ΕΓΧΩΡΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Απολαμβανει προκλητικες φοροαπαλλαγες... ζηταει και παιρνει κι αλλες!

Νέες φοροελαφρύνσεις προς το κεφάλαιο

προανήγγειλε ο πρωθυπουργός κατά την πρόσφατη

ομιλία του στη ΓΣ του ΣΕΒ

Αν κανείς παρακολουθήσει την «εποικοδομητική» συζήτηση όλου του τελευταίου διαστήματος ανάμεσα σε κυβέρνηση - αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης και εγχώριο κεφάλαιο για το ποια είναι τα απαραίτητα μέτρα που θα θωρακίσουν την καπιταλιστική κερδοφορία, διαμορφώνοντας το «κατάλληλο περιβάλλον» για την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας αλλά και την απαραίτητη γι' αυτό προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, πλάι σε όλα τα μέτρα των προηγούμενων χρόνων που τσάκισαν την τιμή της εργατικής δύναμης και έβαλαν τις βάσεις για την ένταση της εκμετάλλευσης στο νέο γύρο καπιταλιστικής κερδοφορίας, θα βρει ως μόνιμη επωδό την ανάγκη να μειωθούν κι άλλο οι φορολογικοί συντελεστές για τους επιχειρηματικούς ομίλους, ή όπως πιο «πονηρά» λένε ορισμένοι άλλοι, την ανάγκη να διαμορφωθεί ένα «τουλάχιστον σταθερό φορολογικό καθεστώς». Είναι μάλιστα τέτοια η επιμονή και οι συνεχείς εκκλήσεις του εγχώριου κεφαλαίου που αν κάποιος εξωτερικός παρατηρητής δεν γνώριζε, θα έλεγε πως στην Ελλάδα το κεφάλαιο... φορολεηλατείται! Η πραγματικότητα βέβαια είναι τελείως διαφορετική.

Η επιθυμία τους... διαταγή

Συστηματικά, εξάλλου, όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων επιδίωξαν την «ελάφρυνση» των φορολογικών βαρών των επιχειρήσεων, τη μείωση ή κατάργηση τελών κάθε είδους, τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους, παρά τα «στενά δημοσιονομικά περιθώρια».

Σοβαρές προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση καταβάλλει φυσικά και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που όχι μόνο διατήρησε στο ακέραιο προϋπάρχοντα προνόμια που διέθετε το κεφάλαιο, με «πρώτους και καλύτερους» τους εφοπλιστές, αλλά έχει προχωρήσει σε καινούριες γενναίες παροχές προς τους ομίλους, ενώ σχεδιάζει την ικανοποίηση και των υπόλοιπων αιτημάτων των καπιταλιστών.

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα σημείωσε ο Αλ. Τσίπρας στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, όπου ανακοίνωσε καταρχήν την επικείμενη μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις στο 26% από το 29% που είναι σήμερα, ενώ επιπλέον υποσχέθηκε ακόμη 5 δισ. μέσω διαφόρων τύπων παροχών μέχρι το 2021, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για «αναπτυξιακούς σκοπούς, όπως η περαιτέρω μείωση των φορολογικών βαρών».

Υπενθύμισε επίσης τη «διευκόλυνση» που παρέχεται στο πλαίσιο του «εξωδικαστικού συμβιβασμού», όπου ανάμεσα στα «κίνητρα» που παρέχονται για τις διευθετήσεις χρεών περιλαμβάνεται και η κατάργηση φορολογικών επιβαρύνσεων από τη διαδικασία αναδιάρθρωσης των επιχειρήσεων.

Δεν παρέλειψε φυσικά να αναφερθεί στις αλλαγές που έγιναν κατά τα χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, καθώς καταργήθηκε ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο φυσικό αέριο για την ηλεκτροπαραγωγή και μειώθηκε για τη χρήση του ως καύσιμο στη βιομηχανική παραγωγή.

Ολα αυτά, φυσικά, πλάι στην πρόσφατη ικανοποίηση ενός πάγιου αιτήματος του εγχώριου κεφαλαίου, αυτού της «διεύρυνσης της φορολογικής βάσης», που σηματοδότησε το νέο τσεκούρι στο αφορολόγητο μισθωτών και συνταξιούχων...

