Συμφωνίες και ανταγωνισμοί για το κεφάλαιο και σε βάρος των λαών
Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στις δύο πλευρές του Αιγαίου μοιάζει να αξιοποιείται από τις δύο κυβερνήσεις ως ο απαραίτητος καταλύτης για μια τέτοια επιτάχυνση.
Απ' την άποψη αυτή ήταν πραγματικά αποκαλυπτικό το κύριο άρθρο της «Καθημερινής» την περασμένη Πέμπτη, απ' όπου τα ακόλουθα αποσπάσματα: «Οι καταστρεπτικοί σεισμοί τον Αύγουστο του 1999 υπήρξαν η αφορμή μιας προσεγγίσεως ουσιαστικής Ελλάδος και Τουρκίας (...) Στις μέρες μας το ανεξέλεγκτο ρεύμα προσφύγων και μεταναστών (...) ενδέχεται να λειτουργήσει ως καταλύτης για μια νέα αναθέρμανση των σχέσεων των δύο κρατών (...) Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε την Αγκυρα και είναι ενθαρρυντικό ότι οι συνομιλίες του με τον Τούρκο ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου διεξήχθησαν σε καλή ατμόσφαιρα. Αρκεί να υπάρξει συνέχεια και συστηματική συνεργασία επί συγκεκριμένων θεμάτων και πέραν του μεταναστευτικού».
Ο αρθρογράφος απαντά και στις ενστάσεις που πρόβαλαν άλλα τμήματα της αστικής τάξης γύρω απ' τη χρησιμότητα ή την προετοιμασία αυτής της επίσκεψης, γράφοντας: «Οι αντιρρήσεις για την επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού δεν έλειψαν. Η αντιπαλότητα κάποιων δυτικών κυβερνήσεων με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εθεωρήθη από ορισμένους λόγος σοβαρότατος ώστε να μη μεταβεί στην Αγκυρα ο κ. Τσίπρας - πρώτος αυτός από τους πρωθυπουργούς, μετά τις τελευταίες εκλογές. Το αντίθετο, ωστόσο, επιβάλλει η κοινή λογική. Οταν οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση είναι αρμονικότατες, η πίεση των συμμάχων επί της χώρας μας γίνεται μεγαλύτερη προκειμένου να ικανοποιηθεί ο ισχυρότερος εταίρος με τη μεγαλυτέρα στρατηγική σπουδαιότητα».
Οσο για τα ζέοντα ζητήματα στις σχέσεις των δύο κρατών, δεν φαίνεται να αποτελούν εμπόδιο μπροστά στην οσμή κερδών: «Υπάρχουν πάντα βέβαια και τα θέματα τριβής και οξυτάτης αντιπαραθέσεως (...) Αλλά προβλήματα της φύσεως αυτής δεν επιλύονται εσπευσμένα. Υφίστανται και υπερκερώνται διά της ουσιαστικής συνεργασίας σε τομείς όπου η συνεργασία μπορεί να είναι αμοιβαία επωφελής...».
Η ελληνική αστική τάξη προσπαθεί να ισορροπήσει τις αντιφατικές σχέσεις ανταγωνισμού και συνεργασίας με την τουρκική, μέσα σε ένα ρευστό περιβάλλον στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Μέση Ανατολή, όπου εκδηλώνονται έντονες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και απειλές, σε μια περιοχή όπου εξελίσσεται ο σφοδρός ανταγωνισμός ΗΠΑ - ΕΕ με τη Ρωσία, η διαπάλη για τις ενεργειακές πηγές και τους δρόμους μεταφοράς τους. Συνεργασία για την από κοινού εκμετάλλευση των πηγών πλούτου κι ανταγωνισμός για τη μοιρασιά της λείας. Το έχουμε ξαναζήσει εδώ και πολλά χρόνια: Εναλλάσσεται η τάση συνεργασίας των δύο αστικών τάξεων με την τάση σφοδρού ανταγωνισμού.
Στο φόντο αυτό, οι Αλ. Τσίπρας και Α. Νταβούτογλου συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν και να συντονίσουν τις προσπάθειες για διευκόλυνση κερδοφόρων συνεργασιών. Ανακοίνωσαν μάλιστα ότι στις αρχές Φλεβάρη θα πραγματοποιηθεί στην Τουρκία η 4η σύνοδος του Ελληνοτουρκικού Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, που ο Αλ. Τσίπρας ήδη απ' το 2014 χαρακτήριζε «καίριο εργαλείο για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων». Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας υπέδειξε ως πεδία συνεργασίας τον Τουρισμό, το Εμπόριο και την Ενέργεια, ενώ μίλησε για απευθείας σιδηροδρομική σύνδεση Κωνσταντινούπολης - Αθήνας.
