Στρατηγικοί σχεδιασμοί στην υπηρεσία του κεφαλαίου

Την περασμένη βδομάδα, η κυβέρνηση παρουσίασε το «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών», που χαρακτηρίζεται «ορόσημο» για το μέλλον των Μεταφορών, σε ό,τι αφορά βεβαίως τα συμφέροντα και τους σχεδιασμούς εγχώριων και ξένων επιχειρηματικών ομίλων. Στο σχέδιο περιγράφονται τα βασικά έργα οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών που θα γίνουν με κρατική στήριξη και σε συνδυασμό με το Σχέδιο Δράσης για την Εφοδιαστική Αλυσίδα. Κεντρική ιδέα του σχεδίου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ είναι η εκμετάλλευση της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας, για την ανάδειξή της σε διαμετακομιστικό κόμβο. Ξεχωριστό ρόλο σ' αυτόν τον σχεδιασμό παίζει βέβαια το λιμάνι του Πειραιά, ως ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια της Μεσογείου, «που ενώνει τις αγορές της Ασίας με εκείνες της Ευρώπης μέσω της διώρυγας του Σουέζ», όπως περιγράφεται. Από εκεί, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, οι ενδοχώριες χερσαίες μεταφορές εμπορευμάτων με τρένο ή οδικώς στα Βαλκάνια, «μπορούν να καταστήσουν τη χώρα έναν διεθνή κόμβο συνδυασμένων μεταφορών για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη». Αντίστοιχα, σχεδιάζεται «ο εκσυγχρονισμός της σιδηροδρομικής γραμμής από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης έως το λιμάνι του Μπουργκάς, όπου θα μπορούν τα εμπορεύματα να μεταφέρονται από και προς τη Μαύρη Θάλασσα, παρακάμπτοντας τα στενά του Βοσπόρου».

Ολα τα έργα που περιγράφονται στο σχέδιο της κυβέρνησης συνιστούν ένα μεγάλο πακέτο υποδομών για επιχειρηματικούς ομίλους, που θα τις αξιοποιήσουν - και σε ό,τι αφορά την κατασκευή και σε ό,τι αφορά τη χρήση τους - για την ανάκαμψη της κερδοφορίας τους και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας. Αυτό είναι το κριτήριο με το οποίο σχεδιάζονται και χρηματοδοτούνται τα έργα και όχι βέβαια οι λαϊκές ανάγκες για σύγχρονες, ασφαλείς και φτηνές συγκοινωνίες και μεταφορές. Πρόκειται για μια ξεκάθαρη κρατική στήριξη στα σχέδια και τις ανάγκες του κεφαλαίου στις Μεταφορές, στα Logistics και στις κατασκευές, με στόχο την καπιταλιστική ανάκαμψη. Ως προς αυτό, είναι αποκαλυπτικές οι τοποθετήσεις εκπροσώπων μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων που συμμετείχαν πρόσφατα σε συνέδριο του υπουργείου Μεταφορών, όπου κατέθεσαν τη δυσαρέσκειά τους για τα περιορισμένα κονδύλια που δίνονται για δημόσιες επενδύσεις. Και δεν είναι μόνο αυτό. Γύρω από την εκμετάλλευση αυτών των υποδομών και άλλων που ήδη βρίσκονται σε χρήση, όπως τα λιμάνια και τα αεροδρόμια, διεξάγεται ένας αδυσώπητος επιχειρηματικός πόλεμος ανάμεσα σε μονοπώλια διαφορετικών κρατών, που προσπαθούν να πάρουν θέση για την «επόμενη μέρα». Αυτός ο διαγκωνισμός κάνει ακόμα βαθύτερη την εμπλοκή της χώρας στις ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες για την κατοχύρωση και την επέκταση ισχυρών και ανταγωνιστικών οικονομικών συμφερόντων στην περιοχή, από την οποία δεν έχει τίποτα να κερδίσει ο λαός.

