Οι "μελέτες" των βιομηχάνων και οι ανατροπές στο Ασφαλιστικό

Π
Από παλιότερη κινητοποίηση των ταξικών δυνάμεων
όσο τυχαία είναι κάθε φορά η συζήτηση για τις αλλαγές στο σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης και το περιεχόμενό τους; Τι σχέση έχουν οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν και αυτές που τώρα σχεδιάζονται; Ποιος και με ποια κριτήρια χαράσσει την κατεύθυνση των μέτρων που παίρνονται σε βάρος της Κοινωνικής Ασφάλισης; Αυτά και άλλα ερωτήματα βρίσκουν απάντηση στη μελέτη που συνέταξε ο ΣΕΒ τον περασμένο Μάη, με τίτλο «Ο ρόλος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας».
Η μελέτη περιλαμβάνει ξεχωριστό κεφάλαιο με τίτλο «Βιώσιμο και δίκαιο ασφαλιστικό σύστημα», όπου ο ΣΕΒ ξεκαθαρίζει από την πρώτη αράδα: «Πλέον, χρειάζονται μεταρρυθμίσεις σε βασικά διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του ασφαλιστικού για να είναι βιώσιμο και δίκαιο, με προσθήκη ανταποδοτικού σκέλους στον πρώτο, δημόσιο και συλλογικό πυλώνα του και προώθηση του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα του».
Το προκλητικό είναι ότι οι βιομήχανοι υποδεικνύουν ως σημαντικό παράγοντα «αστάθειας» του συστήματος την «εισφοροδιαφυγή και αδυναμία είσπραξης βεβαιωμένων εισφορών», για την οποία οι εργοδότες και το κράτος τους έχουν την πρώτη ευθύνη. Κατά τ' άλλα, όπως θα δούμε και πιο κάτω, η ενίσχυση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα της ασφάλισης (δηλαδή των επαγγελματικών ταμείων και της ιδιωτικής ασφάλισης) είναι στην προμετωπίδα των μεταρρυθμίσεων που ζητάει από δω και πέρα ο ΣΕΒ.
Εύσημα για τις μέχρι τώρα ανατροπές
Απαριθμώντας τους νόμους που ψηφίστηκαν μέχρι σήμερα και τα οφέλη που αποκόμισε έμμεσα ή άμεσα το κεφάλαιο, η μελέτη του ΣΕΒ στέκεται ιδιαίτερα στην «αύξηση της ελάχιστης διάρκειας της περιόδου εισφορών για την απόκτηση πλήρων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων στα 40 έτη, την αύξηση της ελάχιστης ηλικίας για τη λήψη πλήρους σύνταξης στα 62 έτη και του γενικού ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης στα 67 έτη, ανεξαρτήτως φύλου».
Ξεχωρίζει επίσης τους νόμους που οδήγησαν σε αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων, ώστε αυτές να μειωθούν στο άμεσο μέλλον ακόμα πιο κάτω και από τα σημερινά επίπεδα, όπως και τη συγχώνευση των ασφαλιστικών ταμείων κύριας ασφάλισης σε έξι, που έφερε «ενοποίηση» των παροχών προς τα κάτω για όλους τους ασφαλισμένους. Για τον ίδιο λόγο, η μελέτη ξεχωρίζει την ενοποίηση των επικουρικών ταμείων στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), τον διαχωρισμό των κλάδων Υγείας όλων των κύριων ασφαλιστικών ταμείων από τους τομείς συντάξεων και την ενοποίηση των κλάδων Υγείας στον ΕΟΠΥΥ.
Οι βιομήχανοι επιχαίρουν για τον «εξορθολογισμό ειδικών κατηγοριών ασφαλισμένων», όπως έγινε με τη λίστα βαρέων - ανθυγιεινών επαγγελμάτων, όπου παρατηρούν ότι «η εμβέλειά της περιορίστηκε στο 8% των εργαζομένων». Επίσης, σημειώνουν την αλλαγή στην ασφάλιση των εργαζομένων του δημόσιου τομέα, με ένταξη όλων των νεοπροσλαμβανόμενων στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, όπως και τον «εξορθολογισμό» στις ιατροφαρμακευτικές δαπάνες του Ασφαλιστικού, που σημαίνει μείωση της κρατικής δαπάνης και αύξηση της δαπάνης για τα νοικοκυριά.
Το από δω και πέρα...
