Παζάρια με "κόκκινη γραμμή" τα συμφέροντα του κεφαλαίου

Ε

ν μέσω των αντιθέσεων και της γενικότερης διαπάλης που εκδηλώνονται στους κόλπους της ΕΕ και ιδιαίτερα της Ευρωζώνης, αλλά και της εμφανιζόμενης επιστροφής στην ύφεση μετά τους όποιους ασθενικούς ρυθμούς ανάκαμψης, σε οικονομίες όπως της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας, ξεκινούν το 3ήμερο 2 - 4 Σεπτέμβρη στο Παρίσι - και στην έδρα του ΟΟΣΑ - τα νέα παζάρια ανάμεσα στη συγκυβέρνηση και στην τρόικα (ΕΕ - ΔΝΤ - Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Στο επίκεντρο της διαβούλευσης βρίσκονται οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, η πολιτική που συνεπάγεται μπαράζ από νέα αντεργατικά μέτρα, προκειμένου να ενισχυθούν και εμπεδωθούν οι πόντοι ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων και της κερδοφορίας τους. Στη γαλλική πρωτεύουσα θα μεταβούν οι υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εργασίας, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Δικαιοσύνης με ατζέντα τις υποθέσεις που διαχειρίζονται και τη διαμόρφωση του κατάλληλου μείγματος της αντιλαϊκής πολιτικής. Στις 12 Σεπτέμβρη συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης (Συμβούλιο Γιούρογκρουπ), όπου θα συζητηθεί και το «πρόγραμμα προσαρμογής» στην Ελλάδα, ενώ μέσα στο β' δεκαπενθήμερο του ίδιου μήνα τα υψηλόβαθμα κλιμάκια της τρόικας προγραμματίζεται να επανέλθουν στην Αθήνα για τη συνέχιση της «αξιολόγησης».

Η συγκυβέρνηση προσέρχεται με «κόκκινη γραμμή» την προάσπιση των ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων και όχι μόνο αλλά και με αντιλαϊκό «ατού» τη συνεχιζόμενη απογείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία αποτελούν το πρόκριμα για την ελάφρυνση του κρατικού χρέους και προκειμένου να απελευθερωθούν κεφάλαια για την πολύμορφη κρατική ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων. Οι σχεδιασμοί της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τη διαμόρφωση του μείγματος της αντιλαϊκής πολιτικής ξεδιπλώθηκαν την περασμένη βδομάδα στην Αθήνα, στις συζητήσεις με τον πρώην υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας, Π. Μοσκοβισί - φερόταν να αναλαμβάνει νευραλγικό πόστo στη σύνθεση της «νέας» Κομισιόν -, με το μέλος του ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μπ. Κερέ, καθώς και με τον επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μ. Βέμπερ. Παράλληλα συνεχίζονταν οι ενδοκυβερνητικές διεργασίες σχετικά με τη διαπραγματευτική γραμμή, γύρω από τα ανοιχτά ζητήματα.

"Κόκκινα" δάνεια

Ενα ακόμη αποφασιστικό βήμα, με κατεύθυνση την πλήρη άρση της παρεχόμενης προστασίας στην πρώτη κατοικία των λαϊκών νοικοκυριών αποτελεί ο «Κώδικας Δεοντολογίας» των τραπεζών, που καταρτίστηκε από την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδας. Με το νέο πλαίσιο, δίνονται οι κατευθυντήριες επιλογές σε ό,τι αφορά τους τρόπους διαχείρισης στα «κόκκινα» και άλλα προβληματικά δάνεια, ενώ ταυτόχρονα κλιμακώνονται οι εκβιασμοί και οι απειλές απέναντι στα λαϊκά νοικοκυριά, τα οποία γίνονται «όμηροι» στις διαθέσεις των τραπεζών. Με αυτό το πλαίσιο, ο δανειολήπτης μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στην τράπεζα και στη συνέχεια μπορεί να έχει το δικαίωμα της διαμονής στην κατοικία του έναντι ενοικίου, «συνήθως για μια ελάχιστη περίοδο τριών ετών». Με το συγκεκριμένο μέτρο στηρίζονται οι ισολογισμοί των τραπεζών, στις οποίες θα ανήκει η ακίνητη ιδιοκτησία των πελατών τους. Οι τραπεζίτες - πέρα από το ότι θα παίρνουν όσο περισσότερα μπορούν από τα χρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά - θα «σβήσουν» την εμφανιζόμενη επισφάλεια, ενώ ταυτόχρονα θα διογκώσουν και την αξία της περιουσίας τους, αντίστοιχα με την αξία των λαϊκών κατοικιών που θα συγκεντρώσουν στα χαρτοφυλάκιά τους. Επίσης, εκβιάζουν με τη λογική του «καλού δανειολήπτη» τα φτωχά λαϊκά νοικοκυριά, στο όνομα να μη χάσουν τα σπίτια τους, να δώσουν στις τράπεζες το πενιχρό τους εισόδημα.

Από φέτος, ως ενισχυτικό μέτρο στη διαδικασία συγκέντρωσης ακίνητης περιουσίας, μειώθηκε ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων από το 10% στο 3%. Να σημειωθεί ότι η μείωση δεν αφορά στις μεταβιβάσεις που γίνονται από «χαριστική αιτία», όπως γονική παροχή, δωρεά, κληρονομιά. Είναι απόλυτα φανερό το γεγονός ότι στις σημερινές συνθήκες οι μεγάλοι ευνοημένοι θα είναι οι τράπεζες και τα επιχειρηματικά σχήματα που ετοιμάζονται να αποσπάσουν μαζικά τις προς μεταβίβαση εκτάσεις και διαμερίσματα. Αν σ' αυτό συμπληρωθεί και η δυνατότητα του κράτους για κατασχέσεις λόγω οφειλών στην εφορία, τότε συμπληρώνεται το σφαγιαστικό παζλ των λαϊκών νοικοκυριών που απέκτησαν με χίλια βάσανα ένα κεραμίδι.

Πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας

Να σημειωθεί ότι ο ισχύων νόμος σχετικά με την προστασία της κύριας κατοικίας (ψηφίστηκε στα τέλη του 2013) έχει καταληκτική ημερομηνία στις 31/12/2014, αφορά δηλαδή στη μεταβατική περίοδο του 2014, καθώς από την 1η Γενάρη του 2015 οι τράπεζες θα έχουν το ελεύθερο να προχωρούν σε πλειστηριασμούς και να διαχειρίζονται τα «κόκκινα» δάνεια με τα κριτήρια του «Κώδικα Δεοντολογίας». Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί τη συνέχιση και κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής. Ηδη, με το υπάρχον «μεταβατικό» πλαίσιο, η όποια λειψή παρεχόμενη προστασία στα λαϊκά νοικοκυριά καρατομήθηκε και ισχύει μόνο για την κύρια κατοικία και μόνο για λαϊκά νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα μέχρι 35.000 ευρώ και μάλιστα σε συνδυασμό με σειρά από άλλα κριτήρια. «Είναι απόφαση και όχι διάθεση να αναχαιτισθεί το αίτημα της τρόικας για πλειστηριασμούς στο 1/3της αντικειμενικής αξίας», διαμήνυσε σχετικά υψηλόβαθμος κυβερνητικός παράγοντας. Πρόκειται για έναν ακόμη εμπαιγμό. Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, σχεδιάζει ρύθμιση με τιμή εκκίνησης στα 2/3 της αντικειμενικής τιμής. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση στόχος είναι να ξεμπλοκάρουν τις διαδικασίες, προκειμένου να εισρεύσει χρήμα στο κρατικό ταμείο. Να σημειωθεί ότι πρόκειται για πλειστηριασμούς ακινήτων τα οποία ήδη έχουν κατασχεθεί ή πρόκειται να κατασχεθούν στο μέλλον και τα οποία παραμένουν «αναξιοποίητα», λόγω έλλειψης «αγοραστικού» ενδιαφέροντος. Σήμερα, οι πλειστηριασμοί των κατασχεμένων ακινήτων μπορεί να γίνουν μόνο στο 100% της αντικειμενικής τιμής, η οποία πλέον, λόγω της συνεχιζόμενης κατρακύλας, είναι πολύ υψηλότερη από την τρέχουσα εμπορική τιμή. Παράλληλα, η εκποίηση σε ιδιαίτερα χαμηλή τιμή θα δυσκόλευε και τις τράπεζες, οι οποίες με τη σειρά τους ενδέχεται να έχουν υποθήκες και αξιώσεις στο ίδιο ακίνητο, λόγω απλήρωτων στεγαστικών και άλλων τραπεζικών δανείων. Οι βουλευτές της συγκυβέρνησης διατείνονται πως «κοινή θέση του υπουργείου και των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση είναι η προστασία της κύριας κατοικίας από τους πλειστηριασμούς για κάθε είδους οφειλές», δηλαδή προς τις τράπεζες και την εφορία. Σε αυτό το πλαίσιο, στα εξεταζόμενα σενάρια είναι να δοθεί χρονική παράταση στην υπάρχουσα ρύθμιση είτε να περικοπούν ακόμη περισσότερο τα υπάρχοντα κριτήρια, στην κατεύθυνση της ολοκληρωτικής κατάργησης κάθε παρεχόμενης προστασίας.

Διαφορετικό ζήτημα είναι η διαμόρφωση της νομοθετικής ρύθμισης σχετικά με τον τρόπο «διευθέτησης» των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείωνπρος τις τράπεζες, το οποίο συνδέεται τόσο με τους σχεδιασμούς για τις αναδιαρθρώσεις, τις εξαγορές αλλά και τα «λουκέτα» σε επιχειρήσεις, όσο και με τους επικείμενους διαγνωστικούς ελέγχους στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών που θα διενεργήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζονται οι «προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου της επιχείρησης», τα «επιχειρηματικά πλάνα ή τα σχέδια αναδιάρθρωσης, οι «εκτιμώμενες μελλοντικές ταμειακές ροές της επιχείρησης», οι «παράγοντες κινδύνου», αλλά και οι επιδοτήσεις επιτοκίου 2%-3% από το ΕΣΠΑ κ.ά.

Ενιαίος ΦΠΑ

Το ζήτημα της αύξησης του συντελεστή ΦΠΑ, που ισχύει για τη μεγάλη γκάμα των εμπορευμάτων μαζικής λαϊκής κατανάλωσης, επανέρχεται στα σενάρια και τους σχεδιασμούς συγκυβέρνησης και ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Παρά τη «διάψευση» από το υπουργείο Οικονομικών, η «συζήτηση» δεν είναι καινούρια, αντίθετα το νέο μέτρο έχει υποδειχθεί τόσο από την Κομισιόν όσο και από το ΔΝΤ στο πλαίσιο της διαμόρφωσης«ενιαίου συντελεστή» ΦΠΑ. Λόγος γίνεται για τη διαμόρφωση «ενιαίου» ΦΠΑ στο 19% ή 21% (από 23% σήμερα), σε μια εξέλιξη που θα απογειώσει τη φοροληστεία στη μεγάλη γκάμα της κατανάλωσης (τρόφιμα, τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης, εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς, ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη), κατηγορίες, στις οποίες εφαρμόζεται σήμερα ο «χαμηλός» συντελεστής 13% (6,5% για τα φάρμακα). Η «ενιαιοποίηση» των συντελεστών θα αυξήσει κατακόρυφα και τους «μειωμένους» συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει στην εκπόνηση ειδικής μελέτης σχετικά με τις «αλλαγές» στους συντελεστές, καθώς και για τα μέτρα που αφορούν στην «εισπραξιμότητα» του φόρου. Σε κάθε περίπτωση, το μέτρο της κατάργησης των χαμηλών συντελεστών και της επιβολής ενός ενιαίου συντελεστή θα εφαρμοστεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να οδηγήσει σε αύξηση των συνολικών κρατικών εσόδων από τον ΦΠΑ. Είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει κι ένα από τα «ισοδύναμα» δημοσιονομικά μέτρα προκειμένου να αναπληρωθούν οι απώλειες από τις φοροελαφρύνσεις σε όφελος των επιχειρηματικών ομίλων, αλλά και από τυχόν αλλαγές στο μείγμα της φορολογικής πολιτικής. Ετσι, στο επίκεντρο των συζητήσεων και των σχεδιασμών της συγκυβέρνησης και του κεφαλαίου βρίσκεται η διαμόρφωση του «κατάλληλου» μείγματος της αντιλαϊκής πολιτικής με στόχο την ακόμη μεγαλύτερη τόνωση της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων και των επιχειρηματικών κερδών. Σε αυτό το πλαίσιο, η συγκυβέρνηση διαμηνύει την πρόθεσή της για σταδιακή αποκλιμάκωση των φορολογικών συντελεστών στο 15% για τα επιχειρηματικά κέρδη. Ταυτόχρονα, βάζει στο τραπέζι και την «επανεξέταση φόρων», όπως η λεγόμενη έκτακτη εισφορά «αλληλεγγύης» (από τους εργαζόμενους τα έχει ήδη πάρει με τα υπόλοιπα χαράτσια, θα τα πάρει και με τον ενιαίο ΦΠΑ), το ύψος του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, γιατί το ζητάνε οι μεγαλοεπιχειρηματίες του πετρελαίου επειδή λόγω φόρου έχουν πέσει οι πωλήσεις. Λόγος γίνεται για σταδιακή αποκλιμάκωση των φόρων και των χαρατσιών.

