Ο τζόγος της προπαγάνδας

Oργουελικό τοπίο με επίφαση τη λογική της νομιμοποίησης κάθε μικροκομματικής σκοπιμότητας. Κάθε απόπειρα διαλεκτικής πολιτικής αντιπαράθεσης πνίγεται. Στραγγαλίζεται σαν κουνέλι. Κι ύστερα ξεφυτρώνουν εμβριθείς σοβαρές αναλύσεις για τα υλικά του... στιφάδου, από την εθνική προέλευση των κρεμμυδιών ως το κόστος σερβιρίσματος. Η αστικοδημοκρατική καπιταλιστική προπαγάνδα από την, προγκεμπελική της εποχής του new deal, αμερικάνικη μήτρα που σύνδεσε τον πολιτικό λόγο με τον έμμεσα διαφημιστικό των μέσων μαζικής ενημέρωσης, μέχρι και τη ναζιστική της κορύφωση σε θεαματικές τελετουργίες τόσο εκθαμβωτικές όσο να κρύβεται το σκότος της «εργασίας που απελευθερώνει» το ανθρώπινο λίπος σε σαπούνι, στην Ελλάδα σήμερα δρέπει δάφνες.

H ανάλυση, ακόμη και η νηφάλια παρατήρηση αυτής της πλούσιας σε μέσα και μηνύματα επικοινωνιακής επίθεσης που υφίσταται η πλειοψηφική μάζα πληθυσμού, την ώρα μάλιστα που βρίσκεται σε αναγκαστική υλική ένδεια, μπροστά σε αποκαΐδια εργασιακών και πολιτικών δικαιωμάτων, είναι πολιτικά κι επιστημονικά ακόμη δυσχερέστατη. Γιατί αναγκαστικά πρέπει να γίνεται εντός των επικοινωνιακών τειχών. Με το έμψυχο υλικό καταβεβλημένο και εύθραυστο λόγω έλλειψης μέσων παραγωγής μαζικού αντίλογου.

Το ασφαλιστικό ταμείο των δημοσιογράφων, λόγου χάρη, βαίνει ολοταχώς σε συρρίκνωση και πτώχευση, στα μουγκά. Το «κοινό» μας, αναγνώστες - τηλεθεατές - ακροατές - δικτυόφιλοι, ποτέ δε θα μάθει τίποτα γι΄ αυτό. Αλλά τόνοι μελάνια χύνονται σε ιδεολογικοφανείς αντιπαραθέσεις επί σκίτσων, ορίων της σάτιρας, ηθικής της εικονογράφησης κειμένων κι άλλα συνήθη. Με καταληκτικό προαπαιτούμενο το «στίγμα» του απροκάλυπτα αντικομμουνιστικού άκρου. Δηλαδή, έναν Στάλιν ως το απαραίτητο φάντασμα της όπερας των ηττημένων φασιστών. Δε μακιγιάρεται ο τρόμος του συστήματος χωρίς αντισοβιετική πούδρα. Ετσι κάθε που ξαναβγαίνουν στο προσκήνιο της εξουσίας παλαιο-νεο-ναζί, καταφέρνουν μια πύρρειο, προσωρινή επικοινωνιακή νίκη. Επιβάλλουν την αισθητική τους στο δημόσιο λόγο ευκολότερα απ' ό,τι χτυπάνε νύχτα μετανάστες. Με την αμέριστη βοήθεια μιας σπεκουλαδόρικης τσαμπουκαλεμένης μοδάτης αριστεράς που δεν εξεγείρεται όταν ο Βορίδης μιλάει π.χ. για το τελευταίο «σοβιετικό οχυρό την Ελλάδα, που πέφτει εν Ευρώπη» χάρις σε κείνον και τους ομοίους του. Πετάει όμως ανερυθρίαστα, και κάτι «απεταξάμην Ζαχαριάδην» με την ίδια ευκολία που παραφράζουν τσιτάτα του Λένιν κάτι πυροβολημένα σούργελα στο σχολιαστικό χαμαιτυπείο της διαδικτυακής εκτόνωσης.

H χειραγώγηση των μαζών στον 21ο αιώνα δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική, λόγω πληθώρας προσβάσεων στο γενικό προϊόν «πληροφορία» χωρίς την τυποποίηση του τρόμου και τη γενίκευση της άγνοιας. Ο εκφασισμός του λόγου δε γίνεται εύκολα αντιληπτός όταν εκτοξεύονται βρωμόλογα και προσβολές επί προσωπικού επιπέδου. Εκεί θα ξεφυτρώνει μια αισθητική ελίτ και θα κρύβει τον κίνδυνο που ελλοχεύει στη συνήθεια, μετατρέποντάς την σε νεωτερισμό. Η εξοικείωση με τον φασιστικό λόγο γίνεται πιο αποτελεσματικά μέσα από αριστερούς δημοσιολογούντες που αποτάσσονται τη θεωρία των άκρων αλλά την εξυπηρετούν στο ακέραιο, υπάκουοι στο ευρωκάλεσμα, αφαιρώντας τη σοβιετική θυσία και τον αντιφασιστικό της στρατιωτικό θρίαμβο, με τη θρησκευτική ευλάβεια εικονοκλαστών από την ιστορική εικόνα του Στάλιν.

Eτσι αργά και γλιστερά όσο περιβάλλεται τον τύπο της δημοκρατικής ευαισθησίας και της καταδίκης «κάθε» βίας ο σύγχρονος αντικομμουνισμός, τόσο θα φουντώνει ο νομιμοποιημένος σύγχρονος φασισμός ώσπου τα κουκιά του στις όποιες εκλογές να μην εμποδίζουν το ανσανσέρ των ψευδαισθήσεων να πιάσει ρετιρέ... Μια υπενθύμιση μονάχα της προσωρινότητας της μεθόδου που πουλάει σωτηρία σε συσκευασία καπιταλιστικής διαχείρισης. Η εξόντωση του Σαντάμ στο Ιράκ έγινε με τη δαιμονοποίησή του ως άσσου μπαστούνι σε τράπουλα των επικηρυγμένων από τη συμμαχία των τότε προθύμων. Δε συγκινήθηκαν μήτε προσβλήθηκαν ούτε οι χαρτοπαίκτες, ούτε οι ιδιοκτήτες καζίνων στο Λας Βέγκας, ούτε καν οι χαρτορίχτρες στα κανάλια. Διευκολύνθηκαν απλώς τα μισθοφοράκια να δουν σαν παρτίδα ένα βρώμικο πόλεμο που δεν ξέρουν καν ούτε πώς τελειώνει. Κι οι ιρακινοί συνεχίζουν να νιώθουν στο πετσί τους τη «μάρκα». Οσοι παίρνουν λοιπόν εγκαίρως πρέφα το παίγνιον, δεν παίζουν μήτε πρέφα στο καζίνο των κεφαλαιοκρατών... Το μαύρο-κόκκινο μόνο στη ρουλέτα με τσόχα στο χρώμα του χρήματος, είναι ίσα κι όμοια...

Λιάνα ΚΑΝΕΛΛΗ