Κανείς συμβιβασμός με τη φτώχεια

Βαθαίνει η φτώχεια στην Ελλάδα, σύμφωνα με την «Ερευνα εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών» της ΕΛΣΤΑΤ για τα εισοδήματα του 2014. Δηλαδή, περισσότεροι άνθρωποι κάθε χρόνο δυσκολεύονται να επιβιώσουν και προσπαθούν να τα «βγάλουν πέρα» με ακόμη λιγότερα σε σχέση με άλλες χρονιές. Ενα μέρος από αυτούς κατρακυλάει σε συνθήκες πραγματικής εξαθλίωσης.

Παρά την πτώση του στατιστικού ορίου της φτώχειας, το 2014 αυξήθηκε το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε «κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού» (σ.σ. στερούνται τουλάχιστον 4 από 9 βασικά αγαθά και υπηρεσίες) στο 35,7% (από 36% το 2013, με υψηλότερη όμως βάση υπολογισμού). Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται περίπου 1,5 εκατομμύριο λαϊκά νοικοκυριά (περίπου 3,9 εκατ. άτομα). Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ακόμα χειρότερη από αυτήν που περιγράφουν τα επίσημα στατιστικά δεδομένα.

Η φτώχεια δεν είναι «φυσικό φαινόμενο», με το οποίο τάχα «παλεύει όσο μπορεί» η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όπως προσπαθεί να το παρουσιάσει. Η φτώχεια για μεγάλη μερίδα των λαϊκών στρωμάτων είναι σύμφυτη με τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και διευρύνεται σε συνθήκες κρίσης. Επιτείνεται ακόμα περισσότερο από τα μέτρα που παίρνουν όλες οι αστικές κυβερνήσεις για την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.

Τέτοια είναι τα μέτρα που παίρνει και η σημερινή κυβέρνηση, η οποία προπαγανδίζει ταυτόχρονα πως το λεγόμενο «παράλληλο πρόγραμμα» που ψήφισε πρόσφατα, θα «ανακουφίσει» τους πιο φτωχούς από τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης και των αντιλαϊκών νόμων που ψηφίζει σωρηδόν. Πρόκειται για ψέμα ολκής.

Τα μέτρα αυτού του «παράλληλου προγράμματος» αφορούν στη διαχείριση της ακραίας φτώχειας, η οποία στατιστικά ορίζεται από την κυβέρνηση σχεδόν στο ...«μισό» ακόμα κι αυτού του χαμηλού επίσημου ορίου της φτώχειας. Θυμίζουμε ότι το «κατώφλι της φτώχειας» υπολογίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού εισοδήματος των νοικοκυριών και για το 2014 διαμορφώνεται στα 4.512 ευρώ το χρόνο ανά άτομο (από 5.023 ευρώ το 2012, 6.591 ευρώ το 2010, 7.178 ευρώ το 2009).

Σύμφωνα όμως με το πρόγραμμα του «Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης» (ΚΕΑ), για να πάρει ένα άτομο την εισοδηματική ενίσχυση των 200 ευρώ το μήνα, που ισοδυναμεί με ψίχουλα, θα πρέπει να έχει ατομικό ετήσιο εισόδημα κάτω από 2.400 ευρώ! Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε «κίνδυνο φτώχειας» (σ.σ. με αποκλειστικά εισοδηματικά κριτήρια) εκτιμώνται σε 860.117 και αποτελούνται από περίπου 2,3 εκατ. άτομα, ενώ οι δικαιούχοι του προγράμματος στη σημερινή φάση υλοποίησης, δεν φτάνουν ούτε τις 17.000! Αυτή είναι η μια πλευρά, που αποκαλύπτει την κοροϊδία της κυβέρνησης σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων και ιδιαίτερα των πιο φτωχών.

Υπάρχει όμως και η πιο ουσιαστική πλευρά, αυτή που σχετίζεται με την αξιοποίηση των προγραμμάτων διαχείρισης της ακραίας φτώχειας, για να συμπιεστεί στο ελάχιστο η απαιτητικότητα των λαϊκών στρωμάτων και ταυτόχρονα να καταργηθούν άλλα κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα που μέχρι σήμερα κρατούσαν μεγάλες μερίδες του πληθυσμού οριακά πάνω από τα στατιστικά όρια της φτώχειας.

Τέτοια περίπτωση είναι, για παράδειγμα, το ΕΚΑΣ. Η κυβέρνηση το κατάργησε με το πρόσχημα ότι θα εντάξει τους χαμηλοσυνταξιούχους σε έναν γενικότερο σχεδιασμό «αντιμετώπισης» του κινδύνου της φτώχειας. Ετσι, με την κατάργηση του ΕΚΑΣ αρπάχτηκαν από τους χαμηλοσυνταξιούχους φέτος 168 εκατ. ευρώ και συνολικά την 4ετία 2016 - 2019, 2,4 δισ. ευρώ. Στον αντίποδα, μέσω του «Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης», θα δοθούν το επόμενο διάστημα μόλις 80 εκατ. ευρώ για την πιλοτική εφαρμογή του σε 30 δήμους! Θυμίζουμε, επίσης, ότι με βάση το 3ο μνημόνιο, οι περικοπές στις δαπάνες Πρόνοιας θα φτάνουν τα 900 εκατ. ευρώ κατ' έτος (0,5% του ΑΕΠ), που σημαίνει σφαγή επιδομάτων και παροχών.

Επομένως, αυτό που κάνει η κυβέρνηση - όπως και οι προηγούμενες - είναι να μοιράζει τη φτώχεια σε περισσότερους, παίρνοντας από αυτούς που βρίσκονται σε σχετικά καλύτερη μοίρα, για να δώσει ψίχουλα σε αυτούς που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Μ' αυτήν την αθλιότητα, ο λαός δεν μπορεί και δεν πρέπει να συμβιβαστεί. Διέξοδο από τη φτώχεια μπορεί να δώσει μόνο η πάλη του λαού για ανάκτηση των απωλειών και την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών, σε σύγκρουση με την πολιτική που υπηρετεί την ανταγωνιστικότητα και την ανάκαμψη του κεφαλαίου.

Ε.