Στον αφρό οι τράπεζες

Δεσπόζουσα θέση καταλαμβάνει η χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζικών ομίλων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία το επόμενο διάστημα αναμένεται να ανοίξει τους κρουνούς, προκειμένου να στηριχτεί η παραπαίουσα οικονομική ανάκαμψη στην Ευρωζώνη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στη συνάντηση του κεντρικού τραπεζίτη της Ευρωζώνης με τον διοικητή της ΤτΕ συζητήθηκε το πρόβλημα της ανεπάρκειας των εγγυήσεων (collaterals) των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες βρίσκονται σε σχετικά μειονεκτική θέση έναντι άλλων τραπεζών της Ευρωζώνης. Στη βάση αυτών των εγγυήσεων, η ΕΚΤ θα προχωρήσει στη διοχέτευση της ρευστότητας, προκειμένου αυτή να αποδοθεί στη συνέχεια στις διάφορες μερίδες του κεφαλαίου. Με βάση τους ισχύοντες κανονισμούς, το μεγαλύτερο μέρος των ενεχύρων που διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες δεν γίνεται αποδεκτό από την ΕΚΤ. Το ζήτημα συνδέεται με τη λεγόμενη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, στο πλαίσιο της οποίας προβλέπονται και προγράμματα χρηματοδότησης για 4ετή διάρκεια. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, η ΕΚΤ θα επιχειρήσει να ενισχύσει τις ελληνικές τράπεζες σε ό,τι αφορά τη ρευστότητα, αλλά σε κάθε περίπτωση θα εφαρμόσει στο ακέραιο τις νόρμες που σχετίζονται με τους «εποπτικούς ελέγχους», την «ποιότητα» και την αξιοπιστία των περιουσιακών στοιχείων που εμφανίζουν στους ισολογισμούς τους. Τα αποτελέσματα των ελέγχων, που αφορούν και στους 4 ελληνικούς τραπεζικούς ομίλους, θα ανακοινωθούν τον Οκτώβρη, ενώ για τη συνέχεια και μέχρι το τέλος του 2014 δρομολογούνται οι νέες αυξήσεις μετοχικών κεφαλαίων.

Αντεργατική λαίλαπα

Τα «Εργασιακά και το Ασφαλιστικό είναι διαχρονικά ζητήματα», όπως ομολογούν, ενόψει της διαβούλευσης με την τρόικα, οι παράγοντες του υπουργείου Εργασίας. Το θέμα των ομαδικών απολύσεων, σύμφωνα με τις κυβερνητικές πηγές, αποτελεί «ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση» και θα αξιολογηθεί, στο πλαίσιο της επικείμενης διαβούλευσης με τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς. Στο επίκεντρο βρίσκεται η κατάργηση των τριετιών στις ιδιωτικές επιχειρήσεις με έμφαση στους εργαζομένους που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, δηλαδή με 586 ευρώ μεικτά ή 511 ευρώ για τους νέους κάτω από 25 χρόνων. Σύμφωνα με τα ισχύοντα, υπάρχει η δυνατότητα αύξησης των αποδοχών αυτών σε ποσοστό 10% για κάθε τριετία προϋπηρεσίας, με ανώτατο όριο τις τρεις. Με την κατάργηση των τριετιών θα προκύψουν νέες τρανταχτές μειώσεις των μισθών μέχρι και 30%, ανάλογα με τις τριετίες του κάθε εργαζόμενου. Στις αντιλαϊκές προτεραιότητες βρίσκονται οι αντεργατικοί σχεδιασμοί για τις αλλαγές στη λειτουργία των συνδικάτων, με στόχο να μπουν επιπλέον εμπόδια στη συνδικαλιστική δράση, όπως, π.χ., για την προκήρυξη απεργίας, ενώ παρέχεται και το δικαίωμα στην εργοδοσία να προχωρεί σε ανταπεργία («λοκ άουτ»). Οι σχεδιασμοί του κεφαλαίου περιλαμβάνουν και νέες μειώσεις στις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουν οι εργοδότες, σε συνέχεια αυτών που ήδη ψηφίστηκαν και εφαρμόζονται, σε μια εξέλιξη που θα πάει «πακέτο» με το «νέο Ασφαλιστικό» - καρμανιόλα για τα ασφαλιστικά ταμεία και τα δικαιώματα εργαζομένων και συνταξιούχων, με βάση και την έκθεση από το ΚΕΠΕ. Παράλληλα, από το 2015, προβλέπεται η διαμόρφωση νέου μισθολογίου στο δημόσιο τομέα, συνδεδεμένου με τις διαδικασίες «αξιολόγησης» των εργαζομένων.

Το «αναπτυξιακό σχέδιο» του κεφαλαίου, με τις όποιες εκφάνσεις και εκδοχές του, συνεπάγεται τη διατήρηση και διεύρυνση της αντιλαϊκής επίθεσης και των μέτρων, γιατί μόνο έτσι μπορεί να διατηρηθεί και ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα. Για το λαό υπάρχει μόνο ο άλλος δρόμος ανάπτυξης. Χωρίς τους καπιταλιστές και τα μονοπώλια, με εργατική - λαϊκή εξουσία, με κεντρικό σχεδιασμό, για την αξιοποίηση όλων των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και το λαό ιδιοκτήτη του πλούτου που παράγει, αποδεσμευμένο από την ΕΕ και όλους τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, με κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και μονομερή διαγραφή του χρέους.

Α. Σ.