Το διδαγμα της Χιλης: Τον καπιταλισμο δεν τον διαχειριζεσαι – τον ανατρεπεις!

44 χρόνια συμπληρώθηκαν χθες από το αμερικανοκίνητο στρατιωτικό πραξικόπημα που ανέτρεψε την κυβέρνηση Λαϊκής Ενότητας (Unidad Popular) του Σαλβαδόρ Αλιέντε στη Χιλή. Τα γεγονότα εκείνα, του Σεπτέμβρη 1973, που σημάδεψαν την πολιτική ιστορία της χώρας αλλά και ευρύτερα της λατινικής Αμερικής, είναι λίγο πολύ γνωστά. Αυτό που έχει, ωστόσο, μεγαλύτερη σημασία είναι το δίδαγμα που βγαίνει από το παράδειγμα της Χιλής – ένα δίδαγμα που διατηρεί στο ακέραιο την επικαιρότητα του, για το παρόν, αλλά κυρίως το μέλλον, των αγώνων της εργατικής τάξης.

Η εμπειρία της Χιλής διέψευσε- και διαψεύδει- κατηγορηματικά όλους όσους υποστήριξαν το λεγόμενο «ειρηνικό δρόμο» προς το σοσιαλισμό. Το παράδειγμα της κυβέρνησης του Αλιέντε, με την τραγική του κατάληξη, απέδειξε ότι οποιαδήποτε απόπειρα να εξανθρωπιστεί, να καλλωπιστεί το καπιταλιστικό σύστημα προς όφελος της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων αποτελεί προϊόν αυταπάτης. Διότι, είναι αυταπάτη να πιστεύει κάποιος ότι λύκοι και πρόβατα μπορούν να καθίσουν πλάι πλάι και να διαπραγματευτούν ειρηνικά. Είναι, πρώτου μεγέθους αυταπάτη να νομίζει κάποιος πως με προοδευτικές μεταρρυθμίσεις των αστικών θεσμών και νομοθετικές αλλαγές μπορεί να επέλθει ο «εξανθρωπισμός» του βάρβαρου χαρακτήρα του καπιταλισμού.

Το παράδειγμα της Χιλής έδωσε σαφή και κατηγορηματική απάντηση στο ερώτημα «μεταρρύθμιση ή επανάσταση;». Εδώ βρίσκεται και η πεμπτουσία του διδάγματος που η εργατική τάξη, το εργατικό-λαϊκό κίνημα, οφείλει να αντλήσει. Η ιστορική πείρα της Χιλής του Αλιέντε επιβεβαίωσε στο ακέραιο τη μαρξιστική-λενινιστική θέση για το κράτος και τους μηχανισμούς του, για την ανάγκη το αστικό κράτος να τσακιστεί με την επανάσταση. Ταυτόχρονα, έδειξε πως καμία «αντιμονοπωλιακή-αντιιμπεριαλιστική» κυβέρνηση, όσο καλές προθέσεις κι’ αν έχει, δε μπορεί, στο έδαφος του καπιταλισμού και της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, να συγκρουστεί με το κεφάλαιο και την εξουσία του, ούτε ν’ ανοίξει το δρόμο για την αλλαγή των συσχετισμών υπέρ της εργατικής τάξης.

Οι υπέρμαχοι και θιασώτες των «μεταβατικών προγραμμάτων», των «αριστερών-προοδευτικών κυβερνήσεων» και του «σοσιαλισμού του 21ου αιώνα» αρνούνται πεισματικά να διδαχθούν από την ιστορική πείρα που προσφέρει το παράδειγμα της Χιλής. Οι οπορτουνιστικές εμμονές τους- αποτέλεσμα των βαθιά ριζωμένων μικροαστικών τους αντιλήψεων- δεν πρέπει να βάλουν φρένο στους αγώνες της εργατικής τάξης για την ολοκληρωτική ανατροπή του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος και την κατάκτηση της εξουσίας.

Η Ιστορία δε γυρίζει πίσω.

Νίκος Μόττας