Οι "δεξιότητες" της καπιταλιστικής κερδοφορίας

"Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στις δεξιότητες στην Ευρώπη. Οι πιο ανταγωνιστικές χώρες στην ΕΕ και σε παγκόσμιο επίπεδο είναι οι χώρες που επενδύουν περισσότερο στις δεξιότητες. Παράλληλα, 70 εκατομμύρια Ευρωπαίοι είναι αντιμέτωποι με τον κίνδυνο υστέρησης (...) Πάνω απ' όλα, είναι ύψιστης σημασίας να βοηθήσουμε τα άτομα να εκπληρώσουν τα επαγγελματικά τους όνειρα και στόχους και να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους. Καλώ τα κράτη - μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους και τις επιχειρήσεις να συνεργαστούν μαζί μας, ώστε να εξασφαλίσουμε την επιτυχία του νέου θεματολογίου δεξιοτήτων για την Ευρώπη". Αυτά δήλωνε η Επίτροπος Απασχόλησης της Κομισιόν, Μαριάν Τάισεν, την περασμένη Παρασκευή, κατά την παρουσίαση των προτάσεων της Κομισιόν για τη «βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων στην ΕΕ». Βεβαίως, κανένας πόνος δεν έπιασε το επιτελείο της ιμπεριαλιστικής ένωσης για τα επαγγελματικά και τα υπόλοιπα όνειρα των εκατομμυρίων που ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής έχει πετάξει στα «αζήτητα» της ανεργίας, της αναδουλειάς και της ζωής χωρίς δικαιώματα, για να θησαυρίζουν μια χούφτα εκμεταλλευτές, όσο κι αν η περιθωριοποίηση εκατομμυρίων γεννάει ανησυχίες στους καπιταλιστές.

Ο «πόνος» για τις περίφημες «δεξιότητες», που στο πλαίσιο της αστικής πολιτικής για την Εκπαίδευση αντικαθιστούν ολοένα και περισσότερο και ολοένα από νωρίτερα την ολόπλευρη μόρφωση για όλους (τα αποτελέσματα είναι σοκαριστικά αφού, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, 1 στους 5 πολίτες στην ΕΕ δυσκολεύεται ακόμα και με τη γραφή και την ανάγνωση), είναι άλλος. Το πώς τα μονοπώλια και οι επιχειρηματικοί όμιλοι της ΕΕ, και μάλιστα σε συνθήκες μεγάλων δυσκολιών ανάκαμψης από την καπιταλιστική κρίση, θα εξασφαλίσουν ένα όχι μόνο πιο φτηνό αλλά και πιο ικανό εργατικό δυναμικό, κατάλληλο να υπηρετήσει τους φιλόδοξους στόχους της καπιταλιστικής κερδοφορίας και της λυσσαλέας σύγκρουσης που διεξάγεται σε διεθνές επίπεδο. Αυτός είναι ο «ταχέως μεταβαλλόμενος κόσμος» για τον οποίο μίλησε στην ίδια παρουσίαση ο Γκ. Κατάινεν, αντιπρόεδρος της Κομισιόν για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, που έχει ανάγκη τις «προηγμένες δεξιότητες που προωθούν την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία».

