμος προς τη ριζική αλλαγή.

Ταυτόχρονα, πρέπει να υπολογίζεται πολύ σοβαρά ότι στη δράση και αποτελεσματικότητα του Κόμματος βαραίνει αποφασιστικά και ο αρνητικός διεθνής συσχετισμός δυνάμεων, το γεγονός ότι έχει υποχωρήσει το διεθνές εργατικό κομμουνιστικό κίνημα κάτω από το βάρος της αντεπανάστασης και της μεγάλης διάδοσης του οπορτουνισμού στις γραμμές του. Ιδιαίτερα αρνητικός παράγοντας είναι η κατάσταση του εργατικού κινήματος στην Ευρώπη, η διάβρωση που φέρνει η συμμετοχή Κομμουνιστικών Κομμάτων σε αστικές κυβερνήσεις, η γραμμή ενσωμάτωσης που υποστηρίζουν, η μηδενιστική και με αστικά κριτήρια στάση τους απέναντι στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και στη δυνατότητα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Εκτίμηση της απόδοσης της ΚΕ

51. Η ΚΕ που εκλέχτηκε από το 18ο Συνέδριο κινήθηκε με γνώμονα ότι η Πολιτική Απόφαση του Συνεδρίου και τα Συμπεράσματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση αποτελούν ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο. Είχε να αντιμετωπίσει νέα προβλήματα, αυτά της σκληρής παρατεταμένης οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης, καθώς αντικειμενικά τίθεται το ερώτημα ποια είναι η διέξοδος από την κρίση υπέρ του λαού και ενώ διαμορφώνονται όροι για να εγκλωβιστεί η εργατική τάξη και το κίνημά της στο αστικό δίπολο της φιλελεύθερης ή σοσιαλδημοκρατικής και οπορτουνιστικής γραμμής διαχείρισης.

Κεντρικό καθήκον και κριτήριο απόδοσης της ΚΕ αποτελεί η καθοδηγητική της δουλειά με στόχο:

• Την επιτάχυνση της δράσης για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και τη διαμόρφωση κοινού πλαισίου δράσης για την Κοινωνική Συμμαχία. Κεντρικό ζήτημα είναι να αναπτυχθεί η κομματική οικοδόμηση στους τόπους δουλειάς και στους κλάδους.
• Τη στοχοπροσηλωμένη, συνδυασμένη ιδεολογικοπολιτική και μαζική δράση στους βιομηχανικούς κλάδους και ιδιαίτερα στους νέους που αναπτύσσονται με βάση τη διάρθρωση της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας, στις νεότερες ηλικίες και τις γυναίκες, παίρνοντας υπόψη τις νέες εργασιακές σχέσεις.

52. Η ΚΕ προετοίμασε και πραγματοποίησε την Πανελλαδική Κομματική Συνδιάσκεψη για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, την Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ για την κομματική οικοδόμηση. Επεξεργάστηκε τις κατευθύνσεις και τα ιδιαίτερα μέτρα για την παρέμβαση του Κόμματος στο εργατικό, λαϊκό κίνημα σε συνθήκες κρίσης. Πραγματοποίησε την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για την επεξεργασία του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ, Β΄ τόμος (1949 - 1968). Οργάνωσε τη συζήτηση σε όλο το Κόμμα και σε σύστημα κομματικών σχολών για το Δοκίμιο και την Απόφαση του 18ου Συνεδρίου για τα Συμπεράσματα οικοδόμησης του σοσιαλισμού και την προγραμματική αντίληψη του ΚΚΕ. Οργάνωσε, επίσης, συζητήσεις και διαλέξεις για όλο το Κόμμα, με στόχο την ενημέρωση, τη συμβολή των μελών του Κόμματος στην επεξεργασία ζητημάτων της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης και της δράσης.

53. Η ΚΕ ως ανώτερο καθοδηγητικό όργανο στις πιο δύσκολες στιγμές της τετράχρονης πορείας, όπως ήταν οι δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, παρά τις ελλείψεις και επιμέρους αδυναμίες, ανταποκρίθηκε στο κύριο, που ήταν η σθεναρή αντίσταση στην πίεση να ενδώσει το Κόμμα και να κάνει θεμελιακό λάθος ανοχής ή συμμετοχής σε κυβέρνηση συνεργασίας.

Παρ' όλα αυτά, φάνηκε ότι υπάρχουν ζητήματα που αποτελούν μόνιμο στοιχείο της ιδεολογικοπολιτικής μας δουλειάς που δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα, όπως είναι η ανάδειξη του χαρακτήρα και της λειτουργίας του αστικού κοινοβουλίου, με βάση την πείρα που συγκεντρώνεται από τη συμμετοχή μας σε αυτό.

