Βρετανία: Τι κι αν έχει εθνικό νόμισμα και ισχυρή οικονομία χωρίς μνημόνιο...

Μέσα σε όλα τα προβλήματα ήρθαν να προστεθούν και 

αυτά των πλημμυρών, με τραγικές συνέπειες στα 

λαϊκά νοικοκυριά

Είναι γνωστές οι προτάσεις διαφόρων, τύπου Λαφαζάνηδων, τμημάτων του ΣΥΡΙΖΑ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που επιμένουν ότι με μια άμεση επιστροφή στο εθνικό νόμισμα αντί του ευρώ, με ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας, στο πολύ μακρύ ...βάθος χρόνου θα υλοποιηθούν οι αντικαπιταλιστικές κορόνες που επικαλούνται. Βγάζοντας, λοιπόν, το «φερετζέ» της δικής τους σκόπιμα απροσδιόριστης προοπτικής και του βιασμού της έννοιας του σοσιαλισμού, ας κρατήσουμε ό,τι μένει από την πρότασή τους ως «σκαλοπάτι», ως «άμεσος στόχος πάλης», ως «μια πρώτη νίκη», όπως ισχυρίζονται. Μα τι άλλο, παρά η πραγματικότητα της Βρετανίας. Μια πραγματικότητα που, όπως θα δείξουμε παρακάτω, είναι σκληρή για την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Τι σημαίνει αυτό για τη ζωή των εργαζομένων εκεί, γλίτωσαν από τα δεινά που πλήττουν και τη ζωή της εργατικής τάξης στην Ελλάδα;

Στη Βρετανία, παρά την ανάπτυξη (1,5% από πέρσι), «η λιτότητα θα κρατήσει για τουλάχιστον άλλα 6 χρόνια» σύμφωνα με δηλώσεις του πρωθυπουργού Κάμερον.¹ Μάλιστα, κάνει λόγο για λιτότητα διαρκείας. Μόνο οι τελευταίες περικοπές που εξαγγέλθηκαν είναι ύψους 30 δισ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι τιμές αυξήθηκαν τρεις φορές πιο γρήγορα από τους μισθούς. Ταυτόχρονα σε πολλές περιοχές της χώρας δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά αντιμετωπίζουν το τελευταίο διάστημα τεράστια προβλήματα από τις συνεχόμενες βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες. Σε αυτή την κατάσταση που αναμένεται να κρατήσει πολύ καιρό ακόμα στις πόλεις που μετατράπηκαν σε λίμνες, σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, οι απολύσεις υπαλλήλων, η ανεπαρκής αντιπλημμυρική θωράκιση. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της αστικής αντιλαϊκής πολιτικής (κεντρική κυβέρνηση και δημοτικές αρχές).

Αποκρύπτοντας την ανεργία με ελαστική εργασία

Σε ό,τι αφορά την ανεργία, αν κρίνει κανείς από τις επίσημες στατιστικές, μπορεί να συμπεράνει ότι ...μάλλον εδώ η κρίση την άφησε ανεπηρέαστη. Ομως η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική: Σημαντικό κομμάτι των θέσεων εργασίας αντικαταστάθηκε από θέσεις μερικής απασχόλησης. Σήμερα με σχέσεις μερικής απασχόλησης είναι πάνω από 8 εκατομμύρια ή το 27% των εργαζομένων. Είναι το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγραφεί μέχρι τώρα και φυσικά έχει να κάνει με τη δυσκολία που υπάρχει να βρει κάποιος δουλειά πλήρους απασχόλησης.² Και μιας και η μερική απασχόληση δεν είναι αρκετά «ελαστική» μορφή απασχόλησης, διευρύνονται τα «zero hours contracts» (συμβόλαια μηδενικών ωρών). Με άλλα λόγια, «έλα για δουλειά όσο, όταν κι όποτε σε θέλω». Τέτοιου είδους συμβόλαια είναι πλέον διαδεδομένα σε κλάδους όπως το Εμπόριο και φτάνουν μάλιστα να καλύπτουν πάνω από το 90% των εργαζομένων μεγάλων καταστημάτων.³ Στον Επισιτισμό αποτελούν το 20%. Τέτοια συμβόλαια εφαρμόζονται σε πολλούς κλάδους, όπως για παράδειγμα στο χώρο της Παιδείας και της Υγείας.

