Για την ανασυγκρότηση του Κομμουνιστικού Κινήματος στην Ευρώπη

Αφίσα της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής

 Πρωτοβουλίας"Λαοί της Ευρώπης

ξεσηκωθείτε ενάντια στην ΕΕ

και τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις"

Στα τέλη Γενάρη, το ΚΚΕ πραγματοποίησε στις Βρυξέλλες την Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Συνάντηση 2017. Για δέκατη φορά μπόρεσαν να συναντηθούν, να ανταλλάξουν εκτιμήσεις και εμπειρίες τα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα της Ευρώπης, δυτικής και ανατολικής, και όχι μόνον των χωρών, που είναι ενταγμένες στην ιμπεριαλιστική ένωση του κεφαλαίου, την ΕΕ.

Φέτος, που τιμούμε τα 100 χρόνια από την Οχτωβριανή Επανάσταση, που συντάραξε τον κόσμο, δεν θα μπορούσε το θέμα της Συνάντησης να αγνοήσει αυτό το γεγονός. Το θέμα, αναδεικνύοντας τα σημερινά αδιέξοδα του καπιταλιστικού τρόπου ανάπτυξης, υπογράμμιζε την επικαιρότητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού.

Η συμμετοχή

Η μεγάλη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Συνάντηση 2017, από 41 κόμματα και 31 χώρες της Ευρώπης, που ήταν η μεγαλύτερη στα 10 χρόνια, που διεξάγονται αυτές οι συναντήσεις, δείχνει το γεγονός πως αυτές καθιερώθηκαν ως ένα σημαντικό ετήσιο γεγονός στη δράση των ΚΚ της Ευρώπης, στην πορεία ανασυγκρότησής τους. Το ΚΚΕ, συνειδητοποιώντας πως αυτή η ανασυγκρότηση δεν μπορεί να γίνει με ορισμένα κόμματα, που, ενώ διατηρούν τον τίτλο «κομμουνιστικό», την ίδια ώρα δραστήρια συμμετέχουν στην αστική διαχείριση, στηρίζουν την ιμπεριαλιστική ΕΕ, τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους του ΝΑΤΟ (π.χ., στη Λιβύη), έχει σταματήσει να προσκαλεί σε αυτές τα κόμματα - μέλη του λεγόμενου «Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς» (ΚΕΑ), πρώτα απ' όλα τα λίγα ΚΚ, που παίζουν μέσα σ' αυτό το οπορτουνιστικό μόρφωμα κάποιο ρόλο (π.χ. Γαλλικό ΚΚ, ΚΚ Ισπανίας, η ιταλική «Κομμουνιστική Επανίδρυση»). Από αυτές τις χώρες συμμετέχουν δυνάμεις που συγκρούστηκαν και εξακολουθούν να παλεύουν με τον οπορτουνισμό και τη σοσιαλδημοκρατία.

Να μην περνούν αστικά - κοινοβουλευτικά κριτήρια αξιολόγησης των ΚΚ

Συχνά, σε διάφορες εκδηλώσεις του Κόμματός μας, μπαίνει το ερώτημα αν αυτές οι κομμουνιστικές δυνάμεις, που συνεργάζονται με το Κόμμα μας, είναι «μικρές» ή «μεγάλες». Ενα τέτοιο ερώτημα δεν παίρνει υπόψη του τη φάση, στην οποία βρίσκεται το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Δηλαδή, όπως περιγράφουμε σε πολλά ντοκουμέντα του Κόμματός μας, ότι το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα περνά μια βαθιά ιδεολογικο-πολιτική κρίση, που επιδεινώθηκε με τη νίκη της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ και στις άλλες σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης, την καπιταλιστικοποίηση της Κίνας, την ενίσχυση των καπιταλιστικών σχέσεων σε άλλες χώρες, που επεδίωκαν την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Αυτή η κατάσταση είχε τεράστιες και αρνητικές συνέπειες για τα ΚΚ, πολλά από τα οποία διαλύθηκαν, χρειάστηκε να φτιαχτούν από την αρχή, ενώ άλλα ενσωματώθηκαν στο σύστημα, με μια έννοια αστικοποιήθηκαν, αφού στήριξαν και στηρίζουν επιλογές των αστικών τάξεων π.χ. της «διόρθωσης» του καπιταλισμού, του «εκδημοκρατισμού» της ΕΕ και του ΝΑΤΟ κ.ο.κ.