Τα αποτελέσματα από την εφαρμογή όλων αυτών των νόμων, τα ζουν σήμερα στο πετσί τους εργαζόμενοι και άνεργοι, αυτοαπασχολούμενοι και φτωχοί αγρότες, γυναίκες και νεολαίοι. Σημειώνουμε ότι πολλοί από αυτούς τους νόμους ψηφίστηκαν την περίοδο πριν την κρίση και συμπληρώθηκαν την τελευταία πενταετία, γεγονός που δείχνει ότι η πορεία των ανατροπών είναι ευθύγραμμη, με συγκεκριμένη στόχευση, που δεν αλλάζει ανάλογα με το αν η οικονομία είναι σε ανάπτυξη ή κρίση.
Στην ίδια κατεύθυνση, της μείωσης του «μη μισθολογικού κόστους» για την εργοδοσία και της παραπέρα «εξυγίανσης» των δημοσιονομικών του κράτους, είναι και οι μεταρρυθμίσεις που προτείνει ο ΣΕΒ από δω και πέρα. Ονομάζει μάλιστα τη σχετική ενότητα «Αμεσες προτεραιότητες για το μέλλον για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της δικαιοσύνης του ασφαλιστικού συστήματος».
Στους βασικούς άξονες, η μελέτη θέτει τα παρακάτω: «Ανταποδοτικότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Προσθήκη ανταποδοτικού σκέλους στον πρώτο πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος, προκειμένου να συνδεθούν οι εισφορές των ασφαλισμένων με τις παροχές στις οποίες έχουν πρόσβαση. Ενίσχυση του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος».
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Οτι πρέπει τα επόμενα χρόνια να ενισχυθεί η «ανταποδοτικότητα» του ασφαλιστικού συστήματος, δηλαδή να μειώνονται οι συντάξεις και το κράτος να εγγυάται μόνο μια βασική σύνταξη - επίδομα. Από εκεί και πάνω, ο ασφαλισμένος θα παίρνει μερτικό ανάλογο με τις εισφορές που κατέβαλε.
Οι παροχές αυτές δεν αφορούν μόνο στη σύνταξη, αλλά και στις υπηρεσίες Υγείας, όπως φαίνεται από τη γενικόλογη διατύπωση που σκόπιμα κάνει η μελέτη του ΣΕΒ. Σημειώνουμε ότι από το 2015 τίθεται σε εφαρμογή η νομοθεσία για τη βασική και τη συμπληρωματική (αναλογική) σύνταξη, πάνω στην οποία οι βιομήχανοι ζητάνε νέες αλλαγές, σε πιο αντιδραστική κατεύθυνση.
Ακονίζουν μαχαίρια οι ιδιώτες
Ειδικά για το σύστημα των «τριών πυλώνων», ο ΣΕΒ σημειώνει: «Για την προώθηση του δεύτερου πυλώνα, χρειάζεται διευκόλυνση της ίδρυσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης, τα οποία θεσμοθετήθηκαν με το Ν. 3029/2002 (...) Η υφιστάμενη επικουρική ασφάλιση μπορεί να μετασχηματιστεί σε επαγγελματική, με ανοικτές επιλογές ως προς το βαθμό υποχρεωτικότητας συμμετοχής».
Τα σχέδια για μετατροπή της επικουρικής ασφάλισης σε επαγγελματική δεν είναι καινούρια. Αλλωστε, ήδη υπάρχει νομοθεσία που προβλέπει ότι όποιο επικουρικό ταμείο δεν είναι βιώσιμο, μετατρέπεται σε επαγγελματικό. Με τον τρόπο αυτό, στρώνεται χαλί σε μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες να βάλουν στο χέρι την περιουσία και τις εισφορές χιλιάδων εργαζομένων για τις επικουρικές συντάξεις.
Ο δρόμος είναι ορθάνοιχτος, αν σκεφτεί κανείς ότι και σήμερα, το μεγαλύτερο επικουρικό ταμείο, το ΕΤΕΑ, λειτουργεί με «ατομικούς λογαριασμούς», όπου ο κάθε εργαζόμενος καταβάλλει τον οβολό του, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρος για το ποσό που θα πάρει ως επικουρική σύνταξη. Ηδη, με βάση το νόμο για τα «μηδενικά ελλείμματα» στο ΕΤΕΑ, οι συντάξεις που θα δίνει από το 2015, υπολογίζεται ότι θα μειωθούν κι άλλο, παρά το γεγονός ότι οι εισφορές των εργαζομένων συνεχίζουν να καταβάλλονται κανονικά. Αποδεικνύεται, δηλαδή, ότι οι επιλογές που έχουν οι ασφαλισμένοι, περιορίζονται «ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη»...
Για τον τρίτο πυλώνα (ιδιωτική ασφάλιση) η μελέτη εκτιμάει ότι «πρέπει να παραμείνει προαιρετικός. Ωστόσο είναι αναγκαίο να διασαφηνιστεί ο θεσμικός ρόλος των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Επιπλέον, αυτές πρέπει να έχουν πλήρη ελευθερία συμμετοχής στα σχήματα του δεύτερου πυλώνα».
