Προτεραιότητα στις αξιώσεις των μονοπωλίων

Για δεύτερη φορά σε ένα χρόνο ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλ. Τσίπρας, «πετάχτηκε» στις ΗΠΑ. Πήρε μέρος ως ομιλητής σε εκδήλωση του Πανεπιστήμιου του Οστιν, και συγκεκριμένα της έδρας Λίντον Τζόνσον, όπου διδάσκει ο γνωστός για τις υπηρεσίες του στο ΠΑΣΟΚ και τον Γ. Παπανδρέου, οικονομολόγος Τζ. Γκαλμπρέιθ. Οι επαφές του ΣΥΡΙΖΑ με μηχανισμούς και παράγοντες διαμόρφωσης πολιτικής στις ΗΠΑ πυκνώνουν. Το Levy Institute που ήταν εκ των οικοδεσποτών του Αλ. Τσίπρα στις ΗΠΑ τον περασμένο Γενάρη, διοργανώνει συνέδριο στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, στο οποίο θα μετάσχει ο Γ. Δραγασάκης, ενώ χορηγός επικοινωνίας θα είναι η «Αυγή».

Στο Οστιν, ο Αλ. Τσίπρας παρουσίασε τα βασικά σημεία της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ, διαχείρισης της κρίσης προς όφελος του κεφαλαίου. Η ομιλία του έδωσε αφορμή για αναζωπύρωση της αντιπαράθεσης στο εσωτερικό του κόμματος.

Ας σταχυολογήσουμε όμως τα βασικότερα σημεία της ομιλίας του Αλ. Τσίπρα:

"Εχουμε μια οικονομική ένωση και ένα κοινό νόμισμα. Μια έξοδος δεν θα ωφελήσει κανέναν. Αντίθετα, θα πυροδοτήσει σοβαρά νέα προβλήματα. Για το λόγο αυτό και μόνο, η Ελλάδα δεν θα πρέπει και δεν θα το κάνει, δε θα εξέλθει εθελοντικά από την Ευρωζώνη. Μία έξοδος (...) θα ήταν μια καταστροφή για την Ευρώπη (...) Η Ευρωζώνη πρέπει να σωθεί".

Η συμμετοχή στην ΕΕ συνεχίζει να αποτελεί κυρίαρχη επιλογή της αστικής τάξης, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το παραγνωρίζει αυτό, παρότι κλείνει το μάτι και σε εκείνες τις μερίδες της που μπορεί να μην αποκλείουν μια έξοδο απ' το ευρώ, προκρίνοντας τη σύσφιξη των σχέσεων με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα ή διεκδικούν αλλαγές στο πλαίσιο της Ευρωζώνης.

"Ενα κοινωνικό συμβόλαιο (...) Είναι η παλιά ευρωπαϊκή ιδέα. Και παραγκωνίστηκε, πριν από χρόνια, από μια ιδεολογία των αγορών, του ανταγωνισμού. Αυτή είναι η νέα ευρωπαϊκή ιδέα. Εμείς λέμε, ότι είναι αυτοκτονική ιδέα. Και εναντίον της παλεύουμε για τις παραδοσιακές αξίες των ιδρυτών της Ευρώπης. Αυτό που επιδιώκουμε είναι η σημερινή Ευρώπη να επιστρέψει στις πρακτικές και τις επιδιώξεις αυτών των παλαιών αξιών".

Ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ αγωνιά για την κοινωνική συνοχή και σταθερότητα του συστήματος. Αυτή την έννοια έχει η επίκληση του «κοινωνικού συμβολαίου». Τέτοιο δεν υπήρξε ποτέ. Αυτό που υπήρξε ήταν δυνατότητες διευρυμένης ενσωμάτωσης τμημάτων της εργατικής τάξης στη στρατηγική του κεφαλαίου μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Απογειώνει έτσι τις αυταπάτες για τη δυνατότητα τάχα φιλολαϊκής μετάλλαξης της ΕΕ και επιστροφής του καπιταλισμού σε μια ιστορική φάση που έχει προ πολλού οριστικά και αμετάκλητα ξεπεράσει. Συσκοτίζει ότι οι αλλαγές στο μείγμα διαχείρισης ανταποκρίνονται στις εκάστοτε ανάγκες της καπιταλιστικής οικονομίας που σήμερα απαιτεί «αίμα» για να ξελασπώσει απ' την κρίση.