54. ΗΚΕ συνέβαλε ώστε να καθοδηγούνται καλύτερα, σε σύγκριση με το παρελθόν, οι Κομματικές Οργανώσεις, με βάση ένα συνδυασμένο πρόγραμμα δράσης που αφορούσε τη συμβολή και συμμετοχή στους εργατικούς, λαϊκούς αγώνες, την ιδεολογικοπολιτική δουλειά, την αυτοτελή πολιτική δράση. Κατέβαλε προσπάθειες να εκλαϊκεύεται η στρατηγική του Κόμματος σε ευρύτερες λαϊκές μάζες, εμπλουτισμένη με τις εξελίξεις της κρίσης και της ταξικής πάλης, τις διεθνείς εξελίξεις, ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη, ώστε να ακουμπάει η στρατηγική του Κόμματος στην εργατική, λαϊκή πείρα.

Τα αποτελέσματα της καθοδηγητικής δουλειάς και ευθύνης της ΚΕ είναι αναντίστοιχα με τις προσπάθειες που κατέβαλε και κυρίως με τις σημερινές απαιτήσεις, με τη συνθετότητα των αντικειμενικών εξελίξεων.

Η ΚΕ υστέρησε στην καθοδήγηση των Οργανώσεων και κατά συνέπεια των ΚΟΒ στο κύριο καθήκον, όσον αφορά τον τρόπο και τις μορφές δουλειάς, το περιεχόμενο και κυρίως τα οργανωτικά μέτρα έως την ΚΟΒ, ώστε να μπει σε σταθερό και πιο αποτελεσματικό δρόμο η προσπάθεια ανασύνταξης του εργατικού κινήματος και της κομματικής οικοδόμησης, με ιδιαίτερο προσανατολισμό στις νεότερες ηλικίες. Πρόοδος έγινε, με την έννοια ότι προχώρησαν ορισμένα μέτρα αναδιάταξης και συγκέντρωσης δυνάμεων, αναπτύχθηκε έντονη κομματική δράση και αυτοτελής και στις γραμμές του κινήματος. Ωστόσο, σήμερα παραμένουν τα καθήκοντα αυτά σε χαμηλό επίπεδο εκπλήρωσης.

Επιβεβαιώνεται ότι δεν αρκεί ο θετικός ρόλος της ΚΕ ως ανώτερου καθοδηγητικού οργάνου στην επεξεργασία θέσεων, ζητημάτων της ιδεολογικής πάλης, γενικότερα στη στρατηγική του Κόμματος. Απαιτείται μεγαλύτερη σταθερότητα στον κύριο στόχο της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος, στην κομματική οικοδόμηση στους τόπους δουλειάς, στους κλάδους, σταθερή ανάπτυξη της καθοδηγητικής ικανότητας που μεταφράζει τις κατευθύνσεις και αποφάσεις σε ολοκληρωμένο επεξεργασμένο γενικό σχέδιο δράσης, τέτοιο που δίνει τη δυνατότητα στα καθοδηγητικά όργανα των Περιοχών να εξειδικεύουν και να προσανατολίζουν τις ΚΟΒ να ανταποκρίνονται στο χώρο ευθύνης τους, εντάσσοντας τις δικές τους δραστηριότητες στο γενικό πλαίσιο δράσης, εμπλουτίζοντάς το με την πείρα της καθημερινής πρακτικής δουλειάς.

Το πρόβλημα συμπυκνώνεται σε πρόβλημα καθοδήγησης και έμπρακτης ιδεολογικοπολιτικής διαπαιδαγώγησης, ώστε το κάθε στέλεχος και μέλος του Κόμματος να αναδεικνύεται και να αναγνωρίζεται στην πράξη ως πρωτοπορία μαχητικότητας, ανιδιοτέλειας, αυτοθυσίας, ικανότητας, γνώσης. Η ΚΕ υστέρησε στην ανάπτυξη δεσμών με τις νεότερες ηλικίες, ιδιαίτερα στους τόπους δουλειάς, στους νέους κλάδους, αλλά και στις μικρότερες ηλικίες που βρίσκονται στη διαδικασία της μόρφωσης, στους νέους και νέες άνεργες. Βελτιώθηκε η βοήθεια και η στήριξη της ΚΝΕ, όμως παραμένει εξαιρετικά αδύναμη στο επίπεδο ΚΟΒ - ΟΒ.