Οι βιομήχανοι λένε ανοιχτά ότι μια τέτοια εξέλιξη ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τα λεφτά των εργαζομένων και σε καμιά περίπτωση δεν εγγυώνται τις συντάξεις. Γι' αυτό ζητάνε υποκριτικά μέτρα για τον «περιορισμό του επενδυτικού κινδύνου που δυνητικά ενέχουν τέτοια επενδυτικά - συνταξιοδοτικά σχήματα».
Κωδικοποιούν τα "θέλω" τους
Κατά τ' άλλα, οι βιομήχανοι ζητάνε:
  • «Εξορθολογισμό κρατικών δαπανών για το ασφαλιστικό σύστημα». Δηλαδή, παραπέρα μείωση της κρατικής χρηματοδότησης των Ταμείων, προκειμένου ο προϋπολογισμός να μην επιβαρύνεται ούτε και μ' αυτά τα ψίχουλα που δίνει σήμερα το κράτος στο σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης. Με τον τρόπο αυτό, θα περισσεύουν περισσότερα χρήματα για τους επιχειρηματικούς ομίλους, ενώ τα Ταμεία θα βουλιάζουν ολοένα και περισσότερο στα ελλείμματα, δημιουργώντας έδαφος και κλίμα για παραπέρα ανατροπές.
  • «Αύξηση της χρήσης των γενόσημων φαρμάκων, στο πλαίσιο της προσπάθειας περιορισμού των ιατροφαρμακευτικών δαπανών του κράτους». Είναι φανερό ότι το ποιο φάρμακο θα κυκλοφορεί και ποιο θα «προτιμάνε» τα Ταμεία, έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με το κόστος του. Χωρίς να συζητάμε εδώ αν τα γενόσημα είναι λιγότερο ή περισσότερο αποτελεσματικά, ο λόγος που τα συστήνουν οι βιομήχανοι είναι η φτηνότερη τιμή τους, για να μην αναφερθούμε στον ανταγωνισμό ανάμεσα στις διαφορετικές μερίδες της φαρμακοβιομηχανίας.
  • «Αναδιάρθρωση ασφαλιστικών φορέων. Ενοποιήσεις ασφαλιστικών ταμείων κύριας ασφάλισης έτσι ώστε να μην υπερβαίνουν τα τρία (μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων, αγροτών)». Η ενοποίηση δεν υπηρετεί την αναβάθμιση, αλλά την παραπέρα υποβάθμιση των παροχών προς τους ασφαλισμένους όλων των Ταμείων, όπως έδειξε η πείρα μέχρι σήμερα.
Πάλη σε ποια κατεύθυνση;
Συμπερασματικά: Στους άξονες που προβάλλει ο ΣΕΒ καθρεφτίζονται οι αλλαγές που ήδη συζητάνε κυβέρνηση και τρόικα για το σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης. Πυρήνας αυτών των αλλαγών είναι η παραπέρα μείωση των συντάξεων, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, η μείωση συνολικά των παροχών που δίνουν τα Ταμεία, η παραπέρα ιδιωτικοποίηση του συστήματος.
Είναι φανερό ότι η τάση αυτή, που έχουν προδιαγράψει η ΕΕ, το κεφάλαιο και τα κόμματά τους πολύ πριν από την κρίση, από τις αρχές ακόμα της δεκαετίας του 1990, δεν αντιστρέφεται με μέτρα όπως η επαναφορά της 13ης σύνταξης μόνο για όσους παίρνουν κάτω από 700 ευρώ, όπως υπόσχεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Αλλωστε, στις δεκαετίες που πέρασαν, στην Ελλάδα και στην ΕΕ εφαρμόστηκαν κάθε λογής μείγματα διαχείρισης, λιγότερο ή περισσότερο περιοριστικά. Η τάση όμως δεν άλλαξε. Συνέχισε να είναι αρνητική για τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων και του λαού.
Αντιστροφή της κατάστασης μπορεί να υπάρξει μόνο με πλαίσιο πάλης που χτυπάει στην καρδιά την αιτία των αντιδραστικών ανατροπών. Τέτοιο είναι αυτό που προβάλλει το ταξικό κίνημα, για αναπλήρωση όλων των απωλειών, ως βάση για τη διεκδίκηση ουσιαστικών αλλαγών προς όφελος των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Ενας τέτοιος αγώνας προϋποθέτει σύγκρουση με το κεφάλαιο και τη στρατηγική του και στόχος του δεν μπορεί να είναι άλλος από την οριστική ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις