Τα σκάνδαλα και οι πολλαπλές στοχεύσεις του συστήματος

Σχεδόν κάθε μέρα που περνά το τελευταίο διάστημα, το μπαράζ των αποκαλύψεων διευρύνεται. Νέες περιπτώσεις σκανδάλων βγαίνουν συνεχώς στο φως της δημοσιότητας: Η υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, οι μίζες των εξοπλιστικών προγραμμάτων, οι καταγγελίες για «ροκάνισμα» ευρωενωσιακών κονδυλίων, ο χρηματισμός στελεχών του κρατικού μηχανισμού και του εργοδοτικού συνδικαλισμού. Η βεντάλια ανοίγει, «αγγίζει» όλο και περισσότερους: Πολιτικούς παράγοντες από τα κόμματα που διαχειρίστηκαν τα συμφέροντα της αστικής τάξης όλα τα τελευταία χρόνια, αλλά και απευθείας οικονομικούς παράγοντες, συχνά από τα «τζάκια» που είχαν το πάνω χέρι στους ενδοαστικούς ανταγωνισμούς του προηγούμενου διαστήματος.

Οπως είναι αναμενόμενο, το μπαράζ αυτό, με τις αναλύσεις επί αναλύσεων, τις λεπτομερέστατες καταγραφές περιστατικών και τη συζήτηση που διεξάγεται μέσα από τα αστικά μέσα ενημέρωσης προσπερνάει το βασικό: Το πού οφείλονται όλα αυτά τα σκάνδαλα, ποιες είναι οι ρίζες της διαφθοράς, πτυχές της οποίας αποκαλύπτονται αυτήν την περίοδο πιο έντονα.

Απόδειξη της αγιάτρευτης σαπίλας του καπιταλισμού

Τα διάφορα σκάνδαλα που βλέπουν το φως της δημοσιότητας αποτελούν άλλη μια απόδειξη της σαπίλας του καπιταλισμού, μιας σαπίλας που δεν παίρνει από μερεμέτια. Εχουν τη ρίζα τους στη μεγάλη καπιταλιστική ιδιοκτησία, στον ανελέητο ανταγωνισμό μεταξύ των μονοπωλίων για την εξασφάλιση πλεονεκτικής θέσης. Στον ανταγωνισμό αυτό που είναι «ο θάνατός σου, η ζωή μου» και στον οποίο διακυβεύονται τεράστια κέρδη δε βάζει φραγμό κανένα «ρυθμιστικό πλαίσιο» και κανένας «ελεγκτικός μηχανισμός», άλλωστε το νομικό οπλοστάσιο κατοχυρώνει το κυνήγι του κέρδους. Οι όποιοι συμβιβασμοί μεταξύ των μονοπωλίων είναι πάντα πρόσκαιροι και στον επιχειρηματικό πόλεμο ανάμεσά τους αξιοποιούν όλα τα μέσα. Ο αδυσώπητος ανταγωνισμός τους, η αναγκαία διαπλοκή των μονοπωλίων με το αστικό κράτος (δεδομένη από τη στιγμή της γέννησης των μονοπωλίων και για όσο θα υπάρχει ακόμα καπιταλισμός) είναι οι βασικοί παράγοντες που οδηγούν στη διαπλοκή και την εξαγορά παραγόντων του αστικού κράτους και των διαφόρων μηχανισμών του. Η «νόμιμη» κλοπή για λογαριασμό των καπιταλιστών του πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία ανθεί η διαφθορά.

Η στιγμή των αποκαλύψεων δεν είναι τυχαία

Η αποσιώπηση της ρίζας που γεννάει και αναπαράγει τη διαφθορά είναι σίγουρα το βασικό στοιχείο που πρέπει να ξεχωρίσει ο λαός από τη συζήτηση που διεξάγεται αυτήν την περίοδο με αφορμή τις διάφορες αποκαλύψεις, δεν είναι ωστόσο το μοναδικό. Υπάρχουν και μια σειρά άλλες πλευρές και οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι η στιγμή των αποκαλύψεων δεν είναι καθόλου τυχαία, ίσα ίσα η όλη κατάσταση αξιοποιείται για πολλαπλές στοχεύσεις του συστήματος.