"Δεν θα πρόκειται για μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γερμανία (...) Πρέπει να πείσουμε τους εταίρους μας ότι η σημερινή πορεία οδηγεί όλους εμάς, την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη, σε τρομερό αδιέξοδο. Αλλά πρώτα πρέπει να τους πείσουμε να συνομιλήσουν μαζί μας (...) Θα πρέπει μαζί από κοινού να συντάξουμε ένα νέο σχέδιο για την Ελλάδα. Και πώς θα ήταν αυτό το σχέδιο; Θα περιλάμβανε καίριες αλλαγές στο Ελληνικό Τραπεζικό σύστημα, στο Ελληνικό πρόγραμμα αποπληρωμής των δανείων, στους τρόπους αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και φυσικά θα περιλάμβανε βήματα προς την αναζωογόνηση των επενδύσεων (...) θα καλούσαμε τους εταίρους μας να εξετάσουν μία απλή και λογική ιδέα: το μελλοντικό πρόγραμμα αποπληρωμών να συνδέεται άρρηκτα με το ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Με αυτόν τον τρόπο η Ευρωπαϊκή Ενωση θα έχει κερδίσει (...) Οσον αφορά στα ελάχιστα επίπεδα επενδύσεων που είναι απαραίτητα, θα προτείναμε μία ιδέα που κάθε λογικός άνθρωπος θα αποδέχονταν ως δίκαιη και ορθολογική: υπάρχουν πάνω από 10 δισεκατομμύρια ευρώ από Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία (...) τα οποία η Ελλάδα δεν κατάφερε να απορροφήσει (...) γιατί λοιπόν να μην αναθέσουμε τη διαχείριση αυτών των κεφαλαίων στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων με την προϋπόθεση να επενδύουν στα ελληνικά πρότζεκτς στη βάση καθαρών τραπεζικών αρχών και χωρίς την ανάμειξη του Ελληνικού Κράτους (...) Με την βοήθεια της ΕΚΤ θα μπορούσε να υλοποιήσει ένα πανευρωπαϊκό, αναπτυξιακό σχέδιο ανάκαμψης".

Παρατήρηση πρώτη: Η επίκληση της λογικής υπονοεί ότι οι ευρωενωσιακοί κινούνται ως τώρα με παραλογισμό. Αυτό συσκοτίζει πλήρως την πραγματικότητα, ότι δηλαδή όλες οι έως σήμερα αποφάσεις ελήφθησαν με γνώμονα τα συμφέροντα των μονοπωλίων, αυτό ήταν το κριτήριο των διαπραγματεύσεων στην ΕΕ μεταξύ των πολιτικών εκπροσώπων ανισόμετρα αναπτυγμένων καπιταλιστικών οικονομιών. Την ομοθυμία τους στο τσάκισμα εργασιακών ασφαλιστικών δικαιωμάτων, μέτρων δηλαδή που προάγουν το συλλογικό συμφέρον των αστικών τάξεων όλων των κρατών - μελών, διαδέχεται ο ανταγωνισμός και οι κόντρες για τον επιμερισμό της ζημιάς.

Ο Αλ. Τσίπρας αποκρύπτει ακόμα ότι τα περιθώρια διαπραγμάτευσης υπέρ των εργαζομένων στην ΕΕ είναι απλώς ανύπαρκτα. Τι θα διαπραγματευτεί; Το μνημόνιο διαρκείας που συνιστά η αντιλαϊκή στρατηγική που έχουν συνομολογήσει οι κυβερνήσεις όλων των κρατών - μελών πολύ πριν την καπιταλιστική οικονομική κρίση;

Οι αλλαγές που εισηγείται ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ δεν επηρεάζουν προς το καλύτερο τη ζωή του λαού όπως υπονοεί. Ούτε η αλλαγή στο τραπεζικό σύστημα, ούτε η διευθέτηση του χρέους που σώρευσε η πλουτοκρατία, ούτε η τόνωση των επενδύσεων δεν θα σημάνουν παραίτηση από την υλοποίηση στρατηγικής της υπεράσπισης της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ αποδέχεται, κόπτεται γι' αυτήν, και που σημαίνει ένταση της πολύμορφης αντιλαϊκής επίθεσης.

"Οι πιο ευάλωτοι Ευρωπαίοι πολίτες χρειάζονται άμεση βοήθεια, καθώς και ένα λόγο να πιστέψουν ξανά στο μέλλον της Ευρώπης. Η Ευρώπη θα μπορούσε (...) να χρηματοδοτήσει ένα πρόγραμμα κουπονιών διατροφής -όπως συμβαίνει στην Αμερική- αλλά και ένα κατώτατο επίδομα ανεργίας ώστε να εξαλειφθεί άμεσα η ακραία φτώχεια σε όλη την Ευρώπη".

Η πρόκληση βγάζει μάτι. Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζει ότι η εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής είναι ανελαστική στο έδαφος της οικονομικής κυριαρχίας του κεφαλαίου, επειδή γνωρίζει ότι στην πραγματικότητα δεν μπορεί να εξασφαλίσει πολιτική ενσωμάτωσης όπως αυτή εφαρμόστηκε μέχρι τις δεκαετίες του 1970 και 1980 στην καπιταλιστική Ευρώπη (παρ' όλο που παίζει με αυτή την ανάμνηση) το μόνο που υπόσχεται είναι κουπόνια για τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας. Στην πραγματικότητα, υπόσχεται διαχείριση της λαϊκής αγανάκτησης και διαμαρτυρίας...

"Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολύ καλά αμορτισέρ, δηλαδή μηχανισμούς προκειμένου να απορροφηθούν οι κραδασμοί (...) αντέδρασαν στην κρίση με κεϋνσιανά αντανακλαστικά, ποσοτική χαλάρωση και καθολική υγειονομική περίθαλψη (...) Πριν από λίγες ημέρες το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εξήγησε στο Κογκρέσο με ποιο τρόπο οι πολιτικές που η Γερμανία εφαρμόζει στην Ευρωζώνη εξάγουν την ύφεση στην υπόλοιπη Ευρώπη και επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία. Εχω την αίσθηση ότι μπορούμε να έχουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο με την Ουάσιγκτον επάνω στο θέμα της κρίσης της Ευρωζώνης. Είναι ένας λόγος για τον οποίο αισθάνομαι χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ. Ελπίζω ότι μόλις έρθει ο καιρός μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να βασιστεί στο ότι η Αμερική θα διατηρήσει μια σαφή προοπτική σε αυτά τα θέματα (...) Βλέπω ακόμα ότι παρά τις δυσκολίες, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να προχωρούν προς αυτό το μεγάλο σχέδιο. Πόσο καλό θα ήταν να είχαμε το ίδιο πνεύμα και πρόγραμμα για την Ευρωζώνη (...) Η αλήθεια είναι ότι εσείς στην Αμερική έχετε τους Ομοσπονδιακούς θεσμούς σας -Κοινωνική Ασφάλεια, Ιατροφαρμακευτική Περίθαλψη, Επίδομα Ανεργίας, Σύστημα Ασφάλειας Καταθέσεων- τα οποία εμείς στην Ευρώπη δεν διαθέτουμε".

Στην προσπάθειά του δε να υπερασπιστεί το αμερικάνικο μείγμα διαχείρισης περιγράφει μια πραγματικότητα σχεδόν ειδυλλιακή για τον αμερικάνικο λαό που βυθίζεται στη φτώχεια και τη δυστυχία. Λέει όσα λέει την ώρα που τα συσσίτια, η ανεργία, η υποαπασχόληση τσακίζουν κόκαλα, που εκατομμύρια Αμερικανοί ζουν χωρίς ασφάλεια και περίθαλψη. Το καλόπιασμα των Αμερικανών ιμπεριαλιστών βγάζει μάτι, δεν κρύβει άλλωστε ο Αλ. Τσίπρας την προσδοκία να έχει τη στήριξή τους όταν αναλάβει την αστική διαχείριση, αλλά και ως υποψήφιος για την Κομισιόν σε συνθήκες που προωθείται η διαμόρφωση κοινού οικονομικού χώρου ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ. Ο Α. Τσίπρας κοροϊδεύει το λαό ότι τέτοιου είδους κολεγές είναι δυνατόν να τον ανακουφίσουν απ' τα βάσανα που περνάει.

Β.Ν.