ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Μεταξύ σφύρας και άκμονος των ιμπεριαλιστών τα λαϊκά στρώματα

Η

Για άλλη μια φορά, οι υπουργοί Εξωτερικών 

των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντήθηκαν 

και αντιπαρατέθηκαν για την Ουκρανία

 νέα προσπάθεια για επίτευξη εκεχειρίας από τις 9 Δεκέμβρη στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας του Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ), η πιθανή συνάντηση της Ουκρανίας, των πολιτοφυλάκων, της Ρωσίας και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία της Ευρώπης (ΟΑΣΕ) την ερχόμενη βδομάδα και η προχτεσινή βαρυσήμαντη ομιλία του Ρώσου Προέδρου είναι τα νέα στοιχεία στις σύνθετες εξελίξεις στην Ουκρανία.

Παρά τη διάθεση που καταγράφεται για εξεύρεση μιας συμβιβαστικής λύσης, οι μάχες αν και με λιγότερη ένταση συνεχίστηκαν και τις προηγούμενες μέρες με απώλειες και από τη μεριά του στρατού της Ουκρανίας και από τον άμαχο πληθυσμό. Τα κυριότερα ζητήματα, ωστόσο, που μεγαλώνουν την απόσταση των δύο πλευρών είναι: Η κυβέρνηση του Κιέβου δεν αναγνωρίζει τις εκλογές που έγιναν στις αυτοαπακαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ στις 2 Νοέμβρη, κατηγορώντας όσους αντέδρασαν στην πραξικοπηματική ανατροπή της προηγούμενης αστικής κυβέρνησης του Β. Γιανουκόβιτς ως αυτονομιστές. Επίσης, η αντιδραστική κυβέρνηση της Ουκρανίας με τις πλάτες των ΗΠΑ και της ΕΕ κατηγορεί τη Ρωσία ότι είναι αυτή που αποσταθεροποιεί τη χώρα. Η πραγματικότητα της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στην Ουκρανία που επιχειρήθηκε έτσι να αποσπαστεί από τη ζώνη επιρροής της Ρωσίας αποκρύβεται, ενώ αυτή ακριβώς είναι η αιτία της σύγκρουσης και του αιματοκυλίσματος του ουκρανικού λαού. Βεβαίως, η σύγκρουση αυτή είναι ενδοϊμπεριαλιστική και ενδοαστική μέσα στην Ουκρανία (ανάμεσα σε μερίδες του κεφαλαίου που επιλέγουν διαφορετικές ιμπεριαλιστικές συμμαχίες). Γίνεται στο έδαφος του καπιταλισμού (και οι αρχές των αυτοαποκαλούμενων Λαϊκών Δημοκρατιών δεν αμφισβητούν την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής που επικράτησε μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ) και επομένως κάθε έκβασή της είναι πιθανή. Γι' αυτό και βλέπουμε διαβάθμιση της έντασης από κλιμάκωση των πολεμικών συγκρούσεων ως και νέες προσπάθειες συμβιβασμού.

"Μαστίγιο" και "καρότο"

Σε αυτό το κλίμα της προσπάθειας συγκερασμού των συμφερόντων, κινήθηκε τόσο η βαρυσήμαντη ετήσια ομιλία του Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώπιον των δύο Σωμάτων της ρωσικής Βουλής όσο και η Σύνοδος τουΟργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Ο μεν Πούτιν, στην ομιλία του, επανέλαβε ότι η ενσωμάτωση της Κριμαίας έγινε με τη θέληση του λαού της, προειδοποίησε ότι η Ρωσία δεν εκβιάζεται και δε δέχεται απειλές ούτε σενάρια διάλυσης τύπου Γιουγκοσλαβίας, αλλά και ότι είναι ανοιχτή σε συνεργασίες. Σχετικά με τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση στη Ρωσία είπε θα είχαν επιβληθεί και χωρίς την κρίση της Ουκρανίας, αφού δεν ήταν παρά ένα πρόσχημα που οι Δυτικοί επεδίωκαν εδώ και καιρό για την ανάσχεση της πορείας της χώρας. Αυτή βέβαια η ανάλυση δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα, αφού δείχνει την όξυνση του ανταγωνισμού στη διεθνοποιημένη καπιταλιστική οικονομία που βέβαια υπερασπίζεται και η ρωσική αστική τάξη, που δε θέλει, όπως και οι άλλες αστικές τάξεις, να είναι η ριγμένη.