Ορισμένες απόψεις προσεγγίζουν τις εξελίξεις στο κομμουνιστικό κίνημα λαθεμένα, με κοινοβουλευτικά κριτήρια. Σαφώς και η ύπαρξη βουλευτών δίνει ορισμένα μέσα σε κάθε ΚΚ, που μπορεί και πρέπει να αξιοποιούνται για την ανάπτυξη της ταξικής πάλης, αλλά η ύπαρξη βουλευτών δεν είναι βασικό κριτήριο που μπορεί να αξιολογηθεί η ισχύς ενός ΚΚ. Το Γαλλικό ΚΚ έχει σήμερα 7 βουλευτές (στους 577) και 17 γερουσιαστές (στους 348), που όμως ψηφίζουν επιλογές της αστικής τάξης, όπως ο βομβαρδισμός της Λιβύης από το ΝΑΤΟ, ή η στρατιωτική επέμβαση των γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Η ενσωμάτωση στο σύστημα κάποιων ΚΚ, που αποτελούν συνέχεια του οπορτουνιστικού ρεύματος του ευρωκομμουνισμού και συμμετέχουν στο ΚΕΑ, συνοδεύεται από συρρίκνωση της κοινοβουλευτικής δύναμης, π.χ. το ΚΚ Ισπανίας, που κάποτε είχε δεκάδες βουλευτές, σήμερα έχει μόλις 5 (στους 350) και 1 γερουσιαστή (στους 266), η Κομμουνιστική Επανίδρυση της Ιταλίας, που διαδέχτηκε το Ιταλικό ΚΚ, που επίσης είχε κάποτε δεκάδες βουλευτές, τώρα δεν έχει κανέναν βουλευτή, στους περίπου 1.000 βουλευτές και γερουσιαστές που έχει η Ιταλία.

Επίσης, δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως και το αστικό πολιτικό σύστημα, το αστικό κράτος, λαμβάνει μέτρα με στόχο να εμποδίσει την ανάπτυξη της πολιτικής δράσης των ΚΚ. Σ' αυτήν την κατεύθυνση σε πολλές χώρες της Ευρώπης υπάρχουν περιορισμοί σε βάρος των ΚΚ, είτε απαγόρευση κομμάτων ή των συμβόλων του (με τελευταίο παράδειγμα το ΚΚ Ουκρανίας, που πριν από μερικά χρόνια έπαιρνε στις εκλογές παραπάνω από 20%, ενώ τώρα τελεί υπό καθεστώς απαγόρευσης από τις αρχές). Υπάρχουν περιορισμοί ακόμη και στην άσκηση κριτικής στην αστική εξουσία (π.χ. Λετονία, Λιθουανία), περιορισμοί στη συμμετοχή στις εκλογές, διάφοροι περίεργοι όροι στην εκλογική νομοθεσία, με στόχο να εμποδιστεί η κάθοδος των ΚΚ στις εκλογές (π.χ. Ιταλία). Χρησιμοποιούνται ακόμη και αλλαγές στον εκλογικό νόμο, με στόχο τη συρρίκνωση της εκλογικής δύναμης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συρρίκνωση της εκλογικής δύναμης του ΚΚ Ρωσικής Ομοσπονδίας, που λαμβάνοντας στις πρόσφατες εκλογές 13,3% (από το 19,2% στις προηγούμενες) είδε τις έδρες του στη Βουλή να μειώνονται από 92 σε 42.

Σημειώσαμε τα παραπάνω, για να δείξουμε πως δεν πρέπει να διαχωρίζουμε τα ΚΚ σε «μικρά» και «μεγάλα», με αποκλειστικό κριτήριο την κοινοβουλευτική τους δύναμη, που μπορεί να αυξομειώνεται ή και να μην υπάρχει για διάφορους λόγους. Να είναι ξεκάθαρο, πως κόμματα, που έχουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, αλλά τα οποία στηρίζουν το σύστημα, τις ιμπεριαλιστικές οργανώσεις, τις επεμβάσεις, τον πόλεμο, όχι μόνον δεν προσφέρουν τίποτα την εργατική τάξη και στην υπόθεσή της, αλλά είναι επικίνδυνα γι' αυτήν.