55. Η ΚΕ πήρε ορισμένα μέτρα για την ενίσχυση των επιτελείων της, δηλαδή των βοηθητικών επιτροπών, όμως δεν κατάφερε να ολοκληρώσει την προσπάθεια και σε όλα τα βοηθητικά αυτά όργανα, ενώ ορισμένα δεν μπόρεσε να τα ενισχύσει ουσιαστικά, ώστε να ανταποκρίνονται στις νέες απαιτήσεις.

Η «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», ο «Ριζοσπάστης», τα μέσα ενημέρωσης του Κόμματος, τα βοηθητικά όργανα της ΚΕ ως συνολική εκτίμηση βελτίωσαν την απόδοσή τους, συνέβαλαν στη διαμόρφωση θέσεων, αιτημάτων, στόχων πάλης, στον ιδεολογικοπολιτικό αγώνα. Βελτιώθηκε η διατμηματική συνεργασία για την αντιμετώπιση σύνθετων ζητημάτων, προβλημάτων του κινήματος, για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Συμμαχίας. Ιδιαίτερη καθυστέρηση με ευθύνη της ΚΕ σημειώνεται στον τομέα της προπαγάνδας όλων των μέσων και μορφών. Καθυστέρησε η αξιοποίηση του διαδικτύου, αλλά και το μέτωπο αντιμετώπισής του ως ιδεολογικού μέσου του ταξικού αντίπαλου και μέσου φραξιονισμού. Η δημιουργία του Portal στη θέση της τηλεόρασης του «902», η κατάργηση της οποίας υπαγορεύθηκε από οικονομικούς λόγους, μπορεί να συμβάλει σε τομείς ενημέρωσης και προπαγάνδας των θέσεων και των προτάσεων του ΚΚΕ, ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες.

Βελτιώθηκε η εκδοτική δουλειά του Κόμματος, θετική προσπάθεια έγινε και από την ΚΝΕ, ενώ σημείωσε σχετική πρόοδο η διάδοση του πολιτικού βιβλίου, που παραμένει όμως μικρότερη σε σχέση με τις ανάγκες και το ενδιαφέρον που υπάρχει, παρά το γεγονός ότι η οικονομική κρίση δυσκολεύει την αγορά του.

Στο τετράχρονο, σημειώθηκε βελτίωση στη δουλειά της ΚΕ με τη βοήθεια και των Τμημάτων της, κυρίως με την πραγματοποίηση των σημαντικών επιστημονικών συνεδρίων για το έργο του Γ. Ρίτσου και του Κ. Βάρναλη, ενώ βρίσκεται σε στάδιο προετοιμασίας ανάλογο συνέδριο για το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Διοργανώθηκε ημερίδα για τη διεθνή οικονομική κρίση, δόθηκε συνέχεια στην επεξεργασία ζητημάτων που φώτισαν το χαρακτήρα της κρίσης και της αστικής διαχείρισης, την ανισόμετρη εκδήλωση της κρίσης στην Ευρωζώνη με δημοσιεύσεις στην ΚΟΜΕΠ και πραγματοποίηση εκδηλώσεων. Σημαντική βελτίωση είχε το πολιτικό, πολιτιστικό περιεχόμενο των Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Επίσης, στον τομέα του Αθλητισμού και της Φυσικής Αγωγής με την επεξεργασία θέσεων και τη στήριξη πρωτοβουλιών της ΚΝΕ στο χώρο αυτό. Παρ' όλα αυτά είμαστε πολύ πίσω από τις απαιτήσεις στον τομέα του Πολιτισμού και του Αθλητισμού.

56. Το ΠΓ και η Γραμματεία έχουν ιδιαίτερο μερίδιο ευθύνης στα πλαίσια της συλλογικής δουλειάς του οργάνου, στην υστέρηση στο ζήτημα αποφασιστικού προσανατολισμού δράσης στην ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, στην κομματική οικοδόμηση, στη δουλειά για την προετοιμασία και ανάδειξη στελεχών για την ενίσχυση των βοηθητικών οργάνων του Κόμματος.

Τα οικονομικά του Κόμματος

57. Η ανυποχώρητη στάση του ΚΚΕ όλο το προηγούμενο διάστημα προκάλεσε την οργή οικονομικών και πολιτικών κέντρων, που κλιμάκωσαν τις συκοφαντικές επιθέσεις και προβοκάτσιες ακριβώς γύρω από τα οικονομικά του Κόμματος. Στόχος η σύγχυση - αμφιβολία για την ηθική ακεραιότητα του ΚΚΕ, η ενίσχυση της αντίληψης ότι δε διαφέρει από τα άλλα κόμματα. Η επίθεση για τα οικονομικά του Κόμματος και ο γενικότερος αντικομουνισμός κυριάρχησαν αυτά τα χρόνια.

