"Σκασμός λοιπόν, μιλάει ο υπουργός"*

«Ποιον ορίζω εγώ ως πλούσιο; Τι να σου πώ; Είναι σαν την ομορφιά. Ορίζεται η ομορφιά; Εγώ θεωρώ ότι ο πιο πλούσιος άνθρωπος είναι αυτός που έχει αρκετό χρόνο και ησυχία αρκετή για να μπορεί να σκέφτεται και να γράφει ποίηση».

Γιάννης Βαρουφάκης

16/3/2015

Μας ενημέρωσε ο κύριος υπουργός Οικονομικών της Κυβέρνησης της Αριστεράς (με ολίγη Αρκοδεξιά) για το ποιος είναι, ή μάλλον ποιον θεωρεί ο ίδιος πλούσιο. Δεν θεωρεί ο κύριος υπουργός ότι πλούσιος είναι όποιος αμείβεται με παραπάνω από 700 ευρώ. Τι θεωρεί; Θεωρεί ότι πλούσιος είναι αυτός που έχει αρκετό χρόνο και ησυχία για να μπορεί να σκέφτεται και να γράφει ποίηση.

Και ναι, η ποίηση μπορεί να είναι πλούτος ανεκτίμητος, ειδικά όταν η ποίηση αυτή είναι ποίηση ριζοσπαστική και καταπιάνεται με τον ανθρώπινο μόχθο, με τη μάνα που μοιρολογεί τον σκοτωμένο γιό της μέρα μαγιού ματωβαμένη, με τον ξεριζωμένο απ” τον τόπο του πρόσφυγα και μετανάστη, με το δίκιο του καταπιεσμένου….

Μα αυτή ακριβώς η ποίηση δεν υπήρξε ποτέ προϊόν αργόσχολων ανθρώπων – πως θα μπορούσε; – που από τις ανέσεις τους, από τα πλούσια σαλόνια, πάνω σε παχυλά χαλιά κι απολαμβάνοντας την ησυχία και ηρεμία τους, γράφανε… όπως ο κ. Βαρουφάκης τολμά να πει αστειολογώντας.

Δεν ήταν τέτοιες οι συνθήκες μες στις οποίες έγραφε ο Γιάννης Ρίτσος στα ξερονήσια, στα Ημερολόγια Εξορίας:

Κοντεύουμε να συνηθίσουμε το συρματόπλεγμα τα πρόσωπα τ” αγκάθια

ή περιγράφοντας την «ηρεμία» που απολάμβανε με τους συγκρατούμενούς του:

Το βράδυ οι σκοτωμένοι
συνάζονται κάτου απ” τις πέτρες
με κάτι σημειώσεις στα πακέτα των τσιγάρων τους
με κάτι πυκνογραμμένα χαρτάκια στα παπούτσια τους
με κάτι παράνομα αστέρια στα μάτια τους.

Δεν ήταν αντίστοιχα «ειδυλλιακές» καταστάσεις «ησυχίας» και «άνεσης  χρόνου» μες στις οποίες ο Τάσος Λειβαδίτης έγραφε:

Έτσι χόρτασα στη ζωή μου:
με νεκρούς, ταπεινώσεις, ποιήματα, χρονολογίες από παλιές
καταστροφές κι οράματα απά αυριανές επαναστάσεις.

Δεν περιγράφει «ησυχία» ο Μίλτος Σαχτούρης στους στίχους του στον «Στρατιώτη Ποιητή»:

Δεν έχω γράψει ποιήματα
μέσα σε κρότους
μέσα σε κρότους
κύλησε η ζωή μου

Δεν γνωρίζουμε ποιους ποιητές είχε κατά νου ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης όταν έκανε την παραπάνω δήλωση αλλά γνωρίζουμε πολύ καλά ότι ο Γιάννης Ρίτσος, ο Τάσος Λειβαδίτης, ο Κώστας Βάρναλης, ο Νίκος Καρούζος, ο Μίλτος Σαχτούρης, ο Πάμπλο Νερούδα, ο Ναζίμ Χικμέτ, ο Μπέρτολντ Μπρεχτ, ο Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, ο Ευγένιος Ποτιέ, ο Πώλ Ελυάρ, ο Λουί Αραγκόν και οι τόσοι και τόσοι άλλοι ποιητές που δώσαν ό,τι είχαν για να μπορούν να λέγονται άνθρωποι, όλοι αυτοί δεν απολάμβαναν τον πλούτο και την άνεση να γράφουν ποιήματα, κατά πώς ευφυολογεί ο κ. Βαρουφάκης. Διωγμένοι, εξόριστοι, βασανισμένοι, ταλαιπωρημένοι, γράφανε για να αλαφρύνει ο ανθρώπινος πόνος και για να αναδειχθεί η διέξοδος από δαύτον, για να πάει μπροστά η ιστορία, για να πάρει ο λαός την υπόθεσή του στα χέρια του, για να υπάρξει κάποτε Ειρήνη και γιατί θέλαν να λέγονται  Άνθρωποι…

Και επειδή εμείς γνωρίζουμε πολύ καλά ποιος είναι πλούσιος και ποια ησυχία, ποια ηρεμία και ποιος χρόνος οπλίζει το χέρι ενός ποιητή, να ξεκαθαρίσουμε ότι γνωρίζουμε καλά και το ποια είναι η φτώχια.

Και είναι φτώχια, ένδεια πολιτική, ηθική και αισθητική, να δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών ότι δεν γνωρίζει ποιος είναι πλούσιος γιατί ο ορισμός του πλούτου είναι αόριστος και υποκειμενικός σαν την ομορφιά.

Είναι ένδεια πολιτική, ηθική και αισθητική, να δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών ότι οι ποιητές έχουν χρόνο και ησυχία να σκεφτούν και να γράψουν ποίηση.

Είναι ένδεια πολιτική, ηθική και αισθητική να δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών πως ο δρόμος για την ανάπτυξη της Ελλάδας περνά από «μπουτίκ μπύρας».

Είναι ένδεια πολιτική, ηθική και αισθητική να δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών πως η φοροδιαφυγή θα καταπολεμηθεί φτιάχνοντας στρατιές χαφιέδων.

Είναι ένδεια πολιτική, ηθική και αισθητική να ονομάζει ο υπουργός Οικονομικών το κρέας ψάρι και την «τρόικα» «ομάδα Βρυξελλών» και να ευφραίνεται.

Είναι ένδεια πολιτική, ηθική και αισθητική να ονομάζει ο υπουργός Οικονομικών την καπιταλιστική κρίση και την καταστροφή που αυτή επιφέρει στο λαό ως «ανθρωπιστική κρίση» λες και μας έπεσε απ” τον ουρανό. Ένα καιρικό φαινόμενο δίχως ενόχους…

Επειδή τους υπόλοιπους δεν μας διακρίνει αυτή η ένδεια, η πολιτική, η ηθική και η αισθητική (παρόλο που τον πλούτο μονάχα τον παράγουμε αλλά καθόλου δεν τον καρπωνόμαστε), μπορούμε να αφιερώσουμε στον κ. υπουργό Οικονομικών τους στίχους από το ποίημα «Φόροι» του Γιώργου Σουρή:

Βάλτε φόρους, βάλετε εις την πτωχήν μας ράχη,
ποτίστε με το αίμα μας την άρρωστη πατρίδα
σεις το κρασί και τον καπνό που πίνετε μονάχοι
κι εμείς να σας κοιτάζουμε με μάτι σαν γαρίδα
Βαριά φορολογήσετε και το νερό που τρέχει
βάλετε φόρους, βάλετε, η πλάτη μας αντέχει.

και να υπενθυμίσουμε ακόμη στον κ. υπουργό Οικονομικών, μέσα από τους στίχους του Μπρεχτ από το «Γερμανικό εγχειρίδιο πολέμου» πως:

Στρατηγέ ο άνθρωπος είναι χρήσιμος πολύ
Ξέρει να πετάει
Ξέρει να σκοτώνει
Μόνο που έχει ένα ελάττωμα
ξέρει να σκέφτεται.

* Τάσος Λειβαδίτης "Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου"

Λήδα Ροδανού