Κυριολεκτικά, κάθε μία από τις δέκα προτάσεις της Κομισιόν για τις δεξιότητες είναι βγαλμένη από τα πιο μαύρα κιτάπια του κεφαλαίου, την ίδια ώρα που τα κείμενα αποτυπώνουν τις δυσκολίες, τις αντιφάσεις και φυσικά τα αδιέξοδα που γεννάει η πολιτική της ΕΕ και του κεφαλαίου. Από την προώθηση της τσάμπα μαθητείας, που βαφτίζεται «βελτίωση των παρεχόμενων ευκαιριών στους εκπαιδευόμενους της ΕΕΚ, προκειμένου να αποκτούν εργασιακές εμπειρίες βασισμένες στη μάθηση», και της περιβόητης «κινητικότητας» του εργατικού δυναμικού, ανάλογα με τις κάθε φορά ανάγκες του κεφαλαίου, έως την «εργαλειοθήκη προφίλ δεξιοτήτων για υπηκόους τρίτων χωρών», που «θα υποστηρίξει τον ταχύτερο εντοπισμό και αξιολόγηση των δεξιοτήτων και των επαγγελματικών προσόντων των ατόμων που έχουν υποβάλει αίτηση για άσυλο, των προσφύγων και άλλων μεταναστών», κοιτώντας δηλαδή στα «δόντια» τους ξεριζωμένους από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις της ΕΕ. Κι όσο για τις τεράστιες αντιφάσεις, αντιθέσεις και την αναρχία που συνοδεύουν σαν κατάρα τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής; Την ίδια ώρα που η Κομισιόν σχεδιάζει το πώς θα δημιουργήσει μια «μεγάλη δεξαμενή ψηφιακών ταλέντων» και πώς θα σταματήσει το «brain drain» («φυγή εγκεφάλων») του υψηλά ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, την ίδια ώρα το ζητούμενο για μια επίσης μεγάλη μάζα, εν έτει 2016 και με τέτοιο επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, είναι «να βοηθηθούν οι ενήλικες με χαμηλή ειδίκευση να αποκτήσουν ένα ελάχιστο επίπεδο δεξιοτήτων ανάγνωσης, γραφής, αριθμητικής»!

Τα όσα περιγράφονται στις προτάσεις της Κομισιόν, πολύ περισσότερο οι στόχοι τους που από κάθε άποψη είναι εχθρικοί στα εργατικά και λαϊκά συμφέροντα, δεν είναι βέβαια ούτε τόσο νέοι ούτε και ιδιαίτερα κρυφοί. Συναντώνται σε δεκάδες κείμενα ιμπεριαλιστικών οργανισμών, όπως ο ΟΟΣΑ, αλλά και της ΕΕ. Για παράδειγμα, στην «επισκόπηση της Στρατηγικής της ΕΕ για τη νεολαία (2013 - 2015)», κείμενο του Ευρωκοινοβουλίου του περασμένου Γενάρη, όπου μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «η στρατηγική της ΕΕ ενθαρρύνει τα κράτη - μέλη να θεωρούν τους νέους πόρο» και ότι προτεραιότητά της είναι να «δημιουργηθούν ικανότητες επιθυμητές από τις αγορές εργασίας, όπως επίσης και επιχειρηματικές ικανότητες και κοινωνικές δεξιότητες». Πολύ περισσότερο, τους στόχους αυτούς μπορεί κανείς να τους συναντήσει στο κείμενο της Κομισιόν από το 2014 με τίτλο «Για μια ευρωπαϊκή βιομηχανική αναγέννηση», εκεί όπου λεγόταν ότι «οι δεξιότητες αποτελούν βασικό στοιχείο της πολιτικής στο πλαίσιο της στρατηγικής "Ευρώπη 2020"», της μαύρης δηλαδή πολιτικής του κεφαλαίου που σαρώνει σε όλη την ΕΕ εργατικά και λαϊκά δικαιώματα.

Τους στόχους αυτούς μπορεί να τους βρει κανείς ατόφιους και στο «Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και της Μαθητείας» που παρουσίασε προ ημερών η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Εκεί όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι το σχέδιο που «όχι απλά βασίζεται στην ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης της ελληνικής οικονομίας, αλλά έχει ως στρατηγική επιλογή τη διασύνδεσή του με την αναπτυξιακή πολιτική», έχει ως βασικό στόχο την «προετοιμασία μαθητών/μαθητευόμενων με επαγγελματική συνείδηση και οριζόντιες δεξιότητες, στους οποίους θα μπορούν να στηριχτούν οι ελληνικές επιχειρήσεις και οργανισμοί», την «προσαρμογή στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας» και την... «αξιοπρεπή αρχική εργασιακή ένταξη», προφανώς των μαθητευόμενων με μισθούς - χαρτζιλίκι και των μετέπειτα «δια βίου» περιπλανώμενων από τη δουλειά χωρίς δικαιώματα στην ανεργία, για τις ανάγκες των μονοπωλίων.

Τ. Γ.