Οκτώ μερόνυχτα και 224 χιλιόμετρα για το δικαίωμα στη ζωή που μας αξίζει

Σκέψεις και εντυπώσεις από τη συμμετοχή μας σ' αυτήν τη μεγάλη πορεία

"Οταν για να βρεις δεν υπάρχει πια καμιά δουλειά

πρέπει ν' αντισταθείς!

Πρέπει ολάκερο το κράτος

τα πάνω κάτω ανάποδα να φέρεις

μέχρι να γίνεις ο ίδιος του εαυτού σου εργοδότης

και τότε

πάντα διαθέσιμη δουλειά για σένα θα 'χει.

Οταν για την αδυναμία σας σας περιγελούν

δεν επιτρέπεται καιρό να χάνετε άλλο

πρέπει έτσι να φροντίσετε

που όλοι, όσοι αδύνατοι είναι, να βαδίσουνε μαζί

τότε μεγάλη δύναμη πια θα 'στε

να σας περιγελάει τότε δε θα τολμά κανείς."

Η μεγάλη συγκέντρωση στην Πάτρα

πριν από την έναρξη της πορείας

Με αυτά τα λόγια του Μπρεχτ, λόγια που άγγιξαν τις ψυχές και τις συνειδήσεις χιλιάδων στο διάβα της, δόθηκε το περασμένο Σάββατο (2/4/2016), στην πλατεία Γεωργίου, το έναυσμα της μεγάλης πορείας ενάντια στην ανεργία από την Πάτρα στην Αθήνα. Την επόμενη μέρα, χιλιάδες, πέρα κι από την πιο αισιόδοξη πρόβλεψη και καταγραφή, «ξεπροβόδισαν» την πορεία έως τα σύνορα της πόλης κι ακόμα πιο πέρα στα χωριά του Ρίου και έως το Αίγιο.

Αυτή η πορεία, για 8 ολόκληρες μέρες και νύχτες, για 224 χλμ., έφερε τα πάνω κάτω απ' όπου πέρασε. Αγκαλιάστηκε και αγκάλιασε χιλιάδες εργάτες, αγρότες, αυτοαπασχολούμενους και γυναίκες, νέα παιδιά, που βγήκαν στις πύλες των εργοστασίων και των άλλων χώρων δουλειάς, στις πόρτες των μικρομάγαζων, στα κατώφλια των σπιτιών και στις πλατείες για να την υποδεχτούν με τη ζεστασιά που μόνο ο λαός ξέρει να δίνει, όταν βλέπει έναν αγώνα ως δικό του αγώνα. Αγκαλιάστηκε και αγκάλιασε εργατικά Σωματεία και Ομοσπονδίες, Εργατικά Κέντρα, κλάδους ολόκληρους, Αγροτικούς Συλλόγους, Συλλόγους Γυναικών, σπουδαστών και φοιτητών αλλά και πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους, που ήταν εκεί σε κάθε βήμα για να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους, να περπατήσουν μαζί τα χιλιόμετρα της κάθε μέρας, να στείλουν μηνύματα αλληλεγγύης, όχι μόνο απ' όλη την Ελλάδα αλλά ακόμα και πέρα από τα σύνορα. Κάνοντας δική τους υπόθεση, γιατί δική τους είναι, την πρωτοβουλία του τρίτου μεγαλύτερου δήμου της χώρας με επικεφαλής τους κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές. Δίνοντας στη σημαντική αυτή πρωτοβουλία κι άλλο «μπόι», για να βγει και να ξεπεράσει τα όρια των περιοχών που κινήθηκε κι όσων την περπάτησαν.