Με τη σειρά του ο Αλ. Τσίπρας υποστήριξε πως «Ελλάδα και Τουρκία έχουν συμφέρον να εκμεταλλευτούν τις προκλήσεις και να έχουν ωφέλεια». Μίλησε για «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα συμβάλλουν στο Εμπόριο, στον Τουρισμό (...) Μέτρα και για τον ενεργειακό τομέα», ενώ εκτίμησε πως υπάρχει «κοινή αντίληψη ότι το Αιγαίο πρέπει να είναι θάλασσα συνεργασίας», εκτίμηση με την οποία έσπευσε να συμφωνήσει ο Α. Νταβούτογλου.
Ισως χάριν αυτής της συνεργασίας ο Αλ. Τσίπρας παρέπεμψε τη συζήτηση για τις τουρκικές παραβιάσεις στο απώτερο μέλλον, ενώ άφησε αναπάντητο τον ισχυρισμό Νταβούτογλου ότι πρόκειται για πρακτική κοινή και απ' τις δύο πλευρές.
Περισσότερο ομιλητικός για το περιεχόμενό της ήταν ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Κοτζιάς, κατά την επίσκεψή του προ ολίγων μηνών στην Τουρκία. Μεταξύ άλλων είχε δηλώσει ότι επιθυμία των δύο πλευρών είναι «να αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο τις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών», εξηγώντας: «Επικρατεί η εντύπωση ότι ο αριθμός των Τούρκων τουριστών που θα έρθουν στην Ελλάδα, θα ξεπεράσει φέτος τον αριθμό των Ρώσων τουριστών. Δηλαδή, ότι θα ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο. Το εμπορικό δυναμικό μεταξύ μας με την Τουρκία τετραπλασιάστηκε. Αυξήθηκαν οι επενδύσεις, ιδιαίτερα σε μαρίνες και σε ελληνικά νησιά».
Σε ό,τι αφορά την Ενέργεια είχε δηλώσει: «Ο αναδυόμενος ρόλος της Ελλάδας στο Ενεργειακό συνδέεται με τον ρόλο της Τουρκίας στο Ενεργειακό. Γιατί όταν συζητάμε για αγωγούς που έρχονται από το Αζερμπαϊτζάν ή από τη Ρωσία, αναφερόμαστε σε αγωγούς που περνάνε από την Τουρκία (...) Πρέπει να φτιάξουμε ισχυρά δίκτυα, και ενεργειακά και οδικά και σιδηροδρομικά (...) Οσον αφορά την αναζήτηση και την ανεύρεση αερίου στη Μεσόγειο, νομίζω ότι θα ωφελήσει όλους τους λαούς της περιοχής. Και θέλω να υπενθυμίσω ότι η συνεργασία μας με τρίτες χώρες, όπως η Αίγυπτος και το Ισραήλ, δεν στρέφεται ενάντια σε κανέναν, και μάλιστα νομίζω ότι θα κάνουμε μια καλή πρόταση στην τουρκική ηγεσία για τη συμβολή μας μαζί με την Τουρκία στην ασφάλεια της περιοχής».
Κατά τα λοιπά ο Α. Νταβούτογλου ζήτησε απ' τον Αλ. Τσίπρα τη στήριξη της Ελλάδας στην προσπάθεια ένταξης στην ΕΕ, στην οποία διαμήνυσε ότι έτσι θα ενδυναμωθεί «η στρατηγική θέση» της στην περιοχή. Αμεση ήταν η ανταπόκριση του Αλ. Τσίπρα, ο οποίος έσπευσε να εκφράσει την υποστήριξη της κυβέρνησής του στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα το Προσφυγικό, οι δύο πρωθυπουργοί αξίωσαν απ' την ΕΕ γενναία χρηματοδότηση προκειμένου να διαχειριστούν τις ροές και ιδιαίτερα η Τουρκία να τις συγκρατήσει εντός των συνόρων της. Φαίνεται πως συμφωνήθηκαν διμερής ελληνοτουρκική συνεργασία και συντονισμός «με στόχο την αποφασιστική αντιμετώπιση των διακινητών» αλλά και τεχνική συνεργασία των ακτοφυλακών των δύο κρατών. Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν οι δύο πρωθυπουργοί μετά την ολοκλήρωση των διμερών συνομιλιών, ο Α. Νταβούτογλου ανακοίνωσε ότι υπάρχει πρόταση για τριμερείς συνομιλίες Γερμανίας - Ελλάδας - Τουρκίας. Να σημειωθεί ότι λίγο πριν από την επίσκεψή του στην Τουρκία ο Αλ. Τσίπρας είχε επικοινωνήσει με την Α. Μέρκελ, ενώ αυτή είχε επαφές με τον Α. Νταβούτογλου στο περιθώριο των εργασιών του G20 πριν από λίγες μέρες στην Αττάλεια.
