Ποιοί τα φάγανε, τελικά;

Oταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος διατύπωνε τον πασίγνωστο αφορισμό του "όλοι μαζί τα φάγαμε", δικαίως αντιδράσαμε αγανακτiσμένοι και τον αρχίσαμε στα φάσκελα. Όμως, η αγανάκτηση και το φάσκελο μπορεί να δίνουν διέξοδο στην οργή αλλά αφήνουν αναπάντητο το ερώτημα "Ποιοί τα φάγανε;". Διότι το μόνο σίγουρο είναι ότι, αφού λεφτά δεν υπάρχουν, κάποιοι τα φάγανε. Ποιοί;

Πρώτον, οι κρατικές επιχορηγήσεις προς τις μεγάλες επιχειρήσεις και τα μονοπώλια. Καλός ο καπιταλισμός αλλά πώς να κάνεις δουλειά αν δεν βάλει και το κράτος ένα χεράκι; Να σου φτιάξω δυο δρόμους, κύριε κράτος, αλλά βάλε κι εσύ δυο φράγκα. Να σου φτιάξουμε τα έργα για τους ολυμπιακούς αγώνες του 2004 αλλά ρίξε και καμμιά επιδότηση. (Ερώτημα εν παρενθέσει: Μήπως ξέρει κανείς πόσο μας κόστισαν τελικά αυτοί οι αγώνες; Η τελευταία πληροφορία έκανε λόγο για εννέα δισ. ευρώ αλλά το μέτρημα συνεχιζόταν.)

Δεύτερον, οι δαπάνες για την άμυνα. Μιλάμε για το κονδύλι τού προϋπολογισμού, το οποίο επί σειρά δεκαετιών υπερψηφιζόταν από όλα τα κόμματα πλην ΚΚΕ,  με την φράση "όχι σε όλα, ναι στην άμυνα". Κάπως έτσι καταφέραμε να πραγματοποιήσουμε την ύψους τριών δισ. ευρώ "αγορά του αιώνα", επί υπουργείας Άκη. Κατάντησε η φτωχή Ελλαδίτσα να πληρώνει, σε σχέση με το ΑΕΠ της, το δεύτερο μεγαλύτερο ποσό (μετά τις ΗΠΑ) ανάμεσα σε όλες τις χώρες τού ΝΑΤΟ. Και πάντα η δικαιολογία ήταν η ίδια: ο κίνδυνος από την Τουρκία.

Τρίτον, το αυτοτροφοδοτούμενο χρέος. Είναι γνωστή η λαϊκή αποστροφή "παίρνω δανεικά για να ξοφλήσω τα δανεικά που είχα πάρει". Αυτή η αποστροφή έχει απόλυτη εφαρμογή στα δημοσιονομικά τής χώρας ακόμη και σήμερα. Γιατί καλέσαμε την τρόικα και υπογράψαμε τα μνημόνια; Διότι δεν είχαμε λεφτά να πληρώσουμε τα ομόλογα που έληγαν. Επομένως, μπήκαμε στην πρέσσα ως λαός για να πάρουν τα λεφτά τους εκείνοι που μας είχαν δανείσει παλιότερα. Μόνο που τα παλιά δανεικά τα είχαμε πάρει με επιτόκιο 1,5% ή 2% και τα καινούργια της τρόικας τα πήραμε με 5,5%. Μ' αυτό το "σατανικό κόλπο" καταφέραμε να μπούμε υπό επιτήρηση με χρέος 120% του ΑΕΠ και ύστερα από πέντε χρόνων ξεμάτωμα (συν ένα κούρεμα) να έχουμε φτάσει στο 180%.

Τέταρτον, το επίσημα θεσμοθετημένο δικαίωμα του κεφαλαίου να μη πληρώνει φόρους. Πριν τριάντα χρόνια, τα κέρδη των κεφαλαιουχικών εταιρειών φορολογούνταν με 63%. Αργότερα, ο συντελεστής μειώθηκε στο 45%. Στις αρχές της χιλιετίας έπεσε στο 35%. Το 2009, επί Κώστα "σεμνά και ταπεινά" Καραμανλή, κατρακύλησε στο 25%. Ο Γιώργος "λεφτά υπάρχουν" Παπανδρέου έκοψε άλλες πέντε μονάδες. Σήμερα, τα αδιανέμητα κέρδη των ανωνύμων εταιρειών φορολογούνται με 10% ενώ μένουν αφορολόγητα τα κέρδη που καταχωρίζονται σε ειδικά αποθεματικά και προορίζονται για επένδυση.

Πέμπτον, η -επίσης θεσμοθετημένη- δυνατότητα των επιχειρήσεων να μη πληρώνουν ακόμη και αυτά τα ψίχουλα, μεταφέροντας τα κέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους, μέσω λογιστικών εγγραφών ή τριγωνικών συναλλαγών. Θυμηθείτε την περίπτωση της Μοτορ Όιλ στην οποία αναφερθήκαμε τις προάλλες (αγορά πετρελαίου από Ρωσσία - τιμολόγιο από Παναμά). Θυμηθείτε, επίσης, τον Γιώργο "νόμιμον ίσον ηθικόν" Βουλγαράκη, ο οποίος εισέπραττε τα ενοίκια των ακινήτων του μέσω οφσόρ. Και, φυσικά, θυμηθείτε την "εθελοντική φορολόγηση" των εφοπλιστών.

Έκτον, η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συμμόρφωσή μας στις ευρωενωσιακές οδηγίες μάς οδήγησε στο κλείσιμο της ανθούσας και λίαν κερδοφόρου Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης, στην εξαφάνιση της προσοδοφόρου βαμβακοκαλλιέργειας, στην απαξίωση της κτηνοτροφίας, στην καταστροφή της παράκτιας αλιείας κλπ. Εκεί όπου κάποτε ήμασταν αυτάρκεις και κάναμε κι εξαγωγές, φτάσαμε στο σημείο να εισάγουμε ζάχαρη, κρέατα και ψάρια. Και μη βρεθεί κανείς και μου αντιτείνει ότι η Ε.Ε. μας δίνει και λεφτά μέσω προγραμμάτων (ΕΣΠΑ κλπ), διότι αυτά τα λεφτά (α) μαζεύονται από εισφορές των κρατών-μελών, δηλαδή από τους φόρους που πληρώνουμε και (β) καταλήγουν σε κάποιους λίγους (βλέπε πιο πάνω, το "πρώτον") ενώ στους πολλούς φτάνουν μόνο κάτι ψίχουλα ανάξια λόγου.

Έβδομον, η ευρωζώνη. Μπορεί η ένταξή μας στο ευρώ να έλυσε βραχυχρόνια κάποια προβλήματα (π.χ. ελλείμματα εμπορικού ισοζυγίου) αλλά μακροχρόνια αποδείχτηκε καταστροφική κι αυτό θα έπρεπε να είναι αναμενόμενο. Το νόμισμα κάθε χώρας αντανακλά την ίδια την χώρα, από τα προβλήματά της ως την κουλτούρα της. Αυτό που έγινε με το ευρώ, ήταν πρωτοφανές στην παγκόσμια ιστορία: χώρες με διαφορετικά προβλήματα, διαφορετικές δυνατότητες και διαφορετική κουλτούρα υποχρεώθηκαν να χρησιμοποιούν το ίδιο νόμισμα. Μοιραία, η δυναμική αυτού του νομίσματος προσαρμόστηκε στις ανάγκες των ισχυρότερων, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στους ασθενέστερους.

Όγδοον, το περίφημο "κούρεμα χρέους", για το οποίο τόσο περήφανος αισθάνεται ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ. Χάρη σ' αυτό το κούρεμα, οι πλούσιοι έγιναν πλουσιώτεροι (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, άλλες τράπεζες, κερδοσκοπικά funds κλπ έβγαλαν μυθικά κέρδη αγοράζοντας τα ελληνικά ομόλογα στο 10%-15% της αξίας τους και ρευστοποιώντας τα είτε στην "κουρεμένη" είτε ακόμη και στην ονομαστική τιμή τους) και οι φτωχοί φτωχότεροι (εξανεμίστηκαν τα αποθεματικά ασφαλιστικών ταμείων, επιμελητηρίων, πανεπιστημίων κλπ ακόμη δε και απλών ανθρώπων που είχαν τοποθετήσει τις οικονομίες τους "υπό την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου").

Όλοι αυτοί και πολλοί ακόμη (π.χ. χρηματιστήριο, τράπεζες κλπ) τα έφαγαν, άλλος πολλά κι άλλος περισσότερα. Αυτοί έχουν ακέραιη την ευθύνη για το ότι σήμερα χρωστάμε και αυτούς θα θέλαμε να μας δείξει με το δάχτυλο μια κυβέρνηση της αριστεράς. Όχι τον τυροπιττά της γωνίας, που δεν κόβει αποδείξεις.

Cogito ergo sum