Αυτή η πορεία ήταν μια μεγάλη, μαζική, μαχητική εξόρμηση

Με μια μεγάλη διαδήλωση ως το Ρίο

ξεπροβόδισε ο λαός της Πάτρας

τους πεζοπόρους

Παρέσυρε στο διάβα της προκαταλήψεις, έκανε ρωγμές στην ηττοπάθεια και τη μοιρολατρία, ανέβασε τις αγωνιστικές διαθέσεις, φώτισε τις αιτίες των προβλημάτων, άνοιξε τη συζήτηση: «Αλήθεια, γιατί να μη δουλεύουν όλοι; Να κλέψουμε θέλουμε;». Στις δεκάδες στάσεις της, σε τρεις νομούς, άνοιξε την κουβέντα, μεταφέροντας από στόμα σε στόμα το μήνυμα του αγώνα και της διεκδίκησης. Προβλημάτισε κι έριξε ένα σπόρο που θα καρπίσει, ώστε από το «μπράβο παιδιά! Μακάρι να γίνει κάτι», που ακούσαμε δεκάδες φορές, να πάμε στο «μπορεί να γίνει κάτι», με το λαό πρωταγωνιστή, στο επίκεντρο των εξελίξεων, κόντρα σε όσους του στερούν τη δουλειά και τη ζωή για να αυγαταίνουν τα κέρδη τους. «Τίποτα δε γίνεται αν μένεις θεατής, όλα ανατρέπονται αν ξεσηκωθείς», ήταν το σύνθημα.

Εδειξε με τη δύναμη της πράξης και του παραδείγματος ότι υπάρχει και άλλος δρόμος πέρα από το να μένουμε με σταυρωμένα τα χέρια, να παρακαλάμε για ένα ξεροκόμματο, να παραδίνουμε ό,τι έχουμε για να «ελεήσουν» να έρθουν οι καπιταλιστές - «επενδυτές» να μας εκμεταλλευτούν και το κράτος τους να μας πετάξει ένα πιάτο φαΐ και μια προσωρινή 5μηνη απασχόληση, μέχρι να ξαναδούμε το μαύρο σκοτάδι της ανεργίας.

Ενωσε μ' ένα ακόμα γερό νήμα εκείνους που δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν, τους εργάτες από τα διυλιστήρια, τα σωληνουργεία, τις βιομηχανίες, με τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους στα μικρομάγαζα του Κιάτου, τους αγρότες που χάνουν τη γη και τη δουλειά μέσα απ' τα χέρια τους απ' το Αίγιο έως το Δερβένι και πέρα στο Ξυλόκαστρο. Εγινε μαγνήτης και πόλος που συγκέντρωσε όχι μόνο δυνάμεις και κόσμο όπου έμπαινε η πορεία κι όσο πλησίαζε στις ρημαγμένες περιοχές της Ελευσίνας και τις εργατογειτονιές της Αθήνας, αλλά και βήμα αιτημάτων και διεκδίκησης για όλα τα καυτά λαϊκά προβλήματα.

Εφερε «δροσιά» σε μέρη που ψήνονται από το λίβα της ανεργίας από την Πάτρα των 30.000 ανέργων έως την Κόρινθο, όπου ένας στους τρεις είναι άνεργος, καθώς αφού τον ξεζούμισαν, τον πέταξαν οι καπιταλιστές στο δρόμο. Εκεί που οι εργάτες, με πρωτοβουλία του Εργατικού Κέντρου, υποδέχτηκαν την πορεία με ένα διαφορετικό σηματοδότη, βάζοντας στις κολόνες της πόλης τα ονόματα των «εγκλημάτων» και τον αριθμό των θυμάτων: «Κεραφίνα» - άνεργοι 50, «ΒΕΚΚΑ» - άνεργοι 150, «Pepsi» - άνεργοι 450, «Adams» - άνεργοι 60 κ.ο.κ. Αυτή η πορεία φύσηξε σα δροσερό αεράκι μέσα στο μολυσμένο αέρα των εργασιακών γκέτο στα διυλιστήρια και τα σωληνουργεία, στις βιομηχανίες της Ελευσίνας και του Ασπρόπυργου.

Σ' αυτούς έδωσε «φωνή», αυτοί και την αγκάλιασαν, βγήκαν στις πύλες για να την υποδεχτούν, αποκαλύπτοντας τις μεγάλες λαϊκές δυνάμεις, τις εφεδρείες που υπάρχουν και πρέπει να μπουν στη μάχη για ζωή ανθρώπινη, με δικαιώματα.

Ολα αυτά έδιναν κάθε μέρα «φτερά» στα κουρασμένα πόδια των πορευόμενων κάτω από τον σκληρό ανοιξιάτικο ήλιο. Οσων ξεκίνησαν από την Πάτρα, αλλά κι όσων έφτασαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας, ακόμα κι απ' το εξωτερικό, για να περπατήσουν για το δίκαιο σκοπό. Οσων, κι ήταν πολλοί αυτοί, μπήκαν για πρώτη φορά στον αγώνα, και τώρα, μια βδομάδα μετά, βγαίνουν πιο έμπειροι, με εικόνες αλλιώτικες.

Εκείνες που συνάντησαν σε κάθε βήμα της διαδρομής: Τους εργάτες με τη φόρμα στην πύλη του εργοστασίου, τη γιαγιά σε ένα κατώφλι που μοιράζει καραμέλες και κλαίει, χειροκροτήματα και κορναρίσματα, μια κυρία από ένα θερμοκήπιο να μοιράζει λουλούδια, δέκα εργαζόμενοι σε ένα φουρνάρικο με τις αλευρωμένες ποδιές τους, με τις άλλες ποδιές έξω απ' τα νοσοκομεία, κι άλλοι πολλοί, πάρα πολλοί ακόμα. Κι άλλες εικόνες, εικόνες χαράς και πείσματος, δικαίωσης και λύτρωσης, χωρατά και γέλια, συγκίνηση, γροθιές υψωμένες και δάχτυλα να σχηματίζουν το σήμα της νίκης. Στιγμές αλληλεγγύης και δεσίματος σε κάθε βήμα αλλά και τις ώρες της ανάπαυσης κάθε βράδυ στα γυμναστήρια που διανυκτέρευε η πορεία. Οσα θα χρειαζόταν ένα βιβλίο για να πούμε.

Κόντρα στο ρεύμα της υποταγής και της συναίνεσης

Πέρασαν τον Ισθμό

Εικόνες απ' το μέλλον, απ' την τεράστια δύναμη του λαού που όταν αποκτήσει συνείδηση της δύναμής του «να τους περιγελάει δεν θα μπορεί τότε κανείς».

Αυτή η πορεία, με το μεγαλείο αλλά και την απλότητα της ζωής που προχωράει, που την προχωράνε οι άνθρωποι που αγωνίζονται, όσα εμπόδια κι αν βρει στο διάβα της, έβαλε έστω και για λίγο στην άκρη και τους θλιβερούς υποστηρικτές της ακινησίας και της αδράνειας, εκείνους που παλεύουν νύχτα και μέρα για να μείνουν τα πράγματα ως έχουν, που λύσσαξαν για να μην παρθεί η απόφαση στο Δημοτικό Συμβούλιο κι ύστερα για να την υπονομεύσουν με όποιον τρόπο διέθετε ο καθένας, πετώντας λάσπη, σπέρνοντας το δηλητήριο της διχόνοιας και το ζιζάνιο της ηττοπάθειας, ότι τάχα «δε βγαίνει τίποτα». «Δεν εντάσσεται στους σκοπούς του δήμου», «ούτε ένα ευρώ δε θα εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συμβούλιο». Ως και ότι ο κομμουνιστής δήμαρχος «έπρεπε να κάτσει στην πόλη του για να τη φροντίσει κι όχι να τρέχει από κει κι από δω», είπαν. Αυτή είναι η σαπίλα του καπιταλιστικού κράτους κι όσων το υπηρετούν και από τις θέσεις της Τοπικής Διοίκησης. Αυτός κι ο άλλος δρόμος, που έδειξε η δημοτική αρχή της Πάτρας: Οχι η περιγραφή, όχι το παρακαλετό για τα προγράμματα προσωρινής εργασίας, όχι το «γην και ύδωρ» στην εργοδοσία μπας κι ανοίξει καμιά κακοπληρωμένη δουλειά ακόμα, αλλά ο αγώνας για δουλειά για όλους. Δουλειά με δικαιώματα κι όχι σε γκέτο. Ουσιαστική, ολοκληρωμένη προστασία όσων ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης πετάει στον Καιάδα της ανεργίας και όχι φτωχοκομεία και συσσίτια της εξαθλίωσης. Γιατί οι όμορφες πόλεις δεν είναι αυτές με τα ωραία λαμπιόνια, τις ακριβοπληρωμένες φιέστες, τα γυαλισμένα πεζοδρόμια. Δεν είναι εκείνες που υπάρχουν άνεργοι, κόσμος που δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα ούτε για να ταΐσει τα παιδιά του, παιδιά που δεν μπορούν να φύγουν από το σπίτι για να ανοίξουν τα φτερά τους, να δημιουργήσουν οικογένεια, να χαρούν τη ζωή. Καθένα απ' τα εκατοντάδες «γεια σου δήμαρχε» από άλλες πόλεις, καθένα «να 'χαμε έναν τέτοιο δήμαρχο κι εμείς» ήταν και μια απάντηση, μια επιβεβαίωση για το τι σημαίνει δημοτικές αρχές αγωνιστικές, πρωτοπόρες, κόντρα στο ρεύμα και τα πολύ στενά περιθώρια που αφήνει το καπιταλιστικό κράτος.

Αυτό το μεγάλο επίτευγμα είναι η αρχή και όχι το τέλος της διαδρομής, όπως ειπώθηκε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της πορείας και με πολλές ευκαιρίες, σε συζητήσεις και πηγαδάκια, στην κουβέντα με τους ντόπιους, στους χαιρετισμούς και στα μηνύματα αλληλεγγύης.

Αυτός ο αγώνας τραβάει μακριά

Και συνεχίζουν προς την Αθήνα

(η φωτογραφία την Παρασκευή

στο ύψος των Αγ. Θεοδώρων)

Τα χαρακτηριστικά αυτής της πορείας, η διάρκεια, η αντοχή, η αλληλεγγύη, η οργάνωση και η στήριξη από όλο το λαό, πρέπει να γίνουν συνώνυμα αυτού του αγώνα που πάει παρακάτω, που παίρνει τη σκυτάλη από την πρωτοβουλία του δήμου, για να την πάει πολύ πέρα από το τέρμα της μεγαλειώδους διαδρομής, τη μεγάλη αποψινή συγκέντρωση στο Σύνταγμα. Ενός αγώνα που πηγαίνει, πρέπει να πάει, πολύ παραπέρα, ίσα στην καρδιά του «εγκλήματος», που 'χει ενόχους με ονόματα, τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης, την ΕΕ, την εξουσία και την οικονομία του κεφαλαίου. Πηγαίνει και πρέπει να πάει μέχρι την ανατροπή όσων κάνουν κουμάντο στην οικονομία, όσων έχουν τα μέσα παραγωγής και τα εργοστάσια στα χέρια τους, κάνοντας τη ζωή κόλαση για εργαζόμενους και ανέργους για να αυγαταίνουν τα κέρδη τους.

Κι απ' αυτήν την άποψη, η πρωτοβουλία αυτή ήταν ένα πραγματικό ορόσημο, που τα συμπεράσματα και τις παρακαταθήκες που αφήνει πρέπει να τα κάνει δικά του και να τα αξιοποιήσει το ίδιο το εργατικό κίνημα, επικεφαλής μιας μεγάλης συμμαχίας που πρέπει να φέρει πραγματικά τα πάνω κάτω. Αλλά και κάθε άνθρωπος που δε συμβιβάζεται με τη μιζέρια, την αναδουλειά, την ανεργία, τη δουλειά χωρίς δικαιώματα. Που ξέρει, όπως είπε κι ο δήμαρχος Πάτρας σ' έναν από τους χαιρετισμούς του, ότι «δεν έχει δυο ζωές, τη μια για να τη χαλαλίσει και την άλλη για να τη χαρεί», και γι' αυτό πρέπει να παλέψει για να ζήσει όπως μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος στον 21ο αιώνα, με τις τεράστιες δυνατότητες της επιστήμης, της τεχνολογίας και της παραγωγής.

Από τη μεγάλη συναυλία με το συγκρότημα «Ρωμιοσύνη», την Τρίτη το βράδυ, στο Ξυλόκαστρο, ηχεί ακόμα το «Τραγούδι της Αλληλεγγύης»: «Δυο τάξεις παλεύουν σε πάλη σκληρή / θα 'ρθει πάλι η στιγμή!».

Ακόμα: «Τώρα είναι δικός σου αυτός ο δρόμος».

«Τίποτα δε γίνεται αν μένεις θεατής, όλα ανατρέπονται αν ξεσηκωθείς».

(Κι αυτός είναι ένας αγώνας σκληρός, ένας αγώνας τάξης ενάντια σε τάξη)

Τάσος  ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