Γι' αυτό και ο Πούτιν είπε χαρακτηριστικά ότι η χώρα του δεν πρόκειται να ακολουθήσει το δρόμο της απομόνωσης και της κούρσας των εξοπλισμών, θα υπερασπιστεί την άμυνά της και ταυτόχρονα υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται να σταματήσει να συνεργάζεται (δηλαδή οι μονοπωλιακοί της όμιλοι) με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, αλλά θα διευρύνει το πεδίο δράσης και σε άλλες περιοχές, την Νότια Αμερική, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία - Ειρηνικό.

Αυτό, άλλωστε, δείχνουν και όλα τα επενδυτικά σχέδια που αναπτύσσονται με την Κίνα, για νέους ενεργειακούς αγωγούς, τα σχέδια στη Λατινική Αμερική μαζί με τους Κινέζους στο κανάλι του Παναμά, τα κοινά σχέδια με τη Βραζιλία, η συμμετοχή στη διακρατική καπιταλιστική ένωση BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική).

Επίσης, η κίνηση της ματαίωσης του ενεργειακού αγωγού «South Stream» («Nότιο Ρεύμα») που παρέκαμπτε μέσω της Μαύρης Θάλασσας την Ουκρανία για να μεταφέρει φυσικό αέριο μέσω των Βουλγαρίας, Σερβίας, Ουγγαρίας, Αυστρίας, Ιταλίας, μια κοινοπραξία όπου συμμετείχαν η «Γκαζπρόμ» (50%), η ιταλική ΕΝΙ (20%), η γερμανική «Wintershall Holding» (15%) και η γαλλική EDF (15%) δείχνει ότι η συνεργασία και ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε αστικές τάξεις πάνε χέρι - χέρι. Τώρα, η Ρωσία επιδιώκει διέξοδο με νέο αγωγό μέσω της Τουρκίας, για την τροφοδοσία της Νότιας Ευρώπης.

Επιδίωξη συμβιβασμού

Η Σύνοδος του ΟΑΣΕ στη Βασιλεία της Ελβετίας, που ασχολήθηκε με την Ουκρανία, μέσα από την εισηγητική τοποθέτηση του προέδρου του αυτήν την περίοδο, Ελβετού υπουργού Εξωτερικών, Ντιντιέ Μπάρκαλτερ, επιδιώκει να κατοχυρώσει τον εν λόγω οργανισμό ως «μια πλατφόρμα για συζητήσεις χωρίς αποκλεισμούς και ως έναν αποτελεσματικό μηχανισμό παρά τις διαιρέσεις στην Ευρώπη και για την κατάσταση στην Ουκρανία» ή «γέφυρα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από τις δύο πλευρές, ώστε να διασφαλιστεί η ειρήνη, η σταθερότητα και η ασφάλεια για όλους όσοι ζουν στην περιοχή». Επίσης, ο συγκεκριμένος αστός πολιτικός έκανε αναφορά στην «ευθύνη οι πολιτικοί ηγέτες να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη δε θα γίνει μια διαιρεμένη ήπειρος και πάλι 25 χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου». Φυσικά και ο οργανισμός αυτός είναι αποτέλεσμα του αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων που επικράτησε μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, την κεντρική και ανατολική Ευρώπη και αυτό που επιδιώκει δεν είναι γενικά και αόριστα η ειρήνη, αλλά η ειρήνη με το «πιστόλι στον κρόταφο των λαών», ώστε να διευκολύνεται η δράση των μονοπωλιακών ομίλων. Αυτό είναι που τους κόφτει και ακριβώς επειδή καπιταλισμός σημαίνει ανισομετρία στην ανάπτυξη ανάμεσα στα ξεχωριστά καπιταλιστικά κράτη οξύνεται ο ανταγωνισμός για την κατάκτηση αγορών, εδαφών, ενεργειακών πόρων και δρόμων μεταφοράς τους. Αυτό δείχνει η σύγκρουση στην Ουκρανία, αλλά και όλες οι εστίες επεμβάσεων και αντιπαραθέσεων σε όλο τον κόσμο σήμερα από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή μέχρι την Ασία και τον Ειρηνικό.

Στην ίδια την Ουκρανία, ενώ συνεχίζεται το αιματοκύλισμα του λαού, πυκνώνουν και τα επενδυτικά συνέδρια, όπως αυτό που έγινε μέσα στη βδομάδα στο Κίεβο, ή αυτό που οργανώνεται στις 9-10 Δεκέμβρη στο Λονδίνο με συμμετοχή επιμελητηρίων και ινστιτούτων και εκπροσώπων μονοπωλιακών ομίλων χωρών της ΕΕ και των ΗΠΑ, που ενδιαφέρονται για τη «βοήθεια» στην Ουκρανία (βλέπε εκμετάλλευση του πλούτου της και της γεωστρατηγικής της θέσης).

"Προσφορά" για τις μπίζνες των καπιταλιστών και την κοινή εκμετάλλευση των εργατών

Ενδιαφέρον, πάντως, έχει η τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ στη Σύνοδο του ΟΑΣΕ, όπου στη συνάντηση με τον ομόλογό του των ΗΠΑ Τζον Κέρι και στην ομιλία του κάλεσε τους Δυτικούς «εταίρους» να μη συνεχίσουν την κατηγορία προς τη χώρα του για την κατάσταση στην Ουκρανία, γιατί δεν έχει «κανένα νόημα» και πρόβαλε την ανάγκη του διαλόγου και της διευθέτησης στις περιοχές του Ντονμπάς, ώστε να τους αναγνωριστεί αυτονομία. Ωστόσο, αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία ήταν η πρόταση που έκανε να υπάρξει μια πλατφόρμα διαλόγου για τα ζητήματα ασφάλειας (και άρα κατ' επέκταση για να αναπτυχθεί η δράση των επιχειρήσεων) ανάμεσα στην ΕΕ και την Ευρασιατική Οικονομική Ενωση που προωθεί η Ρωσία και στην οποία συμμετέχουν η Λευκορωσία και το Καζαχστάν. Πρόκειται για εξέλιξη της Τελωνειακής Ενωσης που είχε συναφθεί από το 2011 ανάμεσα σε αυτές τις τρεις χώρες και θα μπει σε εφαρμογή από την αρχή του 2015. Η διακρατική αυτή καπιταλιστική ένωση αποσκοπεί στο να διευκολυνθούν οι επενδύσεις και οι εμπορικές συνεργασίες ανάμεσα σε μονοπωλιακούς ομίλους, με αρχές αντίστοιχες αυτών της Συνθήκης του Μάαστριχτ της ΕΕ, δηλαδή ελεύθερη κυκλοφορία προϊόντων, υπηρεσιών, κεφαλαίων και εργαζομένων, με επίκεντρο ορισμένους βασικούς τομείς της οικονομίας: Την Ενέργεια, τη βιομηχανία, τη γεωργία και τις μεταφορές. Τις διεργασίες σε αυτόν το χώρο που αντιστοιχεί σε μια τεράστια αγορά 170 εκατομμυρίων ανθρώπων (2,5% του παγκόσμιου πληθυσμού, 15% της έκτασης) παρακολουθούν στενά και οι αστικές τάξεις άλλων χωρών όπως η Αρμενία, το Τατζικιστάν και τοΚιργιστάν. Η Ρωσία, μέσω του Λαβρόφ, ακριβώς με αυτό το «ατού» απευθύνεται στην ΕΕ και όχι τυχαία «διέρρευσε» ότι υπάρχουν ηγεσίες της ΕΕ (δηλαδή αστικές τάξεις ή τμήματά τους) που βλέπουν θετικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, και έκανε ειδική αναφορά στη Γερμανία, που ως γνωστό είχε αρχικά επιφυλάξεις για το χειρισμό της κατάστασης στην Ουκρανία, μέχρι που ήρθε η αμερικανική «σφήνα», που επιτάχυνε τις εξελίξεις.

Και αυτή η πρόταση δείχνει ότι την ίδια ώρα που σφάζονται οι αστοί, την ίδια ώρα παζαρεύουν πώς θα εξυπηρετηθούν καλύτερα τα συμφέροντά τους. Φυσικά και όλη η ιστορική πορεία του βάρβαρου καπιταλιστικού συστήματος επιβεβαιώνει ότι, όταν χαλάει η μοιρασιά, όταν όλα τα άλλα μέσα τελειώνουν και δεν οδηγούν στο αποτέλεσμα που επιθυμεί η κάθε αστική τάξη, τότε «μιλάνε» τα όπλα, έρχονται οι επεμβάσεις και ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος. Αυτή την τραγική πραγματικότητα βιώνει ο ουκρανικός και άλλοι λαοί, γι' αυτό και γίνεται ζωτικής σημασίας προτεραιότητα, αυτό που λέει το ΚΚΕ, οι εργάτες, τα εκμεταλλευόμενα λαϊκά στρώματα στη χώρα τους να οργανώσουν την αυτοτελή πάλη τους με ταξικό προσανατολισμό. Ενάντια στην αστική τάξη ως εισβολέα και ως ντόπια εκμεταλλευτική τάξη, έχοντας ξεκάθαρο στόχο την εργατική - λαϊκή εξουσία, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και την κεντρικά σχεδιασμένη οργάνωσή της για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους. Δηλαδή παλεύοντας για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Ετσι μόνο θα εξαλειφθούν οριστικά οι αιτίες του ιμπεριαλιστικού πολέμου.

Δ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