Το "ταμείο" μιας επίσκεψης ...

«Ομπάμα: θα συνεχίσω να σας στηρίζω», «Obamacare για χρέος και λιτότητα», «Τα είπε στον Τσίπρα να τ' ακούσει ο Σόιμπλε», «Τώρα ελάφρυνση του χρέους», «Εκανε το χρέος του...», «Ομπάμα εξ ουρανού...», «Παγκόσμιο μήνυμα υπέρ Δημοκρατίας από την Αθήνα», «Αμφισβητείται το γερμανικό δόγμα», «Η επίσκεψη που ανέβασε την Ελλάδα»...

Είναι μερικοί μόνο από τους τίτλους των αστικών εφημερίδων της περασμένης βδομάδας, ενδεικτικοί για την «αποθεωτική» υποδοχή που επιφύλαξε σύσσωμη η αστική τάξη της χώρας και τα κόμματά της, παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις, στον απερχόμενο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπ. Ομπάμα. Μια υποδοχή αντάξια των μάλλον μεγάλων προσδοκιών της αστικής τάξης της χώρας από την επίσκεψη του ισχυρότερου συμμάχου της στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και στο ευρωατλαντικό ιμπεριαλιστικό κέντρο που έχει με σταθερότητα επιλέξει. Αλλά και ενδεικτική της «αγωνίας» για τα πολύ μεγάλα ανοιχτά μέτωπα που έχει να διαχειριστεί, μέσα στο κουβάρι των ενδοαστικών αντιθέσεων και των ανταγωνισμών στους οποίους συμμετέχει, ποντάροντας στη γεωγραφική θέση της χώρας και στη συμμετοχή στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, για να ανακτήσει το χαμένο έδαφος της περιόδου της κρίσης και να ισχυροποιήσει τη θέση των μονοπωλιακών ομίλων στην ευρύτερη περιοχή.

Αλλωστε, η «αγωνία» αυτή αποτυπώθηκε και στον τρόπο που τα αστικά επιτελεία επιχείρησαν να «θάψουν» και πιο πριν να λοιδορήσουν τις λαϊκές κινητοποιήσεις ενάντια στην εμπλοκή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και ενώσεις, κινητοποιήσεις που χαλούσαν την εικόνα των «εθνικών στόχων» που προβάλλει η αστική τάξη.

Πρόκειται, βέβαια, για «αγωνίες» που κάθε άλλο παρά αφορούν αποκλειστικά την αστική τάξη της χώρας μας. Αυτό, εξάλλου, επιβεβαίωσαν και τα όσα ειπώθηκαν στο Βερολίνο, όπου μετέβη αμέσως μετά ο Αμερικανός Πρόεδρος. Εκεί όπου συναντήθηκε με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ, και τους επικεφαλής των πέντε ισχυρότερων καπιταλιστικών κρατών της ΕΕ: τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, την πρωθυπουργό της Βρετανίας, Τερέσα Μέι, τον πρωθυπουργό της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι, και τον Ισπανό πρωθυπουργό, Μαριάνο Ραχόι.

Και μετά άρχισε το «ταμείο», για το τι τελικά άφησε η επίσκεψη. Κάνοντας το δικό τους «ταμείο» απ' τα όσα ειπώθηκαν ή υπονοήθηκαν, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα έχουν πολλούς ακόμα λόγους για να οργανώσουν την πάλη τους σε κατεύθυνση ρήξης με το κεφάλαιο και τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις.

Οι "σοβαρές προκλήσεις" των ιμπεριαλιστών...

Εξάλλου, παρ' ότι η κυβέρνηση, όπως και τα περισσότερα αστικά κόμματα και επιτελεία επέλεξαν προπαγανδιστικά να εστιάσουν στα όσα είπε ο Αμερικανός Πρόεδρος για το ζήτημα του χρέους, ο Μπ. Ομπάμα δεν άφησε περιθώρια παρερμηνειών για το τι πραγματικά συζητήθηκε: «Συζητήσαμε με τον πρωθυπουργό τις σοβαρές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ».

Με δυο λόγια, η επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ στην Ελλάδα έχει ως επίκεντρο την επιβεβαίωση (και ενίσχυση) της συμμετοχής της χώρας μας - ως μέλος του ΝΑΤΟ - στους επικίνδυνους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην ευρύτερη περιοχή, από τη Συρία, το Ιράκ και τη Λιβύη έως τη Μαύρη Θάλασσα και τη Βαλτική. Σχεδιασμοί που εξελίσσονται από πλευράς ΝΑΤΟ στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των ΗΠΑ και των άλλων κρατών - μελών του με άλλα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη (Ρωσία, Κίνα, Ιράν κ.λπ.) και με επίκεντρο τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών, αγορών και διαδρόμων στρατηγικής σημασίας. Αυτές είναι οι «σοβαρές προκλήσεις» της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας.

Είναι αυτές οι «σοβαρές προκλήσεις», σε συνθήκες μάλιστα όπου η καπιταλιστική οικονομία διεθνώς «αγκομαχά» για να περάσει σε φάση ορμητικής ανάκαμψης, που οδηγούν όχι μόνο στα πολύωρα τραπέζια των διαπραγματεύσεων και των εύθραυστων συμβιβασμών, αλλά και στα πεδία των πολεμικών συγκρούσεων για την επίλυση των διαφορών, όπως δείχνει και η φωτιά που καίει στη γειτονιά μας, αναμμένη από τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, στη Συρία και το Ιράκ.

Είναι αυτοί οι ανταγωνισμοί που γεννούν και τον κίνδυνο ακόμα κι ενός πιο γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου, για τον οποίο πλέον οι καπιταλιστές μιλούν ανοιχτά, ακόμα και αν φαινομενικά τον «ξορκίζουν», με αναφορές όπως αυτή του Μπ. Ομπάμα στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρωθυπουργό: «Βλέπουμε τι συμβαίνει όταν ξεσπούν ανταγωνισμοί του τύπου ο θάνατός σου η ζωή μου. Και ο εικοστός αιώνας ήταν ένας αιώνας αιματοχυσίας για την Ευρώπη». Αν θυμηθεί κανείς ότι αυτά τα λέει ο Πρόεδρος της πρώτης ιμπεριαλιστικής δύναμης, που στον ανταγωνισμό της με τις άλλες έχει κάνει την περιοχή - και όχι μόνο - «γης μαδιάμ», ακούγεται σχεδόν σαν προειδοποίηση...

Προβλήματα "συνοχής"...

Ταυτόχρονα, οι σοβαρές αυτές «προκλήσεις» και οι ανταγωνισμοί δοκιμάζουν και τη συνοχή του ευρωατλαντικού άξονα στην περιοχή, κι ακόμα περισσότερο τη συνοχή της ΕΕ, για την οποία ο Αμερικανός Πρόεδρος εξέφρασε με κάθε ευκαιρία την «αγωνία του», με αναφορές όπως ότι «η ενωμένη Ευρώπη δεν είναι καλή μόνο για τις ΗΠΑ, αλλά είναι κάτι καλό για ολόκληρο τον κόσμο».

Στο πλαίσιο αυτό, σίγουρα ένας από τους βασικούς στόχους των συναντήσεων Ομπάμα σε Αθήνα και Βερολίνο ήταν να διαβεβαιώσει και να απαντήσει στους «προβληματισμούς» των Ευρωπαίων ηγετών για την ευρωενωσιακή σχέση με το ΝΑΤΟ, με δεδομένες τις ρωγμές στην ΕΕ, που εκφράζονται και με διαφοροποιήσεις γύρω από το ζήτημα αυτό, με «αναζητήσεις» είτε προς άλλες ιμπεριαλιστικές συμμαχίες είτε προς ενίσχυση του ρόλου του ευρωστρατού κ.ο.κ. Ρωγμές που τροφοδοτεί και η εκλογή Τραμπ, που προεκλογικά, εκφράζοντας και τμήματα της αστικής τάξης των ΗΠΑ και σχετικούς προβληματισμούς, έχει ζητήσει από τα υπόλοιπα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ «να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες» στο πλαίσιο της λυκοσυμμαχίας.

Σχετικά μ' αυτά, δεν ήταν τυχαίες οι υπενθυμίσεις του Αμερικανού Προέδρου ότι «τα προηγούμενα χρόνια κάναμε ιστορικές επενδύσεις στο ΝΑΤΟ, αυξήσαμε την αμερικανική παρουσία στην Ευρώπη, και το σημερινό ΝΑΤΟ, η μεγαλύτερη συμμαχία του κόσμου, είναι πιο σταθερή παρά ποτέ. Κι εγώ είμαι αισιόδοξος ότι οι Αμερικανοί είναι δεσμευμένοι στο ΝΑΤΟ και όπως άλλωστε συνέβη πριν από αρκετά χρόνια, είτε υπό την κυβέρνηση Δημοκρατικών είτε Ρεπουμπλικανών, αυτή η δέσμευση στο ΝΑΤΟ θα συνεχιστεί. Κι επίσης εμείς θέλουμε να υπερασπιζόμαστε κάθε σύμμαχο χώρα».

...μεγάλα εμπόδια...

Την ίδια ώρα, βέβαια, που ο Αμερικανός Πρόεδρος μίλαγε για την «πιο σταθερή από ποτέ» συμμαχία του ΝΑΤΟ και έπλεκε το εγκώμιο της ΕΕ, η επίσκεψή του, αλλά και τα όσα εκτυλίχθηκαν στη συνάντηση με τους υπόλοιπους ηγέτες στο Βερολίνο, έδειχναν με σαφή τρόπο και τα μεγάλα μαχαίρια που έχουν βγει, αλλά και την προσπάθεια των ΗΠΑ για την εξασθένηση της γερμανικής ηγεμονίας στην ΕΕ, που αποτελεί επίσης στόχο της αμερικανικής αστικής πολιτικής.

Πίσω από τους όρκους στη διατήρηση της ευρωατλαντικής σχέσης, στη συνάντηση των «6» στο Βερολίνο δεν μπόρεσε να κρυφτεί ούτε η ανησυχία για την αναιμική ανάκαμψη, αλλά ούτε και οι οξυμένοι ανταγωνισμοί που «φουντώνει» η ανισομετρία εντός των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών και που παίρνει τη μορφή (και) της αντιπαράθεσης για το ποιο μείγμα αντιλαϊκής πολιτικής μπορεί να οδηγήσει σε ανάκαμψη του κεφαλαίου, με τον Αμερικανό Πρόεδρο να παίρνει άλλη μια φορά θέση υπέρ της λεγόμενης δημοσιονομικής χαλάρωσης.

Βέβαια, η διαπάλη αυτή που τόσο διαφημίστηκε και από την ελληνική κυβέρνηση, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην κυρίαρχη άποψη στη Γερμανία που τάσσεται υπέρ της αυστηρής πειθαρχίας στις συμφωνίες, ώστε να τηρούνται τα κριτήρια του Συμφώνου Σταθερότητας, και στις αστικές τάξεις της Γαλλίας, της Ιταλίας και άλλων χωρών που βλέπουν να μεγαλώνει η ψαλίδα της ανισομετρίας σε βάρος τους, δεν μπορεί να κρύψει το γεγονός ότι και το ένα και το άλλο μείγμα είναι βαθιά αντιλαϊκό, όπως αποτυπώνει και η απόλυτη ομοφωνία στο ότι, είτε έτσι είτε αλλιώς, η αντιλαϊκή επίθεση, οι περιβόητες «μεταρρυθμίσεις» για την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου, πρέπει να συνεχιστούν και να επιταχυνθούν.

Οπως, επίσης, το ίδιο - δηλαδή τα συμφέροντα και τον καβγά των μονοπωλίων και όχι τα λαϊκά συμφέροντα - αφορούν και μια σειρά από άλλα ζητήματα που μπήκαν στο τραπέζι από τον Αμερικανό Πρόεδρο και παραμένουν ανοιχτά. Από τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων ΗΠΑ - ΕΕ (TTIP), το λεγόμενο «οικονομικό ΝΑΤΟ», που στο κοινό τους άρθρο Ομπάμα και Μέρκελ επιχείρησαν προκλητικά να την παρουσιάσουν ως «ωφέλιμη και για τους εργοδότες και για τους εργαζόμενους, τους καταναλωτές και τους αγρότες», έως τη Συμφωνία για τις κλιματικές αλλαγές, που αξιοποιείται ανάμεσα στα άλλα και για τη μάχη των ανακατατάξεων και των ανταγωνισμών ανάμεσα στα μονοπώλια και τις καπιταλιστικές χώρες.

Αλλο ένα χαρακτηριστικό ζήτημα στη συνάντηση των «6» που δείχνει τις αντιθέσεις των ισχυρών αυτών καπιταλιστικών χωρών, είναι και το γεγονός ότι δεν επήλθε κατάληξη για την επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Ρωσίας για την υπόθεση της Ουκρανίας, αλλά και σε ό,τι αφορά τη δράση της Ρωσίας στη Συρία με αφορμή τους ρωσικούς βομβαρδισμούς, όπως πιέζει τουλάχιστον η κυβέρνηση Ομπάμα.

...και καλοί φίλοι

Σ' αυτό το πλαίσιο των αβυσσαλέων ανταγωνισμών, ειπώθηκαν και τα «καλά λόγια» προς την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, που παίζει σήμερα το ρόλο του πρόθυμου να συμβάλει στη «σταθεροποίηση» και του σημαιοφόρου του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην περιοχή, με τη συμφωνία και όλων των υπόλοιπων αστικών κομμάτων.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν, εξάλλου, αποκαλυπτικός για το ρόλο της Ελλάδας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και στα αμερικανικά σχέδια στην περιοχή, όταν σημείωνε ότι μπορούν να στηρίζονται «στην Ελλάδα ως φίλη χώρα, σύμμαχο, ζωτικό σύνδεσμο με το ΝΑΤΟ και τη διατλαντική εταιρική σχέση»,ευχαριστώντας τον πρωθυπουργό «για την προσήλωσή σου στη Συμμαχία μας» και τη «φιλοξενία των ΝΑΤΟικών πλοίων στο Αιγαίο», συγχαίροντάς τον «γιατί είναι μία από τις πέντε μόνο χώρες (σ.σ. η Ελλάδα) - μέλη του ΝΑΤΟ που συνεχίζει να δαπανά 2% του ΑΕΠ της για την Αμυνα». Κι ενώ την ίδια ώρα «κάρφωνε» τις νέες απαιτήσεις λέγοντας ότι στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό συζητήθηκε το ζήτημα της ανταλλαγής πληροφοριών, αλλά και ξεγύμνωνε τα όρια της λεγόμενης «πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής» τονίζοντας τη σημασία «της διατήρησης σε ισχύ των κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένων αυτών της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά της Ρωσίας».

Μεγαλώνουν οι κίνδυνοι για τους λαούς...

Το σίγουρο είναι ένα: Από αυτές τις εξελίξεις, μόνο νέοι κίνδυνοι μπορούν να προκύψουν για τον ελληνικό λαό και τους λαούς όλης της περιοχής. Είναι πραγματικά έωλα και επικίνδυνα για το λαό τα επιχειρήματα σαν αυτά που αναμασά η κυβέρνηση, αλλά και τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, για το ότι η εμπλοκή μέσα σ' αυτό το κουβάρι των αντιθέσεων μπορεί να σημαίνει και κάτι καλό για το λαό.

Δεν ήταν, άλλωστε, λίγα τα παραδείγματα που ακούστηκαν κατά τη διήμερη επίσκεψη από τα χείλη του Αμερικανού Προέδρου: από τους ξεριζωμένους από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ και ΕΕ πρόσφυγες, για τους οποίους ο Πρόεδρος των ΗΠΑ επιχείρησε να παρουσιαστεί «αθώος του αίματος», έως τα «τέρατα» που έθρεψαν τύπου «Ισλαμικού Κράτους» και από τη σιωπή για τα Ελληνοτουρκικά, ενδεικτική του πού υποθάλπτεται η προκλητικότητα και επιθετικότητα της τουρκικής αστικής τάξης, ο «μπαξές» είχε απ' όλα.

Αλλά σίγουρα το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα για τα όσα επικίνδυνα δρομολογούν τα ευρωατλαντικά σχέδια στην περιοχή, ήταν τα όσα αποκαλυπτικά ειπώθηκαν για το Κυπριακό, εκεί όπου κορυφώνονται οι πιέσεις για μια «λύση η οποία (...) θα δημιουργεί οικονομικές ευκαιρίες» για τα μονοπώλια, για ένα νέο, επικίνδυνο και άδικο διχοτομικό σχέδιο, όπως το αποτύπωσε και ο Αμερικανός Πρόεδρος: «Τις επόμενες βδομάδες και μήνες, βλέπουμε μια ευκαιρία να γίνει κάτι, να λυθεί το πρόβλημα. Εάν βρούμε μια λύση που εξασφαλίζει ισοτιμία - είναι βέβαιο φυσικά ότι δεν θα ικανοποιηθούν και οι δύο πλευρές εκατό τοις εκατό. Εάν, πάντως, βρεθεί ένας μηχανισμός για μία μεταβατική κατάσταση από το σημερινό status quo προς μία μελλοντική κατάσταση, αυτό το οποίο φαντάζονται και επιθυμούν και οι δύο πλευρές, θα το υποστηρίξουμε και εμείς. Εμείς θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, ό,τι περνάει από το χέρι μας, για να υποστηρίξουμε τη διαδικασία αυτή».

Τ. Κ.