23 Σεπτεμβρίου 1974: Η νομιμοποίηση του ΚΚΕ

Στις 23 Σεπτέμβρη 1974 η κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» ανακοινώνει την υπογραφή νομοθετικού διατάγματος για τη νομιμοποίηση, μετά από 27 χρόνια, του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και την ταυτόχρονη κατάργηση του διαβόητου νόμου 509, με τον οποίο διώχτηκαν, βασανίστηκαν, εξορίστηκαν και εκτελέστηκαν χιλιάδες κομμουνιστές, ενώ 80.000 αγωνιστές υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα και να ζήσουν ως πολιτικοί πρόσφυγες στις σοσιαλιστικές χώρες. Δύο μέρες μετά, στις 25 Σεπτέμβρη 1974, κυκλοφορεί το πρώτο νόμιμο φύλλο του «Ριζοσπάστη».

Επί της ουσίας, το ΚΚΕ είχε ήδη νομιμοποιηθεί στην πράξη. Οι ακατάλυτοι δεσμοί του Κόμματος με την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, δεσμοί αγώνα και αίματος, η αδιάλειπτη παρουσία των κομμουνιστών στους μεγάλους και τους μικρούς αγώνες, η πρωτοπόρα αντιδικτατορική δράση, κατέστησαν στη λαϊκή συνείδηση τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ ως τη βασική προϋπόθεση για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, μετά την κατάρρευση της χούντας. Αυτό που είχε εμπεδωθεί πλέον στη συνείδηση του λαού, υποχρεώθηκαν να δεχτούν και οι αστικές πολιτικές δυνάμεις.

Εξάλλου, το ΚΚΕ και η ΚΝΕ, με την εντονότατη παρουσία τους τις πρώτες βδομάδες μετά την κατάρρευση της χούντας, νομιμοποιήθηκαν «ντε φάκτο» και απέμενε η τυπική νομιμοποίηση. Ηδη, στις 22 Αυγούστου επιστρέφει στην Ελλάδα ο Χαρίλαος Φλωράκης, Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ και τέσσερις μέρες αργότερα δίνει συνέντευξη Τύπου στα γραφεία της «Νέας Ελλάδας», της εφημερίδας που εκδίδει νόμιμα το ΚΚΕ μετά τη μεταπολίτευση.

Το Χαιρετιστήριο της ΚΕ του ΚΚΕ, που δημοσιεύτηκε στο πρώτο νόμιμο φύλλο του «Ριζοσπάστη», άρχιζε ως εξής:

«Επειτα από 27 χρόνια συνεχούς παρανομίας, το ΚΚΕ κατακτά τη νομιμότητα. Είκοσι επτά χρόνια το ΚΚΕ, η ύπαρξή του, η δράση του, θεωρούνταν απ’ το επίσημο κράτος με ειδικό νόμο, το νόμο 509, έγκλημα. Χιλιάδες είναι τα μέλη και στελέχη του, οι οπαδοί του, που τα χρόνια αυτά συνελήφθησαν, βασανίστηκαν, εκτοπίστηκαν, φυλακίστηκαν και πολλοί εκτελέστηκαν με βάση το νόμο αυτό. Στρέφουμε ιδιαίτερα αυτή τη στιγμή τη σκέψη μας στους χιλιάδες ήρωες, οπαδούς, μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, που έδωσαν τα πάντα, έδωσαν τη ζωή τους στους αγώνες για ένα καλύτερο μέλλον της πατρίδας μας».

Ημεροδρόμος