Μία άλλη πλευρά: Τι σημαίνει ανάκαμψη για το κεφάλαιο στον τομέα των Μεταφορών; Ας δούμε ένα παράδειγμα: Η κυβέρνηση προωθεί τη μετατροπή όλης της λιμενικής λεκάνης, από τα ναυπηγεία (Ελευσίνα και Ασπρόπυργο) έως την Ακτή Ξαβέρη, τον προβλήτα δηλαδή της κρουαζιέρας, σε Ειδική Οικονομική Ζώνη. Πρόκειται για τις περιβόητες «ελεύθερες ζώνες», οι οποίες αποτελούν κρατική παρέμβαση, στο πλαίσιο της οποίας επιδιώκεται η προσέλκυση ξένων κεφαλαίων - επενδύσεων στη βάση ενός ειδικού καθεστώτος ασυλίας και παροχών στους επιχειρηματικούς ομίλους που επενδύουν σε αυτές τις «ζώνες». Ανάμεσα σε άλλα, το δέλεαρ που προσφέρεται στο μεγάλο κεφάλαιο είναι η απουσία κανόνων για την αδειοδότηση μιας επιχείρησης, η ιδιαίτερα χαμηλή φορολόγηση ή η πλήρης φοροαπαλλαγή των κερδών, η απαλλαγή από ΦΠΑ στις συναλλαγές και, το κυριότερο, η δυνατότητα να εκμεταλλεύεται τους εργαζόμενους ακόμα πιο άγρια, επιβάλλοντας εξαιρέσεις ακόμα κι απ' αυτό το ξεδοντιασμένο «εργατικό δίκαιο». Και για να μην ξεχνιόμαστε, η πολιτική της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ για τη διαμόρφωση Ειδικών Οικονομικών Ζωνών στη διαμετακόμιση είναι συνέχεια της πολιτικής των προηγούμενων κυβερνήσεων, στη βάση των κατευθύνσεων της ΕΕ. Οσον αφορά τους εργαζόμενους, είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της εξαίρεσης των λιμενεργατών των λιμανιών Πειραιά, Θεσσαλονίκης και άλλων, που είναι Ανώνυμες Εταιρείες, από τον κανονισμό για τις λιμενικές εργασίες, μέσω της θεσμοθέτησης του Εθνικού Μητρώου Φορτοεκφορτωτών Λιμένος και Ξηράς. Κάτι που πρακτικά επιβεβαιώνει ότι τα λιμάνια και η διαμετακόμιση μετατρέπονται σε Ειδικές Οικονομικές Ζώνες και σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις.

Μπορεί η κυβέρνηση, όπως και κάθε αστική κυβέρνηση, να διαφημίζει τις συγκεκριμένες παρεμβάσεις ως «κοσμογονία» που φέρνει την ανάπτυξη. Το θέμα για το λαό είναι ποιον εξυπηρετεί αυτή η καπιταλιστική ανάπτυξη. Και είναι φανερό ότι οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα δεν πρέπει να τρέφουν καμία προσδοκία απ' όλον αυτό το σχεδιασμό. Η προσδοκώμενη κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων που επενδύουν στον τομέα των Μεταφορών εδράζεται στην κρατική στήριξη και στο βάθεμα της εργασιακής εκμετάλλευσης, που σημαίνει κρατικό χρήμα και προνόμια για τα μονοπώλια από τον ιδρώτα του λαού και νέοι αντιλαϊκοί - αντεργατικοί νόμοι, πλάι σε όσους έχουν ήδη ψηφιστεί, στο όνομα της καπιταλιστικής ανάκαμψης. Η ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών προϋποθέτει την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής από το κράτος της εργατικής εξουσίας. Εκεί πρέπει να κατατείνουν η συμμαχία και η πάλη των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων, για σύγχρονα δικαιώματα, ανάκτηση των απωλειών, σύγχρονες και ασφαλείς υποδομές στην υπηρεσία της ανάπτυξης προς όφελος του λαού.

Κ. Πασ.