Μια σημαντική πλευρά είναι ότι η συζήτηση για τα σκάνδαλα και τη διαφθορά αξιοποιείται ως όχημα αποπροσανατολισμού. Ενόψει της νέας έντασης της αντιλαϊκής επίθεσης, η οποία αποτελεί προϋπόθεση στην προσπάθεια του κεφαλαίου να εξασφαλίσει την ανάκαμψη της κερδοφορίας του, η συζήτηση για το «τσουνάμι κάθαρσης» εξυπηρετεί τον αποπροσανατολισμό του λαού: Στο να παρουσιάζονται η οικονομική κρίση και τα δεινά των λαϊκών στρωμάτων όχι ως αποτέλεσμα του καπιταλιστικού συστήματος και της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, αλλά ως συνέπεια κάποιων που «τα φάγανε», που «κάνανε ρεμούλες», που «λαδώθηκαν» κ.ο.κ. Τα εκατοντάδες δισ. ευρώ του κρατικού χρέους να παρουσιάζονται όχι ως αποτέλεσμα των «νόμιμων» επιδοτήσεων προς το κεφάλαιο, της ευνοϊκής φορολογίας των μεγάλων επιχειρήσεων κ.τ.λ., αλλά ως συνέπεια των σκανδάλων και της διαφθοράς (παρότι όποιος βάλει τα νούμερα κάτω εύκολα διαπιστώνει ότι το άθροισμα της ζημιάς στο κράτος από τις μίζες και τα σκάνδαλα δε φτάνει ούτε στο ελάχιστο τα 320 δισ. ευρώ του κρατικού χρέους).

Οι αποκαλύψεις, οι δικαστικές αποφάσεις αξιοποιούνται για να συσκοτίζεται ο ρόλος που παίζουν και σήμερα, σε συνθήκες κρίσης, τα αστικά κόμματα, για να τεκμηριώνεται η ιστορία του «νοικοκυρέματος», το οποίο αφήνει ανέγγιχτο το σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. «Επί των ημερών της παρούσας κυβέρνησης έχει ξεκινήσει μια διαδικασία κάθαρσης άνευ προηγουμένου», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Στουρνάρας, την Παρασκευή στη Βουλή, «δεν χαριστήκαμε, ούτε θα χαριστούμε σε κανένα». «Εμπεδώνεται αίσθημα δικαίου σε όλη την κοινωνία, προς όλους και όλες τις κατευθύνσεις», αναφέρουν αστοί αρθρογράφοι: Προσπαθούν να καλλιεργήσουν τη λογική ότι «τώρα πληρώνουμε όλοι», πληρώνει και ο εργάτης που παράγει όλο τον πλούτο χωρίς να τον καρπώνεται και από πάνω χαρατσώνεται όλο και περισσότερο, «πληρώνει» και ο «διεφθαρμένος επιχειρηματίας»...

Ο επικίνδυνος ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ

Σε αυτήν την επιχείρηση αποπροσανατολισμού του λαού, όλο και πιο σοβαρό και επικίνδυνο ρόλο αναλαμβάνει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Υποστηρίζει ένθερμα την «υγιή επιχειρηματικότητα» («οι υγιείς επιχειρήσεις δεν παίρνουν θαλασσοδάνεια», διακήρυσσε την Παρασκευή στη Βουλή ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Δ. Παπαδημούλης), προβάλλει σταθερά τη θεωρία ότι για την κρίση και το κρατικό χρέος φταίνε τα σκάνδαλα (π.χ. στην ίδια ομιλία του, ο Δ. Παπαδημούλης ισχυρίστηκε ότι «αν η Ελλάδα δεν είχε άθλια διακυβέρνηση και διαφθορά δεν θα είχαμε ελλείμματα, χρέη, μνημόνιο, καταστροφική ύφεση»). Εκεί όμως που φανερώνει την πραγματική του στόχευση και δίνει τα διαπιστευτήριά του στους καπιταλιστές είναι όταν εκφράζει την αγωνία του για το ίδιο το αστικό πολιτικό σύστημα. Είναι, π.χ., χαρακτηριστικό το non-paper που κυκλοφόρησε ο ΣΥΡΙΖΑ πριν ένα μήνα σχετικά με την κατάθεση πρότασης για σύσταση εξεταστικής επιτροπής για την υπόθεση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά: «Ηταν το ελάχιστο που μπορούσε να γίνει ώστε να ικανοποιηθεί η πάνδημη απαίτηση του ελληνικού λαού για αποκατάσταση της δικαιοσύνης και, συνακόλουθα, να αρχίσει να αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη των πολιτών στο πολιτικό σύστημα»...

Από... φασαρία και φωνή βέβαια άλλο τίποτα, αλλά αυτό δεν πρέπει να μπερδεύει κανέναν. Οσο μεγαλώνει η στρατηγική σύγκλιση των κομμάτων της συγκυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ τόσο θα ανεβαίνουν οι τόνοι της φραστικής αντιπαράθεσης ανάμεσά τους, τόσο η συζήτηση για τα σκάνδαλα και τη διαφθορά θα γίνεται προνομιακό πεδίο της μεταξύ τους κόντρας, όπως ακριβώς γινόταν πριν λίγα χρόνια ανάμεσα στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.

Αναμόρφωση και επιχειρηματικός πόλεμος

Οι αποκαλύψεις για τα σκάνδαλα αξιοποιούνται ταυτόχρονα και σαν όχημα για την αναμόρφωση τόσο του αστικού πολιτικού σκηνικού, όσο και του ίδιου του τοπίου σε ό,τι αφορά τους καθαρά οικονομικούς συσχετισμούς και ανταγωνισμούς.