Η κρατική χρηματοδότηση προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί ως μέσο άσκησης πίεσης για συμβιβασμούς και υποχωρήσεις. Στο όνομα της διαφάνειας, καταπολέμησης της μίζας και της εξαγοράς πολιτικών, μελετούν το μέτρο της αποκλειστικής χρηματοδότησης των κομμάτων από το κράτος. Μέτρο που εντάσσεται στο συνολικό πλέγμα αντιδραστικών διατάξεων που προωθούνται στα πλαίσια της ΕΕ με στόχο την απόλυτη χειραγώγηση και τον έλεγχο της λειτουργίας των κομμάτων.

Το ΚΚΕ στο όνομα καμιάς χρηματοδότησης δεν πρόκειται να αποδεχτεί κανέναν έλεγχο στις σχέσεις του με τα μέλη και τους φίλους του, καμιά παρέμβαση στη λειτουργία και τη δράση του ή την κατεύθυνση της πολιτικής του.

Για ένα επαναστατικό εργατικό κόμμα, η κρατική επιχορήγηση δεν μπορεί να αποτελεί τη βασική πηγή εσόδων του. Το θέμα της οικονομικής αυτοδυναμίας του ΚΚΕ είναι κρίσιμο ζήτημα. Αφορά την ικανότητα του Κόμματος να τα βγάζει πέρα και στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Το ΚΚΕ από την ίδρυσή του υπέστη μακρόχρονες διώξεις και έχει κάθε λόγο, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες όξυνσης της ταξικής πάλης, να επαγρυπνεί.

Στα χρόνια που πέρασαν από το 18ο Συνέδριο αντιμετωπίσαμε σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, κυρίως ως προς τις λειτουργίες της προπαγάνδας μας, με συνέπεια να οδηγηθούμε στην ένταξη της «Τυποεκδοτικής» στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα και στο κλείσιμο της τηλεόρασης του «902».

Οι νέες συνθήκες επιβάλλουν καλύτερη οργάνωση και παρακολούθηση της οικονομικής δραστηριότητας των Οργανώσεων για συγκέντρωση όλων των συνδρομών από τα κομματικά μέλη, των ενισχύσεων από φίλους και οπαδούς. Χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη επιμονή και αποφασιστικότητα στο νοικοκύρεμα των οικονομικών μας, στον περιορισμό ελαστικών λειτουργικών δαπανών, στην τακτική και ουσιαστική παρακολούθηση των εσόδων των Οργανώσεων.

Η αύξηση της κυκλοφορίας του «Ριζοσπάστη», της ΚΟΜΕΠ και των βιβλίων της «Σύγχρονης Εποχής», εκτός από την ιδιαίτερη σημασία που έχει για την ιδεολογική και πολιτική μας παρέμβαση, συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση των οικονομικών του Κόμματος.

Διανύσαμε και θα συνεχίζουμε να διανύουμε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την εργατική τάξη και το λαό της χώρας μας. Πρόκειται για μια περίοδο που γιγαντώνεται η επίθεση σε βάρος των εργατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, ενώ οι συνέπειες από την όξυνση της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης γίνονται χείμαρρος που πνίγει τα λαϊκά στρώματα.

Η πείρα όμως δείχνει ότι σε αυτές τις συνθήκες δημιουργούνται νέα περιθώρια ώστε να ενισχύουν το Κόμμα, από το υστέρημά τους, περισσότεροι εργαζόμενοι, έστω και με μικρότερα από πριν ποσά.

Η οικονομική ενίσχυση του ΚΚΕ, εδώ και 94 χρόνια, αποτελεί ένα είδος πολιτικής σχέσης των εργαζομένων με το Κόμμα. Αποτελεί στοιχείο ανάπτυξης και σταθεροποίησης των δεσμών της κάθε ΚΟΒ με οπαδούς και φίλους του Κόμματος.

Στην επίθεση που αναπτύσσει ο ταξικός αντίπαλος πρέπει να αντιτάξουμε ετοιμότητα, επάρκεια και αυτάρκεια οικονομικών μέσων για πολύμορφη, πολιτική, ιδεολογική και εκδοτική δραστηριότητα που θα απαντά αποτελεσματικά. Είμαστε σίγουροι ότι συνολικά το Κόμμα θα ανταποκριθεί στις ανάγκες των καιρών.