Περισσότερη καταστολή και εκμετάλλευση για πρόσφυγες και μετανάστες

Με μια μεγάλη κατασταλτική επιχείρηση που εκτέλεσε την περασμένη Τετάρτη η ΕΛ.ΑΣ., χιλιάδες μετανάστες που είχαν εγκλωβιστεί στην Ειδομένη μεταφέρθηκαν μαζικά στην Αθήνα στο γήπεδο του Ταε Κβον Ντο. Εγκαταλείφθηκαν προσωρινά εκεί, έχοντας μόνο μια στέγη πάνω από το κεφάλι τους, αφού οι συνθήκες διαβίωσής τους, όπως έχουν καταγγείλει πολλοί από αυτούς, είναι απαράδεκτες. Για την επιχείρηση αυτή ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δήλωσε προκλητικά σε ομιλία του στη Βουλή πως η κυβέρνηση απέδειξε στην πράξη ότι «ακόμη και στα δύσκολα υπάρχει τρόπος να οργανώνουμε επιχειρήσεις της Αστυνομίας χωρίς "να ανοίγει μύτη"». Ηταν μια επιχείρηση που προετοιμάστηκε όλες τις προηγούμενες μέρες, με κλιμάκωση της έντασης και των πιέσεων από εκπροσώπους των πολυεθνικών και της Τοπικής Διοίκησης και τελικά αποφασίστηκε από την κυβέρνηση, στο πλαίσιο υλοποίησης των σχεδιασμών για κλιμάκωση της καταστολής και ανάθεση της «φύλαξης» των συνόρων στο Frontex.

Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε στα κρυφά, μακριά από τα βλέμματα των δημοσιογράφων και τις φωτογραφικές μηχανές, αφού φωτογράφοι, τηλεοπτικά συνεργεία και δημοσιογράφοι αποκλείστηκαν σε μια απόσταση περίπου τριών χιλιομέτρων μακριά από τα ελληνοσκοπιανά σύνορα. Ενώ δύο δημοσιογράφοι και δύο φωτορεπόρτερ που είχαν προλάβει να προσεγγίσουν την Ειδομένη, προσήχθησαν στο Αστυνομικό Τμήμα με πρόσχημα την εξακρίβωση στοιχείων και στη συνέχεια αφέθηκαν ελεύθεροι.

Στη διάρκεια της πολύωρης επιχείρησης, πρόσφυγες και κυρίως μετανάστες από το Ιράν, την Ερυθραία, τη Σομαλία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, το Μαρόκο και άλλες χώρες εξαναγκάστηκαν να «συμμορφωθούν» με την απειλή της βίαιης καταστολής. Αναγκάστηκαν να μαζέψουν τα λιγοστά τους πράγματα και επιβιβάστηκαν στα λεωφορεία που είχαν φτάσει στην περιοχή. Οσοι από τους πρόσφυγες και μετανάστες αντέδρασαν και αρνήθηκαν να φύγουν, σύμφωνα με πληροφορίες, χτυπήθηκαν και προσήχθησαν στο Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής. Η εβδομάδα που πέρασε είχε ακόμα 16 νεκρούς ανθρώπους στη θάλασσα έξω από το Φαρμακονήσι και άλλοι οκτώ αγνοούμενοι, ανάμεσά τους και παιδιά. Αλλα έξι παιδιά χάθηκαν σε ναυάγιο έξω από το Τσεσμέ. Οι νεκροί έρχονται να προστεθούν στους 3.200 ανθρώπους που έχουν χαθεί σε ναυάγια προσφύγων και μεταναστών στη Μεσόγειο. Ανάμεσά τους οι 700 ήταν ανήλικοι.

Εκμετάλλευση όσων είναι χρήσιμοι για το κεφάλαιο

Το τελευταίο χρονικό διάστημα αυξάνουν οι φωνές στην ΕΕ που ζητούν την εργασιακή εκμετάλλευση του προσφυγικού δυναμικού. Αλλωστε, πρόκειται κυρίως για νέους ανθρώπους, κάτω των 35 χρόνων, με δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες σπουδές. Η ΕΕ, ως διακρατική ένωση του κεφαλαίου, χρησιμοποιεί ως εργαλεία για τον έλεγχο της ροής μεταναστών και προσφύγων από τη μια την καταστολή, με τους μηχανισμούς Frontex, Σένγκεν, Europol, ΕΑΑS, την κράτηση σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και από την άλλη τη λεγόμενη κινητικότητα. Τα «έξυπνα» σύνορα ανοίγουν και κλείνουν ανάλογα με τα συμφέροντα των μονοπωλίων. Στις πιο πρόσφατες προβλέψεις της για το οικονομικό μέλλον της ΕΕ, η Κομισιόν εκτιμά ότι οι αιτούντες άσυλο θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στην οικονομία μακροπρόθεσμα, εφόσον ενσωματωθούν ικανοποιητικά στο εργατικό δυναμικό. Αυτό σημαίνει ευέλικτη και χωρίς δικαιώματα εργασία. Υπενθυμίζεται πως ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, έχει καλέσει τις χώρες - μέλη να επιτρέψουν στους αιτούντες άσυλο να αναζητήσουν εργασία αμέσως μετά την άφιξή τους στην ΕΕ. Διάφοροι ειδικοί, μάλιστα, έχουν ρίξει και την ιδέα της διασφάλισης των οικονομικών «ευκαιριών», προτείνοντας η ΕΕ να συνεργάζεται με τα κράτη που προσωρινά φιλοξενούν πρόσφυγες, για την καθιέρωση Ζωνών Οικονομικής Ανάπτυξης στις οποίες οι πρόσφυγες θα μπορούν να εργάζονται νόμιμα.

Κατ' αυτούς, η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει πειράματα όπως εκείνο της Ελεύθερης Οικονομικής Ζώνης στο Γκαζιαντέπ της Τουρκίας. Οι προσφυγικοί καταυλισμοί πρέπει να γίνουν ...μαγνήτες επιχειρηματικού δυναμισμού, αξιοποιώντας ένα μεγάλο αριθμό Σύρων επιχειρηματιών που εγκατέλειψαν τη χώρα και λειτουργώντας ως μοντέλο για τη Συρία όταν τελειώσει ο πόλεμος. Η ΕΕ, για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει την κατασκευή κατοικιών, γραφείων, αποθηκών και δημόσιων έργων, αυξάνοντας τη ζήτηση για τοπικές κατασκευαστικές εταιρείες.

Αναβάθμιση Frontex με νέο σχήμα

Οσον αφορά την καταστολή των εξαθλιωμένων στα ευρωπαϊκά σύνορα, αναμένεται η αναβάθμιση της δράσης του Frontex. Το «παράθυρο» για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ από ευρωενωσιακούς κατασταλτικούς μηχανισμούς άνοιξε μετά την επιστολή που έστειλαν οι υπουργοί Εσωτερικών της Γερμανίας και της Γαλλίας, Τόμας Ντε Μεζιέρ και Μπερνάρ Καζνέβ αντίστοιχα, με την οποία ζητούν ενίσχυση του Frontex και εξουσιοδότησή του, προκειμένου σε εξαιρετικές περιπτώσεις να δρα ακόμη και χωρίς σχετικό αίτημα κράτους - μέλους. Το αίτημα απευθύνθηκε στον Ευρωπαίο επίτροπο Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων, Δημήτρη Αβραμόπουλο. Η Κομισιόν καλείται να διευρύνει τους κανόνες της Σένγκεν, «ώστε ο Frontex να μπορεί γρήγορα να κληθεί στη βάση μίας αξιολόγησης κινδύνου που θα γίνεται από τον ίδιο, σε περίπτωση σοβαρών ελλείψεων στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων». Στην επιστολή τους επισημαίνουν ακόμη ότι «σε εξαιρετικές περιπτώσεις θα πρέπει ο Frontex να μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες για την κινητοποίηση ομάδων άμεσης δράσης με δική του ευθύνη». Εως τώρα, τέτοια κινητοποίηση ήταν δυνατή μόνο εφόσον ένα κράτος - μέλος το ζητούσε και τα άλλα κράτη - μέλη συμφωνούσαν.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει μέσα στο Δεκέμβρη σχέδιο νόμου για την ενίσχυση του Frontex, ενώ αυτή τη στιγμή συζητούνται διάφορα σχέδια προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των δύο χωρών. Η μία επιλογή είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταρτίσει σχέδιο δράσης, το οποίο θα θεωρηθεί εγκεκριμένο εφόσον κανένα κράτος - μέλος ή καμία επαρκής πλειοψηφία κρατών - μελών δε διαφωνήσει σε ορισμένο χρονικό διάστημα, ενώ μια άλλη επιλογή είναι να ψηφίσουν με ειδική πλειοψηφία οι υπουργοί Εσωτερικών.

Ηδη, στη χώρα μας αυξάνεται ο αριθμός των υπαλλήλων του που εγκαθίστανται στο Αιγαίο και στα σύνορα με την ΠΓΔΜ. Χαρακτηριστικό της ...δράσης του είναι ότι έχει απαιτήσει να παρεμβαίνει σε πολιτικές αποφάσεις ζητώντας κοινές περιπολίες Ελλάδας, ΠΓΔΜ και Frontex. Το τελευταίο μπορεί να έχει απορριφθεί από τη συγκυβέρνηση, αλλά δείχνει τις τάσεις που επικρατούν στην ΕΕ για τη δράση του οργανισμού, ενώ στην ΕΕ έχουν διατυπωθεί και απόψεις για κοινές περιπολίες με την τουρκική Ακτοφυλακή.

Γ. Α.