Με τις διεργασίες για την αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος να είναι σε πλήρη εξέλιξη και όλα τα σενάρια να μένουν στο τραπέζι, οι αποκαλύψεις της τελευταίας περιόδου αξιοποιούνται στο να «καίγονται» χαρτιά, να βγαίνουν άλλα στην επιφάνεια. Συχνά μοιάζουν να αποτελούν απαντήσεις και ανταπαντήσεις σε σενάρια και διεργασίες, από διαφορετικά κέντρα που παίρνουν μέρος σε αυτή τη διαδικασία αναμόρφωσης, με ιδιαίτερη ένταση μπροστά και στις εκλογικές μάχες του Μάη.

Ειδικά σε ό,τι αφορά το καθαρά οικονομικό πεδίο, φαίνεται να αποτυπώνεται ένας μεγάλης κλίμακας επιχειρηματικός πόλεμος: Ο ένας «δίνει» τον άλλον, στοιχεία που έρχονται στην επιφάνεια αγγίζουν άμεσα ή έμμεσα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, «δείχνουν» διαπάλη μεταξύ διαφορετικών τμημάτων του κεφαλαίου, διαπάλη που δεν περιορίζεται στο εσωτερικό της ελληνικής αστικής τάξης αλλά φαίνεται να «ακουμπάει» τις σχέσεις μερίδων της με τμήματα του κεφαλαίου σε ισχυρές ιμπεριαλιστικές χώρες, όπως είναι η Γερμανία και οι ΗΠΑ. Και όλα αυτά σε συνθήκες κρίσης, όξυνσης των ανταγωνισμών για τον επιμερισμό της χασούρας από την καταστροφή κεφαλαίου αλλά και για την απόκτηση πλεονεκτικής θέσης στη φάση της αναιμικής ανάκαμψης, κι ενώ τρέχουν διαδικασίες όπως αυτή του ελέγχου και της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.

Ταυτόχρονα, δεν είναι πρώτη φορά που ο θεσμός της αστικής Δικαιοσύνης αξιοποιείται με καθοριστικό ρόλο και στη διαδικασία αναμόρφωσης του πολιτικού συστήματος και στις ενδοαστικές οικονομικές ανακατατάξεις. Γίνεται προσπάθεια να ενισχυθεί το κύρος της Δικαιοσύνης ως παράγοντα σταθερότητας της αστικής εξουσίας. «Επιτέλους η Δικαιοσύνη κάνει τη δουλειά της», αναφωνούν τα αστικά ΜΜΕ, μαζί με τις εκτενείς αναφορές για δημοσκοπήσεις που αποτυπώνουν την «άνοδο της εμπιστοσύνης των πολιτών στη Δικαιοσύνη». Θυμίζουμε χαρακτηριστικά την υπόθεση «καθαρά χέρια» στην Ιταλία. Τότε αδιάφθοροι δικαστές και εισαγγελείς συνέβαλαν στο ξήλωμα όλων των αστικών κομμάτων, διάφοροι καπιταλιστές αλλά και στελέχη αστικών κομμάτων (π.χ. ανάμεσά τους ο επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Μπετίνο Κράξι) καταδικάστηκαν με ποινές φυλάκισης, περίπου 10.000 κρατικοί υπάλληλοι αποπέμφθηκαν. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση νέων πολιτικών δυνάμεων, διαμόρφωση νέων συμμαχιών και εξασφάλιση σταθερότερων αστικών κυβερνήσεων σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο. Σε αυτό το περιβάλλον αναδείχθηκε ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι και βεβαίως η διαφθορά καλά κρατεί... γιατί η καπιταλιστική εκμετάλλευση και η εξουσία των μονοπωλίων συνολικά όχι μόνο έμειναν ανέγγιχτες, αλλά αξιοποίησαν αυτήν τη διαδικασία για την ενίσχυσή τους.

Ο λαός πρέπει να βγάλει συμπεράσματα από όλη αυτήν την ιστορία, να μην πέσει στις πολλαπλές παγίδες αποπροσανατολισμού που του στήνουν. Υπάρχει πείρα και στην Ελλάδα και διεθνώς, και στο πρόσφατο παρελθόν, αλλά και στην περίοδο που διανύουμε σήμερα: Πώς αξιοποιήθηκαν τελικά τα «μαχαίρια που φτάσανε στο κόκαλο», τα Βατοπέδια, και ένα σωρό άλλα παραδείγματα... Είναι απόλυτα δικαιολογημένη η λαϊκή απαίτηση να φτάσει μέχρι τέλους η διαλεύκανση των σκανδάλων που αποκαλύπτονται, όμως λύση στο μεγαλύτερο σκάνδαλο από όλα, που λέγεται καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, θα δώσει μόνο ο ίδιος ο οργανωμένος λαός με την πάλη για την ανατροπή του.

Γ. Ε