Η σημασία της πάλης των ΚΚ

Σήμερα, που έχουν διαμορφωθεί ιδιαίτερα αρνητικοί συσχετισμοί σε βάρος της εργατικής τάξης στην Ευρώπη, που η αστική τάξη και τα κόμματά της ισχυρίζονται πως έφτασε το «τέλος της Ιστορίας», ρίχνοντας λάσπη στο σοσιαλισμό που γνωρίσαμε, έχει μεγάλη σημασία να υπάρχουν κομμουνιστές, ΚΚ που εκφράζουν τη διάθεσή τους να συγκρουστούν με την αντιλαϊκή πολιτική και την αντισοσιαλιστική συκοφαντία κι όχι να τους κάνουν «πλάτες». Εχει σημασία να υπάρχουν ΚΚ, έστω με λίγες δυνάμεις σ' αυτήν τη φάση, που δεν έχουν παραιτηθεί από την ταξική πάλη, από την πάλη για τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, για το σοσιαλισμό.

Η συμβολή των Ευρωπαϊκών Κομμουνιστικών Συναντήσεων

Βεβαίως, από χώρα σε χώρα η κατάσταση είναι διαφορετική. Αλλα κόμματα δρούνε σε συνθήκες σκληρού αντικομμουνισμού και απαγορεύσεων, πολλών περιορισμών στη δράση τους. Αλλα δεν έχουν καταφέρει να αποκτήσουν δυνάμεις στην εργατική τάξη, να ριζώσουν σ' αυτήν, ή να μελετήσουν την Ιστορία τους, να αντλήσουν χρήσιμα για το σήμερα συμπεράσματα ή από τις εξελίξεις της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ. Σε πολλά κόμματα δεν φτάνει το θεωρητικό δυναμικό τους, ακόμη και η μελέτη των έργων του Λένιν, αφού, π.χ. σε τέτοιες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, όπως η Λετονία και η Λιθουανία, υπήρξε μαζική καταστροφή τους, ή στα Ισπανικά ποτέ δεν εκδόθηκαν ολοκληρωμένα τα «Απαντα» του Λένιν, αλλά ένα μικρό τμήμα τους. Ενώ σε κάποια άλλα κόμματα εξακολουθεί να υπάρχει εσωκομματική διαπάλη για τον προσανατολισμό τους. Παραπέρα, υπάρχουν συγχύσεις γύρω από πολλά πολιτικά και θεωρητικά ζητήματα, που αναλυτικά παρουσιάζονται στις «Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 20ό Συνέδριο».

Μέσα σ' αυτές τις δύσκολες και σύνθετες συνθήκες διεξάγονται, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, οι Ευρωπαϊκές Κομμουνιστικές Συναντήσεις, που με τον τρόπο τους, μέσα από την ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών, μπορούν να συμβάλουν στην προσπάθεια ανασυγκρότησης των ΚΚ.

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Πρωτοβουλίας

Αυτή η συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων, όσο εξαρτάται από το Κόμμα μας, θα συνεχιστεί. Επιπλέον, τα τελευταία 3 χρόνια έχει συγκροτηθεί μια στενότερη περιφερειακή μορφή συνεργασίας, στην οποία συμμετέχουν 29 Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα, η Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Πρωτοβουλία, πάνω σε συγκεκριμένες αρχές και για την ενίσχυση της πάλης ενάντια στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ, για την παραπέρα οργάνωση της πάλης της εργατικής τάξης, των άλλων λαϊκών στρωμάτων, για τα δικαιώματά τους, στη βάση των σύγχρονων αναγκών, σε σύγκρουση με τα μονοπώλια και τον καπιταλισμό, για το σοσιαλισμό.

Η Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Πρωτοβουλία, που έχει ιστοσελίδα στα Αγγλικά, στην οποία παρουσιάζει τις θέσεις και τις δράσεις της, http://www.initiative-cwpe.org, σχεδιάζει να αναπτύξει παραπέρα τις κοινές πρωτοβουλίες της μέσα στο 2017. Προβάλλει η ανάγκη, τα κόμματα που συνεργάζονται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Πρωτοβουλίας να κάνουν νέα βήματα στο ξεπέρασμα σοβαρών ιδεολογικο-πολιτικών ζητημάτων, στην κοινή πάλη τους, κάτι στο οποίο θα βοηθήσει η υλοποίηση του σχεδιασμού δράσης της.

Ελισαίος ΒΑΓΕΝΑΣ

Μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