Σήμερα η 98η επέτειος ίδρυσης του ΚΚΕ

«Εις το ξενοδοχείον "Πειραιεύς", εις την αίθουσαν του σωματείου των μηχανικών ατμοπλοίων... (λογοκρισία 3 γραμμών) συνήλθε χτες εις την πρώτην συνεδρίασίν του το πρώτον σοσιαλιστικόν συνέδριον της Ελλάδος, με κύριον σκοπόν την συνένωσιν όλων των εν Ελλάδι σοσιαλιστικών ομάδων εις ένα ενιαίον κόμμα διοικούμενον ενιαίως και αντιπροσωπευόμενον εις την Διεθνή. Η έναρξις εγένετο εις τας 10 π.μ...» («Ριζοσπάστης» 5, (18) του Νοέμβρη 1918).

Έτσι άρχιζε ο «Ριζοσπάστης» το ρεπορτάζ από την πρώτη μέρα των εργασιών του ιδρυτικού Συνεδρίου του Κόμματός μας, που κλείνει σήμερα 98 χρόνια από την ίδρυσή του. 98 χρόνια πρωτοπόρας δράσης, σε δρόμους δύσβατους, μα ωραίους και αληθινούς, για την εργατική τάξη, το λαό, για τις ελπίδες και τους πόθους του να ξημερώσουν οι πιο όμορφες μέρες που δεν έζησε ακόμη. Στον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση, για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Εκεί όπου η δουλειά από εξαναγκασμός θα είναι ελευθερία, γιατί δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και, πάνω απ' όλα, ο καθένας θα ζει για να δημιουργεί για όλους και όλοι για τον ένα.

Ο «Ριζοσπάστης» ήταν η μόνη εφημερίδα, που πρόβαλε από τις στήλες της, με ρεπορτάζ, τις εργασίες του Συνεδρίου, καθώς και τις αποφάσεις και τα ντοκουμέντα που αυτό ψήφισε.

Το ΣΕΚΕ και η μετονομασία του σε ΚΚΕ

Το Κόμμα μας ιδρύθηκε με την ονομασία Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ). Στο 2ο Συνέδριό του, που συνήλθε τον Απρίλη, 5 - 12 (18 - 25) του 1920 και αποφάσισε την προσχώρηση στη Γ' Κομμουνιστική Διεθνή και την αποδοχή των αρχών και των ψηφισμάτων της, αποφασίστηκε να προστεθεί στον τίτλο του Κόμματος η λέξη «Κομμουνιστικό» και έτσι το Κόμμα ονομαζόταν Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (Κομμουνιστικό), ΣΕΚΕ (Κ). Στο ίδιο Συνέδριο, αποφασίστηκε να τεθεί ο «Ριζοσπάστης» υπό τον έλεγχο της ΚΕ, ορίζοντας τον Γιάννη Κορδάτο, μέλος της ΚΕ, αντιπρόσωπο του Κόμματος στον «Ριζοσπάστη», για να ασκεί έλεγχο στην πολιτική της εφημερίδας. Ετσι, κάτω από τον τίτλο του, προστέθηκε η φράση: «Υπό τον πολιτικό έλεγχο της ΚΕ του ΣΕΚΕ». Ενα χρόνο αργότερα, την 1η Αυγούστου 1921, ο «Ριζοσπάστης» έγινε «επίσημο όργανο του ΣΕΚΕ(Κ)». Εως τότε, επίσημο όργανο της ΚΕ του Κόμματος ήταν η εφημερίδα «Εργατικός Αγών».

Τη μετονομασία του σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (Ελληνικό Τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς), ΚΚΕ (ΕΤΚΔ), την αποφάσισε το 3ο έκτακτο Συνέδριό του, που συνήλθε από τις 26 Νοέμβρη έως τις 3 Δεκέμβρη 1924. Το Συνέδριο, ομόφωνα, δέχτηκε όλες τις αποφάσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς, της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας και τους 21 όρους εισδοχής των Κομμουνιστικών Κομμάτων στη Διεθνή.

Η ίδρυση του ΚΚΕ ήταν η κατάληξη μιας μακροχρόνιας διαδικασίας, το νομοτελειακό αποτέλεσμα της εξέλιξης του καπιταλισμού στην Ελλάδα, ο ώριμος καρπός της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος, που οδήγησε στη συνένωσή του με την επιστημονική κοσμοθεωρία του κομμουνισμού, στο επαναστατικό προλεταριακό κόμμα.

Αυτό σημαίνει, αφενός τη διάδοση του μαρξισμού μέσα στην εργατική τάξη, αφετέρου την ωρίμανση της πολιτικής συνείδησης μιας πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, αλλά και την κατάκτηση πείρας και οργάνωσης σε δικούς της φορείς για τα δικά της συμφέροντα. Σημαίνει, επίσης, ότι η κοινωνική εξέλιξη έχει οδηγήσει στην ύπαρξη και εδραίωση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, έτσι που να υπάρχει εργατική τάξη και να έχει αρχίσει η συγκέντρωσή της.

Ενσάρκωσε ό,τι πιο πρωτοπόρο είχε κατακτηθεί έως τότε

Το ΚΚΕ, από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του το 1918, ενσάρκωσε ό,τι πιο πρωτοπόρο είχε κατακτήσει η ανθρώπινη σκέψη έως τότε και το εξέφρασε με τον ταξικό προλεταριακό διεθνιστικό του χαρακτήρα, με την πολιτική και το πρόγραμμά του.

Από το πρώτο συνέδριό του, μίλησε ξεκάθαρα για την ανάγκη της πολιτικής οργάνωσης της εργατικής τάξης σε δικό της ξεχωριστό ταξικό επαναστατικό κόμμα, με σκοπό την κατάκτηση της εξουσίας για την κατάργηση της εκμετάλλευσης, ξεκαθαρίζοντας ότι πηγή της εκμετάλλευσης είναι η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής. Στο Ιδρυτικό Ψήφισμα σημειώνεται ότι το Κόμμα βασίζεται πάνω σε δύο θεμελιώδεις αρχές: Στην «πολιτική και οικονομική οργάνωση του προλεταριάτου σε ξεχωριστό κόμμα τάξεως διά την κατάκτησιν της πολιτικής εξουσίας και την δημοσιοποίησιν των μέσων της παραγωγής και ανταλλαγής, δηλαδή την μεταβολήν της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας εις κοινωνίαν κολλεχτιβικήν ή κομμουνιστικήν». Επίσης, στη «διεθνή συνεννόηση και δράση των εργατών».

Στις Αρχές και στο Πρόγραμμα του Κόμματος που ψηφίστηκαν στο πρώτο Συνέδριο τονίζεται η αναγκαιότητα της κοινωνικής επανάστασης για «την απελευθέρωσιν όχι μόνο των προλεταρίων, αλλά και ολοκλήρου της ανθρωπότητος που υποφέρει σήμερον». Προστίθεται δε ότι ο αγώνας της εργατικής τάξης «είναι αναγκαστικώς και πολιτικός αγών, (επειδή) δεν δύναται να πραγματοποιήση την ιστορικήν της αποστολήν χωρίς να γίνη κάτοχος της πολιτικής εξουσίας, όπερ δύναται να κατορθώση μόνον δι' ενιαίας επαναστατικής δράσεως της παγκοσμίου εργατιάς, οργανωμένης σε ξεχωριστό εργατικό κόμμα».

Από την πρώτη, δε, στιγμή τάχθηκε αλληλέγγυο με τους ταξικούς αδελφούς σ' όλη τη Γη, αποδεικνύοντας το διεθνιστικό του χαρακτήρα, αδιάσπαστη αρχή του ταξικού επαναστατικού κόμματος, αφού το Συνέδριο εξέδωσε χαιρετιστήριο ψήφισμα προς τη νεαρή Σοβιετική Ρωσία, αλλά και «διαμαρτυρίαν διά την μελετωμένην επέμβασιν των συμμάχων κατά της νεαράς Σοβιετικής Δημοκρατίας».

Το Συνέδριο εξέλεξε 5μελή Κεντρική Επιτροπή αποτελούμενη από τους Αρίστο Αρβανίτη, Δημοσθένη Λιγδόπουλο, Σταμάτη Κόκκινο, Μιχαήλ Σιδέρη και Νίκο Δημητράτο. Και 3μελή Εξελεγκτική Επιτροπή, από τους Γιώργη Πισπινή, Σπύρο Κομιώτη και Αβραάμ Μπεναρόγια. Διευθυντής της εφημερίδας «Εργατικός Αγών», εκλέχτηκε ο Δημοσθένης Λιγδόπουλος.