Φυσικό επακόλουθο είναι και η εντατικοποίηση και το ξεζούμισμα στους χώρους δουλειάς. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα 3/4 των εργαζομένων δουλεύουν τουλάχιστον 10 απλήρωτες ώρες παραπάνω κάθε βδομάδα.⁴ Το παράδειγμα της αποθήκης του ιντερνετικού δικτύου παραγγελιών αγορών, του μονοπωλίου «Αmazon» δεν αποτελεί εξαίρεση. Στις βραδινές βάρδιες ο εργαζόμενος περπατούσε έως και 18 χιλιόμετρα και δεχόταν παραγγελίες κάθε 33 δευτερόλεπτα. Κι όλα αυτά για αμοιβή 6,5 λίρες (7,90 ευρώ) την ώρα.⁵

Μεγαλύτερα θύματα, οι νέοι

Το ποσοστό ανεργίας για νέους 16-24 ετών είναι 20% και φτάνει το 36% για νέους 16-17 ετών. Πάνω από 1 στους 4 ανέργους νέους είναι χωρίς δουλειά για πάνω από 12 μήνες.⁶ Βέβαια, αυτή είναι μια εξωραϊσμένη εικόνα, αφού τα νούμερα αυτά δεν αποτυπώνουν και το κομμάτι της νεολαίας που δουλεύει απλήρωτο ή τραγικά κακοπληρωμένο και υποαπασχολημένο. Για παράδειγμα, το ελάχιστο ωρομίσθιο που είναι 6,31 βρετανικές λίρες, πέφτει σε 5,03 για νέους από 18 μέχρι 20 και 3,72 για μικρότερους των 18. Για τους τύπους της μαθητείας που πληρώνονται (γιατί υπάρχουν και πολλές κατηγορίες απλήρωτης μαθητείας), το ελάχιστο είναι 2,68 βρετανικές λίρες την ώρα!!!⁷

Η μαθητεία έχει αναπτυχθεί σε βαθμό που υπάρχουν εργασιακοί χώροι που οι εργοδότες βγάζουν όλη τη δουλειά αποκλειστικά με αυτό τον τρόπο. Τα ποσοστά της μαθητείας είναι τα υψηλότερα όλων των εποχών και υπολογίζεται ότι από το 2010 μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί 1,5 εκατομμύριο θέσεις μαθητείας. Η μαθητεία διαρκεί τουλάχιστον ένα χρόνο και έχει χαρακτήρα πρακτικής εκπαίδευσης. Ετσι πλέον οι μαθητευόμενοι παίρνουν δάνεια για να τα βγάλουν πέρα για αυτό το χρονικό διάστημα.

«Εθελοντικά» στην εκμετάλλευση

Στη Βρετανία επίσης η εθελοντική εργασία είναι πολύ αναπτυγμένη και είναι δύσκολο να την αποφύγει κάποιος, ειδικά οι νέοι. Η εθελοντική εργασία είναι απαραίτητο στοιχείο σε αιτήσεις σε πανεπιστήμια, αλλά και απαραίτητο σε κάθε βιογραφικό για αίτηση για δουλειά. Στους περισσότερους κλάδους είναι ο μόνος τρόπος για να αποκτήσει κάποιος εργασιακή εμπειρία και «καλύπτει τα χρονικά κενά της ανεργίας», προκειμένου να μην περνιούνται οι άνεργοι για ...τεμπέληδες. Οι επίσημοι εθελοντές υπολογίζεται ότι «συνεισέφεραν στην οικονομία 22,7 δισ. λίρες (27,6 δισ. ευρώ)».⁸

Οι ταξικοί φραγμοί στην Παιδεία είναι πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια. Για τους νέους που καταφέρνουν να φτάσουν μέχρι το πανεπιστήμιο, το χρέος που θα καλεστούν να αποπληρώσουν για το πρώτο πτυχίο είναι 100.000 λίρες για τα «φοιτητικά» δάνεια που έχουν πάρει.⁹ Στο εξωφρενικό αυτό ποσό υπολογίζονται δίδακτρα, έξοδα διαβίωσης για τα χρόνια των σπουδών και τόκοι ως την αποπληρωμή του δανείου.

Τα νέα ζευγάρια δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα αφού το κόστος για το βρεφονηπιακό σταθμό στο Λονδίνο είναι πάνω από 1.000 λίρες για ένα παιδί. Οι δυσκολίες είναι ακόμα μεγαλύτερες για τους μετανάστες που ζουν μακριά από τις οικογένειές τους.

Η όποια διαφορά με την Ελλάδα στο ύψος των μισθών εξανεμίζεται από τα πανάκριβα ενοίκια. Το κόστος της ενοικίασης στο Λονδίνο έχει εκτοξευθεί οκτώ φορές ταχύτερα από τους μισθούς σε ένα έτος, στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών. Tο μέσο μηνιαίο ενοίκιο στο Λονδίνο είναι 1.106 λίρες (δηλ. 1.346 ευρώ).¹⁰ Tο μέσο ενοίκιο στη Βρετανία είναι 806.¹¹ Στο δε κέντρο του Λονδίνου το ενοίκιο για γκαρσονιέρα κοστίζει περισσότερο από 1.200 λίρες.¹²