Παρ' όλα αυτά, φαίνεται πως οι ανάγκες των μεγάλων επιχειρήσεων για ανάκαμψη κερδών αλλά και «ενίσχυση» της ανταγωνιστικότητάς τους δεν ικανοποιούνται από τα παραπάνω, όπως είπε ανοιχτά άλλωστε ο πρόεδρος του ΣΕΒ Θ. Φέσσας στην ίδια εκδήλωση, κατηγορώντας την κυβέρνηση για «λάθος μείγμα πολιτικής», αφού όπως είπε συνεχίζει τις αυξήσεις φόρων και εισφορών δίχως να προχωρά στις σωστές «μεταρρυθμίσεις», που «απελευθερώνουν» αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και επιτρέπουν τη μείωση της άμεσης και έμμεσης φορολογίας.

Γεμάτος φοροαπαλλαγές για το κεφάλαιο ο νέος αναπτυξιακός νόμος

Αλλη μια χαρακτηριστική δράση της σημερινής κυβέρνησης για την επίτευξη «φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος» αποτελεί η ψήφιση του νέου αναπτυξιακού νόμου 4339/2016 περί «καθεστώτων ενισχύσεων ιδιωτικών επενδύσεων», ο οποίος επικαιροποιεί προβλέψεις του προηγούμενου επενδυτικού νόμου 3908/2011, ενώ θέτει και ορισμένα νέα στοιχεία για τα ειδικά καθεστώτα ενισχύσεων των επιχειρήσεων.

Ειδικά για τις φορολογικές απαλλαγές, προβλέπεται ευθύς εξαρχής εξαίρεση «από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών (...) από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης» (άρθρο 10, παρ. α'). Επίσης θεσπίζεται η πάγια αξίωση του μεγάλου κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στη χώρα μας για «σταθερό φορολογικό σύστημα», καθώς προβλέπει «σταθεροποίηση συντελεστή φορολογίας εισοδήματος» για μακρό χρονικό διάστημα από την έναρξη της επένδυσης και μετά (άρθρο 10, παρ. γ'). Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται βάσει της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών, όπως για παράδειγμα η προμήθεια καινούριου μηχανολογικού εξοπλισμού. Η έναρξη χρήσης της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται με την υλοποίηση του 50% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου, ενώ ο ενισχυόμενος επιχειρηματικός φορέας μπορεί να αξιοποιήσει την απαλλαγή καταβολής φόρου για χρονικό διάστημα έως και δεκαπέντε ετών.

Πιο συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τις αποκαλούμενες από τον εν λόγω νόμο «Επενδύσεις Μείζονος Μεγέθους», δηλαδή επενδύσεις που υπερβαίνουν τα 20 εκατ. ευρώ και το επενδυτικό τους σχέδιο δημιουργεί 2 θέσεις εργασίας ανά εκατομμύριο ευρώ, στο άρθρο 67 ορίζονται ως σταθερή χρονική διάρκεια της φοροαπαλλαγής τα 12 συναπτά έτη και μέχρι την εξάντληση του ποσού των 10 εκατ. ευρώ. Το σημαντικό μέγεθος των παροχών αυτών προκύπτει και από τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας, σύμφωνα με τα οποία μέχρι τις αρχές του έτους είχαν υπαχθεί στον νέο αναπτυξιακό νόμο, σε μόλις έξι μήνες έναρξης ισχύος, 821 επενδυτικά σχέδια συνολικού ύψους 2,2 δισ. ευρώ, όταν στον προηγούμενο επενδυτικό νόμο 3908/11, στα τέσσερα χρόνια ισχύος του, είχαν υπαχθεί μόλις 1.270 σχέδια. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος των επενδυτικών σχεδίων (41,3%) αιτούνται φορολογικής απαλλαγής, ενώ τα υπόλοιπα αιτούνται επιχορήγησης, leasing ή ενίσχυσης μισθολογικού κόστους.

Τέλος να σημειώσουμε ότι τα κονδύλια των ενισχύσεων φτάνουν τα 4,8 δισ. ευρώ σε βάθος τετραετίας, ενώ προϋπόθεση ένταξης κάποιου επενδυτικού σχεδίου στον νέο επενδυτικό νόμο είναι το 25% του κόστους της επένδυσης να μην προέρχεται από κάποιου είδους κρατική ενίσχυση. Πλαφόν στα καθεστώτα ενίσχυσης ορίζονται τα 5 εκατ. ευρώ για επενδυτικό σχέδιο, έως 10 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση και έως 15 εκατ. ευρώ για τους ομίλους.

Ερχονται απ' τα παλιά οι παροχές στους εφοπλιστές...

Δεν θα πρέπει φυσικά να ξεχνά κανείς την ειδική φορολογική ασυλία που παρέχεται στο εφοπλιστικό κεφάλαιο, ήδη από τον νόμο 27/1975, οι βασικές διατάξεις του οποίου παραμένουν μέχρι και σήμερα σε ισχύ και εννοείται πως καμία κυβέρνηση αυτές τις τέσσερις δεκαετίες δεν έχει ούτε καν σκεφτεί να τις αλλάξει. Πρόκειται για μια μακρά λίστα φοροαπαλλαγών, οι οποίες περιλαμβάνουν την απαλλαγή από οποιονδήποτε φόρο εισοδήματος των κερδών που προέρχονται από την εκμετάλλευση πλοίων, μέχρι απαλλαγές από τη χρέωση και καταβολή ΦΠΑ των παραδόσεων και εισαγωγών πλοίων, ακόμη και ο εφοδιασμός τους.

Γενικότερα, οι φοροαπαλλαγές που δικαιούνται οι εφοπλιστές είναι δεκάδες, ενώ σταχυολογώντας κάποιος ορισμένες από αυτές, θα μπορούσε να ξεχωρίσει: Την απαλλαγή από κάθε φορολογία της υπεραξίας που μπορεί να προκύψει από την πώληση κάποιου πλοίου, είτε από την είσπραξη ασφαλιστικής αποζημίωσης. Την απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος των καθαρών κερδών ή μετοχικών μερισμάτων προς κάθε ντόπια ή ξένη εταιρεία που έχει και άλλου είδους επιχειρηματικές δράσεις, πέραν των ναυτιλιακών. Την απαλλαγή από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση στο εισόδημα που δημιουργείται από την εκμετάλλευση πλοίου στο εξωτερικό, την οποία απολαμβάνουν οι μέτοχοι ή οι εταίροι των εταιρειών. Ο κατάλογος πραγματικά δεν έχει τελειωμό.

Ειδικό φορολογικό καθεστώς και για την προσέλκυση "επενδυτών"

Εξάλλου, το ειδικό φορολογικό καθεστώς είναι ένα από τα «βασικά χαρτιά» τόσο για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, όσο και για τον «στρατηγικής σημασίας» στόχο για το κεφάλαιο της Ελλάδας - κόμβου Ενέργειας και εμπορευμάτων.

Χαρακτηριστικό είναι πως για τη διευκόλυνση των διαμετακομιστικών εμπορευματικών δραστηριοτήτων της «Cosco» έχει επιβληθεί ειδικό φορολογικό πλαίσιο μέσα στον ΟΛΠ, όπου μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις του κινεζικού μονοπωλίου για την αποθήκευση, μεταφόρτωση και διανομή των προϊόντων τους σε άλλες αγορές. Εντός της λεγόμενης «Ελεύθερης Ζώνης» στις εγκαταστάσεις της «Cosco» ισχύει ειδικό καθεστώς αναβολής της πληρωμής ΦΠΑ, για τα εισαγόμενα εμπορεύματα, ο οποίος καταβάλλεται, υποτίθεται, από τον τελικό αγοραστή των εμπορευμάτων στη χώρα όπου θα καταλήξουν τα εμπορεύματα. Εκτός όμως από το σύστημα «αναβολής» της πληρωμής, υπάρχει και η πλήρης εξαίρεση καταβολής του ΦΠΑ αν τα εμπορεύματα έχουν προορισμό χώρες όπου δεν ισχύει ο συγκεκριμένος φόρος.

Είναι αυτό το ειδικό φορολογικό καθεστώς, και ο επερχόμενος εμπλουτισμός του τα επόμενα χρόνια από παράλληλα μέτρα «ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας», που κάνουν το εγχώριο κεφάλαιο να επισημαίνει ότι το λιμάνι του Πειραιά έχει τις δυνατότητες να γίνει «πρώτη δύναμη» στο ναυτιλιακό κλάδο, ιδίως αν ενισχυθούν κι άλλο τα κίνητρα προσέλκυσης ναυτιλιακών γραφείων, με το «κατάλληλο» φορολογικό και θεσμικό πλαίσιο.

Το ειδικό καθεστώς που απολαμβάνει η «Cosco» εντός του ΟΛΠ αποτελεί «οδηγό» και για τη λειτουργία των νέων σύγχρονων εμπορευματικών κέντρων που ετοιμάζονται, με πρώτο αυτό του Θριασίου, ενώ βασική επιδίωξη του μεγάλου κεφαλαίου είναι η ίδρυση στη χώρα μας «Ειδικών Οικονομικών Ζωνών», εντός των οποίων θα υπάρχει συνολική άρση της ισχύουσας νομοθεσίας, πέραν των φορολογικών κανόνων...

Φ.