Με βάση τα προηγούμενα γίνεται παραπάνω από σαφές το κίνητρο των «πάρε - δώσε» με την πολιτική ηγεσία της Τουρκίας. Η ατζέντα όλων αυτών των συζητήσεων είναι γραμμένη απ' τα συμφέροντα ισχυρών τμημάτων των αστικών τάξεων των δύο κρατών και επ' ουδενί των φτωχών λαϊκών στρωμάτων που δεινοπαθούν και στις δυο πλευρές του Αιγαίου. Συζητούν με κριτήριο τη μοιρασιά της πίτας που προκύπτει απ' τη γεωστρατηγική θέση του Αιγαίου, τις διαδρομές μεταφοράς Ενέργειας, τα όποια ενεργειακά κοιτάσματα υπάρχουν στην περιοχή.
Απ' την ίδια σκοπιά προσέγγισαν και το Προσφυγικό, με έγνοια για το πώς κάθε αστική τάξη θα εξασφαλίσει περισσότερα προνόμια και οφέλη απ' τις ροές των προσφύγων. Η Τουρκία φάνηκε απρόθυμη να φιλοξενήσει «hot spots» και έδειξε διατεθειμένη να παζαρέψει σκληρά για ανταλλάγματα και μάλιστα από θέση ισχύος έναντι της Ελλάδας (π.χ. διεκδίκηση και αναγνώριση ενός πιο αναβαθμισμένου ρόλου της στο Αιγαίο). Ας μην ξεχνάμε ότι μόλις προ ολίγου καιρού ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζ. Κ. Γιούνκερ, είχε βάλει ζήτημα κοινών περιπολιών στο Αιγαίο. Για το ίδιο ζήτημα ο αρθρογράφος της «Καθημερινής» που αναφέραμε παραπάνω υπέδειξε τη συμμετοχή της Τουρκίας στη Frontex, ώστε να έχουν προκάλυμμα τα σουλάτσα στο Αιγαίο! Μια τέτοια εξέλιξη ιμπεριαλιστικής συνεργασίας στην πραγματικότητα θα υποδαυλίσει τον ανταγωνισμό όχι μόνο μεταξύ ελληνικών και τουρκικών ανταγωνιστικών μονοπωλιακών συμφερόντων, αλλά και άλλων κρατών που ενδιαφέρονται για τη γεωστρατηγική θέση της περιοχής, ειδικά σε συνθήκες που η Μέση Ανατολή φλέγεται.
Αδιαμφισβήτητα πάντως οι συζητήσεις αυτές ξεδιπλώνονται σε μια βάση κοινή για τα δύο κράτη: Το ότι είναι μέλη της ιμπεριαλιστικής στρατιωτικο-πολιτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ, άρα μέχρι τα μπούνια χωμένα σε ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και επεμβάσεις, ότι είναι η Ελλάδα μέλος της ΕΕ και η Τουρκία υποψήφια για ένταξη. Μια βάση δηλαδή που αποκλείει κάθε σκέψη οι συνομιλίες και τα παζάρια να αφορούν στα λαϊκά συμφέροντα με άλλον τρόπο πέραν της υπονόμευσής τους.
Κι αυτό ανεξαρτήτως της έκβασης που θα έχουν, απ' το αν δηλαδή θα οδηγηθούν σε αντιπαραθέσεις με όξυνση του εθνικισμού στα δύο κράτη ή σε συμβιβασμούς και συμφωνίες που βεβαίως δεν θα απαλείψουν τους ανταγωνισμούς αλλά θα υποδαυλίσουν νέους και θα γεννήσουν νέα προβλήματα με τα σχέδια συνδιαχείρισης του Αιγαίου, αμφισβήτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων κ.λπ.
Οι λαοί να επαγρυπνούν. Η πείρα διδάσκει πως στο όνομα της ενδυνάμωσης της οικονομικής συνεργασίας των αστικών τάξεων και μέσα στο πλαίσιο των επιδιώξεων των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, καιροφυλακτούν κίνδυνοι για τα δικά τους συμφέροντα που δεν συναντώνται πουθενά με αυτά των μονοπωλίων, αλλά και για τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.
Οι λαοί, τόσο της Ελλάδας, όσο και της Τουρκίας, δεν πρέπει να τρέφουν καμία ελπίδα από αυτά τα περιφερόμενα ελληνοτουρκικά κυβερνητικά επιτελεία, που το μόνο που επιδιώκουν είναι η αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρηματιών, μέσα από τη ληστεία των κόπων των εργαζομένων και μέσα απ' την επικίνδυνη εμπλοκή σε σχεδιασμούς όπου μόνοι χαμένοι είναι οι λαοί.
Η λύση για τους δύο λαούς βρίσκεται στην ανάπτυξη της φιλίας, της διεθνιστικής αλληλεγγύης, στην κοινή πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό και στις ενώσεις του, ενάντια στον εθνικισμό, στις στρατιωτικές δαπάνες, για το σεβασμό των συνόρων των δύο χωρών, ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και επεμβάσεις, καθώς κι ενάντια στην αιτία που τις προκαλεί: Τα μονοπώλια, τον καπιταλισμό, την εξουσία τους.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου