Το anti-bullying και το ice-bucket challenge

Με αφορμή την είδηση για τον θάνατο του Βαγγέλη Γιακουμάκη άνοιξε η συζήτηση για το bullying στα σχολεία. Χιλιάδες ανώνυμοι και δεκάδες επώνυμοι πήραν θέση, μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους και τον αποτροπιασμό τους για το φαινόμενο. Το Χαμόγελο του Παιδιού βρήκε πάλι την ευκαιρία να εμφανιστεί ως ο απόλυτος προστάτης για ό,τι έχει να κάνει με το παιδί γενικά, ζητώντας πάντα λίγα από τα δικά σου ευρώ.

Η Αννίτα Πάνια, ναι εκείνη που έκανε νούμερα στις πλάτες ιδιαίτερων ανθρώπων εξευτελίζοντάς τους, αυτή ντε που θεωρούσε ότι οι ομοφυλόφιλοι και οι τρανσέξουαλ προκαλούν και δεν αποτελούν ωραίο θέαμα, έσκισε τα ιμάτιά της on camera. Ο –διώξτε όλους τους λαθρομετανάστες- Θέμος, αυτός που απαλλάχθηκε, ο ίδιος που έχει κοροϊδέψει όποιον είναι λίγο διαφορετικός, βγάζει συγκινητικά βίντεο στο τέλος της αηδιαστικά σεξιστικής εκπομπής του. Μέχρι και οι φασίστες της Χρυσής Αυγής πήραν θέση επιθυμώντας προφανώς bullying μόνο για έλληνες, ορθόδοξους ή δωδεκαθεϊστές, στρέιτ άντρες.

Χιλιάδες τα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οργισμένα, συναισθηματικά, εκδικητικά. Όλοι ξαφνικά έμαθαν το bullying. Και δώστου τα ποστ και τα like. Κάνω like άρα υπάρχω, όπως λέει και μια ψυχή!

Το anti-bullying έγινε μόδα. Όπως μόδα ήταν το καλοκαίρι το ice bucket challenge. Το θυμάται κανείς; Μπα… Τελείωσε γρήγορα όπως γρήγορα τελειώνει ό,τι γίνεται με όρους μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αύριο θα υπάρχει κάτι άλλο που θα πάρει τη θέση του. Για την ουσία λίγοι θα μιλήσουν. Σημασία έχει η εύκολη συγκίνηση, το αβίαστο συναίσθημα. Να στεναχωρηθούμε λίγο, να πούμε μια καλή κουβέντα και να το κλείσουμε το θέμα. Άλλωστε το bullying δεν αφορά εμάς. Εμάς δεν μας εκφοβίζει κανείς και δεν φοβόμαστε τίποτα.

Το bullying δεν είναι τίποτα παραπάνω από την αντιγραφή μιας συμπεριφοράς που τη βλέπεις παντού. Η οικογένεια, ο πρώτος φορέας bullying, είναι αυτή που απειλεί τα βρέφη ότι αν δεν φάνε όλο το φαγητό τους θα τους πάρει ο γύφτος. Η νομιμοποίηση του πατρικού ξύλου –έλα μωρέ ένα χαστουκάκι είναι-, η πατριαρχία με ό,τι αυτή συνεπάγεται, ο εγκλεισμός σε ένα οικογενειακό «εμείς» που δεν δίνει και πολύ χώρο στην ανάπτυξη του παιδιού ως κοινωνικό υποκείμενο είναι μόνο λίγα παραδείγματα. Αν προσθέσουμε και τον αιώνιο φόβο μη βγει το παιδί μας «πούστης» το γλυκό αρχίζει να δένει.

Για να πάει το παιδί στο σχολείο, όπου πριν τον εκφοβίσουν οι νταήδες συμμαθητές του θα τον εκφοβήσει ο δάσκαλος: κάνε το σταυρό σου, ντύσου καλά, διάβασε, θα φας τιμωρία, θα αποτύχεις, θα είσαι άχρηστος για μια ζωή. Καταργήσαμε σχεδόν παντού τη βέργα, αλλά καμιά φορά τα λόγια είναι το ίδιο σκληρά. Και πάρε κατακούτελα ανταγωνισμούς, διαγωνίσματα, βαθμούς. Ο καλύτερος θα επιβραβευτεί κρατώντας την σημαία εκτός αν είναι μετανάστης, τότε θα του βιάσουμε την ψυχή ξανά για να μάθει από μικρός ότι «δεν θα γίνει έλληνας ποτέ».

Όσο για το Στρατό, όποιος έχει υπηρετήσει γνωρίζει πως περνούν εκεί οι διαφορετικοί. Εκεί το λένε καψώνι και κάνει παιδιά να υποφέρουν για να γίνουν άντρες να υπηρετήσουν αύριο μεθαύριο την πατρίδα τους.

Ωστόσο αν υπάρχει μια ξεκάθαρη εκδοχή του bullying, όχι ως σχολικού, αλλά ως εκφοβισμού, αυτό είναι στους χώρους εργασίας. Το αφεντικό μπορεί να σου λέει ό,τι θέλει, να σου πιάσει τον κώλο, να σε εκβιάσει δείχνοντάς σου την ουρά στον ΟΑΕΔ, να σε βρίσει αν δεν έκανες καλά τη δουλειά σου, να σου δημιουργήσει τέτοια πίεση που μπορεί να σε στείλει στον ψυχίατρο. Μπορεί να σε βάλει να ρουφιανέψεις τον διπλανό σου, να παρακαλάς να απολυθεί ο άλλος για να κρατήσεις εσύ τον κουτσουρεμένο σου μισθό, να τρέμεις μήπως μάθει τι ψήφισες, να φοβάσαι να απεργήσεις γιατί θα μπεις στη μαύρη λίστα, να απολυθείς γιατί είσαι άχρηστος που δεν πέτυχες τους στόχους που σου ανέθεσαν.

Ώσπου να φτιάξουμε μια κοινωνία στην οποία η ευτυχία του άλλου θα είναι προϋπόθεση της δικής μας ευτυχίας θα ζούμε στην φρίκη της κοινωνίας που προβάλλει την ανταγωνιστικότητα ως αξία, την αριστεία ως παράσημο, την επιτυχία ως σκοπό ζωής. Μια κοινωνία που φασιστικοποιείται βήμα-βήμα, μέρα-μέρα ακριβώς γιατί προβάλλει την κάθε είδους ανωτερότητα έναντι της συλλογικότητας.

Μέχρι τότε ας σταματήσουμε να ζούμε τη ζωή μας μέ φίλτρο την επικαιρότητα. Για να μην γίνει ο αγώνας ενάντια στον εκφοβισμό κάτι εφήμερο σαν το ice bucket, ας το πιάσουμε από την ρίζα σπάζοντας τα δεσμά του φόβου απέναντι σε όποιον και ό,τι μας εκμεταλλεύεται.

2310net