Εκεί που η σοσιαλδημοκρατία έχει βαθιές ρίζες

Ο ρόλος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος των Εργατικών έχει συμβάλει αποφασιστικά στο τσάκισμα του εργατικού κινήματος. Είναι ενδεικτικό ότι με τις ευλογίες των Εργατικών ορίστηκε ο λεγόμενος εθνικός κατώτατος μισθός το 1992 και καταργήθηκαν οι συλλογικές συμβάσεις. Ολα καθορίζονται από το συμβόλαιο που υπογράφει ο εργαζόμενος και μπορεί να είναι διαφορετικό από του διπλανού του που κάνει την ίδια δουλειά. Η ψηφοφορία για απεργία γίνεται με μυστική επιστολική ψηφοφορία (όχι ΓΣ), με ψηφοδέλτια που αναγράφουν μόνο ναι ή όχι στην απεργία. Η γενική απεργία ή η απεργία συμπαράστασης έχει απαγορευτεί. Με ευλάβεια στην αστική νομιμότητα, δεν έχει κηρυχτεί γενική απεργία από το 1926!!! Καμία έκπληξη, λοιπόν, δεν προκαλεί η ευκολία με την οποία περνάνε τα μέτρα. Ο εργαζόμενος πλέον αναγνωρίζει το σωματείο σαν νομικό εκπρόσωπό του, κάτι σαν δικηγορικό γραφείο.

Οι σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ και οι «κοινές θέσεις» τους

Οι Εργατικοί είναι αυτοί που κυβέρνησαν από το 1997 επί 13 συναπτά έτη ως το 2010, προωθώντας τα περισσότερα από όσα αντεργατικά μέτρα περιγράψαμε πιο πάνω. Αυτό φαίνεται δεν πτόησε τον Αλ. Τσίπρα ένα χρόνο πριν (19/3/2013), στο βρετανικό περιοδικό «New Statesman», σε ερώτηση του δημοσιογράφου για το ποιοι είναι οι πολιτικοί σύμμαχοί του στη Βρετανία, να απαντήσει ευθέως οι Εργατικοί και να αναφέρει γι' αυτούς: «Παρακολουθούν την κατάσταση στενά και τολμώ να πω ότι είναι από τα λίγα κόμματα εξουσίας με τα οποία μοιραζόμαστε πολλές κοινές θέσεις και είμαστε σε διαρκή επικοινωνία».

Ας κρατήσουν οι εργαζόμενοι αυτές τις δηλώσεις, είναι απόδειξη για το τι είναι και πού το πάει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Επομένως αυτό που θα σώσει τους εργαζόμενους, δεν είναι ούτε το εθνικό νόμισμα, ούτε μια «αριστερή» κυβέρνηση. Εχουν όλα τους δοκιμαστεί - και πάνω από όλα ο ίδιος ο καπιταλιστικός τρόπος ανάπτυξης - και ο λαός μόνο χαμένος βγήκε. Μόνο με ισχυρό ΚΚΕ, με μια ισχυρή εργατική αντιπολίτευση μπορεί να μπουν εμπόδια και να ανοίξει ο δρόμος για την αποδέσμευση από την ΕΕ, τη μονομερή διαγραφή του χρέους, που μπορεί να αποτελέσουν φιλολαϊκές εξελίξεις μόνο αν συνοδεύονται με κοινωνικοποιημένη οικονομία σε μια εργατική λαϊκή εξουσία.

Παραπομπές:

1. Εφημερίδα «Guardian» - http://www.theguardian.com/politics/2013/nov/11/david-cameron-policy-shift-leaner-efficient-state

2. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία - http://www.ons.gov.uk/ons/index.html

3. Για παράδειγμα, αλυσίδα «Sports direct», εφημ. «Guardian» -http://www.theguardian.com/business/2013/jul/28/sports-direct-staff-zero-hour-contracts

4. Εφημερίδα «Mirror» - http://www.mirror.co.uk/news/uk-news/three-four-brits-work-extra-1847430

5. Ερευνα BBC - http://www.bbc.co.uk/news/business-25034598

6. Στοιχεία από Εθνική Στατιστική Υπηρεσία - www.ons.gov.uk

7. Ιστοσελίδα της κυβέρνησης - https://www.gov.uk/national-minimum-wage-rates

8. Ιnstitute for volunteering research- http://www.ivr.org.uk/ivr-volunteering-stats

9. Εφημερίδα «Independent» - http://www.independent.co.uk/news/education/education-news/revealed-how-the-cost-of-a-degree-is-now-100000-8395989.html

10. https://homelet.co.uk/rentalindex

11. http://www.standard.co.uk/news/london/london-rents-at-alltime-high-as-prices-rocket-eight-times-faster-than-wages-8578230.html

12. http://www.lslps.co.uk/

Λένα ΓΕΡΟΠΑΝΑΓΙΩΤΗ
Τομεακή Οργάνωση Βρετανίας του ΚΚΕ