Τα λαϊκά συμφέροντα στις μυλόπετρες των μονοπωλίων

Ε

γκλωβισμένη στις μυλόπετρες των ενδοϊμπεριαλιστικών και μονοπωλιακών αντιθέσεων βρίσκεται η Ελλάδα, με τις ιδιωτικοποιήσεις των υποδομών Ενέργειας και τη βαθύτερη εμπλοκή στους ανταγωνισμούς για τις πηγές, τους αγωγούς και τα δίκτυα.

Αύριο, συνεδριάζει εκ νέου το ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ, προκειμένου να καθορίσει τις τελευταίες λεπτομέρειες για τη «συμφωνία αγοράς και πώλησης» της ΔΕΠΑ, ώστε στις 29 Μάη (ίσως και με νέα μικρή παράταση) να προχωρήσει η κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών από τους ρωσικούς ομίλους «Gazprom» και «Sintez» καθώς και της εταιρείας «M&M Gas» (κοινοπραξία των ομίλων Μυτιληναίου και Βαρδινογιάννη).

Στις αρχές της βδομάδας, υπήρξε συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Αλ. Μίλερ, διευθύνοντα σύμβουλο της «Gazprom», που φέρεται να έχει τον πρώτο λόγο στην εξαγορά της εταιρείας, αφού σύμφωνα με πληροφορίες, εκτός από το υψηλό τίμημα, ενδιαφέρεται και για την αγορά της λεγόμενης «μικρής ΔΕΗ» (θα περιλαμβάνει δίκτυα, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής κ.ά.). Το ρώσικο ενδιαφέρον για τη ΔΕΠΑ συνδέεται και με παλιότερα σχέδια της «Gazprom» να αναπτυχθεί στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, εξαγοράζοντας ή κατασκευάζοντας τέτοιες μονάδες στην Ελλάδα, με στόχο να εξάγει την ηλεκτρική ενέργεια.

Το αμέσως επόμενο διάστημα θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την πώληση του ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου). Για την αγορά των δικτύων και των υποδομών του, έχουν καταθέσει αρχικές προσφορές η Ρωσική «Sintez», η κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν «Socar» και η κοινοπραξία της τσέχικης εταιρείας PPF με τον ελληνικό επιχειρηματικό όμιλο ΓΕΚ - ΤΕΡΝΑ.

Η πώληση των δύο κρατικών εταιρειών φυσικού αερίου, προωθείται στο πλαίσιο της ευθυγράμμισης με τις ευρωενωσιακές κατευθύνσεις για «πλήρη απελευθέρωση και ενοποίηση στην αγορά Ενέργειας», μέσω της ιδιωτικοποίησης πηγών, υποδομών και δικτύων Ενέργειας. Η Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη Τετάρτη στις Βρυξέλλες, είχε βασικό θέμα την Ενέργεια.

Στο κείμενο των συμπερασμάτων, οι «27» ανέδειξαν την ανάγκη να υπάρξει μια «ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική» και έθεσαν τις παρακάτω προτεραιότητες: 

• Την εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων των κρατών - μελών της ΕΕ. 

• Την ακόμα μεγαλύτερη απελευθέρωση της αγοράς Ενέργειας και την ενοποίηση των ευρωπαϊκών δικτύων. 

• Την υλοποίηση «ενεργειακών επενδύσεων» στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου και των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Ζήτημα ανταγωνιστικότητας...

Οι αποφάσεις της Συνόδου είναι προϊόν της προσπάθειας της ΕΕ να αναβαθμίσει την παρουσία της στους ανταγωνισμούς για την Ενέργεια, που είναι παράγοντας καθοριστικός για την ανταγωνιστικότητά τους. Σε έκθεση που παρουσίασε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο κατά τη διάρκεια της Συνόδου, σημειώνεται με έμφαση ότι πρέπει άμεσα «να μειωθεί η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές Ενέργειας και να συνδεθούν όλες οι χώρες - μέλη της ΕΕ με τα ευρωπαϊκά δίκτυα».

Τόνισε, ακόμα, ότι για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, «χρειάζεται φτηνή Ενέργεια». Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, «μεταξύ 2005 και 2012 οι τιμές του φυσικού αερίου για τη βιομηχανία στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 35%, ενώ στις ΗΠΑ έπεσαν κατά 66%». Αντίστοιχα, «οι τιμές του βιομηχανικού ρεύματος στην Ευρώπη είναι 37% υψηλότερες από τις αντίστοιχες στις ΗΠΑ και πάνω από 20% σε σχέση με την Ιαπωνία».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χ. Ρομπάι προειδοποίησε σε δηλώσεις του ότι «αν δε λάβουν άμεσα μέτρα οι κυβερνήσεις της ΕΕ, σύντομα η Ευρώπη θα είναι η μόνη ήπειρος που θα είναι πλήρως εξαρτημένη στα θέματα Ενέργειας». Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα το Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων (ΙΔΙΣ) του Παντείου Πανεπιστημίου, «το 2020, το κενό προσφοράς - ζήτησης φυσικού αερίου για την ΕΕ θα είναι της τάξης των 49 δισ. κυβικών μέτρων σε ετήσια βάση».

Την ανάγκη, για νέες ενεργειακές πηγές και φτηνή Ενέργεια στα ευρωπαϊκά μονοπώλια, με παράλληλο όφελος για τους ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους, πρόβαλλε και ο Α. Σαμαράς. «Η ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη δεν αφορά μόνο στο εργασιακό κόστος, αφορά και στην Ενέργεια (..) γιατί το κόστος Ενέργειας επηρεάζει και το κόστος των προϊόντων, άρα και την ανταγωνιστικότητά τους», δήλωσε κυνικά, διαβεβαιώνοντας την ελληνική αστική τάξη ότι θα κάνει τα πάντα για να της εξασφαλίσει φτηνά εργατικά χέρια και ακόμα φθηνότερη Ενέργεια.

Από τις Βρυξέλλες, ο Α. Σαμαράς απηύθυνε προσκλητήριο στα ευρωενωσιακά μονοπώλια να ενισχύσουν τη θέση τους στους ανταγωνισμούς και να πρωταγωνιστήσουν στην εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων στην ΑΟΖ της Ελλάδας, καθώς, όπως είπε, «υπάρχουν πολύ ισχυρές ενδείξεις για ύπαρξη σοβαρών ενεργειακών κοιτασμάτων στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, όπως βρέθηκαν ήδη και αξιοποιούνται τέτοια κοιτάσματα στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα. Είναι, λοιπόν, προς το συνολικό συμφέρον όλης της Ευρώπης να προχωρήσει η εκμετάλλευση των εγχώριων πλουτοπαραγωγικών πηγών».

Η αγωνία της κυβέρνησης να διαμορφώσει όρους συνεκμετάλλευσης για τα ενεργειακά κοιτάσματα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, παραχωρώντας κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, είναι άρρηκτα δεμένη με τα συμφέροντα της ντόπιας πλουτοκρατίας. Ελληνες εφοπλιστές, ντόπιοι ενεργειακοί όμιλοι και εγχώριοι μεγαλοκατασκευαστές, συνδέουν τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας τους με τη μετατροπή της χώρας σε διαμετακομιστικό κόμβο Ενέργειας.

Μαλλιά - κουβάρια οι αγωγοί

Τους ίδιους σχεδιασμούς υπηρετεί και η συμφωνία Ελλάδας - Ιταλίας - Αλβανίας για τον αγωγό ΤΑΡ, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Κεντρική Ευρώπη, μέσω και της Ελλάδας. Ο Α. Σαμαράς έθεσε το θέμα του αγωγού και στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, λέγοντας ότι η κατασκευή του μπορεί να υπηρετήσει το στόχο της ΕΕ για «διαφοροποίηση των πηγών Ενέργειας».

Με τη μεταφορά αζέρικου αερίου στην Κεντρική Ευρώπη, η ΕΕ επιδιώκει να μειώσει την αυξημένη εξάρτησή της από τη Ρωσία (πάνω από 50%). Εκεί ποντάρει η ελληνική κυβέρνηση και επιδιώκει να εξασφαλίσει την οικονομική στήριξη της ΕΕ στην κατασκευή του αγωγού.

Παράλληλα, στο πλαίσιο των παζαριών για τον αγωγό, ο πρωθυπουργός συζήτησε στη διάρκεια των επαφών του στο Αζερμπαϊτζάν το ενδιαφέρον της αζέρικης κρατικής εταιρείας «Socar» να εξαγοράσει τη ΔΕΣΦΑ. Η αζέρικη εταιρεία φέρεται αποφασισμένη να ανεβάσει την προσφορά της με κεφάλαια που θα της χορηγήσει η κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα «Σαχ Ντενίζ ΙΙ», από το οποίο ο ΤΑΡ πρόκειται να μεταφέρει το αέριο στην Ευρώπη.

Την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από την κρατική εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν φαίνεται να στηρίζουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ, θέλοντας να βάλουν εμπόδια στη Ρωσία, που προσπαθεί να ελέγξει τον Νότιο Ενεργειακό Διάδρομο της Ευρώπης, μέσω των ρωσικών ομίλων «Sintez» και «Gazprom», που επίσης έχουν καταθέσει προσφορά για τις ελληνικές κρατικές εταιρείες φυσικού αερίου.

Ωστόσο, παρότι το ρώσικο και το αζέρικο μονοπώλιο φαίνεται ότι λειτουργούν ανταγωνιστικά, υπάρχει συμφωνία ήδη από τον Απρίλη του 2013 ανάμεσα στην «Gazprom» (διεκδικεί τη ΔΕΠΑ) και την κοινοπραξία που ελέγχει το κοίτασμα του Αζερμπαϊτζάν για ανάπτυξη της μεταξύ τους συνεργασίας.

Βάσει της συμφωνίας, που δεν έχει ενεργοποιηθεί, το ρώσικο μονοπώλιο θα απορροφήσει το σύνολο της ποσότητας του αερίου που θα εξορυχθεί από τον κοίτασμα «Σαχ Ντενίζ Ι» και μέρος του αερίου από το «Σαχ Ντενίζ ΙΙ». Η «Gazprom» σκοπεύει να διοχετεύσει το φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στον αγωγό «South Stream», ο οποίος, όταν κατασκευαστεί, σε συνδυασμό με φυσικό αέριο από τη Ρωσία, θα τροφοδοτεί τις χώρες της ΕΕ.

Κανένα συμφέρον για το λαό

Σύμφωνα με άλλους σχεδιασμούς, αν επέλθει συνεργασία της «Gazprom» με την κοινοπραξία που ελέγχει το κοιτάσματα «Σαχ Ντενίζ ΙΙ», τότε μέσω της «Socar», η «Gazprom» μπορεί να μπει και στον TAP και να διοχετεύσει αέριο στην Ευρώπη, μέσω του αγωγού που περνά από την Ελλάδα. Επιπλέον, οι εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ (που ελέγχει το σύστημα των υποδομών φυσικού αερίου) στην Ελλάδα θα χρησιμοποιηθούν στο μέλλον για την υλοποίηση και άλλων ενεργειακών δικτύων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο ΔΕΣΦΑ προγραμματίζει την υλοποίηση ενός ευρύτατου επενδυτικού προγράμματος σε υποδομές, ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ για την προσεχή δεκαετία. Συγκεκριμένα, θα προχωρήσει στην κατασκευή τρίτης δεξαμενής αποθήκευσης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη Ρεβυθούσα, στην επέκταση του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου σε περιοχές όπως η Εύβοια και η Πελοπόννησος, στη λειτουργία του Σταθμού της Νέας Μεσημβρίας, που επιτρέπει την εισροή μεγαλύτερων ποσοτήτων φυσικού αερίου στη χώρα από τα σημεία εισόδου στα Ελληνοβουλγαρικά και Ελληνοτουρκικά σύνορα.

Προγραμματίζει ακόμα τη δημιουργία αποθηκευτικού χώρου φυσικού αερίου (LNG) στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Καβάλας. Πρόκειται για επενδύσεις που θα αποφέρουν τεράστια κέρδη σε ιδιωτικές κατασκευαστικές εταιρείες, αλλά και στους Ελληνες εφοπλιστές που διαθέτουν έναν από τους μεγαλύτερους στόλους παγκοσμίως μεταφοράς υγροποιημένου αερίου.

Διαφημίζοντας την πραμάτεια του, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, σε πρόσφατες δηλώσεις του, είχε πει: «Είναι δεδομένο πως η αξία και η σημασία της εταιρείας θα ενισχυθούν ακόμη περισσότερο όταν αρχίσει η αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, είτε μιλούμε για τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω αγωγού στην ηπειρωτική Ευρώπη, είτε μέσω πλοίων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου».

Ο στρατηγικός στόχος των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και της κυβέρνησης, για επιτάχυνση της απελευθέρωσης και της ενοποίησης στην αγορά Ενέργειας οδηγεί την Ελλάδα σε μεγαλύτερη ενεργειακή εξάρτηση, εμπλοκή στα ανταγωνιστικά σχέδια μονοπωλιακών ομίλων για τη διέλευση των αγωγών. Ο λαός θα οδηγηθεί σε ακόμη μεγαλύτερη ενεργειακή φτώχεια, για να κερδίσουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι στον τομέα της Ενέργειας, εγχώριοι και διεθνείς. Αυτοί θα βάλουν στο χέρι και την όποια αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων της χώρας.

Η λύση για το λαό βρίσκεται στην πρόταση του ΚΚΕ για κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων και του ενεργειακού πλούτου της χώρας, αποδέσμευση από την ΕΕ, με το λαό κυρίαρχο και τη δική του διακυβέρνηση - εξουσία. Μόνο αυτή η πρόταση μπορεί να εξασφαλίσει την ανάπτυξη όλων των ενεργειακών δυνατοτήτων της χώρας, με σκοπό την κάλυψη των λαϊκών αναγκών.

Παναγιώτης ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